Þjóðviljinn - 08.08.1965, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 08.08.1965, Blaðsíða 6
g SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 8. ágúst 1965 ■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■ l■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■»•■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■«■■■■»■■■■■■■l Kaupstefnan í Brno í næsta mánuði hin mesta til þessa Sýnendur helmingi fleiri en í fyrra ■ Dagana 12.—26. september n.k. verður efnt til hinn- ar árlegu alþjóðlegu tæknikaupstefnu í Bmo, næst- stærstu borg Tékkóslóvakíu. Þetta verður sjöunda kaupstefnan þar í borg og jafnframt sú stærsta sem haldin hefur verið til þessa; sýnendur verða nú 50% fleiri en t.d- á kaupstefnunni í Bmo í fyrra. Gestgjafamir, Tékkóslóvak- ar, munu að sjálfsögðu verða stasrstir hinna fjörutíu sýn- enda. 14 tékknesk útflutn- ingsfyrirtæki og stofnanir munu sýna þar í um það bil 3000 sýningarbásum eða svæðum, og verður lögð á- herzla á að sýna allt það bezta á tæknisviðinu sem framleitt er nú í Tékkóslóv- akíu. Einnig verður reynt að gefa glöggt yfirlit um þróun tæknimála og iðnaðar í Tékkóslóvakíu síðustu tuttugu árin eða frá stríðslokum. Ekki eru nein tök hér að greina frá einstökum sýning- arhlutum, í Bmo verður sem sagt sitt hvað það helzta úr heimi iðnaðar og taekni að sjá. Og eins og undanfarin áf munu vísinda- og tækni- samtök í Tékkóslóvakíu efna til, í samvinnu við forstöðu- menn kaupstefnunnar, ýmis- konar funda og ráðstefna um mál sem snerta vísindi og tækni. Þar munu væntanlega bera saman bækur sínar margir af kunnustu sérfræð- ingum heims á þessum svið- um, vísindamenn og tækni- fræðingar frá fjölmörgum löndum, efnaverkfræðingar, byggingafræðingar o.s.frv. I Bmo cr sagt aö sc citthvcrt fallcgasta sýningarsvæði í heimi. bÆáM Við sátum saman í Stórustofu og vorum að drekka kaffið þegar Peter Harbro kom með blaðið og las þessa stutt- orðu frétt. Peter hafði verið í tvo mánuði hjá okkur þarna á pensíónatinu, ungur maður sveimhuga, og ég hugði hann liggja í því vakinn og sofinn að frelsa fagrar konur frá vondum mönnum í huganum. Hann hafði stór blá augu og jarpt hár hrokkið og hann var feiminn og draumlyndur. og þær tvær gömlu konur sem þarna voru honum samvistum, dýrkuðu hann fram úr öllu hófi. ,,Nú eru Helmut og Grete aftur kómin á stúfana," las Peter. „Einu sinni enn hefur þeim tekizt að hafa fé út úr trúgjörnum unglingsmanni. Þau fóru að þessu eins og þau eru vöh. Þau tóku sér gistingu á hóteli undir fölsku nafni og kölluðu sig Harald og Gro Svéndsen. Helmút er svo sem kunnugt er sextán árum eldri en kona hans, og Grete gekk beint að verki þegar í stað, að lokka einn af karlmönnunum, sem þarna gistu. Hún taldi manninum trú um að sér hefði nánast verið þröngvað í þetta hjónaband, og að það væri sár hin mesta nauðung. Maðurinn sinn væri hrotti og þætti ekk- ert vænt um sig. Og veslings maðurinn gekk í gildruna og tilraunin heppnaðist svo vel að að henni tókst að hafa út úr honum 40.000 kr. Og veit nú enginn hvar Grete og Helmut eru niður komin. Þau sluppu með alla fúlguna." Peter lagði blaðið frá sér. „Þetta er ljót saga“, sagði hann. „Hvílíkt samvizkuleysi að notfæra sér einlægni og traust á svona sviksamlegan hátt. Og maðurinn hafði ekk- ert í huga nema að hjálpa konunni." Bang höfuðsmaður brosti iít- illega í skegg sér. „Blessaður verið þér. Það sem þér sögð- uð lýsir góðu innræti hjá yður, en því miður er það uppi í skýjunum. Fólk' hegðar sér ekki ætíð eftir fegurstu fyrir- myndum, hversu æskilegt sem það annars væri.“ Það hafði yerið ætlun mín að dveljast þarna um tíma til þess að skrifa bók, og var ég þvi oftast einsamall uppi í herbergi mínu. Þetta var í júni og aðstreymi ferðamanna átti eftir að aukast að verulegu leyti, enda var tiltölulega fátt um manninn í pensionatinu. Auk min, Bang höfuðsmanns og Peter Harbro voru þarna tvær gamlar konur ógiftar Henny og Hanne Moe, og ég þekkti þær aldrei að. Ennfrem- ur hjónin Hans og Gerd Nil- sen. Hún var um tvítugt, fín og indæl með sítt hár gult og sægræn augu, en hann leizt mér illa á. í fyrsta lagi var hann mikiu eldri en hún, og þar að auki sýndi hann henni ■ersta viðmót. Það leyndi sér ekki að þetta var heimilis- djöfull af lakasta tagi, og ekki bætti útlitið um. Hann var stórvaxinn, þrekinn og dökkur á brún og brá, og hálsinn svo stuttur að svo virtist sem höf- uðið sæti á öxlunum. Þau komu nú inn í Stóru- stofu, hjónin. Konan virtist að venju vera hrædd og vör um sig. Hún sýndist ætla að setj- ast hjá okkur við stofuborðið, en herra Nilsen þreif í hand- legg hennar og dró hana nauð- uga viljuga með sér út í gluggaskotið, þar sem þau sett- ust við lítið borð. — Líklegast er hann afbrýðisamur, hugsaði ég, og þolir ekki að hún tali við aðra karlmenn. Jæja, ekki varðaði mig um það, ég átti annað erindi hingað til Suður- lands en að fara að skipta mér af misklíð milli hjóna. Alltaf hafði ég haldið að Peter væri mesti hugleysingi, en nú sá ég það til hans, sem kom mér á allt aðra skoðun. Hann horfði fyrst stundarkorn á Nilsen og konu hans, svo stóð hann upp. , „Frú Nilsen,“ sdgði hann kurteislega, „viljið þér ekki heldur sitja hjá okkur? Það eru nóg sæti við borðið." Maður hennar varð fyrir svörum: ,,Þökk fyrir,'það fer ágætlega um okkur hérna.“ Bæði orðin og raddblærinn gáfu fyllilega til kynna hvað maðurinn meinti, og Peter roðnaði, en samt lét hann ekki undan síga. „Ég var ekki að tala við yður. Ég var að tala við konuna yðar.“ „Það fer líka vel um hana hérna.“ Nú lét Peter sem hann sæi hann hvorki né heyrði. „Frú Nilsen," sagði hann, „viljið þér ekki koma að borðinu til okk- ar?“ Það varð andartaks þögn, en svo reis Gerd Nilsen úr sæti sínu. „Þökk fyrir,“ sagði hún, „það vil ég.“ Mér kom þetta á óvart, því ég hélt að hún væri hræddari við manninn en svo, að hún þyrði að óhlýðnast honum í nokkru, en Peter var svo hug- rakkur sjálfur, að það stappaði í hana stálinu. Og svo kom hún til okkar með kaffiboll- ann sinn, en maðurinn henn- ar sat einn eftir úti við glugg- ann. Hann sat þar ekki lengi. Óðar en hann var búinn úr bollanum, stóð hann upp og fór, og ég man að ég vor- kenndi konunni. Vesalingur, hugsaði ég, sú fær fyrir ferð- ina næst þegar þau hittast tvö ein. Qg mér skjátlaðist ekki. Daginn eftir sat ég við skrift- ir mínar þegar barið var að dyrum. Það var Peter. „Trufla ég þig?“ Auðvitað truflaði hann mig. „O, nei, komdu bara inn,“ sagði ég. „Mér fannst ég verða að segja einhverjum frá þessu,“ sagði hann. „Sko, það er eng- inn hérna á aldur við mig nema þp. Það er Gerd.“ „Gerd?“ „Frú Nilsen," sagði hann, „Sérðu ekki að hjónabandið er henni kvalræði?" ' Mér hafði sýnzt það, og ég játaði að svo væri. „Önnur eins kona“, sagði Peter. „Svona fíngerð, væn og skynsöm....“ „Og lagleg,“ bætti ég við. Peter roðnaði. „Já, víst er hún það. Veiztu annars hvern- ig stendur á því að hún átti hann?“ Nú gat ég ekki varizt brosi. Var hann ekki þarna kominn, þessi göfugmannlegi riddari. sem sífellt er viðbúinn að frelsa fagrar konur frá vond- um mönnum? ,,Það er allt út- lit fyrir að ykkur frú Nilsen sé orðið nokkuð vel til vina,“ sagði ég. „Ér það nokkur furða“, sagði Peter, „éftir það sem fyrir kom í gær. Veiztu það ekki að hann barði hana þegar hún kom upp? “ Ég var ekkert hissa á því. „Hvernig atvikaðist það, að þau tóku saman?" spurði ég. „Hún þurfti að hjálpa föður sínum,“ sagði Peter. „Fyrir nokkrum árum varð dálítil sjóðþurrð hjá honum, og auð- vitað ætlaði hann að kippa þessu í lag, en það var örð- ugra en hann hafði haldið. Hans Nilsen, sem var yfir- maður hans, varð var við sjóð- þurrðina, og hótaði að kæra. En reyndar hafði hann lengi haft augastað á Gerd, og hann lét hana skilja að svo framar- lega sem hún vildi giftast sér, mundi hann láta málið niður falla. Enginn er svo forhertur, að hann láti setja tengdaföður. sinn í fangelsi. — Og hún fórnaði lífshamingju sinni til þess að fá bjargað föður sín- um. Var það ekki göfugmann- legt?“ Ég var efins í að mér þætti þetta göfugmannlegt, að minnsta kosti fannst mér föð- urnum ekki hafa farizt nema í meðallagi göfugmannlega. En hvað kom þetta mér við, ég var hingað kominn til að sinna mínum störfum, en ekki til þess að rekast í annarra manna vandræðum. Samt duld- ist mér ekki hvað á seyði var. Það var greinilega farið að bera á samdrætti milli Peters og Gerd, og auðséð að það fór ekki framhjá þessum afbrýði- sama eiginmanni Hann var enn þungbúnari en hann átti vanda til, enn uppstökkari, og ég var farinn að halda að þessu mundi lykta með ósköp- um. Og svo var það einu sinni þegar ég var á gangi um garð- inn, að ég rakst á Peter. Hann hafði falið sig bak við þéttan runna, og ég ætlaði að fara að ávarpa hann, en hann þaggaði niður í mér. „Þei,“ sagði hann. Það var ekki um það að villast að hann stóð á hleri og nú heyrði ég á tal tveggja manna innan úr garðhúsinu, Það voru þau Gerd og Hans Nilsen. Fyrst heyrði ég hann segja hávært og reiðilega: „Ég harð- banna þér að tala við þennan náunga framar! Eða ertu orð- in alvarlega ástfangin af hon- um?“ Þá svaraði hún: „Hann er góður við mig.“ „Góður!“ Nú virtist maður- inn ætla að sleppa sér. „Ég banna þér að tala við hann framar. Og ef þú gerir ekki eins og ég segi þér, þá skal ég....“ Hann lauk ekki við setninguna, en ekki boðaði hún neitt betra fyrir þvi. Ég leit á Peter, og mér sýndist hann eiga bágt með að stilla sig, en mér tókst að sefa hann áður en hann ryki af stað. „Ekki mundi það bæta um fyrir henni,“ sagði ég. Hann féllst á þetta, og við læddumst burt. En mér var ekki öldungis rótt Peters vegna. Ég hélt hann vera þann angurgapa, sem vel gæti farið sér að voða vegna vanhugs- aðrar framhleypni, ef hann héldi að hann væri með því að vinna þarft verk og gott. Og það duldist mér ekki, að hann var orðinn meira cn lít- ið ástfanginn af Gerd Nilsen. Og ekki þurfti þess lengi að bíða, að þetta kæmi allt á daginn. Næsti dagur rann upp, heiður og lygn, og hlýr eins og júlídagur, og ég gat ekki hamið mig við skriftirnar. Og þegar ég hafði setið við það í þrjá tíma að klúðra saman þremur setningum, stóðst ég ekki mátið og stóð upp og ætlaði út að sjó. Ég var kom- inn út á gang og var í þann veginn að snúa lyklinum í skráargatinu á hurðinni að herberginu mínu, þegar hurð- in að herbergi Nilsens opnað- ist og Peter kom út í gættina. Það kom á hann þegar hann sá mig, eins og von var. „Jæja, varstu inni hjá hjón- unum?“ „Herra Nilsen er ekki heima,“ svaraði Peter. „Hann fór til Risör til að verzla og kemur ekki fyrr en seint í kvöld.“ Hann þagnaði, stóð hugsi stundarkorn og sagði svo: „Viltu leyfa mér að tala við þig svo enginn heyri?“ í arinstofunni var enginn maður, og þar settumst við. „Það er Gerd, sem ég þarf að tala um við þig. Þú veizt það víst ekki að við erum orð- in ástfangin hvort af öðru, já alvarlega.“ Hann leit á mig eins og honum væri mikið niðri fjrrir. „Viltu lofa mér því að segja þetta engum?“ Mér kom þetta svo lítið við, að bæn hans var auðsótt. „Við ætlum að flýja saman seinni partinn í dag. Áður en maðurinn hennar kemur aft- ur.“ Aldrei þóttist ég hafa heyrt aðra eins vitleysu, og ég reyndi að fá hann ofan af þessu, en það var árangurs- laust. Ég sagði honum að þau gætu farið margvíslega að þessu, að ná saman, en ekki svona. Peter sagði, að Gerd þyrði ekki að ganga framan að bónda sínum og segja hon- um sannleikann. En ég hélt að Peter gengi það til, að fást ekki til að haetta við þetta, að honum fyndist það gaman og ævintýralegt. Ég gafst upp við að reyna að kom vitinu fyrir hann, því ég sá að það þýddi ekki neitt. Og svo kom frú Nilsen líka inn til okkar. Hún sagðist hafa farið á langa"bg fágfá göngu, og fannst mér þá sem tæki hún þessu með furðu- legu jafnaðargeði. Því- verður ekki neitað, að það er í nokk- uð mikið ráðizt, að flýja frá manni sínum með öðrum manni. Það sagði ég henni, en hún var jafn ákveðin í að gera þetta sem Peter var. En nú var komið að matmálstíma, og við hættum þessu tali og Pet- er sagðist þurfa að fara upp í herbergi sitt til að skipta um jakka. ’ Peter og frú Nilsen sátu saman undir borðum, og öll- um að óvörum kom nokkuð fyrir, sem ungfrú Moe fannst alveg ofboðslegt. Og líklega hefur Bang höfuðsmanni fund- izt hið sama. 'Frú Nilsen heyrð- ist segja við Peter, að hún þyrfti að fara upp á herbergi sitt að sækja eitthvað. Svo brosti hún til hans, og allt í einu laut hún niður að honum og faðmaði hann ákaft. Mér fannst nokkuð skorta á still- ingu hjá konunni, og ef til vill háttvísi líka, og Peter kafroðn- aði, en frú Nilsen var jafn- skjótt horfin út úr dyrunum. Við sátum þegjandi við borð- ið eftir þetta og Peter sinnti lítið matnum úr því. En hánn fór niður í vasa sinn, líklega til að ná sér í sígarettu, og allt í einu brá honum ákaf- lega og höndin þaut frá ein- um vasanum 'til annars með fumi og flýti. „Lykillinn,“ sagði hann, „Lyklinum hefur verið stolið úr vasa mínum. Ég er handvis um að ég hafði hann í jakkavasanum." Þá rann upp ljós fyrir mér í sömu svipan, sem í rauninni hefði ekki étt að -dyljast mér svona lengi. Gerd og Hans Nilsen, var þetta ekki degin- um Ijósara. Og hvers vegna var hún að faðma hann áður en hún fór upp? Til þess að ná í lykilinn, auðvitað. „Eru nokkrir peningar hjá bcr uppi?“ purði ég. Hann kinkaði kolli. „Hér um bil fjögur þúsund krónur.“ Framhald a 9. síðu. Astarsago Við bregðupi út af vananum í dag, af því að það er sunnudagur og enn drjúgur tími af sumri, og birtum þetta lesefni í lettari dúr, smá- sögu eftir norskan höfund, Helge Hagerup að nafni.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.