Þjóðviljinn - 06.07.1963, Side 5
Laugardagur 6. júlí 1963
ÞI6ÐVILIINN
SÍÐA 5
Deilur kommún istafl. í hámarki
þegar sáttafundur á að hefjast
Sáttafundur nefnda kommún-
istaflokka Sovétríkjanna og
Kína var ekki hafinn þegar
þessi orð voru sett á blað, og
undirritaður yrði ekki mjög
forviða þótt fundinum yrði af-
lýst áður en þau birtast ó
prenti. 1 vetur þegar funda-
haldið var ákveðið urðu aðil-
ar sammála um að fella niður
opinberar deilur fram að fund-
inum, en við það hefur ekki
verið staðið. Þvert á móti
ganga klögumálin á víxl milli
Moskvu og Peking ákafar en
nokkru sinni fyrr. Er nú svo
komið að fimm Kínverjum,
þrem sendiráðsstarfsmönnum
og tveim námsmönnum, hefur
verið vísað úr Sovétríkjunum
fyrir að dreifa þar bréfi mið-
stjómar kínverska kommúnista-
flokksins til hins sovézka, en
í Peking var hinum brotíreknu
fimmmenningum tekið sem
þjóðhetjum, Sjú Enlæ forsætis-
ráðherra tók á móti þeim og
þakkaði þeim vel unnin störf.
Þar með er deila kommúnista-
flokka Kína og Sovétríkjanna
enn einu sinni farin að spilla
sambúð ríkjanna sem þeir
stjórna.
Bréf kínverska fokksins til
hins sovézka sem valdið
hefur þessum síðustu ýfingum
kemur út á íslenzku á næst-
unni og er því ekki ástæða til
að rekja efni þess hér mjög
nákvæmlega. Það er í raun-
inni tillaga miðstjórnar Komm-
únistaflokks Kína um megin-
stefnu kommúnista um heim
allan. Þar er í 25 liðum ráðizt
ákaflega á núverandi forustu
kommúnistaflokks Sovétríkj-
anna og stefnu hennar. Túlk-
un sovézkra forustumanna á
stefnu friðsamlegrar sambúðar
við forusturíki auðvaldsheims-
ins er kölluð svik við bylting-
arbaráttu alþýðunnar, lýst er
yfir að barátta fyrir allsherjar-
afvopnun og afnámi styrjalda
sé helber blekking meðan auð-
valdsskipulagið hafi ekki verið
að velli lagt, byltingar- og
þjóðfrelsstyrjaldir verði' að
heyja og styðja með öllum ráð-
um þann aðilann sem berst
fyrir byltingarmálstaðnum.
Þessi atriði hafa áður verið
rædd í deilugreinum frá Pek-
ing og sæta ekki tíðindum, en
í bréfinu er ýmislegt fleira og
nýstárlegra að finna.
I'” stuttu máli sagt fræða Kín-
verjarnir sovézku flokksfor-
ustuna á því að hún sé á hraðri
leið að verða -klíka svikara,
úrkynjaðra sósíaldemókrata og
smáborgaralegra afla sem
stefni að því að endurreisa
auðvaldsskipulagið í landi sínu
að fordæmi erkisvikarans Tító.
Er þessi vinsamlega áminning
Forustumenn kínverska kommúnistaflokksins. — Frá vinstri:
Enlæ, Maó Testúng, Sjú Te og Jjú Sjásí.
Sjú
studd ýmsum rökum, svo sem
þeim að stefnuskráin sem
Kommúnistaflokki Sovétríkj-
anna var sett á 22. þinginu
sé í rauninni borgaralegt plagg,
sovétstjórnin er sökuð um að
féfletta önnur sósíalistísk ríki
í viðskiptum að hætti verstu
auðvaldsseggja, „vissum félög-
Bm“, en svo nefna Kínverj-
arnir Krústjoff og nánustu
samstarfsmenn hans, er borinn
ái brýn hringlandaháttur, grunn-
færn’i, óorðheldni og aðrar
vaimmir og skammir sem of
langt yrði upp að telja. Ljóst
er -af plaggi þessu að af hálfu
miðstjómar Kommúnistaflokks
Kírta koma ekki neinar sættir
til greina meðan núverandi
forrrsta fer með stjórn sovézka
flokiksins.
Bréf þetta var afhent í
Moskvu þrem dögum áður
en þar átti að hefjast mið-
stjórnarfundur, og jafnframt
var þáð birt í Peking. Kín-
verskir sendiráðsmenn í
Moskvu tóku strax að drelfa
bréfinu af kappi, en hafi þeir
gert sér von um að sesa mið-
stjórnina gegn Krústjoff urðu
þeir fyrir vonbrigðum. Þvert á
móti heimilaði hún honum að
svara Krnverjum fullum hálsi,
og skömmu eftir að miðstjórn-
arfundinum lauk voru Kínverj-
arnir fimm reknir frá Moskvu
fyrir að gera óbreyttum sovét-
bogurum fært að kynnast áliti
kínversku flokksforustunnar á
stefnu leáðtogum sovézka
flokksins.
Deilurnar í \yetur settu svip á
þing ýmissa kommúnista-
flokka í Evrópu, og náðu há-
við sjálft lá að
fulltrúi kínverska flokksins á
flokksþingi í Austur-Berlín
væpi æptur niður. Svipuð á-
tök áttu sér stað á alþjóða-
þingi kvenna í Moskvu í síð-
ustú viku. Allt komst í upp-
nám þegar kínversku full-
trúi krafðist þess að fá, orðið
þegar í stað til andsvara eftir
að indversk kona hafði vikið
að landamæraátökum Kínverja
og Indverja. Lokaályktun þings-
ins var gerð gegn atkvæðum
kvenna frá Kína og Albaníu.
Annars hafa deilurnar út af
afstöðunni til Albaníu og
Júgóslavíu, sem settu svip sinn
á orðaskiptin framanaf, horfið
meira og meira í skuggann upp
á síðakastið, það verður æ
Ijósara að um er að ræða á-
greining um heildarmat á að-
stæðum í heimsmálunum og
hlutverki kommúnistaflokk-
anna.
Kínverjar hafa gert sér far
um að birta málflutning
beggja aðila, í blöðum þeirra
hafa verið prentaðar greinar
og ræður með ádeilum á stefnu
kínverska kommúnistaflokk-
ins og þeim svarað jafnharð-
an. Hafa Kínverjar margsinn-
is skorað á mótaðilann að fara
eins að, en eins og dæmið um
síðasta bréf kínvei-sku mið-
stjómarinnar sýnir hefur sov-
ézka flokksforustan látið þær
brýningar sem vind um eyru
þjóta. Þykir Kínverjum það að
vonum súrt í broti, ekki sízt
þegar helztu blöð Sovétríkj-
anna birta á sama tíma ó-
stytta stefnuræðu Kennedy
Bandaríkjaforseta um utanrík-
ismál. Það er vafalaust rétt
sem sovézkir flokksforingjar
segja að birting bréfs Kínverja
myndj vekja gremju í þeirra
garð í Sovétríkjunum, en úr
því sem komið er þarf ekki
að ímynda sér að vandinn
hverfi við það eitt að höfðinu
sé stungið í sandinn.
Fundur fúlltrúa kommúnista-
flokka Kína og Sovétríkj-
anna var hugsaður sem undan-
fari ráðstefnu kommúnista-
og verkalýðsflokka allra landa
til að fjalla um ágreinings-
málin. Lfkumar á að slík ráð-
stefna komi saman í bráð eru
vægast sagt litlar sem stend-
ur. Á undanfömum mánuðum
hafa ýmsir flokkar skipað sér
í fylkingu með kínverska
flókknum eða þeim sevézka. Á
bandi Kínverja eru flokkarnir
í Kóreu, Japan, Nýja Sjálandi,
Ástralfu og svo auðvitað Alban-
íu. Flokkarnir í Viet Nam og
Indónesíu hallast einnig að
málstað Kínverja en leitast
jafnframt við að bera klæði
á vopnin. Eftir átökin á Karí-
bahafi síðastliðið haust reyndu
Kínverjar ákaft að fá Kúbu-
menn á sitt band en tókst
ekki. M.T.Ö.
80 ára afmælis Góð-
templarareglunnar á
íslandi minnzt 1964
Eugene Cotton frá Frakklandi er forseti Alþjóðasambands lýð-
ræðissinnaðra kvenna. Myndin var tekin þegar hún kom til
Moskvu að sitja hið söguiega þing. Að baki henni er Nina
Popova, forseti sovézka kvennasambandsins, sem bauð hana
velkomna.
Kruj.joit ,icu úinversau nun ■ uami ■ juostjórn-
arfundi sovézka kommúnistaflokksins i Moskvu. Hægra mcgin
við hann situr Brésneff forseti en vinstra mcgin Súsloff, sem
er formaður nefndartinnar scm ræða á við sendinefnd kín-
verska flokksins.
62 þing Stórstúku íslands
var háð í Reykjavík dagana
20. til 22. júní s.l.
Þingið hófst að vanda með
guðsþjónustu í Dómkirkjunni.
Séra Ragnar Fjalar Lárusspn
frá Siglufirðj prédikaði. Því
aæst gengu þingfulltrúar til
Góðtemplarahússins, þar sem
■tórtemplar, Benedikt S. Bjark-
'ind, lögfræðingur. setti þing-
ið.
Gestur þingsins var hr. Karl
Wennerström frá Svíþjóð.
"'•amkvæmdastjóri norræna
Jóðtemplararáðsins. — Flutti
■'ann ávarp og kveðjur frá
amtökum góðtemplara á Norð-
'•löndum. Varð hann að vikja
r stórstúkuþinginu áður en
ví lauk, til þess að sitja fund
íðsins- í Finnlándi. Fundur
-áðsins verður haldinn hér á
landi á næsta ári.
Mörg mál voru rædd á þing-
inu .og ályktanir samþykktar
varðandi áfengisvandamálin al-
menrit. og sér í lagi að því
er varðar ungdóminn í land-
inu. Vill Stórstúkuþingið
benda á nauðsyn þess:
☆ — að tekin verði upp vega-
bréfaskylda, er verða mundi
til þess að ungþngum yrði
gert erfiðara að afla sér áfeng-
is í vínbúðum og á veitinga-
stöðum; og
☆ — að neytt verði þeirrar
aðstöðu. sem felst í landslög-
um um eftirlit með sölu áfeng-
is, og margvíslegt annað að-
hald, svo sem aukin tollgæzla
og vegaeftirlit.
Næsta stórstúkuþing verður
háð á Akureyri á næsta ári,
1964, en það ár eru liðin 80
ár frá því að Góðtemplara-
reglan á íslandi var stofn-
uð þar.
í framkvæmdanefnd Stór-
stúkunnar fyrir næsta ár voru
kosin:
Stórtémplar: Benedikt S.
Bjarklind, lögfr., Reykjavík,
Stórkanzlari: Ól. Þ, Kristj-
ánsson, skðlástjóri 1 Hafnarfirði,
Stórvaratémplar: Sólveig
Framihald á 6. síðu.
í ljóðabréfi til vestur-íslenzka skáldsins, Gutt-
orms J. Guttormssonar, kvaö Örn, skáld, Arnar-
son, á þessa ]eið:
„Þú siglir úr Vesturvegi
og vitjar þíns œttarlands
með forvitni ferðalangsins
og feginleik útlagans,
því ísland var œtíð þitt draumland
frá æsku í huga þér brennt.
Nú rís það úr draumahafs djúpi.
Og draumar og vaka er tvennt.“
Þótt draumar okkar hafi verið skírir og ætíð
vakið undrun, er það okkur Vestur-íslendingum
mjög ljóst, eftir nokkurra vikna dvöl hér á ís-
landi, að draumar og vaka eru ekki hið sama. Nú
höfum við litið náttúrufegurð fslands og séö í
starfi allar þæx óskiljanlegu framfarir sem eiga
sér staö hér í Reykjavík og víðar, og hefur hvoru-
tveggja vakið undrun mikla, en það, sem meir
en nokkuð annað hefur gripið okkur er fólkið
— hin íslenzka þjóð.
Nú vitum við að hinir ágætu Islendingar, sem
hafa komið til okkar í Vesturheim, eru ekki und-
antekningar, heldur erindrekar, sem spegla þjóð-
ina eins og hún er.
Nú hafa draumar og vaka sameinazt og það
er myndin, sem við tökum til baka í hjörtum
okkar og hún er ógleymanleg.
VALDIMAR LÍNDAL.