Þjóðviljinn - 06.09.1963, Blaðsíða 3

Föstudagur 6. september 1963
MÓÐVILIINN
SÍÐA 3
Kynþáttaóeirðirnar bSossa upp
r •
'eng/uarasir og
morð í Birmingham
BIRMINGHAM 5/9 — Kynþáttaóeirðirnar í Suð-
urríkjum Bandaríkjanna hafa aftur blossað upp
enda er nú verið að opna ýmsa skóla sem negr-
ar eiga í fyrsta skipti að fá aðgang að samkvæm’t
landslögum. í gærkvöld var ungur negri skot-
inn til bana á götu í Birmingham eftir að spreng-
ing hafði átt sér stað við hús negraleiðtogans
Arthurs Shores.
Eftir að vítisvélin sprakk við
hús Shores safnaðist fjöldi ncgra
saxnan í nágrenninu. Lögreglan
var þegar send á vettvang og
reyndi að tvístra mannsöfnuðin-
um. Til nokkurra átaka kom og
munu tveir lögreglumenn hafa
særzt af steinkasti.
Shores, kona hans og 17 ára
dóttir voru heima er sprengjan
sprakk en ekkert þeirra særð-
ist. Heimili Shores er í nánd
við skölann sem veitti í gær
tveimur negrabömum inngöngu.
Er þetta í fyrsta sinn sem kyn-
þáttaaðskilnaður í óæðri skólum
hefur verið rofinn í Alabama.
Einnig fyrir hálfum mánuði
var sprengja sprengd við hús
Shores.
KAWALPINDI 5/9 — Aðstoðar-
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
og sérlegur sendimaður Kenne-
dys forseta. George Ball, hélt í
dag fluglciðis frá Rawalpindi í
Pakistan eftir að hafa dvalizt
þar í nokkra daga og rætt við
Ayup Khan forseta.
Ball mun hafa skýrt frá því
að Bandaríkjamenn litu illu auga
þá samninga sem Pakistanar hafa
að undanfömu gert við Kínverja
um lagfæringar á landamærum,
flugsamgöngur, viðskipti og flota.
Vinganir
1 vikunni sem leið undirrituðu
Goidwater
andvígur
Moskva-
sanmingnum
WASHINGTON 5/9 — Banda-
ríski öldungadeildarmaðurinn
Barry Goldwater skýrðl í dag
frá því að hann væri andvígur
því að Moskvu-samningurinn um
takmarkað tilraunabann yrði
staðfestur nema því aðeins Sovét-
ríkin kölluðu helm „herlið" sitt
á Kúbu.
öldungadeildarmaðurinn, sem
er líklegur frambjóðandi repú-
blikana við forsetakosningarnar
á næsta ári. mun leggja fram
breytingartillögu þegar öldunga-
deildin tekur samninginn til um-
ræðú í næstu viku. Verður tillag-
an á þá leið að samningurinn
öðlist ekki gildi fyrr en Sovét-
ríkin hafi fjarlægt öll kjama-
vopn og öll vopn sem unnt er
að búa kjarnorkuhleðslum frá
Kúbu. Telur Goldwater að ol-
þjóðleg sendinefnd eigi að fara
til Kúbu til þess að fylgjast
með því að betta verði gert.
Skothríó
Iivítir menn hófu skothríð á
negrana sem komíð höfðu sam-
an við hús Shores eftir sprengju-
tilræðið og drápu þeir einn en
særðu fimmtán. Negrinn ungi
féll fyrir byssuskoti í hnakkann.
Illræðismennimir hafa ekki enn
verið handteknir.
Mikill fjöldi lögreglumanna
stendur nú á verði við skóla-
byggingamar í Birmingham.
Wailace fyikisstjóri tilkynnti í
dag að skólayfirvöld borgarinn-
ar hefðu samþykkt að fresta
opnun þriggja skóla sem negrar
eiga nú að fá aðgang að sam-
kvæmt úrskurðum sambands-
dómstóla.
Wallace fylkisstjóri kom fyrr
í vikunni í veg fyrir að kyn-
þáttaaðskilnaðurinn í skólunum
Pakistanar og Kínverjar samning
úm fiugsamgöngur. Tveim dög-
um síðar tilkynntu Bandaríkja-
menn að þeir hyggðust ekki
leggja fram i bráðina þær 4,3
milljónir dollara sem þeir höfðu
lofað að láta í té til að styðja
flugvallarbyggingu úti fyrir
Dacca, höfuðborginni ' í Austur-
Pakistan.
Stjómarvöldin í Pakistan lýstu
því yfir í dag, í sambandi við
samningana við Kínverja. að
Pakistanar yrðu að leita eftir
vinum þar sem þeirra væri von,
þar sem Bandaríkjamenn sendu
vopn til Indverja sem væru
fjandsamlegir Pakistönum.
Fréttir frá Bandaríkjunum
herma að ráðamenn þar í landi
séu nú komnir á þá skoðun að
ákvörðunin um að fresta efna-
hagsaðstoð við Pakistan hafa
verið helzti hvatskeytisleg og
ætli þeir sér að taka málið til
endurskoðunar þegar Ball kemur
heim til Washington, en það
verður á laugardag
Sprengingar
Frakka i
andirhúningi
PARIS 5/9 Samkvæmt fréttum
frá París hélt hópur franskra
tæknifræðinga og verkfræðinga
til Tahiti til þess að vinna að
kjarnorkutilraunastöð þeirri sem
Frakkar eru að kom sér upp á
Kyrrahafi. Fjögur ríki, Ástralia,
Nýja Sjáland, Chile og Perú,
hafa birt tilkynningar þar sem
áformum Frakka um kjarnorku-
sprengingar á svæði þessu er mót-
mælt.
Frakklandsstjórn svaraði mót-
mælum þessum í dag og segir i
yfirlýsingu hennar að mótmæii
þessi geti skaðað sambúð Frakk-
lands annarsvegar og ríkjanna
I fjögurra hinsvegar.
í Tuskegee og Huntuville væri
rofinn. Skipaði hann fylkislög-
reglunni að umkringja skólana
og sjá til þess að hvorki kenn,-
arar né nemendur kæmust þang-
að inn.
Fordæmi
1 ^ittle Rock í Arkansas lauk
sex ára gamall hvítur drengur,
Steven Fitts, sínum fyrsta degi
í skóla sem einungis negrabörn
hafa til þessa gengið í. Hann
gekk ánægður út um skólahliðið
og leiddi nýjan vin sér við hönd.
Var það sjö ára gamall negra-
drengur, Edward Jemigan að
nafni. Móðir hvíta drengsins,
frú Yvonne Fitts, sagði að hon-
um myndi sjálfsagt líða vél í
skólanum þar sem börn á hans
aldri hefðu enn ekki verið van-
in á kynþáttafordóma, Hún
skýrði ennfremur frá því að
margir hvftir ofstækismenn
hefðu hringt til sín, móðgað sig
og haft í hótunum. 1 nótt sem
leið var grjóti kastað inn um
svefnherbergisglugga drengsins
og dreifðust glerbrotin yfir
rúm hans.
Skólar umkringdir
Fimm negraböm áttu að hefja
nám í skólunum West End, Ram-
sáy, Graymont. Síðastliðna nótt
kvaddi Wallace fulltrúa skólayf-
irvaldanna á fund sinn og ræddi
við þá í klukkustund. Fregnir
herma \að þeir hafa nauðugir
fallizt á tillögu hans um að
fresta þvi að skólamir verði
opnaðir.
Ilgrt á móti hörðu
Samkvæmt fréttum frá AFP
hyggst Robert Kennedy láta
dómstóla fjallla um aðfarir
Wallace fylkisstjóra. Munu yfir-
völdin í Washington vera reiðu-
búin til að láta hart mæta
hörðu ef nauðsynlegt verður til
að framkvæma úrskurð dómstól-
anna um afnám kynþáttaaðskiln-
aðarins í skólunum í Alabama.
I New York héldu negramir
í dag áfram mótmælaðagerðum
sínum gegn misrétti því sem við-
gengst í byggingariðnaðinum.
Fjórir ungir negrar og 18 ára
gömul hvít stúlka klifruðu 15
metra upp í krana byggingafé-
lags eins og kváðust ekki mundu
koma niður aftur fyrr en mis-
réttið væri úr sögunni.
Verður stefna
Erhards
jákvæðari?
BONN 5/9 — Varaforseti vestur-
þýzl^i þingsins, Thomas Dehler,
kom í dag til Bonn úr heimsókn
til Moskvu. Sagði hann blaða-
mönnum að stjórn sú sem Lud-
wig Erhard mun mynda í næsta
mánuði hefði tækifæri til að taka
upp jákvæðari stefnu gagnvart
sósíalistísku ríkjunum.
Dehler, sem er í flokki frjálsra
demókrata. sagði að flokkur sinn
teldi að Adenauer hefði tekið
neikvæða afstöðu í þessum efn-
um enda algjörlega verið háðui
vesturveldunum. Stjóm hans
hefði ekki notfært sér stjóm-
málasamband Vestur-Þýzkalands
og Sovétríkjanna og ekki tekizt
að koma í kring nytsamlegum
viðræðum um Þýzkalandsvanda-
málið.
Dehler mun skýra verðandi
forsætisráðherra Erhard frá sam-
tölum sínum við sovézka ráða-
menn. Á morgun mun hann ræða
við Rolf Layr, ráðuneytisstjóra í
utanríkisráðuneytinu. Ennfremur
býst hann við að ræða við Ad-
enauer þegar kanslarinn kemur
heim úr sumarleyfi súul
Pakistan
USA uggandi vegna
samninga við Kína
Hernaðarstefnunni mótmæit
Nýlega kom saman mikill mannfjöldi úti fyrir hermálaráðuneytinu i Bonn til þess að mótmæla
tilraunum hernaðarsinna til að útvega vestur-þýzka hernum kjarnorkuvopn. Að vísu hefur vest-
ur-þýzka stjórnin undirritað Moskvu-samninginn um takmarkað tilraunabann en landsmenn hafa
ekki mikið traust á heilindum Adenauers og hjálparkokka hans í þeim efnum. Efnt hefur verið
til slíkra mótmælaaðgerða víða í Vestur-Þýzkalandi. Meðal annars komu verkamenn í Munchen
saman á fjöldafund fyrir skömmu og mótmæltu vaxandi útgjöldum til hernaðar.
Bandaríkjamenn í klípu
Halda áfram stuðningi við
stjórnina í Suður-Víetnam
SAIGON 5/9. — Þeir sem
fylgjast með gangi mála i Was-
hington og Saigon fullyrða nú
að Bandaríkjastjóm ætU sér alls
ekki að hætta stuðningi sínum
við stjóm Diems og fjölskyldu
hans í Suð-Víetnam þrátt fyrir
það að þeir hafi mótmælt trú-
arbragðaofsóknunum í lándinu.
Heimildarmenn sem fyrir fá-
einum dögum héldu þvi fram
að Bandaríkjamenn myndu ekki
þola óbreytt ástand í landinu
segja nú að ljóst sé að Banda-
ríkjamenn. telji sér ekki fært
annað en að styðja stjómina
í Suður-Víetnam eftir sem áður.
Bandaríkjamenn hafa sem kunn-
ugt er á undanförnum árum
ausið vopnum og fé í Diem for-
seta sem á í höggi við öfluga
frelsishreyfingu landsmanna.
bróðir Diems forseta, hefur hrifs-
að tii sín öll þau völd sem
bróðir hans hafði áöur, þótt að-
eins sé hann ráðgjafi hans að
nafnbót. Búizt er við að hann
hyggist brátt tryggja sig frekdr
í sessi; ef til vill með því að
teka opinskátt við forsetaemb-
ættinu. Bándárík5aríiénn ' 'óttáSt
að Nhu verði þeim ekki jafn
þægur ljár í þúfu sem Diem,
enda hefur hann látið í ljós
megna óánægju sína með gagn-
rýni Bandaríkjamanna.
Stríð Diems og Bandaríkja-
manna gegn skæruliðum þjóð-
frelsishreyfingarinnar hefur ekki
verið sigurstranglegt. Telja
Bandaríkjamenn að nú muni enn
halla undan fæti er Nhu hefur
tekið við völdum. Hefur hann
og hin herskáa frú hans bakað
sér hinar verstu óvinsældir með-
Mynd þcssi sýnir Ngo Dioh-fjölskylduna. Til vmstri er írú Nhu
sem gift er Ngo Dinh Nhu, en hann er helztur valdamaður í
Suöur-Víetnam um þessar mundir. Nhu er i bakgrunninum til
vinstri. Frú Nhu er hinn versti svarkur svo að segja má að
jafnræði sé með þeim hjónum. Vinstramegin á bekknum situr
Ngo Dinli Dicm sem enn heldur forsetanafnbótinni enda þótt hann
sé völdum rúinn. Hægramegin situr þriðji bróðirinn Ngo Dinh
Thuc en. hann er kaþólskur erkibiskupum í Hue þar sem ofsókn-
irnar á hendur búddatrúarmönnum hafa • verið hvað harðvítug-
astar. Börnin á myndinni eru synir og dætur Nhus, en Diem
„forseti“ er ógiftur.
vegna ofsókna þeirra sem þau
hafa í frammi gegn búddatrúar-
mönnum.
Leifs heppna
ÆRÖSKÖPING, Danmörku 5/9
— Fertugur Bandarikjamaður
lagði í dag af stað frá Ærösköb-
ing á bát sínum sem er 33 fet
að lengd og gerður úr trefja-
gleri. í þetta sintt er ferðinni
heitið til Bjiirgvinjar í Noregi
en á næsta ári mun hann fara
til Setlandseyja, Færeyja, Is-
lands, Grænlands, Kanada og
Maine-fylkis í Baandaríkjunum.
Telur hann að með þessu móti
i'rli bann í kjölfar Leifs
ppna.
Bandaríkjamaður þessi heitir
'Vavne Vitterlein. Hann mun
'eggja upp frá Björgvin í júní-
máttuði næstkomandi og býst
við að verða kominn til Maine
°inhverntíma á næsta ári.
Fleytan er búin öllum nauð-
'vnlegustu siglingatækjum auk
'-'ftskeytatækja. Vitterlein hef-
■r verið flugmaður í tvo ára-
■<?i. Hann hefur skýrt frá því
hann ætli sér ekki að setja
;tt met heldur muni hann ein-
■"is sigla þegar veðrið er gott.
Stjórnarkreppa
í Finnlandi
ÍELSINKI 5/9 — Fulltrúar
finnsku stjórnarflokkanna ræddu
í dag við Kekkonen forseta um
hugsanlega lausn stjómarkrepp-
unnar í Finnlandi en þær við-
ræður báru ekki tilætlaðan
árangur. Nú er helzt búizt við
að forsetinn feli Kauno Kleem-
ola í Bændaflokknum að rann-
saka hvort unnt sé að mynda
nýja stjóm á þinglegum grund-
velli, en talið er fullvíst að
Kleemola sjálfur muni ekVi
mynda þá stjórn ef einhver
verður.