Þjóðviljinn - 26.08.1962, Blaðsíða 11

SKÁLDSAGA EFTIR HARPER
Hinir drengirnir voru sendir í
skólann og tóku þaðan bezta
gagnfræðapróf sem toægt var að
fá í sýslunni. Einn þeirra hélt
áfram námi í .tækniskólanum í
Auburn. En næstu fimmtán ár-
in sá englnn drenginn hans Rad.
leys o.g frá og með iþeim degi
var Radleyhúsið lokað og læst,
bæði virka daga og sunnudaga.
Svo kom sá dagur — Jem
mundi rétt aðeins eftir því
að aftur heyrðist frá Boo Rad-
ley og allmargir .sáu hann —
þó ékki Jem. Hann sagði að
Atticus segði aidrei. mjög mik-
ið um Radleyfólkið; 'þegar ;Jem :
reyndi að rekja úr honum garm í
irnar fékk hann aldréi annað
svar en það, að hann ætti að ;
hugsa um 'sin eigin mál og láta :
Radleyfólkið hugsa um sín mál;
það hefði rétt til þess — en
þegar svo bar undir sagði Jem
að Atticus hristi höfuðið og
dæsti: Æjá, já, já.
Jem fékk megnið af upplýs-
ingum sínum hjá ungfrú Stef-
aníu Crawford, einni af kjafta-
kindunum í hverfinu. sem þótt-
ist þekkja alla söguna út og
inn.
Að þvi er ungfrú Stefanía
sagði, þá sat Boo inni í dag-
stofunni og var að klippa grein-
ar út úr Maycomb kyndlinum
til að líma í úrklippubók sína.
Skömmu síðar kom faðirinn inn
í stofuna. Um leið og Radley
gekk framhjá. rak Boo löng,
oddhvöss skærin i fótinn á föð-
ur sínum, dró þau út aftur,
þurrkaði af þeim á buxunum
sínum og hélt áfram að klippa
út eins og ekkert hefði í skor-
izt.
Frú Radley hljóp veinandi út
á götuna: Arthur ætlaði að drepa
þau öll! En þegar lögreglu-
stjórinn kom á vettvang sat
Boo hinn rólegasti í dagstof-
unni og klippti út úr Kyndlin-
um. Þá var hann þrjátiu og
þriggja ára gamall.
Ungfrú Stefanía sagði að
Radley gamli hefði sagt, að ekki
kæmi til mála að neinn af Rad-
leyfólkinu færi á hæli, þegar
einhver kom með þá uppástungu
að stutt dvöl í Tuscaloosa væri
heppileg fyrir Boo. Boo væri
ekki geðveikur; hann væri bara
stundum dálítið ör. Auðvitað
væri hægt að loka hann inni,
viðurkenndi herra Radley, en
hann krafðist þess að Bo.o væri
ekki ákærður fyrir neitt; hann
væri enginn óbreyttur glæpa-
maður. Lögreglustjórinn gat
ekki fengið af sér að setja hann
í steininn til svertingjanna, svo
að Boo var læstur inni í þing-
'húskjallaranum.
Jem mundi ekki greinilega
hvernig það bar til ,að Boo var
fluttur úr kjallaranum og heim
til sín. Ungfrú Stefanía Craw-
ford sagði. að einn af bæjar-
ráðsmönnunum hefði sagt við
herra Radley. að ef hann tæki
Boo ekki heim til sín, yrði Boo
veikur og dæi af öllum rakan-
um og myglunni í kjallaranum.
Enda gæti Boo ekki lifað á
kostnað hins opinbera til eilífð-
ar.
Enginn vissi hvers konar ógn-
araðferðum herra RadJey beitti
til að halda Boo innan dyra,
svo að enginn fengi nokkurn
tíma að sjá hann, en Jem trúði
Iþví einna helzt að herra Rad-
ley hlekkjaði hann við rúmið.
Attieus neitaði því hins vegar,
Iþað væri ekki á þann hátt —
það væru aðrar leiðir til að
breyta mönnum í afturgöngur.
Öðru hverju rifjuðust þessar
gömlu minningar upp, þegar ég
sá endrum og eins frú Radley
opna aðaldyrnar, rölta yfir ver-
öndina og vökva liljurnar sín-
ar. En á hverjum einasta degi
sáum við Jem bæði Radley
gamla ganga innnþbæ ogrkoma-
ur, seiglulegur máður með ttt-
laus auigu, svo iitlátis, að þau
endurspegluðu ekki einu sinni
Ijósið. Kinnbeinin voru hvöss
og framstæð, munnurinn breið-
ur, efrivörin þunn en neðri vör-
in þykk' og mikil. Ungfrú Stef-
anía Crawford sagði, að hann
væri svo stífur og þver, að hið
eina sem hann beygði sig fyrir
væru orð herrans sjálfs og við
trúðum því auðveldlega, því að
bakið á herra Radley var beint
eins og hrífuskaft.
Okkur talaði hann aldrei við.
Þegar hann gekk framhjá. kom
iþað stundum fyrir að við ein-
blíndum niður fyrir okkur og
tautuðum; Góðan daginn, herra
Radley, og þá hóstaði hann
stundum lágt. Eldri sonur Rad-
leys átti heima í Pensacola;
hann kom heim til sin á jól-
unum og hann var einn af þeim
örfáu sem við sáum koma og
fara. Fólk hélt þvi fram, að
húsið hefði dáið daginn sem
herra Radley fékk Arthur
heim.
En þó kom að því, að Attic-
us sagðist skyldu velgja okkur
undir ug:gum ef við værum með
hávaða úti í garði, og hann fól
Calpurníu að tukta o.kkur til ef
hún heyrði svo mikið sem bofs
í okkur. Herra Radley lá fyrir
dauðanum.
Hann var .mjög lengi að deyja.
Tréklossar lokuðu götunni okk-
ar sitt hvorum megin við Rad-
leyhúsið, hálmur var lagður á
gangstéttina o:g allri umferð
beint yfir í hliðar.götu. Reynold
læknir lagði bílnum sínum fyr-
ir utan húsið okkar og fór fót-
gangandi það sem eftir var í
hvert sinn sem Ihann fór í
sjúkravitjanir sínar. Dag eftir
dag læddumst við Jem um hús-
garðinn. En loksins voru tré-
k'.ossarnir feknir burt aftur og
við stóðum úti á veröndinni og
sáum hefra .Radley fara í sina
hinztu ferð.
Þá ér nú hro.kkinn uppaf
sá vérsti óþokki sem guð hef-
ur nokkurntíma skapað i
mannsmynd. 'tautaði * Calþuhriíá
og spýtti út í húsagarðinn.
Við horfðum undrandi á hana.
því að Calpurnía kom mjög
sjaldan með athugasemdir um
hina hvítu og órannsakanlega
vegu þeirra.
Allt nágrennið var þeirrar
skoðunar að eftir lát Radleys
gamla myndi Boo koma aftur
fram á sjónarsviðið. en því var
ekki að heilsa: bróðir Boos hélt
heim frá Pensaeola og kom í
stað herra Radleys. Eini munur-
inn á honum o.g föðurnum var
aldursmunurinn. Jem sagði að
Nathan Radley „keypti bómull“
eins og faðirinn. Á hinn bóginn
anzaði herra Nathan okkur þeg-
ar við heilsuðum og stundum
kom hann heim úr bænum með
tímarit eða dagblað í hendinni.
Því meira sem við sögðum
Dill frá Radleyfólkinu, því
meira viidi hann fá að vita, því
lengur stóð hann og umfaðmaði
luktarstaurinn á horninu og því
meira braut hann heilann.
— Hvað skyldi hann eiginlega
vera að gera þarna inni? taut-
aði hann svo allt í einu: — Hann
gæti þó að minnsta kosti stungið
höfðinu útum dyrnar.
Og Jem sagði:
— Bar.a þegar koldimmt er.
Un.gfrú Stefariía'Crawford sagði
sjálf, að hún hefði einu sinni
vaknað um miðja nótt og þá
hefði hann staðið fyrir utan
gluggann og glápt inn. Hún sagði
að það hefði verið alveg eins og
hauskúpa væri á gægjum. Hef-
urðu kannski aldrei vaknað á
næturnar og heyrt til hans, Dill?
Hann gengur svona ...,.... Jem
dró‘ fæturna eftir mölinni. —
Eða af ihverju heldurðu kannski
að ungfrú Rakel loki og læsi
öllurn dyrum á hverri nóttu?
Ég hef sjálfur séð sporin ihans
úti í garði marga morgna og eina
nóttina iheyrði ég að hann var
að klóra í dyranetið bakatil, en
hann var horfinn áður en Attic-
us kom þangað.
— Hvernig skyldi hann líta út,
sagði Dill.
Jem gaf honum þá sæmilega
skikkanlega lýsingu á Boo: Boo
var yfir tveir metrar á hæð,
ef dæma mátti eftir sporunum í
húsagarðinum; hann lifði á hrá-
um íkornum og þeim köttum
sem honum tókst að n'á i og þess
vegna var hann alltaf með blóð-
ugar hendur. Ef maður át dýrin
hrá, var aldrei framar hægt að
9.10 Morguntónleikar. a) „Capr-
iccio Espagol“, op. 34 eft-
ir Rimski-Korsakov. b)
Lawrence Tibet syngur.
Van Cliburn leikur
tvö verk eftir Chopin:
Scherzo nr. 3 i fis-moll,
op. 39 og Fantasíu í f-moll,
op. 49. b) Fiðlukonsert í
D-dúr, op. 35. eftir Tsjai-
kovskíj.
11.00 Messa í Kópavogsskóla.
li.OO Miðdegistónleikar: — Frá
tveimur tónlistarhátíðum:
a) Frá Schwetzingen í maí
s.l.: Höllenzki útvarpskór-
inn í Hilversum syngur lög
eftir hollenzk og ítölsk 16.
og 17. aldar tónskáid. b)
frá' Prág í mái s.l.: Sinfóh-
íuhljómsveit tékkneska út-
varpsins leikur: 1) Sinfón-
ísk tilbrigði eftir Paul
Hindemith, yfir stef eftir
Weber. 2) Sinfónía í C-dúr
eftir Igor Stravinsky.
15.30 Lög fyrir ferðafólk.
16.30 Færeysk messa (Hljóðrit-
uð í Þórshöfn).
17.30 Barnatími: (Anna Snorra-
dóttir). a) Ungir höfundar:
Talal Ben Abdel Azizo, bróð-
ir Ibn Sauds einvaldskóngs í
Saudi-Arabiu; ságði . að lýð-
ræðisi'yrirkömulagi'yrði komið
á í landinu fyi’r en menn
grunaði, Ekki væri þó ó-
líklegt aö niiklu blóði- þyrfti
að úthella áður en svo yrði.
í viðtali við egypzkt blað
sagði Talal að af 8 milljón
íbúum Saudi-Arabíu lifðu að-
eins 10.000 mannsæmandi lífi.
Allir væru ofurseldir fátækt,
sjúkdóftvum og hungurdauða.
Enginn þorir að spyrja hvers-
vegna þetta sé svona, því sér-
hverri lilraun til mótmæla er
refsað með lífláti, sagði prins-
inn. Talal var rekinn úr ráð-
herraembætti í S.audi-Arabíu
fyrir skömmu af bróður sín-
um. Hefur hann nú heitið því
að steypa einvaldihum bróður
sínum af stóli.
Jean-Baptiste Frené, tvítugur
franskur-,, piltur og níunda_ af
eilefu. bonuhn ffifSn£,t)8n<la,
roðnað: þcgar' ofursti . í
franskahérríum' ' las honum
eftirfarandi yfirlýsingu „Þér
eruð all%f vel gefinn til að
verðá' .hí'rmnðúr; Yðar bíður
mikil , frairiiiíð“. Ofurstinn
\i.‘/ ’U,: - '
varð ýfir sig "urídrandi þegar
hann lét bóndasoninn ganga
undir venjulegt gáfnapróf ,ný-
liða'í hernum. Frené var sá
fýrsti ‘"af 40.000 nýliðum sem
svaraði öUum spurnmgúiium
rétt. Slák gáfnaljós er ekki
hægt að nota í hernaði. Kenn-
arar Frené segja hann snill-
ing og líkja honum við Pasc-
al og da Viríci. Frehé á þó
ósk heitasta að verða bóndi.
„Ég er eign hundsins núns“,
sagði Winston Churchill eitt
sinn or, :.hann var spurður
hversvegna hapn hefði sl’ikt
dálæti á hunídinum ;■ Rufus II
sem .raun bæri, -,vitni. Þetta
var brún-n loðhundur, fransk-
ur, gefinti Churchill kanad-
• í..Trj»þs;C "
iska tímaritaútgefendanum
Walter Grachner. Meðan
Churohill lá lærbrotinn í
sjúkrahúsi fyrir skemmstu, ;
þá gaf Rufus upp öndina í í
svefni á búgarði Churehills, j
Chartwell. Hundurinn var þá j
orðinn 15 ára gamall. Stríðs- j
ráðherrann gamli táraðist er j
kona hans sagði honum lát I
hundsins. Skömmu siðar kom j
Montgomery marskálkur í i
heimsókn og var Churdhill þá ;
’hinn líflegasti og hafði náð :
sér eftir hundsmissinn. „Sir ■
Winston sat uppi í rúminu |
og hrópaði á meira koniak. |
Þegar hann hættir við koní- j
akið og vindlana, þá getið þið ■
bókað að hann er veikur“, S
sagði Monty eftir heimsókn- 1
t M
ina. Churohill er nú orðinn ■
það Ihress, að hann hefur yfir- |
geíið sjúkrahúsið, eftir 54 s
daga sjúkravist þar.
Bernardino Labayru hers- :
höfðingi hefur verið skipaður
herráðsforingi Argentínu.
Tekur ihann við af Carlos
Turolo, sem lét af embættinu
eftir aðeins 8 daga starf. La-
bayru var hættur hermennsku
fyrir alllöngu og kominn á
eftirlaun. iHann mun ekki
hafa tekið þátt í hinum róstu-
sömu deilum innan hersins
undanfarið.
ísyi'i .rntf
smásaga eftir 15 ára vest-
firzka stúlku. b) Ævintýra-
leikritið „Mjallhvít og
dvergarnir sjö“. — Leik-
stjóri: Robert Arnfinnsson.
c) Sígildar sögur: „Róbínson
Crúsó“ eftir Daníel Defoe,
í íslenzkri þýðingu Stein-
gríms Thorsteinssonar
skálds, III.
18.30 „Þér landnemar, hetjur af
konungakyni“. — Gömlu
lögin sungin og leikin.
20.00 Eyjar við Island III: Vest-
mapnaeyjar — síðara er-
■'irídi, eftir Sigfús M. John-
; sen fyrrv. bæjarfógeta
' (Baldur Johnsen)
20.30 Tónleikar í útvarpssal: a)
Kristinn Hallsson syngur
lög eftir Skúla Halldórsson.
— Höfundur leikur með á
píanó. b) Blásaratríó leikur:
Björn Guðjónsson á
trompett, Herbert Hriber-
schek á horn og Björn R.
Einarsson á básúnu: 1) són-
ötu eftir Francis Poulenc
og 2) Tvo þætti eftir Mar-
shall Bialosky.
21.00 Heimsókn í Tivoli,
skemmtigarð Kaupmanna-
hafhar (Jónás Jónasson).
21.45 Tivoli-hljómsveitin leik-
ur lög eftir Lumbye o.fl.
22.10 Danslög
23.30 Dagski'árlok.
Útvariiið á mánudag
Fastir liðir eins og venjulega.
13.00 „Við vinnuna11: Tónleikar
18.30 Lög úr kvikmyndum.
20.00 Um daginn og veginn (Séra
Sveinn Víkingur).
20.20 Joan Sutherland syngur
aríur eftir Arne, Hándel,
Bellini, Gounod og Verdi.
20.50 Um refsingar — síðara er-
indi (Dr. Páli S. Ardal).
21.10 „Holbergssvíta" cp. 40,
eftir Grieg.
21.30 Otvarpssagan: „Frá vöggu
til grafar“.
22.00 Fréttir, veðurfréttir og síld-
veiðiskýrsla.
22.20 Um fiskinn (Stefán Jónsson
fréttamaður).
22.35 Kammertónleikar: a) Són-
ata fyrir celló og píanó
í F-dúr, nr. 1, eítir Bocc-
herini. b) Sónata fyrir pí-
anó og celló í A-dúr, op.
69, eftir Beethoven.
23.10 Dagskrárlok. f:
m. ~ (1U