Þjóðviljinn - 22.06.1963, Blaðsíða 4

4 SlDA
ÞIÖÐVILJINK
Láugardagur 22. júöí 1063
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Viljinn sýndur í verki
Alagningu útsvara í Reykjavík er nú lokið og
mega menn vænta þess að fá útsvarsseðlana
borna heim til sín næs'tu daga ásamt kurteisleg-
um skýringum á því, hvers vegna viðkomandi
beri að greiða í borgarsjóðinn þá krónutölu, sem
á hann er lögð. En blöð borgarstjórnarmeirihlut-
ans hafa þó ekki viljað láta sitt eftir liggja að
flyíja almenningi nokkrar skýringar varðandi út-
svarsálagninguna, og þeir sem taka þær skýring-
ar trúanlegar, búast nú án efa við því, að útsvarið
hafi lækkað verulega frá því síðast liðið ár. Því
hefur sem sé verið haldið blákalt fram af mál-
gögnum íhaldsins að örlítið meiri afslát’tur frá út-
svarsstiganum þýði raunverulega lækkun útsvara,
enda þótt meirihluti þess í borgarstjórn hafi sam-
fímis verið að samþykkja að hækka heildarupp-
hæð útsvara á borgarbúum um hvorki meira né
minna en 30 milljónir króna.
17'ið a'fgreiðslu þessa máls í borgarstjórninni vakti
" það athygli, að fulltrúar Alþýðubandalagsins
voru þeir einu, sem lögðust gegn þessari hækkun.
Fulltrúi Alþýðuflokksins virtist hugsa um það
eitt, að sanna algera skuggatilveru flokks síns með
því að þrýsta sér sem fastast upp að íhaldinu. Og
báðir fulltrúar Framsóknarflokksins í borgar-
stjórn sátu hjá við atkvæðagreiðsluna, enda þótt
þeir hafi talað gegn þessari hækkun og Tíminn
segði daginn eftir, að allt væri þetta óþurftar-
verk og afleiðingar „viðreisnarinnar“! Afstaða
borgarfulltrúa Framsóknar verður því ekki túlk-
uð öðru vísi en fylgi við þá stefnu; og undirstrik-
ar það rækilega óheilindi Framsóknar í þessu
máli sem öðrum.
En menn munu komas't að raun um það, þegar
þeir fá útsvarsseðlana sína í hendur, að af-
sláttur frá útsvarsstiga er ekki sama og lækkun
útsvara. Útsvarss'tiginn er miðaður við miklu
lægri þurftartekjur en nú þarf til framfæris með-
alfjölskyldu. Hin síaukna dýrtíð hefur gert það að
verkum, að menn hafa reynt að drýgja 'tekjur
sínar með æ meiri aukavinnu; launin hafa hækk-
að af þessum sökum, enda þótt kaupmáttur at-
vinnuteknanna hafi engan veginn aukizt. Dýr-
'tíðin hefur því fyrir löngu gert óraunhæfa þá
viðmiðun þurftartekna, sem notuð er í skattstig-
anum. Fulltrúar Alþýðubandalagsins í borgar-
stjórn benfu einnig á það, að unnt hefði verið að
lækka útsvarsstigann um 20—25% og létta þann-
ig á almenningi byrðamar, sem dýrtíðin hefur
skapað. En þess í stað hefur íhaldsmeirihlutinn
valið þá leið, með fullum stuðningi Alþýðuflokks
og hlutleysi Framsóknar, að reyna að ná í borgar-
sjóð sem mestu af þeim þurftartekjum, sem al-
menningur hefur aflað sér með óhóflegri yfir-
vinnu. Þegar þessi vinnubrögð eru borin saman
við allt talið um að tryggja þurfi, að auknar tekj-
ur komi launþegum að haldi sem raunhæfar
kjarabætur, hljóta menn að spyrja, hvort hér
hafi ekki verið gengið 'fram hjá gefnu tækifærí
til þess að sýna þann vilja í verki. — b.
Nánara samstarf vinstrimanna
og hernámsandstæðinga er
Ragnar
Yngsti maðurinn sem tekur
sæti á þingi i haust er Ragn-
ar Amalds sem vann mjög
myndarlegan kosningasigur í
Norðurlandskjördæmi vestra
og verður annar uppbótar-
þingmaður Alþýðubandalags-
ins. Ragnar er aðeins 24ra
ára að aldri en hefur þegar
vakið mikla athygli með
stjórnmálaþátttöku sinni.
Hann var ritstjóri Frjálsrar
þjóðar 1960; hann hefur ver-
ið einn af helztu forustu-
mönnum Samtaka hernáms-
andstæðinga; og í síðustu
borgarstjómarkosningum var
hann í kjörf fyrir Alþýðu-
bandaiagið í Reykjavík og
tók mikinn þátt i kosninga-
baráttunni. Raunar á Ragn-
ar ekki lahgt að sækja
stjómmálaáhUga sinn; Ari
Amalds var afi hans; Einar
Hjörleifsson Kvaran langafi.
Jafnhliða stjórnmálastörf-
unum hefur Ragnar stundað
nám. Dvaldist hann um skeið
í Svíþjóð en hefur að undan-
fömu stundað lögfræðinám
við Háskóla íslands.
Þegar Ragnar kom til
Reykjavíkur fyrir nokkrum
dögum átti Þjóðviljinn tai
við hann og spurði hvað
hann hygðist nú fyrir.
— Ég er hér aðeins á
snöggri ferð. í sumar verð
Íg*rá,r.síldvhef fengið vinnu
á krana hjá Síldarverksm’iðj-
um ríkisins á Siglufirði. í
haust ætla ég svo jafnframt
þingstörfunum að halda á-
fram lögfræðináminu undir
handleiðslu Ólafs Jóhannes-
sonar prófessors, kollega
mins í kosningabaráttunni.
— Og hvemig likaði þér
kosningabaráttan?
— Eitt erfiðasta vanda-
málið í kosningabáráttu Al-
þýðubandalagsins úti á landi
er það að Framsóknarflokk-
urinn og Sjáifstæðisflokkur-
inn reyna að gera kosning-
amar að einvígi sín á milli
og láta alla eftirvæntingu al-
mennings snúast um úrslit
þess einvígis. Ástæðan til
þess að nokkuð sæmilega
gekk í Norðurlandskjördæmi
vestra var sú að fólki skijd-
ist að baráttan um fimmta
sætið stóð á milli stjómar-
andstöðuflokkanna. í þvi efnj
var einvígisfundurinn á
Blönduósi ákaflega mikilvæg-
ur og varpaði ljósi á það
um hvað var að tefla. Hitt
er annað mál að þessi mála-
tilbúnaður var einnig tví-
eggjaður; hann gerði það að
verkum að Bjöm Pálsson
biðlaði óspart til Sjálfstæð-
isflokksmanna og slapp tvi-
mælalaust á þing með aðstoð
þeirra.
— Hvemig voru framboðs-
fundimir fyTÍr norðan?
— Þeir voru mjög fjömg-
ir. Það er mikill munur að
hafa svona fundi þar sem
allir frambjóðendur ræðast
við framml fyrir kjósendum
en að hver flokkur haldi sin-
ar hallelújasamkomur eins og
tíðkast i Reykjavík. Á fund-
unum kom margt nokkuð
skemmtilegt fyrir. Björn Páls-
son hélt því til dærnis fram
á hverjum einasta fundi að
ég væri einhver allra heimsk-
asti maður á landinu og
svo einstaklega slappur í
reikningj að annað eins
hefði ekki þekkzt og væri
ófært að senda svona vitlaus-
an mann á þing. Menn höfðu
mjög gaman að þessum mál-
flutningi, hvort sem hann
hefur svo orðið Birni til
gagns eða mér.
— Og hvemig segir þér
hugur um að starfa fyrir
Norðurlandskjördæmi vestra?
— Mér lízt mjög vel á að
starfa fyrir þetta kjördæmi.
Þetta er eitt helzta landbún-
aðarkjördæmið á landinu,
mjög mikill hluti kjósenda er
bændur, og í þessari stuttu
kosningabaráttu gafst mér
alltof lítið tækjfæri til að
ná. sambandi við þá; þeir
áttu erfitt með að mæta á
framboðsfundum vegna sauð-
burðar .og annarra anna. Ég
lít svo á að staða Alþýðu-
bandalagsins í bæjunum öll-
um sé .góð,. „.el^ki sízt hefur
hún batnað mjög á Sauðár-
króki, og Alþýðubandalagið á
að geta tryggt sér mjög vax-
andi fylgi bænda, Þeir eru
mjög vinstrjsinnaðir í Norð-
urlandskjördæmi vestra, og
vildu sem nánasta samstöðu
Framsóknarflokksins o.g Al-
þýðubandalagsins. Þess vegna
var óþægilegt fyrir þá að í
þessu kjördæmi skyldu éin-
mitt þessir tveir flokkar
berjast um fimmta þingsæt-
ið.
— Hvernig líkuðu þér
kosningaúrslitin í heild?
— Það fer ekki milli mála
að^ okkur Alþýðubandalags*
mönnum urðu úrslitin nokk-
ur vonbrigði. En meginá-
stæðann M1 þess að Alþýðu-
bandalagið jók fylgi sitt ekki
mejra en raun varð á er sú
að Framsóknarflokkurinn
hefur aldrei haft j frammi
jafn vinstrisinnaðan, róttæk-
an áróður og nú. og þegar
andstæðingar okk’ar klifa á
Rússagrýlunni lon og don, fer
það svo, að hinn almenni
kjósandi. sem er óánægður,
hallar sér að Framsóknar-
flokknum vegna þess að
hann er búinn að gleyma
því hvernig Framsóknarflokk-
urinn hefur ævinlega hegðað
sér, sagt eitt en gerf annað.
— Hvað vildjrðu segja að
lokum?
— Hemámsmálið hefur
verið lykilmál í íslenzkum
stjórnmálum frá stríðslok-
um, enda hefur ekkert mál
valdið jafn miklu og lang-
vinnu róti í þjóðlifi íslend-
inga í seinni tið. Ég he]d, að
vinstrimenn og sósialistar
hafj aldrei beðið jafn alvar-
legan álitshnekki og þegar
yinstristjórnin sveik þetta
mál, og ég álit það höfuð-
nauðsyn. að ekki verði slak-
að á í baráttu hernámsand-
stæðinga nú á næstu árum,
um leið og staðið er fast
gegn hvers konar erlendrj á-
sælni.
Síðan ég fór að skipta mér
af gtjómmálum hef ég auk
þessa fyrst og fremst að-
hyllzt stefnu þeirra manna,
sem vilja stuðla að nánara
samstarfi vinstimanna og
hemámsandstæðinga. Starf
mitt í stjórnmálum hefur
miðazt við þessa stefnu. og
þess vegna hef ég minna
hirt um flokksbönd en meira
lagt upp úr samvinnu við
vinstrimenn í ýmsum flokk-
um. sem eiga það sammerkt,
að þeir vilja gamvinnu og eru
sammála um höfuðatriði ís-
lenzkra stjórnmála í dag.
Vorið 1960 tókum við
nokkrir utanflokkamenn upp
samvinnu við Þjóðvamar-
flokkinn, vegna þess að við
vomm óánægðir með tvennt.
sundrung vinstrimanna og
svik vinstristjórnarinnar i
hernámsmálunum. Við vild-
um ekki ganga í flokkinn.
því að við vildum ekki
standa að sjálfstæðu fram-
boði Þjóðvarnarmanna síðar,
en við töldum nauðsynlegt að
vinna að því með Þjóðvam-
armönnum að sameina starf
hernámsandstæðinga og lyfta
hemámsmálinu til hærri vegs
í íslenzkum stjórnmálum.
Þessi samvinna bar ágæt-
an átangur og stuðlaði með-
al annars að stofnun Sam-
Arnalds.
taka hemámsandstæðinga,
sem síðan hafa unnið mjög
mikilvægt starf. Þegar kom
að borgarstjórnarkosningun-
um 1962 og Þjóðvarnarflokk-
urinn ákvað að bjóða einn
fram og hafna vinstrisam-
starfi, tókum við hins vegar
þann kostinn að leggja sér-
staka áherzlu á kröfu okkar
um vinstrisamstarf með þvi
að styðja Alþýðubandalagið.
sem eitt vinstriflokkanna lýsti
sig reiðubúið til samstarfs.
Nú i Alþingiskosningunum
tókst loksins samstarf með
Alþýðubandalags- og Þjóð-
varnarmönnum. og var það
tvímælalaust mjög mikilvægt
skref. Samfylking vinstrj-
manna og hernámsandstæð-
inga er nú vel á veg komin,
en hinu er ekki að leyna, að
hún er skipulagslega laus í
reipunum Ég er t.d. aðeins
í Alþýðubandalagsfélagi
Siglufjarðar, en ekki í nein-
um aj þeim þremur sam.
tökum, sem gtóðu á bak við
framboð G-listans, hvorki
meðlimur í Sósialistaf'.ókkn-,
um, Málfundafélagi jafnaðar-
mnna né Þjóðvamarflokkn-
um.
Það er eitt af verkefnum
hreyfingarinnar að koma
skipulagsmálunum á einfald-
arj og heilbrigðari grundvöll.
Jafnframt þurfa róttækir
vinstrimenn að gera sér betur
grein fyrir sameiginlegum
þjóðfélagsmarkmiðum og
þeim íslenzka sósíalisma, sem
fyrr eða síðar mun sigra hér
á landi og flestum vinstri-
mönnum mun efstúr j huga.
Rætt viSRagnar Arnalds, yngstamann-
innsem tekur sæti á þingi í haust
__________________