Þjóðviljinn - 14.08.1962, Blaðsíða 12

Straumfjðrður Eiríks- Þióowiuimm
sögu rauða fundinn?
Þriðjudagur 14. ágúst 1962 — 27. árgangur — 180. tölublað.
A laugardaginn var
komu þeir Kristján Eld-
járn þjóðminjavörður og
I»órhallur Vilmundarson
heim vestan um haf, en
þeir hafa undanfarið
unnið með rannsóknar-
leiðangri Helga Ingstadt
á Nýfundnalandi. Sam-
kvæmt rannsóknum
þessum eru verulegar
líkur á að hér séu fundn-
ar menjar norrænna
manna. Fullnaðarniður-
staða fæst þegar gerðar
hafa verið kolefnisrann-
sóknir til viðbótar þeim
staðreyndum, sem þegar
eru fram kcmnar.
Fyrir nokkrum árum setti
finnski landfrœðingurinn Tanner
fram þá kenningu, að hinar
íornu Furðustrandir og Kjalar-
nes væru sunnan við Hamilton-
flóa á austanverðu Labrador og
er sú kenning einn helzti lykill-
inn að fundi rústanna á norð-
urodda Nýfundnalands. Sam-
kvæmt frásögn Eiríks sögu rauða
átti þá áð vera rústa að leita við
norðurodda Nýfundnalands og sé
svo, að takast megi að sanna, að
hér hafi norrænir menn verið á
ferð, er mjög freistandi að á-
lykta, að nú sé fundinn hinn
forni Straumfjörður, sem nefnd-
ur er í sögunni.
Rannsóknarsvæðið er rétt hjá
litlu fiskiþorpi, sem heitir Lance-
aux Medows nyrzt á Nýfundna-
landi. 1 fyrra grófu þau Ingstad-
hjón u.pp allstóra húsasamstæðu
og þótti lögun húsanna cg stærð
benda til norrænria manna. Auk
þess fundust járnnaglar og minj-
Reytfngsafli um helgina
SIGLUFIRÐI í gærlsvöld — Reyt-
ingsafli var á norðurmiðunum
fyrir og um helgina. Veður var
þó ekki gott og dró það úr afla.
Öll sildin, sem ihingað hefur
borizt, hcfur verið söltuð, enda
er hún stór og góð og ágætlega
tallin til söltunar.
í dag komu hingað fjögur
eikip með rösklega 3000 tunnur,
cg var það allt saitað. Veður á
imiðunum fer nú batnandi og
(trétzt hefur af síld út af Sléttu-
l
Síld út af
Hvalbak
SEYÐISFIRÐI i gærkvöld —
Nú er komið hér gott veður og
bátarnir farnir að kasta, flestir
hér úti af Hvaibak. Afli er mis-
jafn en frétzt hefur af þessum
bátum á ieið til lands; Ófeigur
II. 800 mál, Bergur VE 700, Ár-
isæll Sigurðsson GK 500, Gulliver
NS 800, ennfremur eru þessir*
bátar á leið til lands með ein-
ihvern afla: Jón Öddisson,
Reýkjaröst, Guðbjörg ÍS. No.nni
©g ólafur Magnússon EA. Helga
íékk 400 tunnur um 10 mílur
út af Glettingi.
grunni.
ar um járngerð, sem óhugsandi
þótti að innfæddir steinaldar-
menn, eskimóar eða indíánar
gætu átt nokkurn hlut að. Rann-
sóknir á geislavirku kolefni í
sýnishcrnum írá staðnum bentu
í stórum dráttum til þess, að
minjarnar væru frá víkingaöld
eða fyrri hluta miðalda.
í sumar var rannsóknarsvæðið
stækkað og kom margt athyglis-
vert fram við þær rannsóknir. Á
svæði því, er- einkum kom í hlut
lelendinganna að rannsaka, fund-
ust viðarkol og gjail, molar af
ryðguðu járni og enn fremur
mikið af örþunnum flísum, sem
virðast merki um að heitt járn
hafi verið hamrað þarna. Þeir
Þórhallur og Krlstján segja, að
enn sé of snemmt að fella heild-
ardóm um þessar rannsóknir, en
augljóst sé, að þarna hafi verið
menn. sem höfðu brons og járn
í höndunum og kunnu að gera
viðarkol og stunduðu einhvers-
konar rauðablástur. Þá er og
sýnilegt, að steinaldarmenn hafa
haft þarna vistir einhvern tíma.
Fullyrða má, að margt stór- ;
merkilegt hefur kcmið fram í
þessum rannsóknum, en sem fyrr ||
segir geta ýtarlegri ko.lefnarann-
Notekur síld hefur borizt til se
Síldarverksmiðja ríkisins með sóknir væntanlega skorið úr því
flutningaiskipum að austan síð-
ustu daga.
með vissu, hvenær á öldum járn-
aldarmenn hafa haft búsetu á
þessum slóðum.
Kristján Eldjárn þjóðminjavörður staddur á Nýfundnalandi. Krist-
ján heldur á eskimóalampa í hendi.
Gerðardómurinn:
Enn senda 33 skipshafnir
Emil rdðherra mótmœli
• Eins og skýrt var frá i Þjóðviljanum sl. sunnu-
dag höfðu áhafnir 50 síldveiðiskipa þá sent sjávar-
útvegsmálaráðherra, Emil Jónssyni, harðorð mót-
mæli vegna gerðardómsins í deilunni um kaup og
kjör á síldveiðum. I gær barst Þjóðviljanum áfrit
af mótmælum 33 skipshafna í viðbót. Hafa þá 88
skipshafnir, —eða 1.050—1.100 sjómenn, — sent
sjávarútvegsmálaráðherra mótmæli sín vegna
bráðabirgðalaganna og gerðardómsins.
Síldvciðiflotinn cr nú mestall-
ur fyrir Austurlandi og eru mót-
mæli þcirra 33 skipshafna, sem
nú síðast hafa sent formanni AI-
þýðufiokksins orðscndingu í til-
efni af bráðabirgðalögunum, dag-
sett á Nflrðfirði 7. ágúst sl. Hér
fer á eftir bréf síldveiðisjómanna
til ráðherrans:
„Hr. Sjávarútvcgsmálaráðherra,
Emil Jónsson.
Skipshafnir cftirtalinna síld-
Trésmiðafélagið boðar verkfall
Síðastliðinn laugardag
samþykkti stjórn og
trúnaðarmannaráð
Trésmiðafélags
Reykjavíkur að boða
verkfall hjá félaginu
frá og með 20. ágúst
n.k. hafi samningar
ekki tekizt fyrir þann
tíma.
Eins og kunnugt er hafa
trésmiðir alllengi átt í deilu
um kaup og kjör við Meist-
arafélag húsasmiða. Þann 19.
júlí s.I. auglýsti Trésmiðafé-
lagið taxta, sem ganga skyldi
í gildi 27. júlí, eí ekki hefðu
náðst samningar þá. Trésmiðir
lögðu síðan niður vinnu hjá
þeim aðilum, sem neituðu að
greiöa hinn nýja taxta. Meist-
arafélagið taldi aö hér væri
um verkíal! aö ræða og skauí
málinu til Félagsdóms. Var
hér um að ræða atriði, sem
ekki hafa komið til dóms áð-
ur, og var niöurstaða dóms-
ins meisturunum í vil.
Hinn auglýsti taxti Tré-
smiðafélagsins var miðaður
við aö félagsmenn fengju
sambærilcg kjör og aðrir iðn-
aðarmcnn, en samkvæmt
gömlu samningunum var kaup
þeirra nokkru lægra en hjá
öðrum iönaöarmannafélögum.
Þessum sanngjörnu kröfum
höfnuðu mcistarar.
Furðuleg tilkynning
I liádeigsútvarpi í gær kom
auglýsing lrá Meistarafélag-
inu, þar sem félagsntenn þess
voru hvattir til þess að láta
skrifstoíu félagsins vita, ef
trésmiðir „mættu ekki tifl
vinnu“! Má af því ráöa, aö
brambolt og málsókn mcistara
hafi ckki orðið til annars en
þess, að þeir misstu trésmiði
úr vinnu hjá sér. Að sjálf-
sögðu er hver einstaklingur
sjálfráður um það, hvort hann
mælir til vinnu sinnar cða
ckki, og er þessí tilkynning
mcisíara því hin furðulegasta.
Sáííafundur
Sáttafundur hafði vcrið boð-
aður með deiluaðilum kl. 9
í gærkvöld.
veiðiskipa bera fram harðorð
mótmæli vegna scitningar bráða-
birgðalaga og gerðardóms uni
kaup og kjör á síldvciðum.
Skipsh. Fák GK. 24.
— Ilaraldi AK. 10.
— Snæfelli EA. 740.
— Ólafi Magnússyni EA. 250
— Gísla Ióðs GK. 130
— Reykjaröst KE. 14
— Signrfara SF. 58
— Hafrúnu NK. 80
— Þráni NK. 70
— Guðmundi Péturs IS. 1
— Pétri Sigurðss. RE. 331
— Hriinn IS. 46
— Þorbirni GK. 540
— Jóni Oddssyni GK. 14
— Iíj. Jóhannessyni AK. 130
— Guðbjörgu GK. 220
— Sæfaxa NK. 102
— Sveini Guömundss. AK 70
— Björgu NK. 103
— Gunnólfi ÓF. 35
— Pétri Jónssyni ÞH. 50
— Hafþári NK. 76
— Guðbjörgu ÓF. 3
— Glófaxa NIÍ. 54
— Manna KE. 99
— Hcimaskaga AK. 85
— Þorgrimi IS. 175
— Stíganda VE. 77
— Jóni á Stapa SH. 215
— Helga Ilelgasyni VE. 343
— Arnkeli SH. 138
— Keili AK. 92
— Sigrún AK. 71.“