Þjóðviljinn - 15.04.1966, Blaðsíða 10

Formaður Iðnsýningarnefndar, Bjarni Björnsson, afhendir Kristínu
Þorkelsdóttur verðlaunin. — (Ljósm. K, M.).
SigraSs í samkeppninni um
merki Iðnsýningarinnar '66
Sýningamefnd Iðnsýningarinn-
ar 1966. sem haldín verður í
Afli Suðureyrar-
báta i mmmmÆ
Afli Suðureyrarbáta í marz
var sem hér segir:
Ólafur Friðbertsson 470,7 tonn í
13 lögnum.
Sif 227,5 tonn í 19 lögnum.
Friðbert Guðmundsson 305,4
tonn í 13 lögnum.
Vilborg 46,6 tonn í 9 lögnum.
Stefnir 150,5 tonn í 19 Iögnum.
Barðinn 155,8 tonn í 17 lögnum.
Páll Jónsson 141,5 t. í 18 Iögnum.
Ólafur Friðbertsson er með net
bg Friðbert Guðmundsson með
net og línu en hinir bátarnir all- |
ir með línu. Bátamir urðu að j
leggja upp sumt af afla sínum í :
nágrannahöfnum vegna þess að
hér skorti vinnuafl til þess að
vinna úr öllum aflanum er að
landi barst. — G. Þ.
september í sýningar- og í-
þróttahöllinni í Reykjavik. á-
kvað að efna til samkeppni um
hugmynd að merki sýningarinn-
ar og var það auglýst 6. marz
síðastliðinn.
í skilmálum samkeppninnar
var sagt að merkið yrði notað
sem .tákn sýningarinnar og það
þyrfti ag vera unnt að gera af
í því prjónmerki. Frestur til að
I skila hugmyndum rann út 20.
: marz.
| 14 aðilar tóku þátt í sam-
keppninnj og skiluðu þeir alls
26 úrlausnum.
Ejn verðlaun voru véitt, að
upphæð 10 þúsund krónur, og
hlaut þau frú Krvstín Þorkels-
dóttir. teiknari. Lindarhvammi
13. Kópavogi.
Dómnefnd skipuðu sýningar-
nefndin og fulltrúi tilnefndur
af Félagj íslenzkra teiknara.
Fulltrúi F.f.T. var tilnefndur
Ástmar Ólafsson, en í sýningar-
nefnd eiga sæti Bjami Björns-
son, formaður Björgvin Freder-
iksen, Davíð Sch. Thorsteinsson
og Þórir Jónsson.
Beinar viðræður v-þýzku og
a-þýzku verkalýðsflokkanna
BONN 14/4 — Stjórn Sósíaldemókrataflokks V-Þýzkalands
(SPD) hefur ákveðið að taka þátt í beinum viðræðum um
Þýzkalandsmál við ráðandi flokk Austur-Þýzkalands, Sósí-
alis'tíska einingarflokkinn (SED) í Karl-Marx-Stadt í A-
Þýzkalandi og bjóða síðan fulltrúum frá SED til sams-
konar viðræðna í Hannover í V-Þýzkálandi.
Sósíaldemókratar hafa þannin
brugðizt á jákvæðan hátt vi?
tjllögu, sem fram kom í opn-
bréfi til þeirra frá Sósíalistísk
einingarflokknum í marz. F
þetta talið spá góðu um bæ'
samskipti flokkanna sem getu
síðan haft mikil áhrif á frar
vindu mála í Þýzkalandi öllu.
SPD hefur tilnefnt formar
sinn. Wiljy Brandt til þátttök
í umræðunum og svo tvo. varr
formenn flokksins, Fritz Erlr
og Herbert Wehner* Ekki e
enn vitað hvaða austuþýzk-'
stjórnmálamenn verða valdir t'
viðræðnanna, en það gæff vald
ið nokkrum erfiðleikum ef for-
maður SED, Walter 'Ulbricht.
yrði sendur til Vestur-Þýzka-
lands. því þarlend stjórnarvöld
hafa gefið út handtökuskipun á
hendur honum.
Vesturþýzkir stinga upp á því
að viðræðurnar íx Karl-Marx-
Stadt fari fram 9.—13. maí en
í Hannover nokkrum dögum síð-
ar. Helztu vandamál þýzkra
stjómmála verða til umræðu og
svo það, hvernig megi bæta hag
íbúa hins klofna Þýzkalands.
Sósíaldemókratar hafa lagt til,
j^iantlt hjttir Ulbricht?
að fundunum verði sem bezt lýsf
í blöðum. útvarpi og sjónvarpi,
auk þess vona þeir að fleiri
vestur-þýzkir flokkar óski eft-
ir því ■ að eiga aðild að fund-
unum. Þá vilja þeir reyna að
tryggja, að vesturþýzk yfir-
völd setji engar hömlUr á ferð
austurþýzku fulltrúanna til
Hannover, en hliðstæð trygg-
ing er þegar kccmin frá Austur-
Þýzkalandi.
Vinnan Víð Sti
tefst vecma m
Vinna heldur áfram við
Strákagöngin og hafa nú ver-
ið grafnir um 450 metrar af 800
metrum og er verkið þannig
ríflega hálfnað.
Fyrir nokkru komu menn að
linu móbergslagi og hefur þ-að
valdið truflunum við vjnnsluna
á göngunum — þannig var of-
sagt í frétt hér í blaðinu á dög-
unum, að vinnu væri hætt við
göngin.
Þá hefuT verkið tafizt nokk-
uð vegna óhagstæðs veðurs og
sum vinnslutækin hafa ekkj ver-
ið í lagi en vinnslan gegnum
móbergslagið krefst aukins út-
búnaðar svo sem stálboga með
jöfnu millibili eða að steypa
verður göngin á þeim kafla með
jámbentri steinsteypu vegna
hugsanlegra jarðhræringa í
framtíðinni. — K.F.
Aref írakforseti
ferst í flugslysi
BAGDAD 14/4 — Forseti íraks, Abdul Salam Aref, fórst
í gærkvöld er þyrla hans steyptist til jarðar í sandstormi
nánd við borgina Basra. Með Aref fórust tveir ráðherrar.
Jtgöngubann hefur verið sett í Bagdad og lýst yfir þjóð-
irsorg í mánuð.
Aref var á eftirlitsferð í Basra-
'iéraði og var Þyrla hans ný-
komin á loft er mi'kill sand-
bylur skall á. Skömmu síðar
tilkynnti flugmaðurým að hann
sæi ekki handa sinna skil og
eftir það heyrðist ekkert frá
þyrlunni, Leitsfrþyrlur fundu
svo flak hennar í morgun —
hafði orðið sprenging í vélinni
er hún rakst á hæð eina. Með
Aref fórust innanríkisráðherra
hans og iðnaðarmálaráðherra.
Samkvæmt stjómarskránni á
að kjósa nýjan fo-rseta eftir
viku Á meða'n fer forsætisráð-
herrann, Rahman al-Bazzaz, með
forsetavald. og hefur hann fyr-
irskipað útgöngubann í Bagdad
og þjóðarsorg í mánuð.,
Vikuhirðsorg hefur verið fyr-
irskipuð í íran oa opinber sorg
er einnig skipulögð í Alsír.
Aref forseti varð 45 ára að
aldri. Hann var hermaður að
atvinnu og stjórnaði írökskum
hersveitum í Palestínustríðinu.
Hann var einn pf frumkvöðlum
stjómarbyltmgarinnar 1958 er
Feisal konungi var steypt af
stóli, en sat síðar í fangelsi fyr-
ir aðiid að samsæri gegn stjórn
Kassems hershöfðngja. Er Kass-
em var svo steypt af stólj 1963
af Baath-flokknum, varð Aref
forset; landsins.
Stjóm Arefs hefur háð harða
borgarastyrjöld við Kúrda í
norðurhluta landsins og neitað
þeim um jafnrétti og sjálfsfor-
ræði.
Aref
Reynir að fá
dóma mildaða
MOSKVU 14/4. Aðalritari Sam-
taka evrópskra rithöfunda, ítal-
inn Vigorelli, ræddi í gær við
sovézka rithöfunda um mögu-
leika iað fá dóminn yfir þeim
Daníel og Sínjavskí mildaðan,
en þeir voru fyrir tveim mán-
uðum dæmdir til langrar fang-
elsisvistar fyrir bækur er þeir
gáfu út erlendis.
*/'yv'^'/vwwwv\AA/vv\AAAA/wwwwvwww\wvvwvvwwwvwvwvvwwwwwvvwwvww wwwwwwwvwwwwwvwwwwwwwwwvwwwwwwwwwwwwwwvwvwvW wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww
fbúðabyggjendum bundnír óbærilegir baggar
Ríkisstjórnin verður að Þ0RA að
taka stjórnina á verðmynduninni
□ Með því að vísitölubinda lán til íbúðabygginga er
verið áð binda þeim mikla fjölda fólks sem er að reyna
að eignast íbúðir og taka verður þessi lán óbærilega bagga.
Og nú er ríkisstjórnin að reyna að keyra gegnum Alþingi
frumvarp sitt um að gera vísitölubindingu lána miklu víð-
tækari og fela hana ákvörðunum Seðlabankans. Svo mik-
ið kapp er á þetta lagt að engu er skeytt þó bankastjórar
Landsbankans og Útvegsbankans hafi varað við samþykkt
frumvarpsins.
Við 3. umræðu málsins í gær í neðri deild (frum-
varpsins „um verðtryggingu f járskuldbindinga"), deildu
Einar Ágústsson Lúðvík Jósepsson, Einar Olgeirsson, Sig-
urvin Einarsson og Þórarinn Þórarinsson á frumvarpið og
kröfðust þess að ríkisstjórnin gerði í þess stað raunhæfar
ráðstafanir tíl að hamla gegn óðaverðbólgu og dýrtíð.
Fer hér á eftir stutt frásögn
af ræðu Lúðvíks:
Megintilgangur þessarar laga-
setningar virðist vera samkvæmt
ræðum viðskiptamálaráðherra að
draga úr fjárfestingarlánum, og
með því ætti að hamla gegn of
miklum dýrtíðarvexti. Væri
komið á víðtækri verðtryggingu
á fjárskuldbindingar yrðu ýms
fjárfestingarlán ekki eins eftir-
sóknarverð og nú er.
En hvaða fjárfestingarlán eru
það sem verið hafa of mikil á
:undanfömum árum svo sjálf-
sagt þyki að draga úr þeim,
spurði Lúðvík. Eru það fjárfest-
ingarlán til sjávarútvegsins? Eru
það fjárfestingarlánin til land-
búnaðarins? Eru það fjárfesting-
arlán til iðnaðarins? Eða hafa
lánin til íbúðarhúsabygginga
verið of mikil? Eða til verzlunar-
innar?
★ Annað sem kyntlir undir
Lúðvík taldj þag ranga
skoðun ef viðskiptamálaráðherra
ætlaði að dýrtíðin vaxi mest
vegna fjárfestingarlána. Þar séu
aðrar ástæður miklu áhrifameiri.
Og ráðstafanir til að minnka
fjárfestingarlán hafi -1. d. ekki.
minnstu áhirif á dýrtíðaraukn-
ingu sem hljótist af stjórnarráð-
stöfunum eins og að minnka
niðurgreiðslur og hækka sölu-
skatt. Ekki heldur þegar at-
vinnurekendur velti auknum til-
kostnaði út í verðlagið ef samið
hefur verið um kauphækkanir.
Þættirhir sem mestu valda um
aukna dýrtíð eru hins vsgar
hækkuð verzlunarálagning og
þjónustugjold hvers konar,
hækkun vaxta, hækkun flutn-
ingsgjalda, skatta opinberra aðila
o. s. frv.
★ Ilúsbyggjendur vcrst leiknir
Þeir sem fyrst og fremst verða
fyrir barðjnu á verðtryggingu
Iána er allur sá mikli fjöldi
manna sem fengið hefur lán til
að byggja yfir sig íbúðarhúsnæði,
og vcvður að standa undir stór-
auknum útgjöldum af þeirri lán-
töku, enda þótt hann fái engan
Iausan verðbólgugróða í sínar
hendur, það fengi hann fyrst ef
hann scldi húsnæðið.
Lúðvík tók dæmi til að sýna
þ?tta. Reglur um verðtryggingu
lána hafi verið settar af húsnæð-
ismálastjóm árið 1964. um lán úr
lánakerfi þeirrar stofnunar. Eftir
mitt ár 1964 hafi allir lántakend-
ur orðið að taka lán sín með
þeim kjörum.
Þegar hálft annað ár var liðið
kom það í Ijós að lántakandi
sem tekið hafði Ián með þessum
kjörum var að greiða 12% álag
á afborganir og vextj af láninu.
Og eftir eitt cða tvö ár hér frá
vcrður hann sennilcga að borga
1*0% álag á afborganir og vexti
af grunnlánjnu. Og'nú á enn að
auka þctta, með því að gefa
stjórnum lífeyrissjóða heimild til
að visitölubinda einnig sín lán.
Slík úgjaldaaukning hinna
fjölmörgu • húsbyggjenda hlýtur
að kalla fram kröfur um hækk-
að kaup. Einmitt af þes,sum sök-
um telja aðrar þjóðir, td. Finn-
ar, það nærri frágángssök að
binda lán til íbúðabygginga
þannig skilyrðum.
★ Kallar á aukinn styrk
Hvernig færi ef hér væri um
að ræða stofnlán til sjávarút-
vegsfyrirtækis og dýrtíðin héldi
áfram að auka&t svipað og verið
hefur? Þar hlytu að koma fram
kröfur um aukipn ríkisstuðning
til að mæta svo mikilli útgjalda-
aukningu. Og verzlunar- og
þjónustufyrirtæki? Ætli þau yrðu
sein á sér að velta þessari út-
gjaldaaukningu út í verðlagið?
Slíkar ráðstafanir og rfkisstjóm-
in hér fyrirhugar gætu orð>ð til
að auka dýrtíðarvandamálið.
★ Stjórn á verðlaginu
Ríkisstjórnin fæst hins vegar
ekki til þess að ráðast að dýr-
l tíðarvandamálinu beint. Það er ;
hennar stefna að fjölmargir
milliliðir ráði verðiaginu í land-
inu og fái að ákveða sjálfir á-
’agninguna og sína þóknun.
Ríkisstjórnin hélt að ráðstafanir
í peningamálum gætu ráðið við
dýrtíðina. Nú er það orðið viður-
kennt, a.m.k. af Seðlabankanum,
að svo er ekki. Þar með. liefur
fengizt staðfesting á því - að
stjórnarandstaðan hefur haft
rétt fyrir sér í því, að beita þarf
allt öðrum ráðum til að hafa
hemil á verðbólgunni í landinu.
★ Tálvonir segir Landshankinn
Verðhækkanir munu halda á-
fram að óbreyttri stefnu í þess-
um málum.
Lúðvík kvaðst algerlega sam-
mála þeim ummælum í umsögn
bankastjóra Landsbankans um
þetta stjórnarfrumvarp. þar sem
þeir ráða frá því að frumvarpið
verði samþykkt, þar sem sam-
þykkt ákvæða þess „getur aðeins
vakið tálvonir um lausnir eftir
ófærum leiðum og dregið athygl-
ina frá aðalatriðinu, að til er
ein örugg leið ,til verðtrygging-
ar á sparifé, sem sé að forðast
það sem verðrýrnuninni veldur,
sjálfa verðbólguna.“
★ Raunhæfar ráðstafanir gegn
dýrtíðinni
Ríkisstjórnin verður að snúa
sér að þeim vanda. o,g koma í
veg fyrir að verðlagjð hækki
eins ört og það hefur gert und-
anfarandi ár. Stjórnarvöld lands-
ins verða að taka stjórn á sjálfu
vcrðmyndunarkerfinu, þora að
segja til um það og ákveða hvert
vöTUverð og bjónusta eigi að
vera.
Nú gerist þetta þannig að eitt
eða tvö skipafélög segja: Við
viljum fá meiri peninga í hend-
ur,. við þurfum að ehdurnýja
skipastólinn. við hækkum flutn-
ingsgjöld'n um 15%. ,enda þótt
augljóst sé að það hækki allt
vöruverð í landinu. Þetta vald
verður ríkisstjórnii) að taka
í sínar hendur.
Lúðvík lýsti yfir að lokum að
hann væri' andvígur frumvarp-
inu, Dg samþykkur því áliti
Landsbankans og útvegsbank-
ans að ekki væri rétt að sam-
'þyk'kja það á þessu þingi, heldur
athuga allt málið miklu betur.