Þjóðviljinn - 09.04.1963, Blaðsíða 4

4 SÍÐA
ÞJÖÐVILIINN
Þriðjudagur 9. apríj 19S3
Otgefandi: SameiningarflokKui alþýðu — Sósiaiistaflokk-
urinn —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð
ur Guðmundsson Cáb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sígurður V Friðbjófsson.
Rits* '•'viýsingar orentfemiðia Skóiavörðust. 19
•Simi 17-önft C5 iínur’l Á.skríftarvprð kr R5 ó rnánuði
Endur-
fæöing
CJkyldi það ekki breyta stjórnarfarinu mjög til
^ bóta ef kosið yrði til Alþingis ár hvert? Sú
ályktun virðist nærtæk þegar maður fylgist
með því hvílíkum stakkaskiptum valdhafarnir
taka síðustu mánuðina áður en ganga skal að
kjörborðinu. Þeir hreinlega endurfæðast, iauga
af sál sinni hverja synd, bægja frá öllum ljót-
um hugrenningum og birtast þjóð sinni sem
vammlaus góðmenni sem vilja leggja sig í líma
til að leysa hvers manns vandræði. Á alþingi
eru lagðar fram tillögur um ýmiskonar nytsöm
mál, en úrlausnarefni sem valdið gætu ágrein-
ingi eru vandlega læst niðri í hirzlum, og dög-
um oftar sverja ráðherrarnir af sér allar gaml-
ar ásetningssyndir, svo sem þær að þeir hafi
nokkru sinni áformað að innlima ísland í Efna-
hagsbandalag Evrópu. Og nú er ekki einusinni
kvartað um fjárskort, peningar liggja á lausu
til tryggingamála, tollalækkana, skólamála o.
s.frv., en þótt útgjöld séu þannig aukin segja
valdhafarnir að ekki sé nokkur þörf á tekju-
öflun á móti; svoleiðis leiðindaviðfangsefnum
er sjálfsagt að fresta fram yfir kosningar. Nú
síðast hefur húsnæðismálastjórn úthlutað 85
milljónum króna 1 lán til íbúðarhúsabygginga,
og af því tilefni birtir Alþýðublaðið á forsíðu
myndir af Emil Jónssyni og Eggert G. Þor-
steinssyni sem þeim örlátu höfðingjum er ausi
kringum sig milljónatugum. Og sjálfur segir
Eggert svo frá um úthlutunina á forsíðu Morg-
unblaðsins: „Segja má að allt frá því úthlut-
un hófst 10. marz hafi verið unnið bæði nótt og
dag, bæði hjá húsnæðismálastofnuninni og veð-
deildinni til þess að ljúka þessu verki sem
fyrst.“ Þannig unna þessir menn sér hreinlega
hvorki svefns né matar í algerri þjónustusemi
sinni við almenning, og er þess sannarlega að
vænta að heilsa þeirra bíði ekki varanlegt tjón
af svo ógnarlegu striti í þágu þjóðarinnar.
/\11 er þessi framkoma þeim mun stórbrotnari
" sem flesta mun reka minni til að valda-
mennimir hegðuðu sér á aðra lund fyrir tæpum
fjórum árum. Þá fór ekki mikið fyrir þjóðþrifa-
málum þeirra á alþingi, heldur var allri ork-
unni einbeitt að því að skerða kjör launafólks
með kauplækkunum og verðhækkunum. Ef
minnzt var á umbótamál hreyttu ráðherrarnir
því út úr sér að peningar væru engir til. En
æðstu menn byggingamála unnu ósleitilega að
því að takmarka íbúðarhúsabyggingar með mjög
miklum árangri. Svo stórvirkir voru valdhaf-
amir um þær mundir að góðverkin nú vega að-
eins upp örlítið brot af óþurftarverkunum þótt
þeir striti að eigin sögn nótt og nýtan dag. Þess
vegna þyrfti sannarlega að finna leiðir til að
tryggja það að dyggðir þessara manna geti að
minnsta kosti jafnazt á við misgerðimar, og
reynslan sýnir að öruggasta leiðin til þess er
að kosningar séu ævinlega skammt undan sem
óbrigðull viti til að lýsa réttar brautir. — m.
Heildarstefna rlkisstjórnar-
innar í tolla-og skattamálum
andstæð hagsmunum fólksins
Eins og frá er . skýrt á forsíðu blaðsins í dag, er toll-
skrárfrumvarpið nú komið úr nefnd og var til annarrar
umræðu í efri deild í gær.
í greinargerð um tollskrár-
frumvarpið og breytingartil-
lö-gur fulitrúa Al.þýðubanda-
Iagsins, gerði Björn Jónsson
tolla- og skattastefnu ríkis-
stjórnarinnar nokkuð að um-
talsefni. Hér á eftir verður
birtur sá kafli úr greinargerð
Björns, ,sem fjallar um stefnu
„viðreisnarstjórnamnar“ í
skatta- og tollamálum. Síðar
verður vikið nánar að seinni
hluta greinargerðar Björns,
þar sem hann gerði nánari
grein fyrir þeim breytingartillögum, sem hann flytur við
frumvarpið. — (Sjá ennfremur efnisútdrátt á forsíðu).
,,Það er ofur eðlilegt að sú , sem ekki hlífir neinum, hvorki
heildarstefna. sem ríkisstjórnin .börnum, gamalmennum né ör-
hefur fylgt í skatta-,,og tplla- . ýrkjum. heldur heimtar miss-
málum á valdaferli sínum, sé unnarlaust, að hver borgi sinn
höfð í huga begar þetta frumv. hlut til þarfa ríkisins. Jafn-
er metið. Sú heildarstefna ligg- hliða hafa tvennar gengislækk-
ur líka alveg ljós fyrir: ríkis- anir margfaldað þá tolla, sem
stjórnin hefur með hverri at- lagðir eru á við innflutning og
höfn sinni í þessum málum ná til flestra vörutegunda, sem
stefnt að ákveðnum og augljós- landsrnenn kaupa. En á sölu-
um markmiðum, fyrst og sköttunum einum hefur orðið
fremst þeim, að færa skatt- sú breyting, að þeir hafa verið
heimtuna yfir a afmehha neýzl.i hækkaðir um sléttar 500 millj.
landsmanna með sem jöfnustr kr. frá áramótum 1959. úr 151
um þunga. Afnema svo sem millj. kr. í 650 millj. kr., eða
frekast er unnt beina stighækk- um 330%, en sé sá hlutur, sem
andi skatta og útsvör og setja rennur til sveitar- og bæjar-
í þeirra stað söluskatta, jafna félaganna einnig meðtalinn
skatta á hverskonar neyzlu og verður hækkunin 600 millj. kr.
eyðslu. án alls tillits til þess, eða nálægt 400%. Á sama tíma
hvort um nauðþurftaneyzlu er hafa svo gengisfellingarnar
að ræða eða óhófsneyzlu. Horf- hækkað verðtollinn einan úr
ið skal sem lengst frá þeim 295 millj. kr. árið 1959 í 567
auðjöfnunar- og tekjujöfnunar- millj. kr. á yfirstandandi ári —
sjónarmiðum, sem áður settu eða nær tvöfaldað hann.
nokkum svip á skattakerfið.
Orsök versnandi
Skattfrelsi auðfélaga lífskjara
á kostnað almenning’s
Þegar hvort tveggja er haft
Jafnframt því sem skattabyrð- í huga, heildarhækkun tolla- og
in var þannig færð í.sívaxaníi skatta til ríkissjóðs uppá 1220
mæli yfir á almenning hefur mill. kr. frá árinu 1958 og jafn-
svo verið létt sköttum og skyld- framt eðlisbreyting skattheimt-
um af tekjuháum einstakingum unnar, þá dylst heldur ekki,
og auðfélögum í landinu. Þann- Her er um ræða eina
ig má segja, að á sama tíma allra drýgstu orsökina til þeirr-
og seilst var með sölusk.kerf- ar hrörnunar lífskjara, sem orð-
inu langt niður í vasa tekjulágs in er á þessu tímabili viðreisn-
eða jafnvel tekjulauss fólks. arinnar,^ — eina meginorsök
voru auðfélögin í landinú að Þess dyrtíðarflóðs. sem mætt
mestu gerð skattfrjáls með hefur á almenningi stöðugt
margháttuðum íviínúnum. þeim byngra með hverju viðreisnar-
til handa, stórauknu skattfrelsi ar* sem liðið hefur.
arðgreiðslna, beinni skattalækk-
un, nýjum fymingarreglum o.fl. Yfirbótastefna
Svo langt er nú komið í bess- .
um efnum, að tekju- og eigna- iyrír KOSmng'ar
skattar hafa á undanfömum ár-
um komist niður í 5—6% af Það var alltaf nokkuð senni-
hieldarskattheimtunni til ríkis- IeSt og raunar fyrirsjáanlegt, að
sjóðs, en þessi beina skatt- begar á liði kjörtímabilið og
heimta eftir efnum og tekjum einkanlega, begar fast tæki að
nam við upphaf viðreisnartíma- b'ða að kosningum, þá mundi
bilsins um 20% af skatta- og ríkisstjómin hefja eitthvert
tollabyrðinni til ríkissjóðs. Af undanhald — taka upp ein-
þessum 5—6% greiða fyrirtækin hverskonar yfirbótarstefnu í
og þ.á.m. samanlögð auðfélög bili og e.t.v. hverfa þá að því
landsins sennilega minna en að skila einhverju aftur aí
helming — eða aðeins 2—3% af Þeirri gífurlegu skatta- cg tolla-
skatta- og tollabyrðinni. Verður aukningu, sem hún hafði stað-
það að teljast vel að verið á ið fyrir. — a.m.k. meðan hún
ekki lengri tíma að hafa. þannig væri að komast yfir kosning-
komið þeim aðilum í landinu amar.
sem meginhluta alls fjármagns Yfirbótaaðgerðimar hófust
og gróðarekstrar hafa með svo samkvæmt áætlun á síðasta
höndum í tölu skattleysingja. bingi með frv. ríkisstjórnarinn-
• ar bá um lækkun aðflutnings-
Hækkun tolla allt að gjalria. en bá var talið að skil-
. að væri til baka rúmlega 40
400% undir „Vlðreisn“ milli. kr. af beim hækkunum.
sem þá voru orðnar. Og nú
Á sama tíma hefur svo verið 1—2 mánuðum f.yrír kosningar
lagður á almennur söluskattur, er svo hert á yfirbótaaðgerðun-
um og sagt að nú eigi að létta
tollabyrðina um 97 milU. kr.
Þessum endurgreiðslum á ör-
litlu broti skatta- og tollaaukn-
inganna er svo æilað það hlut-
verk í áróðrinum, að fá menn
til að gleyma því sem áður hef-
ur gerzt og horfa fram hjá því
Mest lækkun á
hátollavörum
Við lækkun tolla nú er í
meginatriðum fylgt sömu stefn-
unnj og við tollalækkunina
1961. Mestu lækkanirnar eru
á hátoilavarningi, sem flestu
venjulegu fólki liggur i léttu
rúmi, hvort er í hærra eða
lægra verðflokki. í annan stað
eru svo rekstarvörur verzlun-
arstéttarinnar settar i sérflokk
o-g þær lækkaðar mjög j tölM.
Vjrðist því ekki að undra þótt
vel hafi farið á með höfundum
þessa frumvarps og kaup-
mannastéttinni eins og fjár-
málaráðherra lagði sérstaka á-
herzlu á í sinnj framsöguræðu
hér í efri deild.
Hér er semsagt fylgt þeirri
stefhu að jafna toílana —
draga miög úr þeim mismun,
sem gerður er á vöruteeundum
Og að verulegu leyti hefur ver-
ið byggður á nytsemi þeirra.
Ef gengið er út frá því að tpll-
ar i heild sem tekjustofn
vorði álíka giidur ■ þáttur ú
heildars.kattheimtunni í fram-
tiðinni, eins og þeir nú eru —
er auðsætt að þegar tjl lengd-
ar lætur, stendur breytinein á
tollaflokkunum innbyrðis ein
eftir, þ.e.a.s. töllamir verða •
iafn háir eða hærri en áður
— aðeins hvíla þeir léttar á
ónauðsynlegri varningi. en
þeim mun þyngra á almennum
neyzluvörúm. Verði slík út-
jöfnun tollanna eina varanlega
afleiðingin, t.d. að afstaðinnj
gengisfellingu. sem iejddi af
sér hækkun gialdstofnanna. er
alveg auðsætt að allur al-
menningur er verr settur eftir
en áður.
Þetta, mundi þó koma miklu
greiniiegar i ljós, ef fyrir
lægju nákvæmir' útreikningar
á því. hvernig þessi áætlaða
97 millj. kr.. lækkun skiptist
eftir vörutegundum oig þá
einnig hve hækkanir eru mikl-
ar og á hvaða vörutegundir
þær skiptast. Því miður hefur
ekki tekizt að fá um þetta
neitt nákvæmt yfirlit og toll-
skrámefndin gat ekki orðið
við óskúm um að gefa . slíkt
ýfirlit. Þó hafa um þetta feng-
izt þær upplýsingar, sem nú
skal greina. ^
Landbúnaðarvélar og önnur
tæki til landbúnaðar lækka
um ........... 8.1 m. kr.
Vélar og tæki til sjávarút-
vegsins um ......... 8,3 m. kr.
Varahlutir í bifreiðar lækka
um ................ 21,0 m. kr.
Pappír og umbúðir lækka
um ................ 8,9 m.kr.
Smíðatól, verkfæri o.fl,
lækVa um ......... 3,6 m. kr.
Dúkar og ytri fátnaður
lækka um .......15,4 m kr.
Allar aðrgr lækkanir eru
...........45,4 m kr.
að frádregnum hækfeunum á
vissum tegundum.
í þessum 45,4 ,m. kr. ,er megr
inuþpistaðan álveg vafalausst
glingur og annár hátpllavarn-
ingúr og má þá glöggt sjá, að
lækkanimar snerta yfirleitt
alls ekki venjulegar neyzluvör-
ur almennings, eða a.m.k. svo
hverfandi lítið, að ekki er
unnt að segja að um neinar
lækkanir sé að ræða.
Ekki undir verð -
lagsákvæðum
Þær upplýsingar tollskrár-
nefndar, að breytingamar séu
nánast ómælanlegar á vog
framfærsluvísitölunnar sanna
þetta líka alveg augljós’.ega.
Næsta athyglisvert er það
ejnnig, að langstærsta lækkun-
in, varahlutir til bifreiða, kem-
ur á vörutegund. sem fer í
gegnum sölu bifreiðaverkstæða
en alveg nýl.ega hafa öll verð-
lagsákvæði verið afnumin á
þjónustu þeirra. Vsrður bví
augljóslega að telja mjög vafa-
samt, hvort eða að hve mjklu
leyti þessi lækkun kemur til
skila til bifreiðaeigenda. Hér
er greiniiega fylgt fordæminu
frá 1961, þvi að lækka helzt
þær vörur. sem( jafnframt eru
undanþegnar verðlagsákvæð-
um.“
Þingfundir
Miklar annir hafa verið á
þingi undanfarna daga og ;r
reynt að flýta þingstörfum eft-
ir því, sem frekast er kostur.
Síðastliðinn laúgardag var
haidjnn aukafundur í samein-
uðu þingi. Þar bar Gunnar Jó-
hannsson fram fyrirspurn utan
dagskrár um stöðvun niðurlagn-
ingarverksmiðjunnar á Siglu-
firði. Einnig fylgdi hann úr
hlaði þingsályktunartillögu um
rannsókn á aðbúnaði verkafólks
í verbúðum og á vinnustöðura.
Þá fylgdi Karl Guðjónsson úr
hlaði þingsályktunartillögu um
rannsókn á möguleikum á opn-
un vegasambands milli Fljóts-
hverfis og Suðursveitar 00 enn-
fremur Var haldið áfram
umræðum um skýrslu ríkis-
stjórnarinnar, um Efnahags-
bandalagsmálið. Einar Olgeirs-
son flutti þá ræðu um málið <3
verður nánar skýrt frá henni
síðar.
1 gær voru þingfundir í báð-
um deildum á venjulegum tíma.
1 efri deild var m.a. til um-
ræðu tollskráin nýja og fpr
meirihluti fundartímans f að
ræða það mál.
I b r ó f t i r
Framhald af 5. síðu.
að skora, en Þróttur jafnar
á 3:3.
Munar 1—3 mörkurn yfjr-
lem og lýkur fyrrj nálfleik
10: 6. Þróttur sækir sig í síð-
ari hálfleik og þegar nokkuð
er liðið á hálfleikinn hefur
þeim tekizt að jafna á 11:11 og
aftur á 12:12 eftir að hafa
haft forustuna á 13:12. En
Framarar eru ekki , af baki
dottnir og þegar leik lýkur
hafa þeir 16:14.
Frímann.
v^-fÍAFÞÓR ÓUPMUmsON
I7:vw Sún/. 239?o
ínnu&mta mm**-
£MMl<-Ó6FriÆm&TÖiÍB>
i