Þjóðviljinn - 22.06.1963, Blaðsíða 3

Laugardagur 22. júní 1963 — 28. árgangur 137. tölublað.
HOÐVILIINN
SfM 13
Montini kjörínn páfí
og nefnist Páll V!
VADIKANINU 21/6. — Um hádegisbilið í dag
sá mannfjöldinn á St. Péturstorginu hvítan reyk
stíga upp ur skorsteininum á kapellu hinna 80
kardínála. Varð þar með ljóst að kirkjuhöfðingj-
amir höfðu komið sér saman um hver skyldi
verða eftirmaður Jóhannesar 23.. Fyrir valinu
varð Montini, erkibiskup af Mílanó. Hann mun
taka sér nafnið Páll VI. Ákveðið hefur verið að
hann verði krýndur í Vatikaninu 30. þessa mán-
aðar.
Hinn nýi páii hefur verið
erkibiskup í Mílanó frá því
1955. Hann er talinn með fram.
farasinnuðustu leiðtogum kaþ-
ólskn kirkjunnar og er talið
Ýktar fréttir
um innrásaríið
WASHINGTON 21/6. — Banda-
ríska utanríkisráðuney tjð til-
kynnti í dag að í hæsta lagi
hefðu um 50 andstæðingar Kúbu-
stjórnar farið frá Bandaríkjun-
um til Kúbu á undanförnum
vikum. Málsvari ráðuneytisins
sagði að í fréttatilkynningu
kúbanska byltingarráðsins svo-
nefnda sé farið með gtaðlausa
stafi þar sem segir að um 500
kúbanskir flóttamenn hafi far-
ið yfir sundið til að berjast
gegn stjómarvöldunum á Kúbu.
Sumir hafa haldið því fram að
hér væri um 3000 m©nn að
ræða.
PÁLL PÁFI SJÖTTI
fuilvíst að hann muni fylgja
þeirri frjálslyndu stefnu sem
fyrirrennari hans markaði.
Ráðgjafi Píusar
Páll páfi sjötti er 65 ára að
aldri, fæddur i Brescia á Norð-
ur-ítalíu árið 1897. Hann lagði
stund á lögfræði og heimspeki
og gekk í þjónustu páfastólsins
árið 1925. Hann öðlaðist ae
meiri frama og varð einn af
nánustu ráðgjöfum Píusar
páfa tólfta árið 1952. Á þeim
árum var hann orðlagður fyrir
dómgreind sína. stjómvísi og
sjálfsstjórn, auk þess sem
starfsþreki hans hefur jafnan
verið við brugðið.
Margir undruðust er hann
var skipaður erkibiskup í Míl-
anó árið 1954. Píus páfi var
þá jjúkur og höfðu margir tal-
ið að hann hefði Montini í huga
sem eftirmann sinn. Samt sem
áður hafði hann enn ekki verið
skipaður kardínáli er Píus féll
frá. Hinsvegar var það eitt
fyrsta verk Jóhannesar XXIII.
að skipa Montini kardinála.
Kardinálamir 80 sem kusu
páfa hafa setið með mikilli
leynd í kapellu sinni frá því
á miðvikudag. Kosningar hafa
farið fram tvívegis árdegis og
tvívegis síðdegis og er talið
að Páll VI. hafi náð kosningu er
gengið var tii atkvæða í sjötta
sinn. Aldrei er skýrt frá úr-
slitum í atkvæðagreiðslum þess-
um en til þess að ná kjöri þarf
páfaefni að fá tvo þriðju hluta
atkvæða.
Tvö eru þau mál sem hlnn
nýkjörni páfi verður að taka
afstöðu til og athygli heimsins
beinist hvað mest að. 1 fyrsta
lagi verður hann að ákveða
hvort staðfesta skuli áformið
um að kalla kirkjuþingið saman
á ný 8. september næstkom-
ndi. f öðru lagi er beðið eftir
því hvort hann muni halda á-
fram starfi fyrirrennara síns
sem miðaði að því að bæta sam-
búð kirkjunnar og sósíalístísku
ríkjanna.
Slíkt er svarið sem negranir fá er þeir fara fram á að fá að sitja á sömu kaffihúsum og aka i
sömu strætisvögnum og hvítir samborgarar þeirra. Myndin er frá Danville í Virginíufylki.
neitað. Myndin sýnir er Iögreglan reynirað að slíta ungan pilt frá félögum sínum.
De Gaulle storkar Kennedy
Frakkar taka fiota
undanNATÓstiórn
Kynþáttaóeirðum
heldur enn áfram
PARÍS 21/6. — Franska utanrík-
isráðuneytið skýrði í dag frá því
að Frakkar hefðu ákveðið að
taka Átlanzhafsflota sinn undan
Hörkurifríldi
á EBE fundi
fiRUSSEL 21/6 — 1 gærkvcld
héldu landbúnaðarráðherrar
Efnahagsbandalagsríkjanna með
sér fund i Brussel. Ráðherrarn-
ir deildu harkalega um korn-
verð innan bandalagsins og varð
rifrildi þeirra svo magnað að
þeir urðu að endingu að biðja
starfsmcnn sfna að spila fyrir
sig hljóðupptöku af umræðun-
um til þess að átta sig á því ]
hvað hver héfði sagt.
Verð á komí er mjög mismun-
andi eftir löndum innan banda-
lagsins. Hæst er verðið í Vestur-
Þýzkalandi en lægst í Frakk-
landi. Ætlunin er að samræma
komverðið í öllum bandalags-
ríkjunum og eftir mikla örðug-
leika í gærkvöld urðu ráðherr-
amir loks ásáttir um að þoka
því máli örh'tjð áleiðis. Verð á
hveiti, mikilvægustu komteg-
undinni, mun þó ekkert breytast
frá því sem verið hefur. Hins-
vegar voru samþykktar minni-
háttar breytingar á verði á
byggi og rúg. Vestur-Þjóðverjar
munu vera harðla ánægðir með
niðurstöðuna, enda hafa þeir
verið andsnúnir öllum veruleg-
um breytingum á komverðinu.
inu.
stjórn Atlanzhafsbandalagsins.
Franska stjómin gerði herráði
bandalagsiins í Washington við-
vart um þessa ákvörðun sína 15.
þessa mánaðar.
Þetta er í annað sinn sem
Frakkar leika þennan leik. Árið
1959 tóku þeir Miðjarðarhafsflota
sinn undan stjóm Atlanzhafs-
bandalagsins og gildir það einnig
á stríðstímum.
Hið óháða Parísarblað Le
Monde segir í dag að þessum
umkiptum verði fylgt eftir með
öðrum aðgerðum sem miði að
því að knýja fram endurskipu-
lagningu innan Atlanzhafsbanda-
lagsins. Frakkar telji að núver-
andi skipulag og starfshættir
bandalagsins séu úrelt fyrirbæri.
Ráðamenn í London harma
mjög þessa ákvörðun Frakka og
benda sérstaklega á að þetta eigi
sér stað einmitt þegar hin ríkin
leitist við að sameina heri sína
undir sameiginlegri yfirstjórn
bandalagsins. Brezk blöð telja
ekki að þessi umskipti hafi það
í för með sér að frönsku her-
skipin muni ekki taka þátt í
heræfingum NATOs. Hinsvegar
verður staðsetning NATO-sjó-
hersins ákveðin án bátttöku
Frakka.
•k
Bandaríska utanríkisráðuneyt-
ið hefur enn ekki viljað segja
álit sitt á ákvörðun Frakka.
Bandarískir sérfræðingar láta
hinsvegar í veðri vaka að afleið-
ingamar verði fyrst og fremst
stjómmálalegs eðlis en ekki
hemaðarlegs.
Héillíióskir
Margir þjóðhöfðingjar hafa
sent Páli VI. heillaóskir sínar
þar á meðal Kennedy Banda-
ríkjaforseti, Elísabet Breta-
drottning Qg de Gaull.e Frakk-
landsforseti. Franco einræðis-
herra á Spáni óskaði páfa sömu-
leiðis heilla, en tahð er að ráða-
menn á Spáni séu þó vonsvikn-
ir vegna kjörsing og kemur það
meðal annars til af því að á sín-
um tíma skoraði Montini kardín.
áli á Franco að þyrma 1-ffi
stjórnmálaandstæðings síns,
Jorge Conillsvals. Canillsvals var
ekki dæmdur til dauða heldur
í 30 ára famgelsi og telja kunn-
ugir að þar hafi málaleitan
kardínálans ráðið miklu um.
LONDON 21/6 — 1 dag skýrði
MacmiIIan forsætisráðherra frá
því að dómsrannsókn verði lát-
in fram fara í Profumomálinu
og verði kunnum dómara, Denn-
ing Iávarði, falið að annast
rannsóknina. Harold Wilson,
Iciðtogi Verkamannaflokksins
mótmælti þessari fyrirætlun og
sagði að slík rannsókn væri al-
gjörlega ófullnægjandi.
Stjórnarandstaðan krafðist þess
að sérstakri þingnefnd, skip-
aðri fulltrúum allra flokka,
verði falið að rannsaka málið,
eða að öðrum kosti verði venju-
legur dómstóll látinn fjalla um
það. Ef þær leiðir yrðu famar
verður unnt að kalla fyrir vitni,
og þá forsætisráðherrann sjálf-
an ef þörf krefst.
Macmillan skýrði frá því að
Denning lávarði væri í Sjálfs-
Suður-Afrískir
reknir heim
GENF 21/6. — Alþjóðlega
vinnumálastofmmin (ILO) held-
ur nú ráðstefnu í Genf. Sam-
þykktu fulltrúamir með yfir-
gnæfandi meirjhluta atkvæða að
vísa suður-afrísku fulltrúunum
brott. Þegar einn fulltrúanna frá
Suður-Afríku gekk í ræðustól-
inn yfirgáfu fulltrúar allra
Afríkulandanna, margra Asíu-
landa og sósíalistísku landanna
fundarsalinn. Eftir voru í saln-
um um 150 manns af 1.087 full-
trúum.
kallaði • fyrir sig, hinsvegar gæti
hann ekki krafizt- þess að þau
vitni leggðu eið að framburði
sínum. Wilson svaraði þvi til að
dómarinn þyrfti að fá upplýs-
ingar frá nokkmm verstu lyg-
umm landsins og hefði hann því
ekki nægilega mikil völd.
Óvíst að hann segi af sér
Þeir sem gerst fylgjast með
gangi stjómm. í London hneigj-
ast nú æ meir að þeirri skoð-
un að Macmillan muni ekki
segja af sér — hvorki sem for-
sætisráðherra né formaður
Ihaldsflokksins — þrátt fyrir
Profumo-hneykslið. Segja þeir
að margt bendi til þess að hann
muni alls ekki draga sig i hlé
á næstunni. .
Spekingar þessir og spámenn
segja, að Macmillan telji það
skyldu sína að leiða flokk sinn
út úr ldandri
ALBANY 21/6 — Lögreglan í
Albany í Georgia handtók í
gærkvöld um 70 menn og vora
flestir þeirra negrar. Sök þeirra
var sú að þeir höfðu tekið þátt
í mótmælaaðgerðum gegn kyn-
þáttaofsóknum. Meðal þeirra sem
þátt tóku í aðgerðum þessum
voru fjöimargir hvítir menn.
því sem hann er nú lentur í
vegna gjálífis hermálaráðherr-
ans. Ennfremur mun hann von-
ast til að vera leiðtogi flokks-
ins við næstu þingkosningar.
1 gær fóru fram aukakosning-
ar í Leeds, kjördæmi Hugh
Gaitskells hins látna leiðtoga
Verkamannaflokksins. Eins og
búizt var við hélt frambjóðandi
Verkamannaflokksins þingsætinu
og jók yfirburðd sína um 1300
atkvæði frá kosningunum 1959.
Ihaldsflokkurinn beið mikið af-
hroð, hlaut nú 5.996 en fékk
12.956 árið 1959.
Kjörsókn var mjög léleg. Að-
eins 60,5% atkvæðisbærra tóku
þátt í kosningunum en 95,79°/ö
greiddu atkvæði 1959.
Flestum ber saman um að
Profumo-hneykslið hafi verið
meginorsök að fylgishruni 1-
haldsflokksins ' ’ ’-m kosn-
ingum.
Hinir handteknu og félagar
þeirra gengu í fylkingu um
götur borgarinnar en tóku síð-
an að þrengja sér inn í veit-
ingahús þar sem aðeins hvitum
mönnum er veittur aðgangur
að. Lögreglan kom fljótlega á
vettvang og handtók menn í
gríð og erg.
1 Savannah, einnig í Georgia,
handtók lögreglan einni fjölda
negra eftir að hafa beitt tára-
gasi gegn miklum mannfjölda
sem lét í Ijós mótmæli sín gegn
kynþáttamisréttinu.
Yfirvöldin í Birmingham hafa
ákveðið að veita negrum að-
gang að golfvöllum þeim sem
til þessa hafa einungis verið
ætlaðir hvítum mönnum. Telja
negramir að þessi ákvörðun sé
talsverður sigur í baráttu þeirra
fyrir jafnrétti.
Borgarstjórinn í Jaokson í
Mississippi réði í gær fyrsta
negrann í lögreglulið borgar-
innar og kom þannig á móts
við kröfur negranna,___
NATÓ gegn
Afríkubúum
ACCRA 2176. Nkrumah forsetí
Ghana lýsti því yfir í dag að
Portúgalar gætu aðeins í krafti
vopna Atlanzhafsbandalagsins og
með stuðningi Atlanzhafsbanda-
ins haldjð áfram nýlendukúgun-
innj í Afríku.
Nkrumah sagði í ræðu sem
hann hélt í þinginu að Portú-
galar gætu ekki af sjálfsdáðum
haldið uppi öllum þeim herút-
búnaði sem þeir nota til þess að
kúga Afríkubúa.
vald sett hvaða vitni hann heilan á húfi
Dómsrannsókn fyrirskipuð
í Profumo-hneykslismálinu
*
i