Þjóðviljinn - 04.06.1965, Blaðsíða 12

Svona er hagvizka atvinnurekenda
Þegar gengið er inn í flök-
unarsalinn á annarri hæð í
frystihúsinu á Kirkjusandi
blasir við óvænt sjón eftir
endilöngum borðaröðunum í
þessum mikla og stóra vinnu-
sal, þar sem hundruð af ið-
andi smátelpnahöndum sveifla
flugbeittum hnífum við flök-
um'na,
Þær cru svo smáar í vexti
þessi Iitlu skinn, að þær
standa flcstar á upphækkuð-
um pöllum til þess að ná
upp á borðin.
Svona er þróunin að verða
á mörgum stórum vinnustöð-
um hér í bænum, þar sem hið
vana og verkfæra fólk flýr
vinnustaðina vegna hins lága
kaups og smábörn tekin í
vinnupláss þess í staðinn eða
útlendir vagabondar á leið
hér um' landið, — menn sem
aldrei hafa unnið svona störf.
Svona er hagvizka atvinnu-
rekenda í dag að halda dauða-
haldi í hið Iága kaup verka-
fólksins enda eykst fram-
Iciðslukostnaðurinn með
hverjum degi.
Enginn vafi er á því, að
skæruhernaður er í uppsigl-
ingu hjá verkafólki og það
lætur ekki bjóða sér svona
ástand í kaupgjaldsmálum og
þegar smátelpurnar fara í
skólann í haust verða þcssir
vinnustaðir tómir.
Þarna á Kirkjusandi virðist
Lantgholtsskólinn og Álfta-
mýrarskólinn ráða ríkjum og
telpurnar eru að meginhluta
tólf ára, þrettán ára og fjór-
tán ára og þær ætla að leggja
fyrir sig þessar löngu tarn-
ir við fiskvinnsluna í sumar.
Hér á mynidinni eru tákn-
rænir fulltrúar verkafólksins
á þessum vinnustað. Þær heita
taíið frá vinstri: Sigríður
Björnsdóttir, 12 ára, Lang-
holtsskóla, Kristín Eggerts-
dóttir, 12 ára, Langholts-
skólanum, Edda Svava Arn-
órsdóttir, 13 ára, Alftamýrar-
skóla og Edda Einarsdóttir
14 ára, Langholtsskólanum.
Þær fá um tuttugu krónur
á tímann, Þær sögðust eiga
einn bítil á vinnustað og
vinnur hann við frystitækm.
Hon.um er alltaf kalt.
EARA ÞÆR I VERKFALL?
Húsmæðra-
þræSkun
Þær voru að spyrða fisk í
einum vinnusalnum og gengu
rötklega til verks, — þær stóðu
sitt hvoru megin við færiband-
ið og hvert spyrðubandið á
fætur öðru snaraðist frá þeim,
tilbúin sem skreið j hjallana.
Þetta eru reykvískar verka-
konur á öllum aldri og mikið
er masið eftir endilangri röð-
inni.
Þaraa hittum við fyrir Jón-
ínu Kristjánsdóttur og er hún
raunar trúnaðarmaður verka-
kvennafélagsins á vinnustað
Já, — þær eru líka flestar
húsmæður á stórum heimilum
og margar fara nauðugar út að
vinna fyrir lífsnauðsynjum,
því að margt fellur til við
heimilisstörfin.
En bóndinn vinnur myrkr-
anna á milli og laun hans
hrökkva ekki fyrir framfærslu
heimilisinj og þá gengur hús-
tmóðirin út til þess að drýgja
tekjumar.
Þetta er auðvitað ekkert líf
til lengdar og fólk sættir sig
ekki við svona ástand enda
dregur svartan skýjabakka upp
við sjóndeildarhring og átök
eru framundari.
Finnst þér rétt að verkakon-
ur samþykki verkfallsheimild
til samninganefndarinnar?
Ekkert finnst mér eðlilegra,
segir Jónína.
Stendur ekki konan við hiið
manni sínum í blíðu og stríðu
eins og guðspjöllin segja?
Snjóboltinn vex
Hún var líka að spyrða fisk
og heitir Rósa Guðjónsdóttir.
Handtökin eru hröð og örugg
og spyrðuböndin hlaupa frá
henni í stríðum straumum.
■ Ennþá eykst spennan { borginni og
maður spyr mann á götunni hvort geng-
ið verði til verkfalla á næstu dögum eða
verður gengið frá samningaborðinu án
samninga og hafinn stórfelldur skæru-
hernaður á vinnustöðum borgarinnar.
13 Verkakvennafélögin í Reykjavík og
Hafnarfirði eiga sína fulltrúa í samninga-
nefndinni og hafa nú algjöra samstöðu
með Dagsbrún og Hlíf, þær standa nú
iafnfætis verkamönnum í baráttunni.
B Verkakonur hafa ekki ennþá samþykkt
verkfallsheimild á fundum og má búast
við tíðindum í þeim efnum næstu daga.
■ En hvernig er hljóðið í verkakonum
á vinnustöðum borgarinnar?
li Við heimsóttum í gær fiskvinnslustöð
Tryggva Ófeigssonar inn á Kirkjusandi
og áttum þar spjall við nokkrar verka-
konur.
■ Við bárum upp hina brennandi spum-
ingu dagsins. Fara verkakonur í verkfall,
ef með þarf?
RÆTT VIÐ VERKAKONUR
wmmmm^mmmmKmemtmmœœmmæ&fx.. nw
Ertu vön að salta síld? —
Hætt er nú við, — segir Rósa
hlæjandi, — hef saltað síld f
mörg sumur fyrir norðan.
En nú ætla ég ekki að salta
síld og treysta frekar á stop-
ula fiskvinnuna hérna í borg-
inni.
Við hjónin erum líka með
svo ofboðslega skatta og með-
an bóndi minn vinnur fyrir
sköttunum, — þá verð ég að
vinna fyrir matnum sem og
öðrum nauðsynjum.
Þetta er annars einkennilegt
með skattana og útsvörin, eins
og snjóbolti sem hleður utan
á sig ár frá ári og verður ó-
viðráðanlegri þangað til við
förumst í snjóflóðinu.
Það sleppur enginn út úr
þessum vítahring, annars á
hann á hættu að missa eignir
sínar í skattahítina.
Allir eru í kapphlaupi við
tímann og hver fjölskyldu-
meðlimurinn á fætur öðrum
hleypur út í þessa hringiðu.
Hvaða afstöðu tekur þú til
verkfallsheimildar verka-
kver.na?
Auðvitað stöndum við á bak
við blessaða verkakarlana okk-
ar.
Á ekki konan að standa við
hlið manni sínum og hér c’ jg-
ar ekkert annað en sterkt afl
til þess að brjóta aftur þetta
óþolandi ástand á líðandi
stund.
Ekkjustand
í verðbólgu
Hún vinnur í eldhúsinu á
Kirkjusandi og heitir Þórunn
Rögnvaldsdóttir og segist vera
á mánaðarkaupi og hafa rúm-
lega sex þúsund krónur.
Hún er ekkja og fyrirvinnan
fallin í valinn og kannsk; eru
munnarnir ekki svo margir á
heimilinu.
Dóttir mín er líka á heim-
ilinu og hún á tvö smáböm.
Við vinnum báðar úti fyrir
þessum lífsblómum okkar.
Við sendum þau norður í
Skagafjörð á sumrum og þar
kostar uppihald þeirra fimm
þúsund krónur á mánuði og
þar er eiginlega kaupið mitt
farið.
Mér finnst kaupið aldrei of
hátt á þessum tímum.
Hvaða afstöðu tekur þú til
verkfallsheimildar?
Auðvitað stöndum við verka-
konumar við bakið á verka-
mönnunum Og það er alveg ó-
þarfí fyrir vinreuveitandann að
taka það sena iUviIja frá okk-
ar hendi. Þetta er okkar nauð-
vöim.
Hvernig er með
lögregluna?
f flökunarsalnum uppi á ann-
arri hæð frystihússins blasa við
borðaraðir svo langt sem aug-
að eygir og hvarvetna eru ið-
andi hendur við flökun og mér
sýnist þetta við fyrstu sýn
vera mestan part bamaskóla-
stúlkur.
Innarlega í salnum stendur
gömul kona við borð og ég
gæti trúað öð hún væri ríf-
lega sjötug að aldri.
Þetta er lítil kona og lætur
ekki mikið yfir sér, smávaxin
og nett með gleraugu, -— hún
er þó drjúg á skriðínu eins og
oft er um gamalt fólk við
vinnu sina.
Hún heitir Guðlaug Jónsdótt-
ir og segist hafa gengið í
Verkakvennafélagið Framsókn
seytján ára gömul og mörgu
er hún búin að kynnast á
langri ævi.
En alltaf er maður að kynn-
ast einhverju nýju í lífinu.
Þær eru ekki háar í loftinu
sumar hérna Qg er hér fjöld-
inn allur af tólf og þrettán
ára telpubörnum, — þeir eru
að innleiða bamaþrælkunina í
seinni tíð, — aumingja skinn-
in, og vinnubrögðin eftir því.
Hér er stundum unnið Iangt
fram á kvöld, og hvernig er
það með lögreglusamþykkt
Reykjavikur, — bannar hún
ekki útivist smátelpna á kvöld-
in.
Ertu samþykk verkfallsheim-
ild hjá verkakonum?
Ég er nú búin að þrauka
gegnum árin með bónda mfn-
um. sem er verkamaður, —
ætli maður fari nú að svíkja
hann á efri árum eftír súrt
og sætt í fjörutíu ár, eagði
Guðtaug að lokum.
Guðlaug
— vitnar í lögreglusamþykkt.
Hulda
— elskar m.arninn sínn.
Þórunn
— Rfsblómin tvö.
Nýgift á nástrái
Hún er nýgift og gengur
rösklega að vinnu sinnþ —
snarar til flökunarkörfum, —
vigtar flökin og raðar þeim
í umbúðir, — hér er vinnu-
víkingur að verki.
Hún heitir Hulda Jónsdóttir.
Við erum að stofna heimili
maðurinn minn og ég og vant-
ar allt til alls, og fiskvinnan
er heldur stopul,
En húsmæðrum þykir þægi-
legt að vinna svona vinnu til
þess að drýgja tekjumar með
aukavinnu.
Vinnuvikurnar eru ákaflega
misjafnar detta stundum nið-
ur í fimm hundruð krónur og
svo geta þær líka farið yfir
tvö þúsund krónur og aRt þar
á milli.
Mér finnst þetta lágt kaup,
en kannski er ég einn pening-
ur. . .
Ég elska bara manninn
minn, — annað kemst ekki að
þessa stundina.
Myndir og texti
G. M.
<s>-------------------------
Féll úr Norð-
urlsndsbornum
I gærdag um hálffimmleytið
féll maður niður úr Norður-
landsbornum sem er í notkun í
Glerárgili við Akureyri. Var
maðuririn fluttur á sjúkrahús
Akureyrar, en meiðsl voru ó-
kunn.
Maðurinn er frá Reykjavík og
39 ára að aldri.