Þjóðviljinn - 01.07.1964, Síða 3

Miðvikudagur 1. júlí 1964 --------------------------------— þJÓÐVILIINN -------------- " ■ —-- ..j.. „ ... „ ,, SlÐA 3
Krústjoff í fyrirlestri í Osló í gœr:
Norðurlöndum myndi haldbezt vörn
hlutleysi sem stórveldin ábyrgðust
OSLÓ 30/6 —Haldbezta tryggingin fyrir öryggi Norðurlanda væri að okk-
ar áliti hlutleysi þeirra sem bæði vesturveldin og sósíalistísku ríkin viður-
kenndu og ábyrgðust. Hlutleysisstefnan myndi vera þjóðum Norður-Evr-
Ópu trygging fyrir því að þær slyppu við tortímingu nútímavopna, ef
stríð brytist út. Hlutleysi Norðurlanda sem viðurkennt væri á alþjóða-
vettvangi myndi augljóslega vera þjóðum þeirra í hag og í þágu heims-
friðarins. — Á þessa leið fórust Nikita Krústjoff, forsætisráðherra Sovét-
ríkjanna, orð í fyrirlestri sem hann hélt í dag á vegum norsku utanríkis-
málastofnunarinnar.
Góður rómur var gerður að
máli hans og var það fimm
sinnum rofið af lófataki áheyr-
enda, en meðal þeirra voru
margir helztu forystumenn Norð-
manna. Áður en Krúst.joff hélt
fyrirlestur sinn hafði hann átt
þriggja klukkustunda viðræður
við Gerhardsen forsætisráðherra
og voru utanríkisráðherrarnir
Gromiko og Lange þar viðstadd-
ir.
I upphafi máls síns sagði
Krústjoff að viðræður hans við
norska ráðamenn hefðu leitt í
ljós að stjómum beggja landa
væri margt sameiginlegt. Báðar
vildu lifa i friði við nágranna
sina og allar aðrar þjóðir, auka
samskipti við aðra, leita nýrra
leiða til að draga úr viðsjám i
heiminum.
— Alkunna er að sovétstjóm-
in er þeirrar skoðunar að eina
skynsamlega og aðgengilega
meginreglan í viðskiptum þjóða
Liðsauki sendur
tl Mississippi
WASHINGTON 30/6 — Nú hafa
tvö hundruð sjóliðar verið send-
ir af stað til að leita mannanna
þriggja, er hurfu i ríkinu Miss-
issippi fyrra sunnudag.
200 sjóliðar höfðu áður verið
lumsf .reuurje'irax m Jrpuas
ríkislögreglunni FBI og lögreglu
fylkisins.
Pathet Lao fús
til viðræðna
VIENTIANE 30/6 — Pathet
Lao-hreyfingin í Laos samþykkti
í dag að taka þátt í ráðstefnu
leiðtoga’ þriggja stærstu flokk-
anna í landinu, að því er pólski
talsmaðurinn í alþjóðlegu eftir-
litsnefndinpi í Laos upplýsti í
dag.
eigi að vera friðsamleg sambúð
rikja sem búa við ólík þjóðfé-
lagskerfi. Hér er ekki aðeins um
það að ræða að forða stríði,
heldur einnig að bæta sambúð
ríkja á friðsamlegum og réttlát-
um grundvelli. Nú sem stendur
er enginn meiriháttar ófriður
milli landanna á hnetti okkar,
en hver getur ábyrgzt að svo
verði einnig síðar meir? Mörg
mikilvæg vandamál eru enn ó-
leyst og mætti t.d. nefna stríðið
í S-Víetnam, í Laos, ástandið í S-
Kóreu, baráttu Kýpurbúa fyrir
fullveldi lands síns. þjóðfrelsis-
baráttuna í Kongó og víða ann-
ars staðar í Afríku, í Asíu og
rómönsku Ameríku.
— Og varla verður það talið
eðlilegt ástand að fullveldi Kúbu
skuli skert með árásaraðgerð-
um frá Bandaríkjunum, sem
vilja hlutast til um innanlands-
mál Kúbu.
Erlendar herstöðvar
Krústjoff sagði að það kæmi
fyrir að Sovétstjórnin væri sök-
uð um óþolinmæði í viðleitni
sinni til að tryggja friðinn. —
En hver dagur sem líður án þess
að eitthvað sé gert fyrir málstað
friðarins er glataður dagur. Mál-
staður friðarins mun ekki sigra
ef honum er ekki unnið af ein-
lægni og staðfestu, ef menn
sýna þeim umburðarlyndi sem
eru veikir í trúnni eða hinum
sem vísvitandi vilja stríð.
— Sovétstjórnin er því fylgj-
andi að allt heflið á erlendri
grund sé flutt heim. Vilji vest-
urveldin ekki fallast á svo rót-
tæka iausn þess máls myndi
sovétstjómin fús til áð dregið
yrði að minnsta kosti úr fjölda
þeirra hermanna sem dveljastut-
an heimalanda sinna, ef það
gæti orðið til þess að síðarmeir
væri hægt að leggja allar er-
lendar herstöðvar niður.
Krústjoff nefndi ýmis at-
riði sem semja mætti um í því
skyni að draga úr viðsjám í

SHODR
Lesið hinn athyglisverða dóm bílasérfræð-
ingsins í „Vikunni“ 25. júní um Skoda „Combi‘
hinn stórglæsilega og ódýra stationbíl.
TÉKKNESKA BIFREIÐA-
UMBOÐIÐ H.F.
Vonarsíræti 12 — Sími 2-1981.
heiminum og bægja stríðshætt-
unni frá.
— Meðal þeirra eru griða-
sáttmáli milli Atlanzhafsbanda-
lagsins og Varsjárbandalagsins,
samningar um kjarnavopnalaus
svæði 1 ýmsum hlutum heims,
bann við kjamasprengingum neð-
anjarðar, stöðvun frekari dreif-
ingar kjarnavopnanna, ráðstaf-
anir til að hindra skyndiárásir.
Og það er löngu orðið tíma-
bært að höggva á þann hnút
sem hindrar lausn þýzka vanda-
málsins. Eigi að tryggja friðinn
í Evrópu, eigi að stefna að al-
mennri afvopnun, er óhjákvæmi-
legt að saminn verði friður við
bæði þýzku ríkin.
Norðurlönd
Um ástandið á Norðurlöndum
sagði Krústjoff m.a.:
— Það verður að viðurkennast
að friðvænlegar horfir í þessum
hluta heims en annars staðar.
Mikilvægur þáttur til varnar
friði í Norður-Evrópu er hin
virka friðarpólitík sem Finnar
fyigja og hlutleysisstefna Svía
skiptir þar einnig verulegu máli.
Við erum þeirrar skoðunar að
sú afstaða Norðmanna og Dana
að leyfa ekki staðsetningu kjarn-
orkuvopna né setu erlendra her-
manna í löndum sínum og taka
ekki þátt í sameiginlegum
kjarnavígbúnaði stuðli einnig að
þessu. Allt þetta skapar raun-
hæfar forsendur fyrir því að
tryggja megi friðinn í þessum
hluta heims. Við munum fagna
hverjum þeim ráðstöfunum sem
gerðar verða af stjómum Norð-
urlanda til að tryggja friðinn.
I því sambandi verður að nefna
hinar svokölluðu Undén-tillögur
og tillögu Kekkonens forseta um
kjamavopnalaust svæði í Norð-
ur-Evrópu.
Heræfingar
Krústjoff minntist þess að ný-
lega voru haldnar heræfingar á
vegum Atlanzhafsbandalagsins
alveg við norsk-sovézku landa-
mærin. Herforingjar NATO
hefðu látið sem þeir væm. að
verja Noreg fyrir árás úr austri.
— Ég get trúað ykkur fyrir
þvl að við erum ekki óstyrkir
á taugum og kippum okkur ekki
upp við hernaðarögranir NATO-
foringjanna né raup þeirra um
kunnáttu sína í vopnaburði.
En ég get fullvissað ykkur um
að Sovétríkin brugga Norðmönn-
um engin launráð, eins og sum-
ir vilja halda fram. Við viljum
að landamæri okkar séu sönn
friðarins landamæri og einmitt
þess vegna viljum við auka sem
mest samvinnu milli fólksins í
Norður-Noregi og norðurhéruð-
um okkar lands.
Við leggjum okkur fram um
að bæta ástandið í Norður-Evr-
ópu, auka traustið milli þjóð-
anna í þessum hluta heims og
koma þannig í veg fyrir að
nokkurs konar ófriður verði
milli þeirra. Við erum að sjálf-
sögðu þeirrar skoðunar að það
myndi vera f þágu friðarins I
Norður-Evrópu ef Noregur og
Danmörk væru ekki bundin
Heimsókn Krústjoffs í Svíþjóð er sögð hafa tekizt mjög vel, enda þótt nokkur ágreiningur kæmi á
daginn í viðræðum hans við sænska ráðamenn, einkum vegna hins svonefnda Wallenbergsmáls.
Enda þótt Svíar hafi orð fyrir að vera formfastir kunnu þeir vel að meta frjálslega og alþýðlega
framkomu sovézka forsætisráðherrans. — MYNDIN er tekin þegar hann heimsótti fjölskyldu iðnað-
armanns í nýju sambýlishúsi í Stokkhólmi.
hernaðarskyldum gagnvart ríkj-
um sem ekkert erindi eiga i
þessum heimshluta. Við álítum
að þátttaka slíkra landa sem
Noregs og Danmerkur í hemaðar-
bandalagi vesturveldanna stafi
af tilviljun einni. Við gerum
okkur fulla grein fyrir því að
Norðmenn vilja sem allar aðrar
þjóðir eiga sér fullkomna trygg-
ingu fyi’ir öryggi sínu, sagði
Krústjoff og mælti síðan þau
orð sem rakin voru í upphafi
fréttarinnar.
Heimskautahéruðin
verkamenn reistu, en búið var
rafölum og öðrum tækjum frá
Leníngrad.
Krústjoff nefndi að lokum
ýms dæmi um að enn mætti
auka þessa samvinnu Noregs og
Sovétríkjanna og minntist þá
sérstaklega á nýtingu þeirra
auðlinda sem er að finna á
Svalbarða.
DEXI0N
Síðast í fyrirlestri sínum ræddi
Krústjoff um hagnýtt samstarf
milli Noregs og Sovétríkjanna i
löndunum fyrir norðan heim-
skautsbauginn. Hann hóf þann
kafla með því að minna á lýs-
ingu Friðþjófs Nansens á ferð
hans um Síberíu fyrir hálfri öld
og rakti síðan hvílíkum stakka-
skiptum norðurhéruð Sovétríkj-
anna hefðu tekið á síðustu ára-
tugum. Þaðan kemur nú þriðj-
ungur af öllu timbri Sovétríkj-
anna, fjórðungur af pappír og
tréni og u.þ.b. þriðjungur af
öllum fiskafla.
— Á Barentshafi og Noregs-
hafi, á Norður-Atlanzhafi og i
rekísnum við Sválbarða og Nov-
aja Semlja, alls staðar á hinum
fjarlægu slóðum norðan heim-
skautsbaugs liggja leiðir sov-
ézkra og norskra fiskimanna
saman. Ósjaldan standa þeir
hlið við hlið í hamförum náttúr-
unnar og veita af fórnfýsi lið
hvorir öðrum. Við notfærum
okkur mikla reynslu norskra
skipasmiða. dugnað fiskimann-
anna og hvalfangaranna og
sjálfir erum við jafnan reiðu-
búnir að miðla okkar grönnum
af þekkingu okkar og reynslu.
— En hin góða samvinna
‘þjóða okkar er ekki aðeins á
sjónum, heldur einnig á landi.
I mörg ár hafa bæirnir Múrm-
ansk og Kirkenes verið tengdir
sönnum vináttuböndum og fyrir
ekki alllöngu var tekið í notk-
un við Pasvikfljót raforkuver
sem norskir verkfræðingar og
Bezta fáanlega efnið í hilluinnréttingar, í
geymslur, vörulagera, vinnuborð o.fl. o.fl.
er DEXION-efnið.
LEITIÐ UPPLÝSINGA
Landsmiijan
Sími 20-680.