Þjóðviljinn - 14.02.1963, Blaðsíða 12

Kemur
Gröndal af
fjö/lum?
Benedikt Gröndal er rit-
stjóri Alþýðublaðsins. Hann
nam fræði sín í Bandaríkj-
um Norður Ameríku og hef-
ur alla tíð síðan verið í
miklum og mjög nánum
tengslum við þá þjóð. Nú
hefði mátt ætla að maður-
inn væri frábærlega vel að
sér í enskri tungu, en viss-
ar grunsemdir hafa vafa-
laust vaknað hjá mörgum
manninum, sem las Alþýðu-
blaðið í gær.
Þannig er mál með vexti,
að eitt sinn og um nokk-
um tíma var títtnefndur
Benedikt ritstjóri Samvinn-
unnar. Þá þýddi hann
grein um það sem hann
kallaði „Kanadísku Fjalla-
lögregluna". Nú! Það fyrir-
bæri er ekki til í Kanada
og varla nokkur fjöll, sem
hægt er að nefna því
nafni, hinsvegar er til
nokkuð sem heitir: „The
Canadian Mounted Police“,
Orðin Mounted og Mountain
(hið fyrra þýðir hestríðandi
og hið síðara fjall), eru að
vísu nokkuð lík, en á þeim
villist enginn enskumaður,
nema Benedikt. Það sann-
ast á 4. síðu Alþýðublaðs-
ins í gær.
Nú er spumingin þessi:
Hve mikið mark getum við
tekið á Benedikti þegar
hann vitnar í enskumæl
andi heimildir?
Kaupstefnan í Leipzig er
senn orðin 800 ára gömul
Víkingur selur
í Bremerhaven
Togarinn Víkingur kom í gær
til Reykjavíkur með bilaðan
radar og um eða yfir 200 tonn
af fiski, mest karfa og ýsu,
sem veiðzt hafði á miðunum
út af Vestfjörðum, aðallega í
Víkurálnum.
Togarinn mun hafa lagt af
stað í gær í söluferð til Brem-
erhaven í Þýzkalandi.
Vorkaupstefnan i Leipzig, hefst
að þessu sinni þann 3ja marz.
Eins og aliir vita er þessi kaup-
stefna ein hin yfirgripsmesta i
heiminum og á sér lengri sögu
en flestar, ef ekki allar aðrar.
Árið 1965 getur LeSpzig-borg
haldið upp á 800 ára afmæli
kaupstefnunnar.
Flestum mun það kunnugt, að
kaupstefnan er haldin vor og
haust og á hana flykkjast kaup-
sýslumenn allra landa, sem á
annað borð hafa upp á eitthvað
að bjóða. Að þessu sinn býður
kaupstefnan upp á vörur frá
9000 fyrirtækjum 60 þjóða, sósí-
alískra og kapítalískra. Vöru-
tegundimar verða yfir ein millj-
ón talsins og skipt í 55 flokka.
Sýningarsvæðið nær yfir
300.000 fermetra lands, bæði í
hinum stóru sýningarskálum á
tæknisviðinu og í hinum fjöl-
mörgu sýningarbyggingum í mið-
borginni. Þátttaka landa frá
Vestur Evrópu hefur meir en
tvöfaldazt á síðustu fjórum ár-
um og að þessu sinni verða um-
fangsmiklar sýningar frá V.-
Þýzkalandi, V-Berlín, Bretlandi,
Frakklandi, Austurríki, Belgíu,
Seðlaveski stolið
með 5 þús. krónum
í fyrradag milli kl. 4—5.30 var
stolið seðlaveski í matstofunni í
Kjörgarði. Eigandi veskisins er
stúlka er vinnur i eldhúsi mat-
stofunnar og segir hún, að vesk-
ið hafi legið á borði í eldhús-
inu og muni því hafa verið stol-
ið er hún skrapp frá stundar-
kom til þess að tala í síma.
I veskinu voru um 5 þúsund
krónur í peningum. Gmnur leik-
ur á um það, að krakkar hafi
verið hér að verki og biður
rannsóknarlögreglan fólk að
gefa því gætur ef það verður
vart við krakka á ferli sem
hafa óeðlilega mikið af pen-
ingum undir höndum. 1
Hollandi, Svisslandi og mörgum
fleiri, þ.á.m. öllum skandina-
vísku löndunum.
Af sýningum Xanda utan Evr-
ópu, verður sýning Indlands
stærst, annars sýna þarna fjöldi
landa Afríku, Asíu og S-Ameríku.
Sósíah'sku ríkin em stærstu
þátttakendumir og hafa öll stór-
ar samsýningar. I hópi þeirra er
Kúba. Þýzka alþýðulýðveldið
hefur sýningu á framleiðslu
6000 fyrirtækja og ríkisstjóm
Alþýðulýðveldisins mun gera
40% af innkaupum sínum á kaup-
stefnunni.
1 Vor taka engin íslenzk fyrir-
tæki þátt í sýningimni, en í
haust hafa 3 söluhringir ákveð-
ið þáttöku: SH, Síldarútvegs-
nefnd, og SÍS. Fleiri gætu komið
á eftir.
Samgöngur við kaupstefnuna
verða mjög greiðar. Interflug,
a-þýzka flugfélagið heldur að
sjálfsögðu uppi daglegum ferð-
um frá Kaupmannahöfn, auk
fljúga SABENA og KLM auka-
ferðir hvort frá sínu heimalandi.
Skemmtiatriði í borg kaup-
stefnunnar verða svo mörg og
fjölbreytt að alltof langt yrði
upp að telja.
-¥•
Aliar upplýsingar um kaup-
stefnuna geta menn fengið hjá:
Kaupstefnan — Reykjavík, Lækj-
argötu 6A og Pósthússtræti 13.
Fimmtudagur 14. febTÚar 1963 — 28. árgangur
37. töluþlað.
Forráðamenn síldar-
verksmiðja á fundi
Dagana 7.—8. febr. efndi
rannsóknarstofa Fiskiféiags ts-
lands til fræðslu- og umræðu-
fundar með forráðamönnum
síldarverksmiðjanna og var fund-
uriinn haldinn í fundarsai rann-
sóknarstofunnar að Skúlagötu 4.
Meðal þeirra vandamála scm þar
voru rædd voru sjálfshitnun í
síldarmjöli, geymsla og rotvörn
bræðslusíldar, fóðurgæði síldar-
mjöls og kröfur kaupenda svo
og salmonnellugerlar í síldar-
<$>mjöli.
Fundinn sátu 27 menn víðs-
vegar að af landinu og var Guð-
mundur Guðlaugsson fram-
kvæmdastjóri síldarverksmiðj-
unnar í Krossanesi fundarstjóri.
Þá fluttu efnafræðingarnir dr.
Þórður Þorbjamarson, Geir
Arnesen, Jóhann Guðmundsson
og Guðlaugur Ilannesson gcrla-
fræðingur erindi.
Meðfylgjandi mynd er tekin af
fundarmönnum.
„ Varúð til vinstri"
gleymist og...
Um kl. 12 á hádegi í gær varð
harður bifreiðaárekstur á homi
Barónsstígs og Eiríksgötu. Var
Renaultfólksbifreið, sem var á
leið norður Barónsstíg ekið aft-
antil á Volkswagensendiferðabfl,
er ók austur Eiríksgötu. Við á-
reksturinn valt sendiferðabif-
reiðin á hliðina og rann til og
staðnæmdist ekki fyrr en upp á
gangstétt. Engin meiðsli urðu á
mönnum en báðar bifreiðamar
stórskemmdust. ökumaður fólks-
bifreiðarinnar var kona og segist
hún hafa gleymt að gæta að um-
ferð frá vintsri er hún kom
þarna á gatnamótin. Sýnir mynd-
in, er tekin var rétt eftir árekst-
urinn afleiðingar þeirrar
gleymsku.
Salka Valka þý
á pólska tungu
I menningarskýrslum pólskum
segir frá því að rúmlega 200
skáldverk eftir erlenda samtíð-
arrithöfunda muni koma fyrir
augu pólskra lesenda á þessu
ári. Ein þessara bóka verður
Salka Valka eftir Halldór Lax-
ness — hún hefur ekki verið
gefin út áður í Póllandi, en
ýmsar aðrar bækur hans hafa
komið út þar .
Geimför Coopers
enn frestað
HOUSTON, Texas 13/2 — Enn
hefur verið frestað geimför
þeirri sem Gordon Cooper átti
upphaflega að fara í þessum
mánuði. Henni hefur verið frest-
að hvað eftir annað og nú síð-
ast fram í maí. Þessi frestun
mun hafa í för með sér að
hinni svonefndu „tvíbura-tilraun"
Bandaríkjanna verður einnig að
fresta fram til næsta árs.
I
„Það þýðir ekki að
snökkta yfir fjessu
Hver togbáturinn eftir ann-
an er nú tekinn í landhelgi
meðfram suðurströndinni, að-
allega hjá Ingólfshöfða og
Hjörleifshöfða og gerir Land-
helgisgæzlan harða hríð dag
eftir dag með byssur á lofti,
Ijóskastara skimandi eftir
haffletinum og hávær gjall-
arhom, þegar varðskipin
koma brunandi út úr nætur-
myrkrinu. Þetta eru að verða
hin aflasælustu mið sem um
getur og Iögbrjótaveiði svo
fengsæl, að menn standa
orðið á öndinni.
En það eru fleiri harðsækn-
ir á sjó en íslcnzki sjóher-
inn og er það undarlegt í
sjáifu sér, hvað togbátar frá
Vestmannaeyjum sækja ótt
og títt inn á þessi lögvernd-
uðu mið og hlaupa þannig
beint í ginið á Ijóninu og
vilja ekki láta hlut sinn i
þessum efnum.
Einn bátur hefur þó skor-
ið sig úr með herskáum hætti
og hefur verið tekinn þris-
var sinnum á örfáum dögum
í landhelgi og er það hinn
landsfrægi bátur nú orðið,
Sævaldur SU.
Við áttum tal við Kristján
Gústafsson, skipstjóra, og
teljum fróðlegt að kynna
sjónarmið togbátaskipstjóra
um þessi mið.
Iiann var síður en svo
banginn I talli og drap á Þórð
jökul frænda sinn, sem kvað
svo forðum: „Upp skaltu á
kjöl klífa, köld er sjávar-
drífa“. Náttúrlega er hægt
að gera allt að tfzku eins og
að elta uppi fiskimenn þjóðar-
innar með annarlegri veiði-
náttúru og setja þá í tugthús
unnvörpum. Hvort kæmi
tómahljóð í ríkiskassann er
annað mál.
Ég er að vísu cnginn engill
hér á jörðu, en tel mig ekki
vera sakamann að heldur. Við
togbátamcnn höfum lciðzt út
í þessa veiðiaðfcrð vegna
manncklu á bátunum og þessi
mið okkar eru á mörkum
landhelglslínunnar og stund-
um Iendum við fyrir Snnan
vegna veiðigleði okkar og
gætum ekki að útreikningum
enda hefur fiskur ekki hing-
að til veríð rciknaður upp úr
sjó og byggist ekki á stærð-
fræðiformúlum í djúpinu og
einnig rétt fyrir utan er crfitt
botnlag á þessum slóðum, sem
tætir vörpuna svo að hún
flýtur upp eins og marhálmur.
Þegar við vorum teknir
þarna í fyrsta skipti við Ing-
ólfshöfða slapp bátur út í
næturmyrkrið og kastaði dag-
inn eftir nokkuð langt fyrir
utan, þá eyðilagði hann veíð-
arfæri sín fyrir tugi þúsunda.
Það er opinbert leyndarmál,
að Vcstmannaeyjabátarnir
toguðu upp í fjörur í allt
sumar og bera sjómennirnir
sjálfir, að varðskipín hafi
sigit um hábjartan daginn
innan um bátana án þess að
skipta sér nokkuð af þcim og
er ég ekki að bera á nokkurn
hátt ásakanir á sjómennina,
enda vil ég að komi greinilega
í Ijós, að það þarf að liðsinna
þcssum bátum og opna þessi
mið fyrir þá. Þctta er yfirleitt
skoðun okkar togbátamanna
og er vciði þarna ekki lítlll
akkur fyrir þjóðarbúið. Ég
lagði Iauslega saman um dag-
inn afla þeirra báta, sem voru
teknir í fyrsta skipti vSð Ing-
ólfshöfða og höfðu bátarnir
fiskað fyrir kr. þrjú hundruð
þúsund bara þcnnan cina dag
cins og aflaverðmæti er upp
úr sjó. Þetta er sko fiskirí,“
sagð'i Kristján eilítið æstur.
„Það er ekkert spaug að gera
út bát á þessum timum og
rekstursfé ekki alltaf hand-
bært og mér er spurn: hefur
ekki verið fiskað í þúsund ár,
án þcss að hafa radar við
höndina og aðra nútímatækni.
Ég skulda nú orðið ríkis-
kassanum fimm mánaða fang-
elsisvSst og er ekki tekin með
refsing fyrir síðasta brotið.
Það er óglæsilegt að vera
fiskimaður í dag. Kannski
taka þeir af mér réttindin og
Iendi ég þá í erfiðléikum að
halda bátnum úti og liggur
þá beinast við að þeir hirði
fleytuna og þá er mér sama,
— fer aldrei á sjó aftur. Það
þýðir ekki að snökkta yfir því.
Mér var kennt á Djúpavogi
í æsku, að harðsækni á sjð
bæri vott um manndóm og
dug og hcf reynt að haga mér
cftir því á ótal vertíðum á
Hornafirði og Vestmannaeyj-
um, stundað sjó síðan ég var
sextán ára gamall og vildi
meina að allt væri fertugum
fært í dag.
En þetta er kannski endir-
inn á sjómennskuferli mín-
!
segir skipstiórinn á Sœvaldi SU 2 \
*
*