Þjóðviljinn - 27.11.1962, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 27. nóvember 1062
ÞJÓÐVILJINN
Stjórnarfíokkamir
til íbúðabyggii
ÞINCSJÁ ÞJÓDVILJANS
í gær fór fram í neðri deild önnur umræða
um frumvarp nokkurra þingmanna Alþýðubanda-
lagsins um útvegun lánsfjár til húsnæðismála.
Fjárhagsnefnd hafði skilað áliti um málið og
leggja fulltrúar stjórnarflokkanna til að það
verði fellt, en minni hlutinn, Harmibal Valdi-
marsson, leggur til að frumvarpið verði sam-
þykkt.
Birgir Finnsson (Alþfl.) hafði
framsögu fyrir meirihluta fjár-
hagsnefndar, sem leggur til að
frumvarpið verði fellt. Taldi
hann, að ekki
væri raunhæft
> < , wt’ að eyða hinu
frysta sparifé
Seðlabankan-
um til lána-
starfsemi. Þetta
fé stæði und-
ir gjaldeyris-
eign landsmanna Qg mætti því
ekki skerða það. Þá taldi hann,
að stóraukið fé hefði farið til
húsnæðismála hin síðari ár, og
sú þróun, sem verið hefði í
þessum málum frá þvi að .,við-
reisnin“ hófst væri því hin
eina rét'ta og aeskilega,
Hannibal Valdimarsson kvað
það hafa komið skýrt í ljós
af opinberum
skýrslum. að
mjög hefði
dregið úrbygg-
ingum hin sjð-
ari ár. Engan
veginn vaeri nú
byggt sem
svaraði til
aukningar íbúafjöld- landsins
og væri því hér efnt til skuld-
ar við framtíðina og því leng-
ur sem drægist að færa þróun-
ina aftur í rétt horf, því erfið-
ara yrði það. Samkvæmt opin-
berum skýrslum hefði þróun i-
búðabygginga á öllu landinu
verið sem hér segir síðari ár.
1958 fullgerðar 1610 íbúðir
1959 — 1597 —
1960 —- 1013 —
1961 — 770 —
Hins vegar væri talið, að
heildarþörf landsmanna væri
1400 til 1500 íbúðir á ári.
Þegar litið væri á þróun
byggingarmála í Reykjavík.
kæmi það sama í ljós og sést
af heildarþróuninni í landinu.
Árið 1959 var lokið við 740 í-
búðir í Reykjavík, 1960 voru
fullgerðar þar 642 íbúðir oe
1961 ekki nema 541 íbúð. —
Með frumvarpinu væri gert ráð
fyrir, að þegar í stað yrðu gerð-
ar ráðstafanir til þess að snúa
bessari þróun við, en til þess
væri nauðsynlegt að au.ka útlán
bvggingarsjóða hins opinbera.
Nú lægju t.d. fyrir um 200 um-
sóknir um byggingarlán hjá
Byggingarsjóði verkamanna, en
heita mætti, að sjóðurinn hefði
verið óstarfhæfur frá því, að
núverandi stjórnarvöld tóku við.
Á þessum árum 1959—1961
hefðu þannig einungis verið
veitt lán úr sjóðnum til 30—40
íbúða. Það væri sjálfsögð sann-
girniskrafa, að hinu frysta
sparifé landsmanna yrði veitt
út í atvinnulífið til þess að
bæta úr brýnni þörf á þessu
sviði.
Þá gerði frumvarpið ráð fyr-
ir, að hámarkslán hækkuðu upp
í allt að 250 þús. kr. á íbúð.
en 1959 var hámarkslán 100
bús. kr. Þessi hækkun mundi
þó ekki gera betur en að
vega upp á móti dýrtíðaraukn-
ingunni í tíð „viðreisnarstjórn-
arinnar”. — (Það er því í meira
lagi hæpið hjá Birgi Finnssyni,
að tala um „rétta” þróun í hús-
næðismálum vegna hækkaðra
lána, þegar opinberar skýrslur
sýna, að íbúðabyggingar drag-
ast stöðugt saman). — Hannibal
sagði, að ekki yrði um það
deilt með réttu, að stóraukið fé |
þyrfti til húsnæðismálanna, ef :
ekki ætti að halda áfram á sam- ]
dráttarbrautinni og ítrekaði þá
skoðun sína, að vandinn yrði
því meiri því lengur sem dræg-
ist að ráða fram úr þessu máli
á viðunandi hátt, enda ætti fólk
fulla kröfu á, að hlaupið væri
undir bagga með því í þessum
málum. ekki sízt með tilliti til
hinnar gífurlegu dýrtíðaraukn-
ingar í tíð núverandi stjórnar.
Annarri umræðu lauk í gær.
en atkvæðagreiðslu var frestað.
ar vun-
1 Við fyrstu umræðu um almanna-
varnafrumvarpið í efri deild í gær,
benti Alfreð Gíslason, læknir. á pað.
áð hinn skyndilegi áhueri ríkis-
stjórnarinnar á þessu máli virtist
innfluttur beint frá Bandaríkjun-
um. Dómsmálaráðb., Bjarni Bene-
diktsson, rauk þá unp og sae^ði, að
| bingmanninum væri nær að hugsa
um annað en að vera með -sretsak-
um það, hvernig áhuíri ríkisstjórnarinnar á
almannavörnum væri tii kominn.
Ibréttir
Framhald af 4. síðu
næstu Olym; > í knatt-
spyrnu, en forkeppnin mun
fara franí á næsta ári.
Stjórnarkjör
Síðari fundardag þingsins fór
fram stjórnarkjör og var Björg-
vin Schram einróma kjörinn
í' rmaður næsta ár. Sömuleiðis
voru þeir Sveinn Zöega, Ragn-
ar Lárusson og Axel Einarsson
endurkjömir. í varastjórn vcru
kjörnir Hafsteinn Guðmunds-
son, Haraldur Snorrason og
Vilberg Skarphéðmsson.
Frímann.
Bjarni Benediktsson, dómsmála-
ráðherra, fylgdi frumvarpinu úr
hlaði og gerði í stuttu máli
grein fyrir eldri lögum um
þessi efni, samningu þessa frum-
varps og meðferð þess á síð-
asta þingi, en þá var því vísað
frá samkvæmt rökstuddri dag-
skrá frá ráðherranum sjálfum!
Alfreð Gíslason (Alþbandal.)
kvað meginbreytingu þessa
frumvarps frá eldri lögum þá.
að frumkvæðið í þessum málum
væri fært í hendur ríkisvalds-
ins, en hefði áður verið hjá
sveitarstjórnum. Væri þannig
verið að svipta sveitarfélögin
sjálfsákvörðunarrétti á sama
tíma og álögur hins opinbera
á þau færu vaxandi. Þetta væri
varhugaverð þróun. Aðrar veiga-
miklar breytingar teldi hann
hins vegar ekki á frumvarpinu.
— Þá minnti Alfreð á, að eldri
lög um þetta efni væruí ekki ó-
fullkomnari nema að þessu
leyti einu. Hins vegar hefði
ekkert orðið úr framkvæmdum
á ákvæðum þeirra, en það væri
þó ekki lögunum sjálfum að
kenna. Og heimsástandið hefði
ekki verið neitt skárra undan-
farin ár en það væri nú og þar
af leiðandi gæti hinn skyndi-
legi áhugi ríkisstjórnarinnar á
þessu máli ekki átt rætur sínar
að rekja þangað, þótt svo væri
látið heita í greinargerð fyrir
frumvarpinu. íslenzk stjórnar-
völd hefðu sýnt þessu máli al-
gert sinnuleysi fram til hausts
1961, en þá var skyndilega rok-
ið upp til handa og fóta og
slíkt aðgerðarleysi talið óverj-
andi með öllu. Hvað var hér
að gerast? spurði Alfreð. Það
er rétt að gefa því gaum, sem
nokkru áður átti sér stað
í Bandarikjunum. í júlí fór
Kennedy forseti þess á leit við
þingið, að það stóryki framlög
sin til hemaðar — og einnig
til almannavarna. M. a. hefði
hann talið, að bjarga mætti
miklu með neðanjarðarbyrgjum
o. fl. 1 nóvember 1961 flutti
forsetinn aðra ræðu, og kvaðst
bar ekki hvetja til að byggja
byrgi í hverju húsi, en hins
vegar þyrfti að gera opinber
varnarbyrgi. — Þessum ræðum
Bandaríkjaforseta hefði verið
mjög misjafnlega tekið í heima-
landi hans. Bent hefði verið á.
að ekki væri reynsla fyrir því.
að varnarráðstafanir yrðu að
neinu teljandi gagni í kjarn-
orkustyrjöld. Ymsir hefðu tal-
ið fénu betur ráðstafað til bygg-
inga sjúkrahúsa og skóla í
landinu. Þá hefði verið bent á
þá hættu, að með þessu væri
verið að flytja stríðsáróðurinn
inn á heimilin og gefa stríðs-
æsingamönnum þannig byr í
seglin. Og loks hefðu ýmsir
talið eflingu friðarmála i heim-
inum einu raunhæfu lausnina.
Með því yrði unnt að forða
heiminum frá hörrmragum
kjarnorkustyrjaldar.
Þetta sem gerðist í Banda-
ríkjunum 1961 er býsna fróð-
’-egt fyrir okkur fslendingr
sagði Alfreð. Það gefur auga
leið. að þessi skyndilegi á-
hugi núverandi stjórnarvalda á
þessurn málum er innfluttur
beint frá Bandaríkjunum, —
og væri þó ekki þar með sagt
að hann þyrfti að vera verri
fyrir það. En hafi áhuginn
verið eitthvað blendinh í
Bandaríkjunum, — þá er hætt
við að hann sé það ekki siður
hér. Og enda þótt ríkisstjórn-
in segði í greinargerð þessa
máls, að aðgerðaleysi í þvi
væri „óverjandi”, væri ekki að
sjá að mikið lægi á um fram-
kvæmdir Það kæmi berlegast
i ljós á f járlagafrumvarpinu
fyrip næsta ár. en þar væri
einungis ein milljón ætluð til
þessara mála. Þetta ásamt
seinlæti rikisstjórnarinnar
sýndi að ekki fylgdi mikill
hugur máli. enda væri það j
skiljanlegt, þar sem enginn
gæti sagt með nokkurri vissu.
hvort nokkrar ráðstafanir
kæmu að teljandi gagni, ef til
styrjaldar drægi. — En væri
ekki nær, sagði Alfreð. að
verja þessari milljón til þess
að vinna að friðarmálum. Okk-
ur væri nær að senda emb
ættismenn okkar til þess að |
tala máli friðarins á alþjóða-
bingum í stað þess að senda
bá á fundi í hernaðarbanda-
iögum Slíkt teldi hann fremur
' þágu almannavarna. en það
sem gert væri ráð fyrir sam-
kvæmt þessu frumvarpi Hann
væri enn sem fyrr þeirrar
skoðunar. að öruggasta ráð-
stöfun til almannavarna hér á j
'andi væri að fjarlæga her-]
stöðvar Bandaríkianna þar sem
tilvist þeirra byði tortimingar-
hættunni heim. En hihs vegar
mætti búast við. að ekkert
væri fjarlægara núverandi rík-
isstjórn en sú hugsun.
Bjarnl Benediktsson, dóms-
málaráðherra tók aftur til máls
og sagði m.a. að Alfreð Gísla-
sjmi væri
nær að hugsa
um. hvern
bátt hann
hefði átt í ,að
. gera fram-
kvæmdir loft-
varnanefnd-
•’rinnar í
Reykjav. tor-
tryggilegar“,
heldur en að
vera með getgátur um. hvaðan
hugmyndirnar um almanna-
varnir væru komnar! ■— Virtist
ráðherrann ákaflega viðkvæm.
ur fyrir þeirri staðreynd. sem
kom fram j ræðu Alfreðs. a«
hinn skyndilegi áhugi ríkis-
stiórnarinna>- hefði fyrst vakn.
að, er Bandarikjaforseti hafði
tekið málið upp í heimalandi
sina.
SÍÐA 5
Otgefandi: Sameiningarflokkui alþýðu — Sóstallstaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson. Magnús Torfi Olafsson.
Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjórar: tvar H Jónsson. Jón Bjamason.
Ritstjóm afgreiðsla. auglýsingar orentsmiðja: Skólavörðustlg lfl.
Símí 17-500 (5 linur) Askriftarverð kr 65.00 á mánuði.
Hræöslutal
JJefur Efnahagsbandalag Evrópu gerbreytzt?
Eða er það afstaða Sjálfstæðisflokksins, sem
hefur gerbreytzt? Fyrir þá fylgjendur íhaldsins
og Alþýðuflokksins, sem árum saman hafa leg-
ið undir stanzlausum áróðri um ágæti banda-
lagsins og óhjákvæmilega nauðsyn þess að ís-
lendingar „skeri sig ekki úr“, hlýtur það að vera
dálítið einkennilegt að frétta af ræðu eins og
beirri sem Bjarni Benediktsson hélt á Alþingi
í vikunni sem leið. Þar lagði Bjarni alla hugsan-
lega króka á leið sína til að finna afsakanir fyrir
óðagotsafstöðu Sjálfstæðisflokksin?: ng ríkis-
stjórnarinnar í fvrrasnmar, þegar v”''ogva átti
Islendingum til að sæk4a um aðild að Efna.hags-
bandalagi Evrópu. aigjörlega að óat.huguðu og
órannsökuðu máli. Hve nærri ]á, að sú afstaða
væri barin í gegn. má marka af hinni furðulegu
niðurstöðu af fun<b Hagasamtaka landsins, sem
ríkisstjórnin hóaði saman og lagði á slika bving-
unarpressu, að allir v'!?ft.takendur ráðstefmmn-
ar létu bugast og mæltu með innlimun í Efna-
hagsbandalagið — nema einn aðilinn, sem sá
skýrt og skildi í hverja hættu íslenzkum málstað
var stefnt með heinri afstöðu, og það var Al-
hýðusamband íslands.
gannleikurinn er auðvitað sá. að Efnahags-
bandalag Evrópu hefur ekki breytzt og því
síður hefur breytzt sú afstaða Sjálfstæðisflokks-
ins og Alþýðuflokksins að innlima beri ísland
í þetta ólýðræðissinnaða samfélag auðhringa og
auðvaldsríkja Vestur-Evrópu. En undanhald
Bjarna .Benediktss. í orði kveðnu er til komið
vegna þess, að íslenzki málstaðurinn hefur skýrzt
stórlega fyrir íslendingum frá því í fyrra. Vegna
meðferðar Alþýðusambandsins, Sósíalistaflokks-
ins og Alþýðubandalagsins á málinu, vegna við-
leitni bessara aðila oo einnig annarra að skýra
fyrir íslendingum hvað í húfi er, ef ísland verð-
ur innlimað í Efnahagsbandalagið er nú til orð-
'nn með þjóðinni allt öðru vísi skilningur á mál
inu og meiri þekking en fyrir ári. Mótspyrnan
gegn innlimun íslands hefur stóraukizt og nú
lýsa t.d. forystumenn Framsókar því yfir op-
inberlega að ekki komi til mála fyrir íslendinga
aðild og heldur ekki aukaaðild. Og vegna ná-
lægðar kosninga er.u íhaldið og Alþýðuflokkurinn
orðin logandi hrædd um dóm þjóðarinnar yfir
óðagotsafstöðu þessara flokka og innlimunar-
áróðri og blaðursferðum ráðherra á fund valda-
manna Efnahagsbandalagsins. Þess vegna reyn-
ir íhaldið nú að hala í land af alefli í orði kveðnu,
og þykist vilja fara að öllu með gát, ef takast
mætti að blekkja fólk fram yfir kosningar!
^uðvelt mun það ekki reynast. Sjálfstæðis-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn hafa komið
fram í þessu máli sem purkunarlausir innlimun-
arflokkar. Þeir hafa sýnt í því sama undH^qiu-
háttinn við erlent vald og í herstöð^amálinu og
landhelgismálinu. Og þeir eisa að Hnpmast í
kosningunum næsta sumar samkvæmt því — s.