Þjóðviljinn - 05.09.1963, Blaðsíða 2

2 SlÐA --------------
Þýzkur rá&herra
í heimsókn hér
ÞJÖÐVILIINN
Fimmtudagur 5. september 1SG3
Hér á myndinni sjást leiðangursmenn áður en þeir stigu upp í bílana í fyrrakvöld. Guðbjartur
Pálsson, Lubtschansky, Gísli Gestsson, Reynir Oddsson og Halldór Eyjólfsson.
Islenzkir haustlitir
réðu urslitum
Hans Lenz, vísindamálaráð-
herra vestur-þýzka Sambands-
lýðveldisins, hefur undanfarið
verið á ferð hér á landi. Hef-
ur hann raetti við forráðamenn
menntamála, skoðað vísinda-
stofnanir og ferðast um landið.
í gær flutti hann fyrirlestur í
Háskólanum um vísindi og
stjórnmál. Hann heldur senn ut-
an. I
Ráðherrann átti í gær tal við
fréttamenn, ræddi för sína hing-
að og sagði þeim af sinum hög-
um. Veturinn 1931—32 var Lenz
hér á landi, var styrkþegi við
Háskólann, en ráðherrann er
norrænufræðingur að menntun.
Kvaðst hann eiga héðan margt
góðra minninga, hér hefði hann
setið við fótskör þeirra meist-
aranna Sigurðar Nordals og dr.
Alexanders, lært að tefla skák
af þeim Eggert Gilfer og Einari
Þorvaldssyni, og gert víðreist
um landið.
Þegar lauk dvöl ráðherrans
hér á landi, nálgaðist óðum
valdataka nazista, og varð
minna úr vísindastörfum Lenz,
en afstaða nazista til húman-
istiskra fræða var honum lítt að
skapi. Um hríð stjórnaði hann
útgáfufyrirtæki, 1942 var hann
Tap
togaraútgerÖarinnar
Morgunblaðið segir í gær að
það sé mál „atorku- og bjart-
sýnismannsins Ingvars Vil-
hjálmssonar" hvort hann selji
togarann Frey úr landi og
komi ekki öðrum við. Segir
blaðið að hann hafi „orðið að
ganga á fjármuni þá, sem
hann hafði til að standa und-
ir fiskiðnaðinum, til að greiða
tapið af togaraútgerðinni.
Það var skylda hans sem heil-
brigðs athafnamanns að meta
það. hvemig fé hans væri
bezt varið.“ Atorku- og bjart-
sýnismaðurinn vildi þannig
ekki nota gróða af fiskiðnaði
til þess að standa undir tog-
araútgerð, þótt raunar sé
vandséð hvemig hann ætti að
græða á fiskiðnaði ef íiskveið-
ar kæmu ekki til.
Það er ómenguð Morgun-
blaðsstefna að það sé einka-
mál fáeinna gróðamanna
hvemig atvinnulífi þjóðarinn-
ar skuli háttað og hvort gert
skuli út á Islandi eða ekki.
En togarinn Freyr var ekki
keyptur fyrir fé Ingvars Vil-
hjálmssonar, heldur fyrir
lánsfé innan lands og utan, og
ábyrgðin hvíldi á þjóðinni
allri. Fé það sem hinn „heil-
brigði athafnamaður" hefur til
þess að „standa undir“ at-
vinnurekstrinum er árangur
af starfi vinnandi fólks ti)
lands og sjávar og engin 0?ö<
sem hann dregur upp úr
bjartsýni sinni. Það er mál
kvaddur í herinn og kom það-
an bæklaður aftur. Eftir stríðið
hóf hann þátttöku í stjórnmál- |
um.
Hans Lenz tilheyrir flokki
frjálsra demókrata, sem eins
og kunnugt er sömdu sig inn í
stjórn Adenauers ekki alls fyr-
ir löngu. Þegar ákveðið var að
stofna embætti vísindamálaráð-
herra, hlaut Lenz það.
Honum segist svo frá. að
fylki Þýzkalands fari sjálf með
stjóm menntamála, sem og
fjölmargra annarra mála, og sé
því jafnan nokkur togstreita og
tortryggni milli sambandsstjórn-
ar annarsvegar og hinsvegar
fylkjanna, sem uggi um sjálf-
stæði sitt. Sé þetta eitt við-
kvæmasta mál þýzkra stjórn-
mála.
Regnklœðin
sem passa yður fást hjá
VOPNA. — Ódýrar svuntur
og síldarpils. — Gúmmífata-
gerðin VOPNI, Aðalstræti 16.
— Sími 15830.
þjóðarinnar allrar hvort farg-
að er mikilvirkum og full-
komnum framleiðslutækjum
og atvinnulíf landsmanna gert
þeim mun snauðara. Og Ing-
var Vilhjálmsson hafði ekki
einusinni formlegan rétt til
þess að selja togarann úr
landi, til þess þarf ákvörðun
ríkisstjórnarinnar sjálfrar sem
tákn þess að hlíta eigi hags-
munum þjóðarheildarinnar.
Raunar er tap togaraútgerð-
ar á íslandi aöeins bókhalds-
atriði. Rosshringurinn, 5em
kaupir Frey i hefndarskyoi,
ætlar að láta hann veiða á
sömu miðum og Islendingar
hafa gert og hagnast vel á út-
gerðinni, þótt allt kaupgjald í
Bretlandi sé miklum mun
hærra en hér og lengra að
fara á miðin. Það er ekkert
náttúrulögmál heldur fárán-
legt bókhald að togaraútgerð
sé látin sýna tap, á ,sama
tíma og bankamir sem lána
togurunum fé safna tugum og
hundruðum milljóna í gróða á
ári hverju. og mennirnir sem
kaupa bíla fyrir togaraaflann
reisa eitt stórhýsið öðru veg-
legra við Suðurlandsbraut.
Allt efnahagskerfi þjóðar-
innar er í samhengi. og át-
flutningsatvinnuvegirnir eru
forsenda þess gróða sem
milliliðir hrúga nú saman
örar en nokkru sinni fyrr.
Hagspeki stjórnarvaldanna
er einna líkust því, ef bóndi
teldi sig hagnast vel á því að
selja mjólk. en vildi slátra
kúnum þar sem bær væru
baggi á búinu. — Austri.
Kvikmyndaleiðangur Geysis
var staddur í Landmannalaugum
í gær og fékk fallegt vcður í
þessu öræfalandslagi. Litbrigði
í hrauninu skiptust framan af í
rauðu og gráu, en bieikur og
grænn litur sótti á eftir því sem
lcið á daginn. í dag stríða þeir
við skriðurnar í Eldgjá með
svörtum, rauðum og grænum >it-
um í síbreytilegri dagsbirtu. ,Á
morgun verða þeir við Veiðivötn
og kvikmynda bændur úr Lands-
svelt; sem liggja þar við yfir
silunganetum samkvæmt gamalli
siðvenju á þessum árstíma. Litir
skipta miklu máli í fréttum af
þessum Ieiðangri og heldur hann
svona áfram í tíu daga um öræfi
Iandsins. Þeir hafa ljósnæmustu
gcrð af litfilmu og cinemascop-
linsu, sem kostar tíu þúsund
krónur í lelgu á viku.
Vinnutími frá klykkan fimm
á morgnana til klukkan sjö á
kvöldin.
Þegar leiðangurinn lagði upp
í fyrrakvöld áttum við stutt
spjall við Reyni Oddsson. stjóm-
anda myndarinnar.
Það er enginn tilviljun, hvaða
árstími er fyrir valinu. Haustið
hér á landi er sá árstími, sem
er auðugast af litbrigðum og gef-
ur mesta möguleika frá impress-
ionisku sjónarmiði. Hef alltaf
haft löngun til þess að gera
nokkurskonar filmupoesíu með
myndbyggingu á íslehzkum
haustlitum og verður þetta rauði
þráðurinn í gegnum myndina.
Við tökum fyrst þá staði, þar
sem gróður skiptir minna máii
enda eru haustlitir í gróðri tæp-
lega komnir fram ennþá og .it-
brigðih verða auðugri.
Svona langar mig til þess að
hafa bakgrunninn að kynningu
á lifandi fólki við vinnu sína
í sjávarútvegi og landbúnaði.
Bændur eru miklir menn að
hausti til og geðbrigði tíðari eins
og litimir í gróðrinum og höf-
um við hugsað okkur að kvik-
mynda réttir í Húnavatnssýslu og
verður sennilega Stafrétt fyrir
valinu, en að henni stendur
Upprekstrarfélag skagfirzkra og
húnvetnskra bænda.
Síðbornir ávextir haustsins til
sjós og lands verður ^ráðandi
svipur myndarinnar og verður er
verkamaður launa sinna.
Tökunni lýkur sennilega í
október og verður myndin tilbú-
in um næstu áramót og verður
þá sett á heimsmarkað.
Ég er sérstaklega hrifinn af
myndatökumanni mínum og heit-
ir hann William Lubtschansky og
er af rússneskum ættum. Afar
hans og ömmur fluttu til Frakk-
lands kringum 1870 og er þeita
fær maður í sinni grein.
Hann hefur unnið hjá Jose
Andre Lacour, þekktum rithöf-
undi og kvikmyndastjóra í
Frakklandi og einnig Claude
Autant Laura og fleirum frönsk-
um leikstjórum.
Qísli Gegtsson er aðstoðar-
myndatökumaður.
Framlög og lán til myndatök-
unnar koma frá fjölmörgum is-
lenzkum aðilum eins og flugfé-
lögunum. utanríkisráðuneytinu,
SlS, skipafélögum, ferðaskrifstof-
um og ýmsum sölusamtökum út-
gerðarmanna og fiskframleið-
enda.
Bílaleigan Bíllinn leggur fram
bíla til afnota og er Guðbjartur
Pálsson, framkvæmdastjóri með
í þessum leiðangri auk Halldórs
Eyjólfssonar frá Rauðalæk.
LAUGAVEG! 18 SfMil9l1
TIL SÖLU:
Ibúð fyrir einn, karl eða
konu. Stofa með svefnkrók.
eldhús og snyrtiherbergi.
geymsla og aðgangur að
þvottahúsi. Allt sem nýtt
Útb. 150 þúsund.
2 herb. glæsileg íbúð við
Ásbraut.
2 herb. risíbúð í Mosgerði
Útborgun 125 þúsund.
2 herb. glæsileg íbúð við
Kleppsveg.
3 herb. íbúð í Gerðunum
Góð kjör.
3 herb. góð hæð og 3 herb.
góð risíbúð við Njálsgötu.
Erfðafestulóð.
4 herb. íbúð við Holtsgötu.
4 herb. hæð við Nýlendu-
götu.
4 herb. hæð við Ásvalla-
götu.
Múrhúðað timburhús, 4
herb. góð íbúð við Lang-
holtsveg. Stór steyptur
bílskúr.
4 herb. góð íbúð 117 fer-
metrar við Suðurlands-
braut. Stórt útihús.
4 herb. hæð við Bergstaða-
stræti.
5 herb. glæsileg íbúð við
Kleppsveg.
Timburhús 3 herb. íbúð við
Suðurlandsbraut. Útborg-
un 135 þús.
Timburhús við Breiðholts-
veg 5 herb. íbúð. Útborg-
un 100 þús.
Timburhús 80 fermetrar á
eignarlóð í Þingholtunum.
3 hæðir og kjallari.
Raðhús f Vogunum.
Múrhúðað timburhús. 3
herb. íbúð. Selst til flutn-
ings með góðri lóð við
Vatnsenda. Góð kjör.
3 herb. jarðhæð við Digra-
nesveg. Fokheld.
Steinhús 4 herb. góð íbúð
við Kleppsveg. Útb. 250
þúsund. .......
Timburhús jámvarið á
steyptum kjallara. 3 herb.
lftil íbúð í Högunum.
TIL SÖLU
I SMlÐUM:
4 herb. jarðhæð við Safa-
mýri, tilbúin undir tré-
verk og málningu nú
þegar; sér inngangur og
sér hitaveita.
4 herb. íbúð við Háaleit-
isbraut á 1. hæð.
4 hcrb. íbúðir við Holts-
götu; seljast fokheldar,
tilbúnar undir tréverk
og málningu.
6 herb. glæsilegar endaí-
búðir við Háaleitis-
braut.
5—6 herb. glæsilegar hæðir
með allt sér í Kópavogi.
160m2 hæð í Stóragerði
með allt sér. Bílskúr.
Selst fokhelt.
Parhús við Digranesveg á
3 hæðum, 61mJ hvor hæð.
Lítil íbúð á 1. hæð. 5
herb. íbúð á efri hæðum.
Tvennar svalir. Bílskúrs-
réttur. Góð kjör.
3 herb. hæð í timburhúsi
við Nýbýlaveg 1. veð-
réttur laus.
3 herb. hæð ásamt bygg>-
ingarlóð.
Raðhús í Kópavogi. Selst
tilbúið undir tréverk og
málningu.
Einbýlishús, fokhelt, 145
fermetrar með bílskúr. í
Garðahreppi. Útb. 300
búsund.
IBÚÐIR ÖSKAST:
Höfum kaupendur með
miklar útborganir að:
2—3 herb. kjallara- og
risíbúðum.
2— 3 herb. fbúðum í smíð-
um einnig eldri,
3— 4 herb. íbúðum á hæð-
um.
Húseign. sem næst mið7
borginni með 2—4 fbúð-
um; gott timburhús kem-
ur til greina
FJnbýlishúsi á eóðum stað.
iðnaðarhúsnæði
Bílaverkstæði: má vera ð-
fullgert.
MEISTARASKÓLI
Iðnskólans i Reykjavík
Áætlað er aS kennsla hefjist í Meistaraskólanum
hinn 1. nóvember n.k. ef næg þátttaka fæst.
Kennsla verður miðuð við þarfir meistara í ýms-
um iðngreinum. Jafnframt verður kennd stærð-
fræði o, fl. til undirbúnings framhaldsnámi fyrir
þá, sem óska. —
Kennsla fer fram síðdegis. —
Upplýsingar og innritun í skrifstofu skólans á
venjulegum skrifstofutíma næstu daga. —
SKOLASTJ ÓRI.
KODACHROME II
15 DIN
KODACHROME X
19 DIN
EKTACHROME
16 DIN
t
Móðursystir mín,
HERDlS JAKOBSDÖTTIR,
andaðist mánudaginn 2. september að Elliheimilinu Grund.
F. h. vandamanna
Jakob Gíslason.