Þjóðviljinn - 28.02.1964, Blaðsíða 8

1
3 8ÍÐA
MÖÐVHJINN
FösttKJagur 28. febrúar 1964
i
!
!
I
4. að þeir hafi vanrækt að
skýra gjaldeyrisyfirvöldum
frá tekjum HÍS af olíusölu
til erl. skipa hérlendis og af
umboðslaunum vegna olíusölu
til íslenzkra skipa erlendis,
sem færðar voru á viðskipta-
reikning félagsins hjá Esso
Export Ltd., London, frá 1.
sept. 1954 til ársloka 1958
og staðið þannig eigi skil á
gjaldeyristekjum að fjárhæð
£ 7.544-08-07.
5. að þeir hafi vanrækt að
standa gjaldeyrisyfirvöldum
skil á £ 4.140-03-05 af þeim
tekjum, sem HÍS hafði af
benzínsölu til Swissair, Air
France og Royal Canadian Air
Force á árunum 1954-1958 og
færðar voru á viðskiptareikn-
ing félagsins hjá Esso Petrol-
eum Company Limited, Lond-
on.
Brot þessi, sem talin hafa
verið í 1.-5. hér að framan
voru talin varða við ákveðn-
ar greinar í lögum um skip-
an innflutnings- og gjaldeyr-
ismála svo og reglugerða þar
að lútandi.
Um þessi atriði ákærunnar
segir Hæstiréttur í forsend-
um að dómi sinum:
„Samkvæmt A-lið 1. hefur
verið vanrækt að skýra gjald-
eyrisyfirvöldum frá gjaldeyr-
istekjum að fjárhæð $ 12.
678.171,51. En þess ber að
geta, að allur þessi gjaldeyr-
ir var notaður til greiðslu á
innfluttum oliuvörum, sem
auðsætt er, að gjaldeyriss’fir-
völd hefðu heimilað, ef til
þeirra hefði verið leitað. Um
A-lið 2.-5. er það að segja, að
vanrækt hefur verið að telja
fram gjaldeyri, eins og í hér-
aðsdómi greinir, þó með
þeirri athugasemd, að í A-lið
3. ákæruskjals er greind fjár-
hæðin £ 17.325-10-0 og er hún
því lögð til grundvallar dóm-
inum. Með nokkurn hluta
, gjaldeyris þess, er greinir í
A-lið 3.-5. hefur ákærði Hauk-
ur misfarið, svo sem nánar
segir i héraðsdómi.
Með framangreindri van-
rækslu um gjaldeyrisskil hef-
ur ákærði Haukur gerzt sek-
ur við þær lagagreinar, sem
hér er ákært fyrnr Þá ber
og rneð skírskotun til þeirra
raka, sem greinir um fym-
ingu og eftirlitsleysi í I. og
n. kafla hér að framan, að
sakfella aðra ákærða fyrir-
svarsmenn samkvæmt þessum
ákærulið.
— .B'
Ákærðum Hauki Hvann-
berg, Jóhanni Gunnari Stef-
ánssyni og Vilhiálmi Þór var
sefið að sök, að þeir hafi á
árinu 1954 ráðstsfað S14 5.
ano.OO af innstæðu Olíufélags-
ins h.f. á reikninp'i bess nr.
6078 hjá Esso Exp. Corporat-
ion, N. Y., til Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga í
New York, til þess að síðast-
nefnt fyrirtæki hefði féð til
ráðstöfunar til vörukaupa og
ekki leitað leyfis gjaldeyris-
yfirvalda til ráðstöfunar þess-
arar, og ekki gert gjaldeyris-
yfirvöldum grein fyrir þess-
um gjaldeyristekjum Oliufé-
lagsins h.f. fyrr en 25. febr.
1957, eftir að SÍS hafði skil-
að fjárhæðinni til baka inn
á áðurnefndan reikning.
Um þessa ákæru segir svo
i forsendum að dómi Hæsta-
réttar:
1. Vilhjálmur Þór.
Að fyrirlagi ákærða Vil-
hjálms ritaði ákærði Jóhann
Gunnar Esso Export Corpo-
ration í New York hinn 16.
3. Ákærði Haukur
Hvannberg
Ákærður Haukur Hvann-
berg stóð ekki upphaflega að
umræddri gjaldeyrisráðstöfun,
en honum varð um hana
kunnugt árið 1955. Reit hann
þá gjaldeyriseftirlitinu bréf,
dags. 28. okt. 1955, þar sem
rangt er skýrt frá um gjald-
eyri þennan. Eftir að gjaldeyr-
irinn hafði verið endurgreidd-
ur Olíufélaginu h.f., gerði á-
kærði Haukur gjaldeyriseft-
irlitinu skil með bréfi, dags.
25. febr. 1957. Framangreind
röng frásögn í bréfi til gjald-
eyrisyfirvalda, dags. 28. okt.
1955 varðar ákærða Hauk við
147. gr. laga nr. 19 1940 sbr.
118. gr. laga nr. 82 1961, og
vanræksla hans um gjaldeyr-
isskil varðar við þau önnur á-
kvæði, sem í ákæruskjali
greinir.
— C.
Ákærðum Hauki Hvann-
berg er gefið að sök að hafa
vanrækt að standa gjaldeyr-
isyfirvöldum skil á $37.461,54
Nú er komið að lokum þessarar frásagnar
af olíumálinu. Niðurlag hæstaréttardómsins
fer hér á eftir.
september 1954 og I-gði fyr-
ir, að greiða skyldi $145.000,00
úr reikningi Olíufélagsins h.f.
nr. 6078 inn á reikning þess
hjá Sambandi íslenzkra sam-
vinnufélaga í New York. Hag-
nýtti Samband ísl. samvinnu-
félaga sér þetta fé til vöru-
kaupa og endurgreiddi Olíu-
félaginu h.f. féð í þrennu
lagi á árinu 1956, svo sem
nánar er rakið í héraðsdómi.
Ákærði Vilhjálmur hafði ekki
leyfi gjaldeyrisyfirvalda til
ráðstöfunar þessarar, og varð-
aði hún við 4. sbr. 11. gr.
laga nr. 88 1953. Eins og fyrr
hefur verið getið, gekk á-
kærði Vilhjálmur úr stjóm
Olíufélagsins h.f. um áramót-
in 1954 og 1955 og lét þá af
störfum hjá félaginu. Ber að
telja fymingarfrest sakar
hans frá þeim tíma, og þar
sem refsing hefði ekki orðið
hærri en fésektir, var sök
fymd samkvæmt lögjöfnun
frá 1. tl. 81. gr. laga nr. 19
1940 um áramótin 1956 og
1957. Ber því að sýkna hann
af framangreindri ákæru.
2. ’Ákærði Jóhann Gunnar
Stefánsson
Svo sem í héraðsdómi
greinir, fór ákærði Jóhann
Gunnar með fyrirsvar í Olíu-
félaginu h.f. fram til þess, ér
rannsókn hófst á hendur hon-
um í máli þcssu. Ráðstöfun
sú, sem hér ræðir um, var
einn þáttur í framhaldandi
gjaldeyrisvanskilum af hendi
félagsins. Er sök hans því
ekki fyrnd. Varðar brot hans
við þau refsiákvæði, sem í á-
íærusk4 greinir.
af gjaldeyristekjum Olíufé-
lagsins h.f. vegna leigu á ol-
íugeymum í Hvalfirði fyrir
5 ára tímabil frá 1. janúar
1957 og skýrt svo frá í skila-
grein til gjaldeyriseftirlitsins
dags. 25. febr. 1957, að um-
ræddar leigutekjur hefðu
numið $186.536,46 í stað
$ 224.000,00, svo sem raun var
á.
Með skírskotun til forsenda
héraðsdóms staðfesti Hæsti-
réttur þá niðurstöðu hans, að
telja ákærðan sekan um brot
á hegningarlögum og lögum
um skipan innflutnings- og
gjaldeyrismála og reglugerða
þar að lútandi.
— D.
Ákærðum Hauki Hvann-
beng var gefið að sök, að
hann hafi vanrækt að standa
gjaldeyrisyfirvöldum skil á
$5.056,93 af gjaldeyristekjum
HÍS af staðgreiðslum á flug-
vélabenzíni og olíu á Kefla-
víkurflugvell! á tímabilinu 7.
febr. 1956 til 20. sept 1958.
Hæstiréttur staðfesti niður-
stöðu héraðsdóms um, að
þetta atferli varðaði við lög
þau, sem tilgreind voru í á-
kæruskjali.
BÓKHALDSBROT
Þá var ákærðum, öðrum en
Vilhjálmi Þór, gefið að sök
að hafa framið ýmis bók-
haldsbrot vegna viðskipta Ol-
iufélagsins og HÍS. Staðfesti
Hæstiréttur niðurstöður hér-
aðsdóms að því leyti með litl-
um athugasemdum.
DÓMSORÐ
Dómsorð Hæstaréttsr var á
þessa Jeið:
„Ákærði Vilhjálmur Þór á
að vera sýkn af kröfum á-
kæruvaldsins í máli þessu.
Ákvæði héraðsdóms um
refsingu ákærða Hauks
Hvannbergs á að vera órask-
að (Héraðsdómur dæmdi
Hauk til fangelsisvistar I 4
ár).
Ákærði Jóhann Gunnar
Stefánsson greiði kr. 200.000,
00 sekt til ríkissjóðs, og komi
varðhald 9 mánuði í stað
sektar, ef hún verður ekki
greidd áður en liðnar eru 4
vikur frá birtingu dóms
þessa.
Ákærði Helgi Þorsteinsson
greiði kr. 100.000,00 sekt til
rikissjóðs, og komí varðhald
5 mánuði í stað sektar, ef
hún greiðist ekki innan 4
vikna frá birtingu dóms
þessa.
Ákærðu Ást'þór Matthías-
son, Jakob Frímannsson og
Karvel Ögmundsson greiði
hver kr. 75.000,00 sekt til rík-
issjóðs og komi varðhalð 4
mánuði í stað sektar hvers
þeirra, ef hún greiðist ekki
innan 4 vikna frá birtingu
dóms þessa.
Atkvæði héraðsdóms um
upptöku fjárhæða staðfestast
ast. (f héraðsdómi hafði
stjórn Olíufélagsins f.h. íé-
lagsins verið dæmd til að
greiða í rikissjóð kr. 29.240.00
ásamt vöxtum og stjórn Hins
islenzka steinoliuhlutafélags
f.h. félagsins kr. 251.586,00 á-
samt vöxtum).
Ákærði Haukur Hvannberg
greiði Hinu íslenzka stein-
olíuhlutafélagi hf. kr. 65.566,50,
$131.733.55 og £11.079-11 8 á-
samt 7% ársvöxtum af hverri
upphæð frá 9. marz 1962 til
greiðsludags.
Málsvarnarlaun verjanda á-
kærða Vilhjálms Þór í héraði
og fyrir Hæstarétti, Svein-
björns Jónssonar, hæstarétt-
arlögmanns, kr. 50.000,00
greíðist úr ríkissjóði.
Ákærði Haukur Hvairnberg
greiði málsvarnarlaun verj-
anda síns i héraði og fyrir
Hæstarétti, Benedikts Sigur-
jónssonar, hæstaréttarlög-
manns, kr. 130.000,00.
Ákærðu Jóbann Gunnar
Stefánsson, Helgi Þorsteins-
son, Ástþór Matthíasson,
Jakoþ Frímannsson og Karv-
el Ögmundsson greiði óskipt
málsvarnarlaun verianda sins
í héraði og fyrir Hæstarétti,
Guðmundar Ásmundssonar,
hæst,aréttarlögmanns, krónur
100.000,00.
Allan annan sakarkostnað,
bar með talin málssóknar-
laun í héraði Ragnars Jóns-
sonar. hæstaréttarlögmanns,
kr. 80.000,00 og saksóknarlaun
fyrir Hæstarétti til rfkissjóös
kr. 100.000,00 greiði ákærði
Haukur Hvannbere að 7/10
Mutum og ákærðu Jóhann
Gunnar Stefánsson, Helei
Þorsteinsson. Ástbór Matthí-
asson, Jako’o Frimannsson os
Karvel Ögmundsson óskipt að
3/10“.
J
t Glœsilegur fulltrú! Afríku
| Stúlkan hér að ofan er aðeins þrettán ára gömul, en f svartri,
k silkímjúkri húðinni hyljast milljónir ára af brennheitri hitabeltis-
J sól. Stúlkan heitir Koyate Nakany og er ein hinna fjölmörgu,
® afrísku listamanna, sem nú sigra heiminn með yndisþokka sín-
um, söng og dansi. Fegurri fulltrúa getur cngin heimsálfa óskað
sér.
Ályktanir 27.
Fiskiþings
Timabært nauðsyajamál
Framhald af 7. síðu.
er svartur á þjóðinr,:,
sem þarf að afmá sem allra
fyrst.
Fjórða gre'n fruravarpsins
íjallar um að rikið skuli reka
fóstruskólann, Allir sein unnu
að því að koma þcssum skóla
á stofn, eiga milriar þakkir
skilið og starfsemi skólans
verður aldrei metín til fjár.
Flestir nemeádur sxóians hafa
lika tekið alveg einstakri tryggð
við hann og hefur það því ekki
verið sársaukalaust að horfa
uppá að skólinn skuii alltaf
hafa vcriil eins og hálígerður
niðursetnir.gur og aldrei átt
fastan samastað. Það er von
mín að flutninsur þessa frum-
vam= ■'orfii tii b»^s pkólinn
hlióti þanti verðuga sess er
honum sæinii.
Brevttar aðstæður i okkar
þjóðféla"’ hafa gert þörfina
fyrir dagheimili hii^-^ðqr
stofnanir mjög mikla. Hitt má,
svo endalaust deila um, hvort
svo miklar breytingar í okkar
þjóðriki séu æckilevar. Hvort
konan á að vinna utan heimil-
is eða eingöngu helga sig heim-
ilinu. En þetta em bara breyt-
ingar sem við ráðum ekki við
nema að mjög takmörkuðu
leyti.
Ég hef þá skoðun, að ef
kona vill heldur vinna utan
heimilisins séu allir aðilar hezt
settir með því að verða við
óskum hennar. Börn eru betur
sett með ánægða móður þó að
hún vinni utan heimjlifi en
óánæ?ða móður. jafnvM bó hún
sé heima alla daga. Til bess að
móðirin geti stundað bað starf
sem hún helzt ó<^kcr. verðuni
við í fv'rstá 'a?i að eiga vei-
menntað starfsfólk. sem skilur
hlutverk sitt í þjóðféiaginu og
getur annazl uppeldi bamann?
þann hluta úr deglnum sem
móðirin vinnur úti og svo aúð-
vitað rúmgóðar «t.ofnanir, leik-
skóla, dagheimili og skóla-
heimili. vel búin leiV.ækjum.
f greinargerð með frumvarp-
inu segir m.a.: „f þessum mál-
um er að gerast bróun. sem
verður ekki stöðvuð. þvo-f sPm
mönnum bvkir betu- eða verr.
Verður að horfast i augu við
það af fnllri djörfnng og taka
afleiðingunum með því að
framkvæma þær félagslegu
endurbætur sem þetta ástand
kallar á“.
Þetta ættu þeir að hugleiða,
sem ennþá standa og slá hausn-
um við steininn. Ég skora á
virðulesa nlbingismenn að gefa
sér tima tíl =ð Vvtitis sér bessi
mál. Þá verður fromvarpið á-
reiðanlega samþykkt.
<$>-
Nauðungaruppboð
það sem anglýsí var í 2., 4. og 8. tölublaði Lög-
birtmgablaösins 1964, á Klíðarhvammi 9. þinglýsíri
eign Sigurþjörns Eiríkssonar, fov fram á eigninni
sjálfri mánudaginn 2. marz 1964 kl. 15.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Enn birtir Þjóðviljinn
nokkrar af ályktunum
þeirn,, sem gerðar voru á
nýafstöðnu 27. Fiskiþingi.
„Fiskiþing skorar á stjóm
Fiskifélags íslands að vinna
öfluglega að því að komið
verði á fræðslu um meðferð
gúmmíbjörgunarbáta, eins fljótt
og víða eins og kostur er, í
samráði við Sl'ysavamafélag
fsiands. Einnig að komið verði
upp hleðslustöðvum fyrir gas-
flöskur þær, sem notaðar eru
í gúmmíbjörgunarbátum, á
tveimur stöðum í hverjum
landsfjórðungi. Að öðrum kosti
verði séð um, að ávallt séu
nokkrar birgðir af hlöðnum
flöskum fyririiggjandi hjá skoð
unar- og viðgjörðarmönnum".
„27. Fiskibing felur stjórn
Fiskifélags íslands, að gangast
fyrir því við stjórn Lands-
síma íslands, að bætt verði úr
viðhalds- og viðgerðarþörf á
talstöðvum út um landið, t. d.
með því, að ávallt sé til ein
eða fleiri talstöðvar í fuilu
standi til vara, í að minnsta
kosti einni til tveimur lands-
símastöðvum í hverjum lands-
fjórðungi.
Að eins fljótt og auðið er
verði séð svo fyrir, að smá-
bátar geti fengið til afnota tal-
stöðvar við sitt hæfi.
Að bætt verði talstöðvaþjón-
ustar. í landi við fiskibátaflot-
ann með talstöðvum í hverri
verstöð með sem lengstum
hlustunartíma
Að minni fiskibátum verði
•rvggðir fyrirfram ákveðnir
tímar til talstöðvasambands á
sérstaklega ákveðinni bylgju.
enda verði komið á tilkynn-,®,
ingarskvldu allra ísl. skipa
tvisvar á sólarbring.
Að fyrirbyggðar verði, ' ef
unnt er. trnfianír frá erlend-
um fiskiskipum á talstöðva-
ikiDti íslenzkra fiskjckipa.
Að atbnge'* <’Qrði. bvo't
heppilegt er. að einstökum
bátaeigendum sé heimilt að
kaupa og fl.ytja ínn t.alstöðvar
f báts sína“.
„Fiiikibingið beinir því til
stjómar Fiskifélagsins að láta
fram fara rannsókn á styrk-
leika og slitþoli veiðarfæra úr
gerfiefnum, svo sem föng eru
á £>g gera útvegsmönnum mögu-
legt að fylgjast með því“.
„Fiskiþing beinir þeim til-
mælum til Fiskimatsráðs, að
störf fersk-fiskeftiriitsins verði
samræmd sem frekast er unnt,
svo að sem mest samræming
verði á mati í öllum verstöðv-
um. Einnig verði reglur eftir
litsins endurskoðaðar með
tilliti til þeirrar reynslu sém
fengizt hefur.
Fiskiþing beinir því til verð-
lagsráðs sjávarútvegsins, að
auka þurfi verðmun á góðum
og slæmum fiski“.
„Fiskiþing lýsir ánægju ?inni
yfir því sem gert hefur verið
til að vekja áhuga unglinga
fyrir helztu atvinnuvégum
þjóðarinnar, bæði með munn-
legri og verklegri fræðslu við
gagnfræðaskólana og á vegum
þeirra, en leyfir sér um leið
að benda á, að aðstaða til verk-
náms er allsendis ónóg, að
minnsta kosti í Reykjavík.
Skólana vantar stærra og
betra húsnæði og sömuleiðis
fleiri og betri tæki. Skólamir
þyrftu að komast f nánari
snertingu við vinnustöðvar og
útgerðarmenn, svo að ungling-
ar komist i starf hjá þessum
aðilum.
Þá vill Fiskiþing benda á þá
miklu nauðsyn á að koma ungl-
ingum í skiprúm, annað hvort
beint á skipin eða með aukn-
um skólaskipsferðum".
Rifreiðaviðgerðir
RÉTTINGAR
RYÐBÆTINGAR
B. HaHsrnmsson
A-götp 5 Bre;ðholtshverfi
Simí 3-26-99.