Þjóðviljinn - 28.08.1963, Page 7

Miðvikudagur 28. ágúst 1963
MODVIUINN
¥ikterícf Halldórsdéffir:
w w
Og
Og
„Þó mikið sé bjástrað og
menningin sperrt
margveifað sjálfstæðis-
fánum,
ýmislegt bak við það
athyglisvert,
óttixm sést læðast á
tánum.
Vor þjóðfæfa einnig og þing-
helgi er skert
og þrestimir flúnir af
trjánum.
Hin frjálsboma sál er sem
freðýsuliert
og fest upp á stórvelda
ránum“.
E. E.
Það var einn merkur Ár-
nesingur, sem þannig lýsti
þeirri þjóðarógæfu þegar
Keflavíkursamningurinn var
gerður 1947, og stjórnarvöld
landsins meðhöndluðu háttvirta
kjósendur, (eins og landsmenn
eru yfirleitt ávarpaðir fyrir
kosningadag) — eins og ýs-
una, sem athugasemdalaust
er fest upp á rá til að frjósa
þar og veðrast
Sannarlega hafa Islendingar
látið meðhöndla sig eins og
dauðan hlut. Þjóðgæfueining
sú sem ríkti 1944 var fljót-
lega rofin og blekið ekki meir
en svo þomað á heillaskeyt-
um stórveldanna til íslenzku
þjóðarinnar í tilefni lýðveldis-
tökunnar, þegar hemaðar-
krumlurnar frá þeim sömu
stórveldum reistu hér upp
trönur, herbæli, með leyfi
þeirra manna sem hæst höfðu
trónað og hæst höfðu talað
um frelsi og sjálfstæði al-
þýðulýðveldis Islands.
Það er sorglegt að vita til
þess, að þjóðin sem barðist í
margar aldir, vopnlaus, svöng
og köld við herveldi grátt fyr-
ir jámum, þessi þjóð sem
vann frægan sigur aðeins með
andans vopnum, skuli nú vera
svo heillum horfin að láta sið-
lausa valdabraskara festa af-
komendur vopnlausu viking-
anna, sem færðu okkur frels-
ið með andlegum krafti sín-
um. láta sperrta ómenningar-
montrassa festa þessa þjóð upp
á rárnar hjá stórveldum til að
hanga þar og dingla eftir vind-
átt herfræðinnar í NATÓ.
Forherðing íslenzkra stjórn-
arvalda hefur farið hraðvax-
andi ár frá ári. Gengisfelling-
ar, gerðardómar og hverskonar
önnur ólýðræðisleg framkoma
víð þjóðina hefur farið hrað-
byri yfir þjóðfélagið, sem átti
sér ekki ills von af þessum
mönnum, sem hafa lofað svo
mörgu fallegu og góðu fyrir
hverjar kosningar.
I þessum mánuði hefurlands-
mönnum gefizt kostur á að
kynnast einu af fantabrögðum
þeim sem ríkisstjórn íslands
hefur um langan tíma æft í
laumi og undirbúið með utan-
ferðum og heimboðum og kurt-
eisisheimsóknum hershöfðingja
og annarra stórmenna úr
NATÓ. En margir verða laus-
málgir í finum kokktelboðum
og veizlum, og verður þó gleði
þeirra svc alger, að leynimakk,
sem átti aðeins að vera leynd-
armál milli fárra vina, verður
lýðum Ijóst og breytist ,þá á
glasbotninum, sem frétt dags-
ins.
, Þannig fór líka um herskipa-
lægi og kafbátahöfn í Hval-
firði: Allt átti að fara fram
með leynd. Alþingi og þjóðin^.
ótti ekkert að vita og ekk-
ert um þessa samninga
að fjalla. En fréttin
um samninga síaðist út, og
Guðmundur 1. Guðmundsson
utanríkisráðherra neyddist til
að meðganga, er hann var að-
spurður, að samningar stæðu
jdir, um þennan þokkalega
verknað, án þess að Álþingi
eða þjóðaratkvæði kæmi til
með að segja sitt álit á þessu
örlagaríka ógæfuspori fyrir ís-
Ienzkt sjálfstæðá. Og svo for-
hertur er þessi maður í Iand-
sölumálinu, að hann segir, að
Bandarikin borgi allt það sem
Isiandi beri að borga í sam-
bandi við þessar framkvæmd-
ir í Hvalfirðinum, sem verða
dýrar fyrir Nsto-bandalagið
sem Island er hlekkur í. Hefur
nokkur heyrt annað eins, að
Bandaríkin ætla að borga fyrir
Islendínga nokkra dollara fyr-
ir það að brcytfi íslcnzka lýð-
veldinu úr friðsömu, vopnlausu,
sögufrægu alþýðulýðvcldi í
allshcrjar herbækistöð um ald-
ur og ævi. Ekki er nú stór sál-
in í þessum stóra og svera
manni. — Er furða þó manrii
verði óglatt er maður hugleið-
ir hve langt þessir forhertu
einræðisseggir eru komnir frá
hugsjón Alþýðulýðveldis sem
alþýða Islands hefur trúað
þeim fyrir með atkvæði sínu.
Þegar maður lítur til baka
yfir feril utanríkismála • síðan
1944 verður manni erfitt og
mjög þungbært. Það mótlæti
sem þjóðinni hefur að hönd-
um borið, vegna strákskapar,
fjárgrægði og skorts á ábyrgð-
artilfinningu þeirra, sem þjóð-
in hafði treyst til svo veglegs
verks að varðveita svo dýr-
mætan hlut, nýfengið frelsi og
sjálfstæði. Islenzka þjóðin hef-
ur verið- um of andvaralaus
og treyst um of á loforð og
fagurgala, en nú hlýtur al-
þýðan að vakna og snúast til
vamar, þegar öllum er gert
kunnugt í viðræðum við sjálf-
an utanríkisráðherrann, að
samningar standi yfir um að
farga landsréttindum þjóðar-
Innar fyrir fullt og allt.
Og þessi launráð eru nú
veldin sýndu samkomulagsvilja
til að slíðra vopn og létta
ótta af mannkyninu, og allir
vonuðu nú færi að rofa til. Þó
fær maður þá frétt að stjórn
íslenzka lýðveldisins ætli að
öllum forspurðum að staðsetja
hér öfluga herskipa- og kaf-
bátastöð svo herveldið Nato
geti. ef því býður svo við að
horfa. fært dauða og ógnir
yfir konur og börn. I stað þess
að færa sveltandi þjóðum mat,
sem öll skilyrði eru til að áfla
hér við land, á'^að hafa víg-
búnað hér við land til að
drepa fólk.
Sólfræðingar ættu að rann-
saka sálarástand íslenzkra ráð-
herra sem standa í samning-
um um slíkan voða, sem út-
þurrkun íslenzka lýðveldi^ms
yrði og alger útþurrkun Islend-
inga, ef brjólæðingum tækist
að æsa til styrjaldar milli stór-
veldanna. Eg veit að flestir
Islðndingar sem komnir eru til
vits bg ára muna hin örlaga-
ríku orð Jóns Sigurðssonar á
örlagastund, þegar kreppti að
íslenzkri þjóð og kúgarar vildu
•vama , Islendingum að flytja
frelsismál sín. Þó skorti Jón
Sigurðsson ekki djörfung. þegar
málfrelsi þjóðar hans átti að
hefta af erlendu herveldi ofaná
annað ofbeldi, sem þá rikti nér
í stjómarháttum. Hans frægu
brugguð einmitt á þeim tí'ma
sem allar þjóðir heims voru
ad gleðjast yfir því að stór-
orð hljóta nú að óma >i hverju
íslenzku mar.nshjarta og verða
borin fram áf hvers manns
vörum. Þau frægu orð Jóns
Sigurðssonar: Við mótmælum
állir, réðu miklu um þá frægu
sigra sem unnust í sjálfstæðis-
baráttu Islands, án vopna, móti
vopnuðu -stórveldi.
Við eigum Island, og engir
menn, þó þeir séu ráðherrar,
hafa leyfi né vald til að ‘leigja
það né selja, án þess að þjððin
hafi veitt þeim umboð til bess,
en það mun hún aldrei gera.
Það er von mín, að nú létti
þeim doðadúr, sem yfir íslenzku
þjóðina hefur sigið, og-orð Jóns
Sigurðssonar hljómi í hverjum
landsfjórðungi eins og forðum
hljómuðu þau á þjóðfundinum
fræga. þar sem menn úr öllum
■sýc’ m tandsins hrópuðu einum
rómi: Við mótmælum allir. Þá
þorðu menn að mótmæla of-
beldi, þó vopnað herlið mars-
éraði um götur Reykjavíkur til
að ógna fundarmönnum. Eru
Islendingar nú kjarkminni? Ég
vona að svo sé ekki.
Sólbakka, Stokkseyri
19. ágúst, 1963.
Viktoria Halldórsdóttir.
SlÐA Y
Ejörguðust ár
brennandi skipi
BOSTON 26/8. í dag kviktiaði
í bandaríska fiskiskipimi Saint
Nteholas og var þnð þá statt
fið sjómífur austur af Cape,
Cod. Sovézkt fiskisldp sem var
nærstatt kom þegar á vetfcvang
og bjargaði áhöfninni en skips-
menn voru átta að tölu.
Þetta er í annað skiptið á
tveim vikum sem sovézkir sjó-
menn bjarga BandaríkjamÖnn-
um í hafsnauð. Fyrir liálfum
mánuði björguðu þeir bandarísk-
um orustuflugmanni sem orðið
hafði að stökkva út ur þotu
sinni í fallhlíf.
Endverjar banna
áróður Kínverja
NÝJU ÐEHLI 26/8. Indverska
ríkisstjórnin hefur fyrirskipað
kínverska sendiráðinu . í Nýju
Dehli að' hætta nú þegar að
drcifa áróðri fjandsamlegnm
Sovétríkjunum.
Rikiss'tjórnin gaf þessa fyrir-
skipun er hún komst á snoðir
um nð sendiráðið liafði dreift í
Indlandi ýfirlýsingu kínverska
kommúnistaflo'kksins frá 14.
júní þar sem kommúnistaflokk-
ur og ríkisstjórn Sovétríkjanna
eru harðlega gagnrýnd. Kveðst
indverska stjórnin ekki geta
þolað að höfð sé í frammi slík
gagfnrýni á vinaríki.
Viðskiptaskráin
1963 er komin út
Viðskiptaskráin 1963 er ný-
lega komin út og hefur blað-
inu borizt eintak af henni.
Þctta er mikil bók, á áttunda
hundrað bis. í símaskrárbroti,
og' flytur margvíslegar upp-
Iýsingar og fróðleik fyrir þá,
sem vilja fylgjast með við-
skipta- og atvinnulífinu í land-
inu.
Bókinni er skipt í flokka.
Fyrsti flokkur er um stjóm
landsins og atvinnulíf; þar er
skrá yfir þingmenn og ráð-
herra og hvaða mál og stofn-
anir heyra undir hvern ráð-
herra, skrá yfir fulltrúa Islands
erlendis og fulltrúa erlendra
ríkja á Islandi; töflur um
mannfjölda á Islandi og skipt-
ingu þjóðarinnar eftir at-
vinnuvegum; töflur um fram-
leiðslu í landbúnaði, iðnaði og
sjávarútvegi og útflutning
landbúnaðar- og sjávarafurða.
1 öðrum flokki er ágrip af
sögu Reykjavíkur. upplýsingar
um stjóm bæjarins, skrá yfir
félög og stofnanir og önnur
skrá yfir fyrirtæki og ein-
staklinga, sem reka viðskipti
í einhverri mynd.
I 3. flokki er skrá yfir göt-
ur og húseignir í Reykjavík,
Kópavogi, Akureyri og Hafn-
arfirði með upplýsingum um
eigendur, lóðastærð, lóðamat
og húsamat.
1 4. flokki em samskonar
upplýsingar um alla kaupstaði
og kauptún á landinu.
1 5. flokki, sem er stærsti
flokkur bókarinnar, er vam-
ings- og starfsskrá. Þar er
varningsheitum og atvinnu-
greinum raðað í stafrófsröð og
undir hverjum lið tilfærð nöfn
og heimilisföng fyrírtækja og
einstaklinga í samræmi við
starfsemi þeirra.
I 6. flokki er skipastóll Is-
íands 1963: skrá yfir öll ís-
lenzk skip 12 rúmlestir og
stærri.
Sjöundi flokkur er löng og
ítarleg ritgerð á ensku, sem
heitir ,,Iceland: A Geograp-
hical, Political ánd Economic
Survey, upphaflega samin af
Birni Bjömssyni, hagfræðingi,
og endurskoðuð árlega af
Hrólfi Ásvaldssyfti, hagfrœð-
ingi.
Loks er í áttunda flokki skrá
yfir útlend fyrirtæki, sem á-
huga hafa ó viðskiptum við
Island, flokkuð eftir löndum,
og auglýsingar frá sumum
þeirra. og auglýsir.gar frá ís-
lenzkum fyrirtækjum, sem hafa
áhuga á við viðskiptum við
útlönd.
Þá eru allmargir uppdrættir
í bókinni: litprentaður upp-
dróttur af Islandi með áteikn-
uðum vitum og fiskveiðtak-
mörkum, litprentaður upp-
. dráttur af Reykjavík, loft-
myndir af Akranesi, Akureyri
og Isafirði og uppdráttur af
Hafnarfirði.
Útgefandi Viðskiptaskrárinn-
ar er Steindórsprent h.f. Rit-
stjóri er Gísli Ölafsson.
Mörg vandamál í sambandi
vii nýja launakerfi ríkisins
Þjóðviljanum hefuir borizt
eftirfarandi fréttatilkynning frá
Bandalagi starfsmanna ríkis og
bæja.
Breyting sú*. sem gerð hefur
verið á launakerfi ríkisins með
Kjaradómi og samningi um
skipan ríkisstarfsmanna í
launaflokka er mjög umfangs-
mikil. Það er þvi eðlilegt, að
fram hafi komið ýmis vanda-
mál, sem leysa þarf er hin
nýja skipan kemur til fram-
kvæmda.
Hafa Kjararáð fyrir hönd
ríkisstarfsmanna og samninga-
nefnd ríkisins fyrir hönd
fjármálaréðherra skipzt á til-
lögum um röðun einstaklinga
í hina 28 launaflokka. Ekki
hefur en reynzt unnt vegna
takmarkaðs tíma að afgreiða
ágreiningsatriðin. Munu samn-
ingsaðilar taka þau til með-
ferðar á næstunni, og er það
síðan hlutverk Kjaranefndar
að skara úr um það, sem ekki
teks-t samkomulag um.
Auk niðurröðunar í launa-
flokka, þá hafa samningsað-
ilar gert eftirfarandi samkomu-
lag um framkvæmd aldurs-
hækkana
„Við ákvörðun aldurshækk-
ana skal starfsaldur hjé þeim,
sem skipta um störf hjá rík-
inu, reiknast þannig:
Þegar um er að ræða sams-
konar starf, skylt starf eða
starf innan sömu ríkisstofnun-
ar, telst starfsaldur frá þeim
tíma, er hlutaðeigandi ríkis-
starfsmaður hóf störf í hinni
fyrri stöðu.
Fari ríkisstarfsmaður í starf,
óskylt hinu' fyrra, gildir fyrri
starfsaldur hjá ríkinu í hinu
nýja starfi allt að sex árum.
Hafí maðurinn starfað hjá rík-
inu lengur, þá taki hann laun
í hinu nýja starfi miðað við
sex ára starfsaldur. 1 því til-
felli, að starfsmaðurinn fari
í betur launaða stöðu, skulu
laun hans í nýju stöðunni
aldrei vera lægri en launin í
hinu eldra starfi.
Nú tekur maður verr laun-
aða stöðu, en hann hafði áður,
þá gildir fyrri starfsaldur,
hvort sem um skylt eða óskylt
starf er að ræða“.
Það skal tekið fram, að ekki
hefur verið gert neitt sam-
komulag milli aðila um það,
hvemig taka beri tillit til
starfsaldurs við sambærileg
störf hjá öðrum en ríkinu og
verður því að meta sérstaklega
hvert slíkt mál.
Þar sem sýnilegt er, að
fullnaðarafgreiðsla á röðun í
launaflokka og ákvörðun starfs-
aldurs tekur langan tíma, þá
voru bóðir aðilar sammála um
að vinna að þvi. að útborgun
hefjist hinn 1. sept. n.k. sam-
kvæmt Kjaradómi, og verði
launin greidd í fyrstu -eftir til-
lögum samninganefndar ríkis-
ins um röðun einstakra starfs-
manna i launaflökka.
1 þeim tilfellum, þar sem
breyting verður á launum
starfsmanna við endanlega röð-
un samningsaðila eða úrsteurð
Kjaranefndar, verði leiðrétting
framkv. svo fljótt og unnt er.
Kjararáð B.S.R.B. mun leggja
fram skriflega greinargerð um
hvem einstakan starfsmann,
sem ágreiningur er um, sem
gruntívöll fyrir frekari viðræð-
um. og hefur óskað eftir að
fá sams konar greinargerðir
frá samninganefndinni
Áríðandi er, að þeir einstakl-
ingar, sem telja, að röðun
þeirra eða ákvörðun starfsald-
urs sé ekki i samræmi við
settar reglur, hafi samband
við félag sitt eða skrifstofu
B.S.R.B., ef þeir hafa ekki
þegar gert það.
Skrifstofan er cpin daglega
kl. 10—12 f.h. og 1—6 e.h., og
er hún á Bræðraborgarstíg 9.
Símar skrifstofunnar ' eru
22877 ög 13009.
Þá vill B.S.R.B. vekja at-
hygli á að ekki má breyta frá
vinnutimaákvæðum Kjaradóms
nema með samþykki viðkom-
andi starfsmannafélags
Segjast hafa
lífíátið
Áfrikustúdent
BRUSSEL 26/8. I dag hringdi
maður nokkur til skrifstofu
fréttastofunnar AFP í Brussel
án þess að segja til nafns.
Kvaðst máður þessi tílheyra
Demokles-hóptium svonefnda
og skýrði frá því að hópnrinn
hefði tebið stúdent einn frá
Kongó af lífi.
Maðurinn hringdi fyrst um
þrjuleytið og sagði að kongósk-
ur stúdent sem tekinn hefði
verið sem gísl yrði líflátinn.
Hálfíá klukkustund síðar
hringdi hann aftur og sagði:
Verkinu er lokið.
Demokles-hópurinn fullyrtl á
laugardaginn að menn hans
hefðu rænt kongóskum stúdemt
sém stundar nám við Louvain-
háskólann. Hótuðu ofstækis-
mennirnir að taka hann af lífi ef
kongóska stúdentasambandið
hætti ekki árásum sínium á
Belga.
Lögréglan hóf þegar
að rawnsaka málið en hefur
ekki komizt að raun um að
neinn kongóskur stúdent hafi
horfið. Telur lögreglan því ekki
óhugsandi að sagan um mann-
ránið og aftökuna sé uppspuni.
VDNDUÐ
F
lTg II P
ODYR U II
Sfyurþórjónsson &co
Jlafnarstrœti 4-
SAAIB
RÚMAR ALLA
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963
5wíh^B]öRNSSON * co. p.o.
Sími 24204
BOX 1JM ■ REYKJAVlK
v/Miklatorg
Sími 2 3136