Þjóðviljinn - 08.08.1965, Blaðsíða 5

Sunnudagur 8. ágúst 1965 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA g
Þetta er ekki grasvöllur, en
svæðið ákaflega þétt og slétt,
svo' að hvergi markar fyrir
spori á honum. Víðsvegar um
völlimn er komið fyrir stórum
hátölurum, og eru þeir grafnir
niður, Munu hátalarahólf þessi
vera um 118 samtals og í
hverju hólfi er komið fyrir
mörgum smáhátölurum. Heyr-
ist því jafnt um allan völlinn,
sama hvar verið er.
Á eftir sýninguna síðasta
daginn óskaði ég eftir að sjá
völlinn nánar, hæði sjálft sýn-
ingarsvæðið og umhverfi. Þegar
út á völlinn kom skynjaði ég
betur í hverju það lá að raöir
allar voru svo beinar að það
I síðustu grein minni reyndi var eins og þær hefðu ve,''.ð
ég að gefa svolitla lýsingu á gerðar með reglustiku. Á vell-
þeim sýningum sem ég sá 1.-8. inum sjálfum var komið fyrir
júli sl. og skal endurtekið að sú smájárnþynnum með nákvæm-
frásögn var nánast örlítill svp- ]ega jöfnu millibili eða 1,84 m,
ur af því sem þar gerðist. 1 min- en þessar þynnur gáfu fim-
gm augum voru það ævintýri leikafólkinu til kynna hvar átli
sem ekki er hægt að líkja við að mynda raðirnar og við upp-
neitt af því sem ég hef séð aí röðun hafði hver og einn sinn
íþróttum hingað til. Þeir sem ákveðna stað.
þátt tóku í þesum sýningumi þó að hér sé um moldar-
og vörpuðu á þær ógleymanleg- 0g leirvöil að ræða þarfnast
um ævintýraljóma, voru borg- hann mikillar umhirðu og þa~>
ararnir sjálfir, víðsvegar að úr
Tékkóslóvakíu og á öllum aldri:
frá átta ára og uppundir 60
ára ef ekki eldri.
Það sem gerist í kring urr,
þessa stórkostlegu hátíð er ef
til vill ekki minna ævintyri.
þótt það komi ekki eins fram
í dagsljósið og sjálfar sýning-
arnar. Er það ekki ævintýri
líkast að koma' fyrir til sýn-
inga á góðum þrem tímum nær
90 þúsund fimleikamönnum
sém skipt er niður í hópa sem
sumir verða 16.000 að stærö’
Er bað ekki ævintýri líkast að
fólksflutningakerfi Pragborgar
skuli bola það álag að flylja
fram og aftur um 240 þúsund
áhorfendur eins og voru einn
daginn á Strahov-leikvangin-
um? Og er það ekki ævintýri
líkast að sjá 240.000 áhorfendur
samankomna á einum og sama
stað? Þar getur að líta mann-
fjölda sem er miklu stærri en
allir ífelendingar. ungir og
gamlir! Þennan eina dag hafa
því komið á völlinn, bæði á á-
horfendapalla og á sýningar-
svæðið nokkuð á fjórða hundr-
að þúsund manns!
Strahov
Það var þvi mjög forvitnis-
legt að skyggnast svolítið á bak
við þetta. sem var að gerast
á vellinum, og að skoða sjálían
völlinn — Strahov — sem gerði
þetta ævintýri mögulegt.
Hann var byggður 1938, og þá
í tilefni af hinum stórkostlegu
sýningum Sokol-hreyfingarinn-
ar. Stærð hans er 300x200 m
eða nær sex sinnum stærri en
knattspymuvöllurinn á Melun-
um, og gefur það nokkuð iil
kynna um stærð hans.
fylgir með í umhirðunni fyrir
stórhátíðir sem þessa að þar eru
hafðir tíu vatnsbílar sem
sprauta um 500.000 lítrum af
vatni á völlinn daglega. Fannst
manni það kaldhæðni örlaganna
að þama í Prag skyldi þurfa
að sækja vatn í tankbílum og
sprauta því yfir jörðina á sama
tíma sem í Suður-Tékkóslóv-
akíu, eða nánar til tekið í Slov-
akíu, rigndi með þeim aftök-
um að gróður - eyðilagðist, og
stórflóð geystust um landið og
rifu jörðina í sundur, skoluðu
húsum af grunni, og skildu
eftir fjölda húsnæðislausra
manna sem við illan leik fengu
bjargað sér frá drukknun. J
flóðum þessum sem geisuðu "m
Mið-Evrópu munu margir hafa
farizt. Tékkar töldu að eigna-
tjón í þeirra landi mundi vera
mikið á annan miljarð tékk-
neskra króna, og þó myndu
ekki enn öll kurl komin til
grafar. Þrátt fyrir þessi miklu
hátíðahöld hvíldu þessir atburð-
ir yfir sem skugp'
Búningsherbergin —
Stúdentagarðar
Þegar við komum út af veli-
það hvar búningsherbergm
væru var mér sagt að þau
væru til hliðar við leikvanginn.
Mér fannst, að þar hlyti nokkuð
um að vera, meðan á sýnir.g-
unum stóð, er nær 90.000 manns
böm af báðum kynjum, svo og
karlar og konur, sem allt yrði
að hafa fataskipti bæði fyrir
og eftir hverja sýningu.
Þegar við komum útaf vell-
inum í gegnum aðalinnganginn
fyrir miðju blöstu við okkur
margar byggingar sitt til hvorr-
IHCn rí965
FRÍMANN
SKRIFAR UM
SPARTAKÍÖÐU
ÞAR SEM
ÆVINTÝRIN
GERAST
Á myndinni sézt hin stórkostlcga hópganga íþróttafólksins.
Þegar hópgangan fór fram sýndu ýmsir hópar margar skemmti-
Iegar æfingar. Eina æfingu sjáum við á myndinni hér að ofan.
ar handar, eða samtals 11 hús
margra hæða. Á milli þeirra
var malbikað svæði 50-60 m
breitt og kom það gengt aðal-
innganginum. Hinu megin við
húsin komu svo minni svæði,
gegnt hliðarinnganginum, sítt
við hvorn enda vallarins. Allt
voru þetta nýreist hús.
Þegar Strahov-leikvangurinn
var byggður á sínum tíma
þurfti að gera ráð fyrir bún-
ingsklefum — og þeim mörg-
um — þegar þúsundir manna
komu til sýninga. Þetta var
leyst á þann hátt að byggðir
voru margir timbur-braggar a!l
stórir, og þeir notaðir. Á milli
Spartakíöðu-hátíðanna voru þeir
notaðir sem geymslur, en þóttu
aldrei nein borgarpi-ýði
Þegar farið var að ræða um
undirbúning þessarar hátíðar
var ákveðið að rffa niður
bragga þessa, og byggja hús
sem kæmu að verulegum not-
um og var samþykkt að byggja
þarna 11 stúdentagarða sem
ættu að rúma um 5000 stúd-
enta. Þetta varð meira en orð-
in tóm, því að þarna stóðu hús-
in fullgerð og hlutu vígzlu 4na
sem búningsherbergi fyrir fim-
leikafólkið sem sýndi á hátíð-
inni og í framtíðinni eiga þess-
ir stúdentagarðar að notast
fimmta hvert ár sem búnings-
herbergi fyrir hinar fjölmennu
S. artakíöðu-sýningar framtíðar-
innar
Eru þetta hin reisulegustu hús
og nýtízkuleg. 1 hverju húsi er
sérstök læknavakt fyrir borg-
ara Pragborgar, og ei-u þar öll
tæki sem þarf til að yeíta
fyrstu hjálp.
Til hliðar við sjálfa stúd-
entagarðana er svo komið fyrii
litlu sjúkrahúsi, þar sem tek'ð
er á móti þeim slösuðu.er leitað
hafa fyrstu hjálpar í einhvern
stúdentagarðinn og læknir tel-
ur að þurfi að leggjast inn ti!
frekari aðgerðar. Stúdentar í
þessari stúdentaborg hafa for-
gangsrétt til að leggjast þarna
inn. Og allt er þetta ókevpis
bæði fyrir studenta og aðra
sem þangað fara. öll sjúkra-
hjálp hér er ókeypis, sagði tútk-
urinn. Við teljum nauðsynlegt
að vernda heilsu fólksins, störf
þeirra, líkamlega vellíðan og
heilsuöryggi er okkar þjóðfélagi
svo mikils virði að við viljum
ekki taka neina áhættu á því
sviði með því að dregið verði á
langinn að leita lækninga við
sjúkdómum sem lækna má
strax, ef læknis er leitað.
I sjúkrahúsinu er fullkominn
og skemmtileg tannlækningn-
stofa og allskonar tæki sem
heyra til nútíma tækni læknis-
fræðinnar.
Að sjálfsögðu fylgir þessari
stúdentaborg bjartur og rúm-
góður, matsalur til hliðar við
sjálfar byggingarnar og er hann
á tveim hæðum, sériega smekk-
lega fyrirkomið í léttum nú-
tímabyggingarstíl.
Á svæðunum sem nefnd voru
og eru á milli húsanna og til
hliðar við þau er svo raðað
í fyllcingar hóþum þeim sem
koma eiga inn á Yöllinn og
sýna.
Verður mikil stundvisi að
ráða þar, og hver þátttakandi
að vita: Hvar hann á að koma
í röðina þarna á svæðinu.
Hvar hann á að vera inn á ve'l-
inum og hvaða númer hann á í
sjálfum búningsklefanum í
stúdentagörðunum. Hann verð-
ur líka að vita hvenær hann
á að vera farinn burt úr hús-
unum til að víkja fyrir næsta
flokki.
Tala þeirra sem vinna eð
þesum málum í Strahov er
nokkur þúsund, og er samstarf-
ið mjög gott. Við notum okk-
ur, sagði túlkurinn, hina hald-
góðu reynslu þeirra sem um
fjölda ára hafa unnið að fjöl-
mennum hópsýningum, enda
hafa hópsýningar verið tíðkaó-
ar hér í meira en 100 ár. Hin
síðari árin hafa sýningarnar
verið gerðar nýtízkulegri en
áður.
Við höfum fengið frá ýmsum
löndum beiðni um reynda
menn til að gera öðrum þjóð-
um grein fyrir því hvernig við
framkvæmum þessar sýningsr,
og eru ýmsir farnir að kotna
þeim á í svipuðu formi og hér
er gert. Þess má geta t.d. að
Kúba hefur fengið menn frá
okkur til leiðbeininga í þessuin
efnum.
Hér hefur aðeins verið vikið
að því sem gerist á bak við
tjöldin ef svo mætti segja. Ti!
viðbótar má geta þess að á
Spartakíöðunni 1960 voru flutbr
að meðaltali 80.580 manns með
farartækjum borgarinnar. að
búnar voru til 6.500.000 flíkur
til að vera í við æfingar og
hátíðahöldin og 2.200.000 pör at
skóm. Að fyrir leikina votu
fluttir 3.380.000 manns um Prag
vegna hátíðarinnar þar af 2.496.
000 fimleikamenn.
Tölur frá síðustu hátíð liggja
ekki fyrir ennþá, en gera má
ráð fyrir að þær hafi veeið
nokkuð hærri.
Glæsileg ganga
íþróttamanna
Lokaþáttur þessa hátíðaha'da
var hin stórkostlega ganga
íþróttafólksins sem sýndi á
Strahov og annarra gesta sem
viðstaddir vöru hátíðahöldin og
komu fram í sýningum í stóru
íþróttahöllinni í Prag. Átti hún
að hefjast klukkan átta sunnu-
daginn 4. júlí. Pragbúar voru
snemma á fótum þennan dag,
og á leiðinni að Wenceslas-
torginu, mátti víða sjá og hevra
hljómsveitir leika til skemmt-
unar hinum mikla fjölda sem
safnazt hafði á götum borgar-
innar.
Nákvæmlega klukkan átta
kom fyrsti flokkurinn í ijós
efst á götunni, og svo komu
hópamir hver af öðrum í sin-
um mismunandi litum. Á þeim
götum sem gangan fór um var
komið fyrir hátölurum, sem
vörpuðu frá sér veiktim
trumbuslætti sem gaf „taktinn‘‘
þannig að gangan var jöfn og
mjög skemmtileg
Mikil glaðværð hvíldi yfir
þessari göngu og kváðu oft og
tíðum við allskonar hróp í sór,
og voru það oftast hópar frá
vissum stöðum sem létu í sér
heyra. Vom það kveðjur, eða
smellin ávörp. Stundum kvað
við söngur hjá einstökum hóp-
um.
I fararbroddi fóru stjómend-
ur íþróttamála í Tékkóslóvakiu
og þá hinir ýmsu flokkar.
Mesta athygli vöktu hinar fjö'-
mennu húsmæður eða 32.000
samtals og vom þær hylltar
mjög af mannfjöldanum um-
hverfis gönguna. Oft komu
börn og unglingar á eftir beim.
Nokkuð snemma £ göngunni
komu börnin sem dagana áður
höfðu sýnt svo skemmtilega, og
hvað eftir annað á göngu sinni
kölluðu þau: Sá sem stendur
á gangstéttinni er hræddur við
teikfimi!
Einn hópurinn kallaði: Sá
sem er duglegur, honum vegn-
ar vel!
Kveðjur mátti oft heyra eða
eitthvað sem var einkennandi
fyrir byggðalag hópsins. T.d.:
Hin svarta Ostrava heilsar
Prag (1 Ostrava em kolanámurj
Það var skemmtilegt að sjá
að unglingamir. piltar og
stúlkur gengu hlið við hlið. án
þess, að því er virtist, að á-
kveðinn fjöldi hvors kyns væri
f röðunum.
„Lifi vinátta milli Slóvaka
og Tékka“. mátti heyra sam-
stilltum rómi frá hópi úr Kos-
ice £ Slóvakíu.
Meðfram hinum 25-30-fö'du
röðum mátti sjá rauðakr-tss-
konur með áhöld sín og -oi~u
þær á öilum aldri. tilbúnar ef
einhver félli f yfirlið,
Ostrava-hópurinn var lífieg-
ur og kallaði: ..Ykkur verður
ekki kalt við sjáum fyrir því
með koium!“
Framhald á 9. stðu.

Séð yfir Strahov-leikvanginn þar sem hópsýuingar fóm fram. I baksýn sjást hinir 1 nýbyggðu
stúdentagarðar sem notaðir eru sem búnlngsherbergi meðan á Spartakíöðunni stendur
♦
i
i