Þjóðviljinn - 09.07.1964, Síða 4

4 SIÐA
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýöu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: tvar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjóri Sunnudags: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðust. 19,
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 90.00 5 mánuði
Sfgur Kúbu
fyjorgunblaðið fagnar því í gær í forustugrein að
Kúbubúar eigi við erfiðleika að stríða. Víst
er það rétt að íbúar Kúbu hafa orðið að heyja
harða lífsbaráttu á undanförnum árum, en þau
vandkvæði eru einvörðungu afleiðing af linnu-
lausu ofbeldi Bandaríkjanna við smáríkið í Kar-
íbahafi. Alla tíð síðan Bandaríkjaleppnum Batista
var steypt af stóli hefur hið vestræna stórveldi
beitt öllum' tiltækum ráðum til þess að reyna að
undiroka Kúbu á nýjan leik. Reynt hefur verið
að svelta íbúana til hlýðni með viðskiptabanni,
skipulögð hafa verið hermdarverk og glæpir, reynt
hefur verið að undiroka landið með vopnaðri
innrás á vegum bandarísku leyniþjónustunnar, og
haustið 1962 munaði minnstu að Bandaríkin
leiddu ógnir nýrrar styrjaldar yfir mannkynið
með ofbeldi sínu á Karíbahafi. En Bandaríkin
hafa beðið einn ósigurinn af öðrum í þessari of-
stækisfullu styrjöld; þau hafa að vísu valdið Kúbu-
mönnum miklum efnahagslegum örðugleikum og
neytt þá til að búa við hernaðarástand árum sam-
an og þær skerðingar á persónulegu frelsi sem því
fylgja, en smáþjóðin hefur stælzt við hverja raun
og náð undraverðum árangri á mörgum sviðum.
gigur Kúbu í átökunum við Bandaríkin er ein-
hver mikilvægasti atburður sem gerzt hefur á
alþjóðavettvangi síðustu árin og sönnun þess hve
sterk þjóðfrelsishreyfingin er orðin. Fyrir nokkr-
um áratugum hefði það verið óhugsandi að sós-
íalistískt þjóðfélag kæmist á legg í næsta nábýli
við voldugasta auðvaldsríki heims, en nú fá jafn-
vel helsprengjuhótanir engu um þokað. Og Kúbu-
búar hafa að bakhjarli 200 miljónir manna um
gervalla Rómönsku Ameríku sem bíða færis til að
léfta af sér oki bandarískrar yfirdrottnunar og
munu finna leiðir til þess.
Staöreyndir
Jjað hefur orðið mörgum holl kennsla í stjórn-
málum að hugleiða samkomulag það sem verk-
lýðshreyfingin gerði við ríkisstjórnina í fyrra
mánuði. Þar var hagsmunasamtökum verkafólks
beitt sem áhrifamiklu tæki til þess að knýja fram
þjóðfélagslegar breytingar sem mikill meirihluti
þjóðarinnar nýtur og fagnar. En auðséð er að þessi
árangur verklýðshreyfingarinnar blæðir íhalds-
blöðunum í augum; þannig reynir Vísir dag eftir
dag að halda því fram að með samkomulaginu
hafi ríkisstjórnin aðeins verið að framkvæma
sína eigin stefnu, líkt og hún hefi knúið sjálfa sig
til samninga!
jjjn sfaðreyndirnar verða ekki umflúnar. Það hef-
ur kostað verklýðshreyfinguna harðvítuga bar-
áftu í fjögur ár að neyða ríkisstjórnina til þess að
falla frá óðaverðbólgustefnu sinni. Og alþýðusam-
tökin þurftu að hóta enn einu allsherjarverkfalli
til þesc ",?t '"kisstjórnin féllist á að tryggja stór-
aukið " :búðarhúsabygginga, aukið orlof og
aðrar þ. - ^evtingar sem um var samið. — m.
ÞJ6ÐVILIINN
Fimmtudagur 9. júlí 1964
Stóru bátarnir og tæ
— spjall við fínnboga
Magnússon, aflakóng
Við náðum stuttu spjalli af
Finnboga Magnússyni á mánu-
dagsnótt norður á Raufarhöfn
og var þessi vestfirzki afla-
kóngur hress í fasi í brúnni á
hinu nýja skipi sínu Helgu
Guðmundsdóttur frá Patreks-
firði.
— Þetta nýja skip hefur
reynzt mér vel fram að þessu,
og er ég að verða hagvanur
hér um borð, segir Finnbogi.
Margir hafa látið í Ijós við
mig furðu sína á hinni öru
endumýjun flotans og eru
hneykslaðir yfir hinum mörgu
bátum, sem keyptir eru inn i
landið um þessar mundir.
Þetta kalla ég hugsunarvillu.
Litlu bátamir eru orðnir úr-
eltir við síldveiðar og hvers-
vegna þurfum við að láta þessa
atvinnugrein hanga á horrim-
inni, eins og var á síldarleys-
issumrum á sjötta áratuginum?
Verksmiðjukosturinn í landi
er hins végar orðinn úreltur
fyrir þessa nýju og stóru báta
og kemur bezt í ljós þessa
dagana. þegar aðeins þriðjung-
urinn af flotanum er virkur
að veiðum vegna þess hvað
Tlla gengur að losna við aflann
í landi.
Þessar litlu verksmiður eru
miðaðar við bátakostinn kring-
um 1940 og þarf að verða
breyting í þeim efnum. Lönd-
unarbið er allt að fjórum sól-
arhringum á Austfjarðahöfn-
um.
Hvað meina þeir að birta
ekki sfldveiðiskýrslurnar viku-
lega eins og áður? Það er mik-
il óánægja hjá sjómönnum út
af þessu atferli.
Ég hef aldrei heyrt skrýtnari
rök heldur en sjóslysanefndin
ber fram í þessum málum.
Þetta er móðgun við skipstjór-
ana. Það er eins og við séum
með þessar skýrslur fyrir
framan okkur í brúnni á með-
an við erum að kasta og bæt-
um á skipin eftir tölum keppi-
nautana.
Það mætti alveg eins snúa
þessu við og keppinautamir
verði fleiri með leyndinni og
spennan vaxi eftir því.
Það eru hinsvegar margir
aðstandendur sjómanna í landi
og vilja þeir fylgjast með
hvernig þeim gengur. Þetta er
mér óskiljanlegt.
Við erum búnir að afla
12300 mál og tunnur og er há-
setahlutur hjá mér orðinn ríf-
lega sjötíu þúsund krónur.
Okkur hefur þó gengið illa
Þessi torfa kom inn á astikið hjá Finnboga síðastliðið laugar-
dagskvöld. Mun þetta vera þúsund mála torfa á Seyðisfjarð-
ardýpi og köstuðu þeir á hana. Þeir lönduðu aflanum í salt hjá
Borgum á Raufarhöfn og reyndist hann 992 tunnur uppmældar
og 576 tunnur saltaðar. Úrkast nálægt fjörutíu prósent.
(Ljósm. Þjóðv. G.M.).
síðustu viku. Reyndist nótin
hjá okkur vitlaust uppmæid
og á ég von á henni aftur úr
viðgerð frá Siglufirði í-nótt.
Annars biðjum við allir að
heilsa heim. — g.m.

Hérna kemur bilaða nótin frá Siglufirði, og höfðu þeir lánsnót á meðan viðgerð fór fram. Það
voru snör handtök hjá strákunum, en þeir hcita, taiið frá vinstri: Eggert Skúlason frá Patreks-
firði, Gestur Guðjónsson frá Patrcksfirði, Kristinn Guðjónsson frá Tálknafirði, Ólafur Magnús-
son frá Patreksfirði og Birgir Pétursson frá Patreksfirði. Öllum Iíður vel um borð og biðja þeir
fyrir kveðju heim.
bokmenntfr
Ládauður sjór
Böðvar Guðmundsson:
Austan Elivoga,
Almenna bókafélagið,
Rvík, 1964.
I nýlega útkominni ljóðabók
Böðvars Guðmundssonar, Aust-
an Elivoga, standa þessar hend-
ingar, sem staðið gætu sem á-
lyktunarorð fyrir kvæðunum:
„En marga nótt ég hrópaði,
hrópaði og bað
um hávaðarok, um storma og
þrumuveður,
og hlaut að svari lygnan,
Ijósan dag
og ládauðan sjó, eða myrka,
andvana þoku.”
og niðurlag kvæðisins eru
þessar línur. sem þó skulu
ekki heimfærðar upp á Böðv-
ar:
„unz farkostur minn varð fúa
og maðki að bráð”,
Böðvar Guðmundsson er
ungur maður, sonur Guðmund-
ar skálds Böðvarssonar. A
kápusíðu ljóðabókarinnar seg-
ir, að Böðvar stundi nú nám í
íslenzkum fræðum vð Há-
skóla Islands, og að í ljóðum
hans gæti athyglisverðrar við-
leitni til að sameina forn og
ný skáldskaparverðmæti. Ekki
skal það í efa dregið. en þó
ber hins að minnast, að góð
meining enga gjörir stoð, gild-
ir ei nema drottins boð.
Böðvar Guðmundsson sann-
ar það fyllilega og stundum
prýðilega í þessari bók, að
hann getur ort. Hann virðist
hafa næman og mjög góðan
málsmekk og — mirabile dictu
nú á dögum — óbrigðult brag-
eyra. Þó er Böðvar sizt af
öllu bundinn á klafa fornrar
ljóðhefðar. Um rím hirðir
hann ekki sérstaklega. hins-
vegar fylgja kvæði hans ís-
lenzkri hrynjandí. Sannast hér
enn einu sinni, að til þess að
geta leyft sér bann munað að
leika sér að hinu förna Ijóð-
formi eða jafnvel hafna því
með öllu, þurfa menn að
minnsta kosti að vita, hvað við
er átt, Böðvar nýtur hér vafa-
laust sérþekkingar sinnar á Í3-
'enzkri tungu og bókmenntum.
Og eins og á kápusíðunni
sagði, tekur hann þaðan oft-
lega yrkisefni sín. Eitt kvæðið
heitir t.d. Síðasta heilræði
Njáls og lýkur á þessum hend-
ingum, sem eru þær einu, sem
uridirritaður mundi eftir fyrsta
léstur bókarinnar:
uppskeran verður tíðast sem
til var sáð,
tæpast er nokkurs misst, þótt
í hús við göngum.
Biblíunni bregður fyrir i
bókinni, í kvæðinu Endurminn-
ing Pílatusar, vel gert kvæði
þótt ósjálfrátt hvarfli að
manni, hvort höfundur hefði
ort það eins og hann gerir,
hefði hann lesið smásögu eftir
Anatole France um sama efni
I einu kvæðinu leggur Týr að
veði hönd sína til þess að
binda megi Fenrisúlf; snotur-
lega gert kvæði eins og allt,
sem Böðvar gerir, en þó get-
ur ekki hjá því farið, að
manni þyki „vor egen Snorre”
eins og Norðmenn eru vanir
að kalla hann, komast öllu
betur frá sinni frásögn: ,.Þá
hlógu allir nema Týr, hann lét
hönd sína”. Og enn verður fyr-
ir okkur ný útgáfa af þjóð-
sögunni um vermenn í helli,
sem ým!st kveða Andrarímur
eða Hallgrímsljóð. Allt er
þetta vel gert og snoturlega
hjá Böðvari, hverju íslenzku
skáldi er hollt að þekkja Is-
lendingasögur, Eddur og þjóð-
sögur. en ekki fær undirritað-
ur varizt þeirri tilhugsun, a*
hér sé Böðvar kominn fuHlaní'
á þeirri braut að láta sér
nægja að yrkja þær upp. Þó
ber ekki að skilja þessi orð
mín svo, að hér sé um ein-
hverja „magisterpoesi” að
ræða. Böðvar heyr sér orð-
fjöld úr íslenzkum bókmennt-
um og er gott eitt til þess að
vita, hann talar um „glapvís-
in jarteikn” og sér ..forlaga-
símu fléttast”, en enginn Is-
lendingur ætti þó að þurfa að
lesa þessa ljóðabók með orða-
bók sér við hönd.
Eins o-g sjá má af þessu,
telur undirritaður vönduð og
smekkleg vinnubrögð höfúð-
kost þessarar bókar, þótt hann
sakni tilþrifa. Það er t.d.
hljómur og hrynjandi í þess-
um línum:
,,Hann kom scm gestur
eitt kvöld um haust,
þegar myrkrið flæddi „
um frostr.ar þekjur”.
Og þannig mætti fleira telja
vel kveðið, þótt herzlumun
vanti.
I ritdómi um þessa bók
mun því hafa verið frcm haltí-
ið, að Böðvar sé undir áhrifum
frá Hannesi Péturssyni og
vitnað í dauðadekur Hannesar
'því til sönnunar. Ekki getur
undirritaður fallizt á þetta með
ö'llu. Satt er það, að Böðvar
kveðst glaður troða Helveg og
mætti þó minnast þei-ra orða
Goethes, að ,.doch i*t n e der
'r,od ein ganz wi1” Gast”.
'Tin<:vegar er baö' rígtum
Framhald á 9. síðu.