Þjóðviljinn - 08.08.1965, Blaðsíða 1

30. árgangur
175. tölublað.
Fjölmennasta þjóðhátíð
sem haldin hefur verii
AAikil ölvun, engar óspektir og engin slys
Sunnudagur 8. ágúst 1965 —
AP-skeytiS sem MorgunblaSicS birti ekki
Bamamorðin í Chan Son
■ „Morgomblaðið“ nýtur eitt íslenzkra blaða
þjónustu bandarísku fréttastofunnar Associat-
ed Press, en hagnýtir sér þau forréttindi iðu-
lega á þann hátt að stinga undir stól skeytum
sem hvarvetna eru talin til tíðinda, ef þau eru
talin koma illa heim við þá erlendu aðila sem
blaðið þjónar. Eitt dæmi um það er skeyti það
sem fréttaritari AP, John T. Wheeler, sendi á
þriðjudaginn og segir frá barnamorðum banda-
rískra landgönguliða í suðurvietnamska þorp-
inu Chan Son. Þjóðviljinn bætir hér fyrir
vanrækslu ..Morgunblaðsins“ með því að birta
skeyti Wheelers og er það þýtt úr „Dagbladet“
í Osló.
Bandarískir landgönguliðar
og suðurvietnamskir her-
menn hófu í dag fyrstu meiri-
háttar sókn sína Qg tókst með
sameiginlegu átaki að verða
að bana 25 mönnum, en af
beim voru fimm konur og
börn
Fyrst skaut stórskotaliðið
nær þúsund sprengjum inn á
orustusvæðið um 16 km fyrir
sunnan hina mikilvægu
bandarísku flugstöð við Dan-
ang og síðan voru fótgöngu-
liðarnir fluttir þangað með
þyrlum.
Bandarískur talsmaður
sagði að vietnamskar sveitir
hefðu fellt 15 skæruliða og
tekið höndum 86 manns, sem
grunuð eru um að vera í
tengslum við kommúnista.
Landgönguliðamir urðu níu
manns að bana, en einn var
drepinn með vélbyssuskothríð
frá þyrlunum
Skotið var á landgöngulið-
ana úr launsátri þegar þeir
gerðu áhlaup á þorpið Chan
Son. en þeir gerðu engan
greinarmun á óbreyttum
borgurum og skæruliðum
kommúnista.
Vietnambúi hafðj gegnum
hátalara varað ibúana við því
að fara úr þorpinu fyrir árás-
ina Þeir hnöppuðust saman
í kofum sínum meðan
snrengiurnar dundu vfir
1 útjaðri þorpsins lá koina
og tók andköf meðan blóðið
fo'saði úr sári á siðu hennar.
Umhverfis hana stóðu grát-
ahdj böm vitstola af skelf-
ingu Eitt bamanna hafði sár
á handleggnum.
U.þ.b fimmtíu metrum
lengra inni í þorpinu kastaði
landgönguliði handsprengju
inn í byrgi sem var troðfullt
af fólki sem þar hafði leit-
að hælis í dauðans angist.
Nokkrum mínútum siðar voru
tvö drepin börn borin út.
Hálft höfuð annars hafði ver-
ið sprengt burt.
Þau voru lögð á jörðina
fyrir framan byrgið.
Landgönguliðarnir brenndu
hús þar sem þeir héldu að
Vietcong-hermenn hefðu ver-
ið þegar þeir sikutu á land-
gönguliðana úr launsátri. Lið-
þjálfi sagði að þeir hefðu fyr-
irskipun um það.
Landgönguliði sagði að
margir menn hefðu skað-
brennzt þegar kveikt var í
húsi þar sem þeir höfðu leit-
að hælis.
Hjúkrunarliði gekk að
bami sem lá hreyfingarlaust
á jörðinni, hann tók um
grannan úlnliðinn til að
þreifa á púlsinum. Síðan
hristi hann höfuðið og sleppti
litlu hendinni sem féll mátt-
laus á jörðina.
„Drepið þá, ég vil ekki að
neinn þeirra hreyfi sig“, æpti
landgönguliði á hlaupum
gegnum þorpið.
Engin leið er að segja
hvemig allir þessir óbreyttu
borgarar voru dreonir eða
særðir Sumir urðu fyrir
sprengjubrotum Einn særð-
ist af vélbyssuskothríð úr
þyrlu.
Landgönguliðarnir drápu
Árásir Bandaríkjamanna þyrma hvorki konum né börnum.
fimm Vietcong-hermenn sem
köstuðu að þeim handsprengj-
um úr launsátri. Landgöngu-
liðarnir lokuðu í snatri fyrir
opin á neðanjarðargöngum
og sprengdu allt í loft upp
með öflugri sprengihleðslu.
Landgönguliðarnir voru
ekki allir hrifnir af fram-
ferðinu Þeir hafa fyrirmæli
um að beita óbreytta borg-
ara ekki hörðu.
— Það var fáránlegt að
gera þetta aðeins vegna nokk-
urra leyniskyttna, sagði rosk-
inn landgönguliði.
Á einum stað í þorpinu
sátu tíu konur og börn i
þéttum hóp. Einn af land-
gönguliðunum þreif í eitt
barnið og reyndi að troða því
inn í göngin þar sem grunur
lék á að Vietcong-hermenn
lejmdust.
Saigonhermenn notuðu ó-
breytta borgara sem lifandi
skjöld þegar skotið var á
þá úr neðanjarðargöngunum.
SkÖmmu siðar var ein kvenn-
anna skotin. Gömul kona lá
á hnjánum og bað til Búdda
að hann hlifði fjölskyldu
hennar, þegar bandarísku
landgönguliðarnir héldu út úr
þorpinu.
Ekki var getið um mann-
tjón , bandarísku sveitunum.
Þrjár þyrlur urðu að nauð-
lenda vegna skothríðar úr
frumskóginum.
■ Þjóðhátíðin í Eyjum var sett klukkan tvö í fyrradag
í blíðskaparveðri og sólskini. Mikill mannfjöldi hafði
þá slegið tjöldum sínum í Herjólfsdal og er talið að
þetta sé fjölmennasta hátíð, sem haldin hefur verið
þar. Mikillar ölvunar hefur gætt, sérstaklega hjá að-
komumönnum, en engar óspektir hafa orðið og eng-
in slys á mönnum.
Á fimmtudag byrjaði fólk að
streyma til Eyja og á föstu-
dagskvöld höfðu um 2000 manns
verið fluttir af Flugfélaginu,
Eyjaflugi og Herjólfi úr landi
á hátíðina og enn er haldið uppi
ferðum þangað.
Mótið var sett klukkan tvö á
föstudag af formanni knatt-
spyrnufélagsins Týs, Reyni Guð-
steinssyni, en Týr sér um fram-
kvæmd mótsins að þessu sinni.
Hefur það vandað vel til móts-
ins, Herjólfsdalur er skreyttur
í víkingastíl og hefur þar m. a.
verið komið fyrir vikingaskipi
einu glæsilegu, flóðlýstu.
Að lokinni setningarræðu var
guðþjónusta, séra Jóhann Hlíð-
ar prédikaði. Klukkan sextán
lék Lúðrasveit Vestmannaeyja
undir stjórn Oddgeirs Kristj-
ánssonar. Að því loknu var
keppt í íþróttum, keppt var í
fimmtarþraut, en sú keppni mun
standa alla mótsdagana þrjá,
100 m hlaupi og kúluvarpi og
Þór og Týr áttust við í hand-
bolta.
Þá var sýnt bjargsig í Fisk-
hellanefi. Sigmaður var Skúli
Theódórsson. Um kvöldið var
kvöldvaka, Svavar Gests og
hljómsveit, Ómar Ragnars og
félagar úr Leikfélagi Vest-
mannaeyja skemmtu og siðan
var dansað á tveim pöllum til
klukkan fjögur um nóttina. Á
miðnætti var brenna á Fjósa-
kletti.
Klúkkan tvö í gær hófst
skemmtunin á ný. Veður var
gott en sólarlaust. Þá var keppt
í íþróttum drengja og stúlkna
og Akurnesingar og IBV kepptu
í knattspyrnu á íþróttavellinum
við Hástein. Klukkan 17 var
skemmtun fyrir börn. Um kvöld-
ið var kvöldvaka með sömu
skemmtikröftum og kvöldið áð-
ur, um miðnætti glæsileg flug-
eldasýning og síðan léku Svav-
Sáttcffundur
á mánudcKj
Sáttafundur stóð í kjaradeilu
farmanna til kl. 5 í gærmorgun.
Nýr fundur hefur verið boðað-
ur kl. hálf níu annað kvöld,
mánudag.
ar Gests og Rondo tríóið fyrir
dansi til klukkan fjögur.
Báða þessa daga gætti mikill-
ar ölvunar meðal mótsgesta, en
engar alvarlegar óspektir urðu
né heldur slys á mönnum. Eru
það engin nýmæli að vínið sé
teygað ósparlega á þjóðhátíð-
inni.
í dag þriðja dag mótsins hef-
ur undirbúningsnefndin einnig
undirbúið dagskrá og er það
nýtt, því til þessa hefur sá dag-
ur ekki verið skipulagður. Kl.
Framhald á 3. síðu.
Krefst
j rannsóknar j
j Telur öryggisútbúnaði j
j „Síldarinnar“ áfátt og j
| íbúðir heilsuspillandi. j
Einn skipverja á síldar- j
j flutningaskipinu Síldinni, j
: Markús B. Þorgeirsson, hef- ;
j ur sent greinargerð til skipa- :
j eftirlits ríkisins og óskað eft- j
j ir rannsókn á öryggisútbún- j
j aði skipsins og aðbúð skip- j
j verja.
Telur Markús, að aðbúnað- ;
j ur háseta sem búa aftur í :
j skipinu sé fyrir neðan allt j
| velsæmi og stórlega heilsu- i
j spillandi. Loftræsting sé þar j
j mjög ófullkomin og leiki ol-
j íumengað loft um íbúðir, auk
j þess sé hitakerfi í ólagi. Hafi
j skipverjar orðið fyrir mikl-
j um óþægindum og jafnvel
j veikindum á heimleiðinni.
Um öryggisútbúnað skips-
j ins hefur Markús það að
j segja að þar sé mörgu áfátt
j og ólöglegt. Hæpinn frá-
j gangur sé á björgunarbátum,
j vanti í þá sjúkrakassa og
j jafnvel vatn í tanka og mat-
j væli af skornum skammti.
j Björgunarbelti eru engin í i-
j búðum háseta og engin
j slökkvitæki í göngum við í-
* búðirnar.
j Þjóðviljanum tókst ekki að
; ná tali af skipaeftirlitinu í
j gær, en rannsókn mun standa
: yfir í máli þessu.
Síldveiðarnar eystra:
Gott veiðiveiur,
en aflinn tregur
Engir Kínverjar berjast
með skæruliðum Vietkong
SAIGON 7/8 — Talsmenn banda-
rísku herstjórnarinnar f Saisnn
hafa Iýst yfir vantrú sinni á
staðhæfingum um að kínverskír
liðsforingjar taki þátt í orustum
i S-vietnam ásamt mcð skaeru-
liðum Vietkong.
Þeir segja að slíkur kvittur
bafi k°mið upp áður. en enn baí.
“nginn getað sannað, að Kin-
verjar tækju virkan þátt í stvrj-
öldinni,
Hitt gæti vel verið, að Vtet-
nambúar af kínverskum uppruna
tækju þátt f baráttu skærutið-
anna. Enda væri það ekki und-
arlegt, þar eð f tvíburaborg Sai-
gon, Cholon, einni saman byggju
miljón manna sem töluðu kín-
versku. Talsmennimir lögðu
einnig áherzlu á það, að þeir
hefðu heldur ekki neinar sönnur
á því, að reglulegar hersveit’r
frá Norður-Vietnam hefðu teklð
þátt í bardögum við Duc Co.
eins og Bandaríkjamenn höfðu
áður haldið fram.
Tólf Vietnambúar létu lífið og
63 Bandaríkjamenn og Vietnam-
búar særðust í gær er bandarfsk
sprengjuflugvél steyptist til
jarðar á aðalgötu borgarinnar
Nha Trang fulhlaðin sprengjum.
Flugvélin var mannlaus þvf flug-
mennimir höfðu hent sér úi f
fallhlíf eftir að bilun hafði orðið
° benzínkerfi hennar
Ky flugmarskálkur. forsætis-
ráðherra Suðurvietnams og aðdá-
andi Hitlers. sagði á blaða-
Framhald á 3. síðu.
Gott veður var á síldarmið-
unum í fyrrinótt, en afli mjög
tregur. Skipin voru flest að
veiðum 180—200 mílur AaN frá
Dalatanga. 17 skip höfðu til-
kynnt um afla í gærmorgun,
samtals 10.650 mál og tunnur.
Sigurður Bjarnason EA 1800
Oddgeir ÞH 750
Bjarmi EA 600
Þorlákur AR 300
Sæfari BA 200
Húni II HU
Hafrún NK
Gullfaxi NK
Gissur hvíti SF
Ásþór RE
Snæfugl SU
Hannes Hafstein EA
I-Hþór RE
Jón Eiríksson SF
Krossanes SU
St ill SH
Höfrungur II AK
300
400
700
450
600
1000
1200
100
300
800
400
750
CÍr> A CÁ FTímann Helgason heldur áfram frásögn sinni frá iþrótta-
hátíðinni miklu í Tékkóslóvakíu.
SÍÐA ©
Rætt við Sólveigu Einarsdóttur um skólamál
Þýzkalandi og kvennaráðstefnu í Rostock.
Austur-
\