Þjóðviljinn - 22.09.1964, Page 9

Þriðjudagur 22. september 1964
ÞIÓÐVILIINN
Grein Benedikts Sigurðssonar
‘Framhald , af 7. s(ðu.
býr á bak við faguryrði borg-
arablaðanna — og athafnaleysi
flokka þeirra — í hinum svo-
nefndu vandamálum dreifbýlis-
ins?
Ef þessir blaðamenn bera
ekkert skyn á vandamál lands-
býggðarinnar. þá er heldur
ekki von að þeir skilji, hvern
greiða þeir menn gera lands-
býggðinni, sem geta fundið og
bent á ráð til þess að leysa þessi
vándamál, bent á nýjar at-
vinnugreinar, sem haldið geta
fólki og fjármagni kyrru í
kaupstöðum og þorpum, fyllt
skörðin, sem síldin skilur eft-
ir þegar göngur hennar bréyt-
ast og stuðlað að vexti og
eflingu byggðarlaganna. Ef
þessir háttvirtu blaðamenn eru
svo illa að sér að þeir skilji
þetta ekki, ættu þeir alls ekki
að skrifa um atvinnumál í
b'föð sín, en halda áfram að
helga starfskrafta sína þeim
efnum, sem virðast vera sér-
grein þeirra og helztu hugð-
arefni, þ.e. dægurlagasöngvur-
um, erlendum þokkadísum.
kóngafólki og hinum samúðar-
og skilningsaukandi utanlands-
reisum ráðherranna.
Það er að minnsta kosti von-
andi, að það sé bara heimska
og fáfrasði, en ekki illar hvat-
ir, sem liggja að baki hinum
fáránlegu skrifum borgarablað-
anna. Og ýmislegt bendir til
þess, að svo hafi verið. Sorp-
austrinum hefur linnt talsvert
síðustu dagana. Sennilega ber
að skilja það sem merki þess,
áð klókari menn en dálkamok-
arafnir hafi tekið fram fyrir
hendur þeirra.
Ný atvinnugrein
Niðurlagning og fullvinnsla
síldar til mánneldis má heita
á frumstigi hér á landi sem
atvinnugrein. Að vísu er fyr-
ir hendi næg kunnátta, tals-
verður ''Vélakostur og bezta
hráefni í heimi til slíkrar
framleiðslu í stómm stíl. Það,
“sem vantar til þess að gera
þessa framleiðslu að stórri at-
vinnugrein, er markaður, sefn
tekur við svo miklu magni,
að hægt sé að reka fram-
leiðsluna með fullkominni
tækni. og sem hægt er að
treysta á til langs tíma. Það
hefur komið í Ijós við rekst-
ur SIGLÓ-verksmiðjunnar, að
íslenzk framleiðsla stenzt fylli-
lega samanburð við erlenda,
að því er vörugæði snertir,
og að hún er ágætlega sam-
keppnisfær við erlenda fram-
leiðslu.
Það væri í samræmi við við-
skiptahætti Sovétríkjanna, að
ef þau á annað borð eru til
viðtals um kaup á unnum sild-
arvömm héðan, kjósi þau frek-
ar samninga til margra ára
en til skamms tíma, og það
er sennilegt, að þau séu jafn-
vel frekar til viðræðu um
kaup á miklu magni en litlu,
miðað við smáþjóðarmæli-
kvarða okkar, ef þau á ann-
að borð gera samning um
kaup á þessum vörum héðan.
Talið mun vist, að þau vilji
aðeins kaupa þessa vörufiokka
í skiptum fyrir aðrar vörur.
Allir munu sammála um, að
viöski.pti okkar við Sovétríkin
á undanförnum árum hafi ver-
ið okkur hagstæð, svo ástæðu-
laust er að óttast, að við get-
um ekki náð við þau samn-
ingum um meira af gó'um vör-
um í skiptum fyrir síld, ef
samningar tækjust um sölu á
verulegu magni fullunninna
síldarafurða þangað. Þetta er
raunar öllum kunnugt, og skal
ekki fjölyrt meira um það.
Misskipting atvinnu-
tækja og aðstöðu
Á undanförnum árum hefur
verið hrúgað upp skipulags-
laust á Suðvesturlandi miklu
meira af atvinnutækjum en
mannafli er til að nýta sóma-
samlega. Vinnuafls til þess að
nýta þessi tæki hefur verið
aflað að verulegu leyti með því
að draga til þeirra utan af
landsbyggðinni síváxandi fjölda
verkafólks og starfsliðs. Síð-
ustu árin hefur verið sífellt
kapphlaup um fólk til þess að
vinna við þessi atvinnutæki.
Fólksstraumurinn hefur leitt til
ofþenslu og jafnvel hreinna
vandræða á öðrum sviðum, t.d.
í húsnæðismálum. Til þessarar
ofþenslu má rekja að verulegu
leyti verðbólgu og dýrtíð und-
anfarinna ára, húsnæðisokur,
húsabrask, yfirborganir á
vinnumarkaðnum Og hverskon-
ar spákaupmennsku og óheil-
brigt gróðabrall.
Jafnframt þessu hafa mál-
efni „hinna dreifðu byggða“.
landsfjórðunganna þriggja, sem
standa lakar að vígi hvað afla-
sæld á sjónum og markaði fyr-
ir iðnaðai-vörur snertir, verið
vanrækt hvað uppbyggingu var-
anlegs atvinnulífs snertir. Að
því er Norðurland snertir, þá
hefur það einnig gerzt, að síld-
in hefur brugðizt svo að segja
algerlega, og þorskafli verið svo
lélegur síðustu tvö árin, að
einsdæmi má teljast. Fólks-
fækkun hefur orðið síðustu ár-
in í nokkrum kaupstöðum og
þorpum norðanlands síðustu
árin, og mikið skortir á, að
Norðurland haldi eðlilegri
fólksfjölguW;
Stórkostlegt tæki-
færi
Ekki vantar það, að þing-
menn, ráðherrar og fleiri spá-
menn hafi lofað okkur liáttvirt-
um kjósendum „dreifbýlisins"
öllu fögr'u um að gera sitt
bezta til þess að ráða bót á
þessari óheillavænlegu þróun.
En það hefur bara setið við
orðin tóm. Engum þessara spá-
manna hefur tekizt að finna
nokkurt úrúræði, sero veruleg
stoð væri að.
Miklar líkur eru til þess, og
eiga m.a. stoð í rannsóknum
merkra vísindamanna á sviði
haf- og fiskirannsókna, að síld-
in muni ekki leggja leið sina
upp að ströndum Norðurlands
næstu árin, jafnvel ekki næstu
áratugi, og ef til vill halda sig
enn austar í hafinu á sumrin
en hún hefur gert að undan-
fömu. Vegna aukinnar veiði-
tækni og flutningatækni má þó
gera ráð fyrir, að allmikið
magn síldar berist á land í ver-
stöðvum austanlands og á
Norðausturlandi. En hætta er
á, áð það síldarmagn sem
berst til vinnslu á Miðnorður-
landi, hvað þá Norðurlandi
vestra, svo ekki sé minnzt á
hinar gömlu síldarmóttöku-
stöðvar á norðanverðum Vest-
fjörðum, standi c-kki undir af-
komu mikils fjölda fólks á
næstu árum eða jafnvel ára-
tpgum
Aukin þorskútgerð, smáiðn-
aður o.fl getur dregið úr fólks-
og fjárflóttanum frá Norður-
landi, en sökum minni fiski-
gengdar og meiri fjarlægðar
frá markaði fyrir iðnðaðar-
framleiðslu, er hætt við að
Norðurland verði ekki sam-
keppnisfært við Faxaflóasvæð-
ið.
Hvað er þá til ráða? Það
virðist einkum tvennt koma til
greina. Annað er sú leið, sem
fylgt hefur verið undanfarið,
að láta allt drasla áfram eins
og guð lofar hverju sinni. Sú
leið mundi þýða vaxandi fjár-
og fólksflótta, eignir og mann-
virki, sem nema hundruðum
miljóna króna að verðmæli
mundu liggja arðlaus og grotna
niður. Örlög Hesteyrar og
Sléttuhrepps kynnu að verða
hlutskipti ýmissa- blómlegra
byggðarlaga. sem um langt
árabil hafa gegnt þýðingar-
miklu hlutverki í þjóðarbú-
skapnum, Nýtt landnám yrði
svo hafið á þessum stöðum
þegar síldinni þóknaðist að
hefja göngur á vestursvæðið
að nýju og krefðist mannafla
og tækja til vinnslu.
Hin leiðin er sú, að koma á
fót í þessum landshlutum iðn-
aði í svo stórum stíi, að nægði
tll að tryggja afkomu þess
fólks, sem þar býr nú, og gæti
myndað þá kjölfestu í atvinnu-
og athafnalífinu, sem síldin
skapaði meðan hún gekk hér
inn á firði og flóa.
Slík. ný kjölfesta í athafna-
lífi bæja.og þorþa á Norður-
landi, og þá'einkúm á'NorðUr-
landi vestra, verðúr ekki sköp-
uð nerria rneð st'ofnun stð'rra
iðnfýrirtækja.
Stjárnvöld og Alþingi hafa
heyrt óskir fólksins r þessum
landshlútum, þess fólks, sem
bezt veit og'þékkir, hvar skór-
inn kr'eppir. Hvérs óska Skag-
strendingar? Hvers óska Sigl-
firðingar?' HVers óska Sauð-
kræklingar og Hofsósbúar?
Syörin eru alls staðar á eina
lund. Þefr' viija fá iðfifyrir-
tseki, tunnúverksmiðjur, skiþá-
smíðastöð, niðurlagningafverk-
smiðjur, flökunarverksmlðjur
fyrir síld, smáiðnfyrirtæki' o.
s. frv. Híkisvaldið og Alþingi
hafa svarað þessum óskum
kurteislega, en það er næsturh
það eina, sem fengizt hefur.
Og yfirleitt hafa svörin verið
mótuð af tómlæti, skilnings-
leysi og seinagangi.
Með því. að nota þá mögu-
leika, sem forustumenn Sósial-
istaflokksins fullyrða að séu
fyrir hendi til sölu á miklu
magni af fullunnum síldaraf-
urðum í Sovétríkjunum, gætu
stjórnarvöldin leyst' að veru-
legu leyti þá örðugleika í at-
vinnumálum Norðlendinga,
einkum þó Norðurlands vestra,
sem skapazt hafa vegna síld-
veiðibrestsins fyrir Norður-
landi, — kannske leyst þá að
fullu, ef um mikil viðskipti
væri að ræða, og um leið
margfaldað gjaldeyrisverðmæti
síldariwnar, sem unnin yrði.
Með því að gera nú þegar'
samning við Sovétríkin um
sölu á verulegu magni af nið-
urlagðri síld, og hefja jafn-
framt undirbúning að fram-
leiðslu hennar, á þeim stöðum.
sem mesta þörf hafa fyrir slík
atvinnutæki, strax á næsta
ári, mætti gerbreyta atvinnu-
háttum, afkomu og viðhorfi
manna til framtíðarinnar á
þeim stöðum, sem erfiðast eiga,
draga úr eða stöðva fólks- og
fjárflóttann. gera óarðbærar
eirnir arðbærar að nýju, og
spara tugi eða hundruð miljóna
króna, sem ella kann að verða
varið til að koma upp húsum
og atvinnutækjum handa því
fólki, sem flyttist á brott og
hæfi landnám á nýjum stöð-
um.
Krafa Norðlendinga
Það hlýtur að verða krafa
allra Norðlendinga, sem eiga
um sárt að binda sökum þess
að kjölfestunni sem atvinnulíf
þeirra hefur byggzt á um ára-
tugi, hefur verið kippt burtu
án þess nokkur gáeti rönd við
reist, að ríkisstjórnin og Al-
þingi notfæri alla þá mögu-
leika, sem eru á því að selja
fullunnar síldarvörur, og stuðli
að þyí, .að þegar á næstu mán-
uðum verði hafinn undirbún-
ipgur að byggingu verksmiðja
til framleiðslunnar. Og auðvit-
að eiga. silíkar verksmiðjur
hvergi að rísa nema á Norð-
urlandi fyrst í stað. Það væri
glapræði. svo ekki sé meira
sagt, ef farið yrði að hrúga
upp slíkum verksmiðjum þar
sem gnægð atvinnutækja er
fyrir og. engin þörf fyrir ný,
meðan verkefni skortir annars-
staðar.
Ég lýk svo þessum orðum
með þvj að minna háttvirta
þingmenn og stjórnmáláflokka
landsins á það, hvílíkur munur
það yrði fyrir þá að ganga fram
fyr'r kjósendur í kosningunum
1967, t.d. á Siglufirði. Skaga-
strönd, Sauðárkróki, Hofsósi,
Ólafsfirði og e.t.v. víðar
eftir að síldarvinnsluverk-
smiðjur, sem veittú hundruð-
um manna atvinnu, væru bún-
ar að starfa þar í tvö til þrjú
ár, miðað við hitt að koma að
tómum húsum og lokuðum
vinnustöðum, en slík sjón er
það, sem 'kann að bíða þeirra
eftir 2—3 ár, ef ekkert verður
að gert. Ég treysti því, að
þíngmenn Norðlendinga geri
allt, sem í þeirra valdi stend-
ur til þess að þéir möguléikar
til sölú á fullunnum sildarvör-
um til Sovétríkjanna, sem hér
hafa verið gerðir að umtals-
efni, verði nýttir. okkur kjós-
endutn þfeirra fil hagsbð'ta,' jafn-
vel þótt það kosti það, að þeir
vérði kállaðir þirigmenn Söv-
étttikjáfina í sínum eigin máí-
göghuni. á sama hátt og þing-
ménriirfiír, sem- beittu sér fyr-
if athugun á söiu SIGLÓ-sild-
arwiriaf til Austur-Þýzkalands
sl. vétur voru f sömu blöðum
nefn'dir þingmenn Austur-
Þýzkalarids. Og é^ ^efa $þki að
óreýmíu-,' áð' ráðherfarriir í nú-
verancíi ríkfsstjórn séu það
miklir, kjárkmenn,. að þeir þori
að eiga það á hsfettu, að þröng-
sýnustu of'stækismennirnir í
flokkum þeirra híi á þ.á fyrir
Rússaþjánkun ,Qg , dularfull
tengsl . ,við . heirnskommúnism-
ann, og hefji strax aðgerðir í
þessum máíum, sem kyfinu að
geta gerþréytt afkomu og fram-
tíðarhorfum í heilum lands-
fjórðungi, ef vel tækist til.
Siglufirði, 15. sept. 1964.
Benedikt Sigurðsson.
TIL SÖLU
2ja herb, íbúðir yið Hrauri-
teig. Njálsgötu, Laugaveg.
Hverfisgötu Grettisgötu.
Nesveg, Kaplaskiölsveg,
— Blönduhlíð. Miklu-
braut, — Karlagötu og
víðar.
3ja herb. fbúðir við Hring-
braut. Lindargötu Ljós-
heima. Hverfisgötu,
Skúlagötu. Melgerði ,
. Efstasund, SkipasUnd.
Sörlaskjól, — Mávahlíð.
Þórsgötu og víðar.
4 ra herb íbúðir við Mela-
braut Sólheima. Silfúr-
teig. Öldugötu Leifsgðtu.
Eiríksgötu, Kleppsveg.
Hringbraut. Seljaveg.
Löngufit. Melgerði.
Láugaveg. Kariavog og
vfðar.
5 herb fbúðir við Máva-
hlíð. Sólheima, Rauða-
læk Grænuhlíð Klepps-
veg. Asgarð, Hvassaleiti.
Öðinsgötu. Guðrúnargötu.
og víðar.
fbúðir í smfðum við Fells-
múla Granasftjól. Háa-
leiti. Ljósheima, Nýbýla-
veg. Alfhólsveg, Þinghóls-
braut og víðar.
Einbýlishús á ýmsum stöð-
um, stór og lftil.
Fasteienasalan
Símar: 20 190 — 20 625
Tiarnarentu T4
'Kópav&gur — Vinna
Nokkrar stúlkur óskast í vinnu strax.
Niðui-suðuverksmiðjan OSA h.f.
símar 41995 og 41996.
SlÐA 3
Nauðungaruppboð
verður haldið að Suðurlandsbraut 12, hér i borg, ((geng-
ið um bakdyr), fimmtudaginn 24. sept. n.k. kl. 1% e.h.
Seldar verða vélar, áhöld og vörur úr Ás-verzlununum,
hér í borg (þrotabú Svavars Guðmundssonar), hár-
greiðsluáhöld o.fl. úr þrotabúi Guðfinnu Sigurðardóttur,
fatnaður, vtfnaðarvörur o.fl. úr Verzluninni Sel (þrotabú
Ingóifs Kristjánsso;nar).
Ennfremur verða seldar allskonar vörur eftir kröfu toll-
stjórans í Reykjavík til lúkningar aðflutningsgjöldum
svo og ýmiskonar húsgögn o.fl.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Asvallagötu 69.
Sími 21515 — 21516.
KVÖLDSÍMI 3 36 87.
TIL SÖLl):
2 herbergja íbúð á. 1. hæð
í steinhúsi við Hring-
braut Verð 550 þús.
Hitaveita.
3 herbergja skemmtileg
íbúð í háhýsi. Tvær lyft-
ur. tvennar svalir. Sam-
eign fullgerð Tilvalið
fýrir þá, sem leita að
þægilegri íbúð.
3 herbergja glæsileg fbúð
í sambýlishúsi við
Hamrahlíð.
4 herb. íbúð á 1.
hæð í nýlegu steinhúsi
við Langholtsveg
5 herbergja fullaerð (ónot-
uð) í sambýlishúsi við
Háaleitisbraut. Húsíð
fullgert að utan. H-ita-
veita.
5—6 herbergja fbúð við
K ringlumýrarbraut — 1
hasð. tvennar svalir. sér
hitaveita. Vandaðar inn-
réttingar.
TIL SÖT.TJ I SMfDTJM
Lúxusvilla f austurhorg-
inni. Selst fokheld
160 ferm. raðhús við Háa-
leitisbraut. Hægt að fá
tvö hlið við hlið. Allt
á einni hæð, hitaveita
Húsin standa við mal-
bikaða breiðgötu.
2 herbergja fokheldar íbúð-
arhæðir
Tveggja íbúða hús á
bezta stað i Kópa-
vogi er til sölu Tvær
150 ferm. hæðir eru i
húsinu. bílskúrar á jarð-
hæð, ásamt miklu hús-
rými þar. sem fylgir
hæðunum. Hagkvæm
kjör. Glæsileg . teikning,
og útsýni.
Tveggja íbúða fokheld hús
á hitaveitusvæðinu i
Vesturbænum.
4 herbergja fokheldar fbúð-
arhæðir á Seltjarnamesi.
Allt sér
3 herbergja fokheldar hæð-
ir á Seltjamamesi. Allt
sér.
5 herbergja fokheldar hæð-
ir á Seltjaraamesi. Bíl-
sfcúr fylgir. Sjávarsýn.
300 fermetra skrifstofu-
hæð á glæsilegum stað
við Miðhorgina. Fullgerð
Mikil bílastæði.
150 fermetra verzlunar-
og iðnaðarhúsnæði við
Miðborgina Selst ódýrt.
Hentugt fyrir heildverzl-
un.
600 fcrmetra iðnaðarhús-
næði i Armúla. Selst
fokhelt. Athafnasvæði i
porti fylgir.
Stórar skrifstofohæðír yir
Suðurlandsbraut. Seljas’
fokheldar. Glæsileg hús
ALMENNA
FASTEIGNASAIAN
tlNDARGATA^SÍMj^tlBO
LÁRUS Þ. VALDIMARSSÓN
SKIPTI:
4 herb. vönduð porthæð
(þriðja hseð) í steinhúsi
í Austurbænum.
2 herb. þokkaleg íbúð í
staðinn.
THa SÖLTJ:
2 herb. kjallaraíbúðir við
Stóragerði, Kleppsveg.
Karlagötu.
3 herb. ný jarðhæð 115
ferm. við Bugðulæk, allt
sér.
3 herb. hasð í Þingholtun-
um, nýjar og vandaðar
innréttingar, allt sér, góð
áhvílandi lán.
3 herb. íbúðir við Holts-
götu, Sörlaskjól, Holta-
gerði, Kópavogi, Klepps-
veg, Þverveg, Heiðar-
gerði.
4 herb. hæð með meiru, við
Hringbraut. sér inngang-
ur, sér hitaveita.
4 herb. nýleg íbúð 114 fer-
metrar á Högunum.
4 herb. hæð í steinhúsi við
Grettisgötu.
4 herb. rishæðir í steinhús-
um við Ingólfsstræti og
Mávahlíð.
5 herb. efri haeð nýstand-
sett við Lindargötu, sér
inngangur, sér hitaveita,
sólrík og skemmtileg í-
búð með fögru útsýni,
væg útborgun.
5 herb. ný og glæsileg t
íhúð í háhýsi við Sól-
heima
Eínbýlishús við Tunguveg,
Otrateig, Breiðholtsveg.
Hörpugötu, Kleppsveg,
Ásgarð, Efstasund, Bald-
ursgötu.
HAFNARFJÖRÐUR:
3 herb. hæð á mjög góðum
kjö^rm í smíðum.
Glaesilegar hæðir með allt
sér og vönduð einbýlishús.
ÓDÝRAR 2—4 HERB. í-
BtÍÐIR I BORGINNI, CTB.
PRA KR. 175 I»CS. TIL
225 ÞtJS. SUMUM ‘ ÚA
SKIPTA.
Á annað hundrað
íbúðir og einbýl-
ishús
Við höfum alltaf til söiu mik-
ið úrval af ibúðum og ein-
býlishúsum af öllum stærð-
um. Ennfremui bújarðir og
sumarbústaði.
Talið við okkur og látið vita
hvað ykkur vantar.
IMálflutnlngsskrlfitofi: í|
Þorvarður K. ÞbrsfeinssoiV
Mlkiubraut 74. ■
Fa»telgnavl2>»klptlj
Guðiþundur Tryggváson :
Slml 75790.