Þjóðviljinn - 21.04.1966, Blaðsíða 8

/
▼
g SÍÐA
..Æmm
— ÞJÓÐVTLJINN —
Fimmtudagur 21. apríl 1966
• Hjúskapur
• Sunnudaginn 27. marz vora
gefin saman í = hjónaband af
• séra Óskari J. I>orlákssyni
ungfrú Þórunn Héðinsdóttir og
Öm Hólmjám Heimilj þeirra
verður að Skúlagötu 32 (Ljós-
myndas'tofa Þóris, Laugav. 20b).
• Þann 26. marz voru gefin
saman í hjónaband í Dómkirkj-
unni af séra Jóni Auðums
ungfrú Rín Elíasdóttir og
Bjarni Egilsson.
Stúdíó Guðmundar
Garðastræti 8.
• Laugardaginn 9. apríl voru
gefin saman í hjónaband af
séra Þorstejjii Björnssyni *mg-
frú Borghildur GúnnarsdóUir
og Jón Aðils. Ilcimili þeirra
verður að Ljósvallagötu 10.
(Ljósmyndastofa Þóris. Lauga-
vegi 20b).
• Þann (i. apríl sl. voru gefin
saman í hjónaband í Lang-
holtskirkju af séra Árelíusi
Níelssyni ungfrú María Krist-
ine Ingadótlir Njáisgötu 34 og
Gunnar Örn Haraldsson Gnoð-
arvogi 16. — Heimili þeirra
verður að Gnoðarvogi 16. (Ljós-
myndastofa Þóris, Laugavegi
20b).
• Útvarpið fagnar sumri með
kynstrum öllum af tónlist t>g
era þar margir til kvaddir,
Beethoven og Schumann, Jón
Leifs óg Árni Björnsson.
Hinsvcg*u' fer ekki sérlega
mikið fyrir t^luðu orði, enda
jafngott — eru íáar ræður
vcrri en tímamótaræður, og þ4
líklega erfiðast að verða fyrir
]xíim ósköpum að íagna sumri
á íslandi samtímans. Hefur þá
fundizt einn hugprúður maður
til þes.sarar iðju — Vilhjálmur
Þ. Gíslason.
8.00 I-Icilsað sumri: a) Ávarp
útvarpsstjóra, Vilhjálms’ Þ.
Gíslásonar. b) Vorkvæði eftir
Matthías Jochumsson, lcsið
af Lárusi Pálssyni. c) Vor- ,
og sumarlög.
9.15 Morguniónleikar. a) Sóri-
ata nr. 5 Vosónatan op. 24
eftir Bccthoven, Elman og
Seiger leika. b) Krosskórinn
í Dresden syngur vor- og
sumarlög eftir Schumann,
Mendelssohn, Mozart o. fl.
Mauersberger stjórnar. c)
Mozarthljómsveitin í Vín
leikur menúetta eftir Mozart.
Boskovsky. stjórnar. d) Sin-
fónía nr. 1. Vorsinfónían op.
38 eftir jSchumann. Fiiharm-
oníusvcitín í Isracl leikur;.
Kletzki stjórnar. *
11.00 Skátaguðsþjónusta í Há-
skólabíói (Séra Ólafur Skúla-
son).
13.30 Dagskrá Barnavinafélags-
ins Sumargjafar. a) Ávarp:
Helgi Elíasson fræðslumála-
stjóri. -b) Lúðrasveitir drengja
leika undir stjórn Páís Pam-
pichler Pálssonar og Karls O.
Runólfssonar. c) Jón Gunn-
laugs.son' skemmtir börnun-
um. ' ’
14.00 Miðdegistónleikar. a) Til-
brigði eftir Pál Isólfsson um
stef eftir ísólf Pálsson. Rögn-
valdur Sigurjónsson leikur á
píanó. b) Þættir úr Hátíðar-
messu eftir Sigurð Þórðarson.
Karlakór Reykjavíkur syng-
ur; höfundur stjórnar. c) In-
útvarpið
• Sumartónlist
trada og kanzóna eftir Hall-
grím Helgason. Sinfóníu-
hljómsvcit Island.s leikur;
Smetacek stjórnar. d) Land-
sýn, eftir Jón Leifs. Sinfóníu-
hljómsv. ísl. leikur. J. Ro-
han stjórnar.
15.00 Lúðrasveit Reykjavíkur
leikur. Páll Pampichler Páls-
son stjórnar.
15.30 1 kaffitímanum. a) Mats
Olsson og hljómsveit leika
sænsk lög, b) Einsöngvarar,
kór og hljómsveit Opera-
Comique í París flytja lög úr
ópfreltunni -tlelena fagra eft-
ir Offenbach; Rosenthal stj.
17.30 Barnatími: Anna Snorra-
dóttir stjórnar. a) Ingibjörg
Þorber,gs og Guðrún Guð-
mundsdóttir syngja vor- og
bamalög við undirlcik Jó-
hanns Moraveks. b) Bctlara-
brúðkaupið, söngleikur eftir
Bresgen saminn fyrir barna-
kór og hljómsveit. Textann
þýddi Þofsteinn Valdimars-
son. Böm úr Mclaskóla
flytja lög tslenzkra höf-
unda.
20.00 Frá’önundi tréfót. dr.
Finnbogi Guðmundsson flyt-
ur erindi.
20.25 Islenzkir kórar óg cin-
söngvarar syn.sja lög um
sólina og vorið.
21.00 t Sumarvaka. a) Ingibjörg
Stephensen les vt>rljóð. b)
Tónleikar í útvarpsáal: Sin-
fónfuhljómsveit Islands leik-
ur Upp til fjalla, hljóm-
sveitarsvífu cflir Árna
'Björnsson. Stjórnandi: Páll
P. Pálsson. c) Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson rithöfundur les
úr minningum Kristins
Brynjólfssonar frá Engey.
22.10 Danslög, þ.á.m. leikur
hljómsveit Guðjóns Pálsson-
ar. Söngvari Óðinn Valdi-
marsson.
01.00 Dagskrárlok.
• Útvarpið á morgun.
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.30 Við vjnnuna.
15.00 Miðdegisútvarp. Ólafur Þ.
Jónsson syngur. Stem, Prim-
rose og hátíðahljómsveitin í
Perpignan leika Sinfónía
Concertanie, K564 eftir Mbz-
art. Svend Sjöl syngur.
16.30 Síðdegisútvarp* Monte-
Carlo-hljómsveitin hljóm-
sveit Candoli, Les Espagn-
oles o.fl. leika og syngja,-
17.05 Stund fyrir stofutónlist.
Guðmundur W. Vilhjálrns-
son kynnir.
18.00 Fyrir yngstu hlustend-
urna. Stefán Sigurðsson lýk-
® Alltaf uppselt
• Tónabíó hóf um páskana a'ð sýna brczku myntlina Tom Jones,
scm gerð er cftir skáldsögu II. Ficldings og hefur myndarinnar
áður vcrið getið allýtarlcga hér í Þjóðvil.janum. Aðsókn að
myndinní í Tónabíó hefur verið fádæma*góð, yfirleitt uppselt á
allar sýningar og algcrlega vonlaust að komast klukkan níu
ncma kaupa miðana fyrr um daginn., Myndin hér að ofan er af
Albert Finney í hlutverki sínu Tom Jones.
ur lestri sögunnar: Litli
bróðir og Stúfur.
18.30 Tónleikar.
20.00 Kvöldvaka. a) Lestur
fornrita: Færeyinga saga b)
Þáttur frá öld hákarlaveið-
anna. Snorri Sigfússbn segir
frá örlögum Pólstjörnunnar.
c) Jón Ásgeirsson og for-
söngvai-nr hans syngja al-
þýðulög. d) Minnisstæð gesta-
koma. Guðmundur Þor-
steinsson frá Lundi flytur
frásögu skráða eftir Guð-
laugu Sæmundsdóttur frá
konungskomunni 1907. e)
Sigurbjörn Stefánsson flytur
vísnaþátt.
21.30 Útvarpssagan: Dagurinn
og nóttin. Hjörtur Pálssbn les
sögulok.
22.10 Islenzkt mál. Dr. Jakob
Benediktsson talar.
22.30 Ungverska kammerhljóm-
sveitin leikur tvö tónverk.
Einleikari á selló: Dénes.
Stjórnandi: Tátrai. 1. Selló-
konsert eftir Stamitz. 2.
Sinfónía nr. 33 K319 eftir
Mozart.
23.15 Dagskrárlok.
© Afmæli
• Áttræður er Jón Guðmunds-
son, Mararbraut 13. Húsavik.
Hann dvelst í dag að héimili
dóttur sinnar og tengdasonar,
Klapparstíg 4, ^tri-Njarðvík.
© Þankarúnir
• Wilson og Callaghan hefur
tekizt á aðeins átján mánuðurri
að koma sér svo fyrir að þéir
líkjast nú engum fremur en
þeim værukæru. míðaldrá
sósíaldemókrötum sem ekki
verður þverfótað fyrir á, Norð-
urlöndum.
„The Economist‘‘.
© Ál í réttu Ijósi
Sturlunga við teljum tið
tjóns og meginvoða.
Allir mega álalýð
í því ljósi skoða.
B.
Eftir STUART og ROMA GELDER
og í því stóð að Apei væri
þeðinn að hafa hið sama dul-
málsletur í svari sínu, vegna
þéss „að varðmenn þjóðarinn-
ar sem sátu umhverfis Norbu-
lingka-höll læstu hvert bréf
sem honum og stjórninni væri
sent.“
Apei svaraði og sagði að til-
boð stjórnarinnar um að fylgja
Dalai Lama til kínversku her-
búðanna væri vel þegið og
mundi hann svara nánar
seinna. En meðan verið var að
ræða þetta heyrðist hvellur af
tveimur þungum sprengikúl-
uAi, sem lentu í mýrinni fyrir
utan hliðið á Norbulingka,
sem sneri í norður.
Með þessum „fyrirborða um
dauða“, segir Dalai Lama að
teningum hafi verið varpað um
það að hann skyldi flýja frá
Lhasa. Hann og ráðherrar hans
höfðu sambapd við uppreisnar-
foringjana, sem ákváðu að hann .
skyldi fara burt án þess fólkið
vissi. Og um nóttina fór hann,
OBnKBBðSBI
móðir hans og systir og lítill
bróðir burt úr borginni áleiðis
til Indlands um þá óraleið.
Epdurminningar sínar um
þessa örlagaríku viku skrifaði
hann svo í Indlandi. En áður
en hann færi hafði hann skrif-
að um atburðina, með eigin
hendi. Frásögnin er saman-
þjöppuð í bréfum sem hann
skrifaði Tan hershöfðingja sem
svör við bréfum frá honum.
Þegar Kínverjar gáfu þetta
út, sagði hann að þetta hefðu
þcir gert til þess að styðja á-
róður sjálfra sín, og láta í veðri
vaka að hann hefði ætlað að
leita hælis í aðalstöðvum kín-
verska hersins, en hafi ekki
komizt vegna þess að hann var
fangi í höll sinpi, hjá „aftur-
haldsklíku", og verið svo færð-
ur'til Indlands móti vilja sín-
um.
Hvað annað hefði hann mátt
búast við að stjórn Mao Tse-
tung mundi gera þegar þeirri á-
sökun var að henni beint að
69
hershöfðinginn sæktist eftir lífi
hans? Dalai Lama segist nú
hafa skrifað þessi bréf, í því
skyni að fá ráðrúm, meðan æs-
ingarnar væru að hjaðna, til
þess að miðla málurn og sefa
uppreisnarforingjana. Hann seg-
ist líka hafa viljað skrifa
þannig að Tan hershöfðingi
mætti sefast, og að það gæti
hann ekki nema láta svo sýn-
ast sem hann vildi vera í vin-
fengi við hann og fara að ráð-
um háns.
Hann segist hafa verið and-
vígur því að þjóðin beitti
nokkru ofbeldi, en segir að sér
hafi þótt vænt um umhyggju
hennar fyrir sér, enda hafi
sú umhyggja valdið allri þeirra
reiði til Kínverja (þrátt fyrir
það að hann hafði sjálfur rcynt
að sannfæra þá um að scr væri
cngin hætta búin af þeirra
hcndi). * Hann þóttist þess full-
viss að aðgerðir þeirra mundu
* Leturbr. höf.
færa þá sjálfa í glotun, og aö
sér bæri skylda til að afstýra
þessu. Svo bætir hann við: „þó
að bréf mín til Kínvcrja væru
skrifuð til að dylja fyrirætlan-
ir mínar, fannst mér þá -og
'finnst enn að þetta væri rétt-
lætanlegt“.
Ekki var hægt að ætlast til
að Kínverjar vissu að hann
væri aðcins að „látast“ taka
með fögnuði viní'cngi og ráð-
leggingum Tan hershöfðingja.
Þeim var ekki láandi þó að þeir
læsu ekki milli línanna, það
sem ekki stóð þár, en tækju
trúanlegt það sem virtist af
cinlægni skrifað.
Og var þaö ekki skerðing á
persónufrelsi hans að setja
varömenn við hallardyrnar og
meina honum og ráöherrum
hans að ganga þar um dyr þó
að hann og þeir hefðu sagt upp-
reisnarmönnum að þeir vildu
ekki hafa þennan vörð, enda
væri hans engin þörf, og hvað
átti þá að kalla þetta?,
Ef ráðherrarni;' úr stjórninni
fóru ekki fram á það við kín-
vcr.ska hershöfðingjann að
taka Dalai Lama undir vernd-
arvæng sinn þcgar þeir skrif-
uðú Apei og báðu hann að hafa
einhver ráð með að ná honum
og koma honum í kínversku
herbúðirnar, hvemig átti þá að
skilja orð þeirra?
Kínverjar fullyrða að Dalai
Lama hafi verið tekinn nauðug-
ui- og færður frá Lhasa, en
'ekk'i ber nein skylda til að trúa
að. hann haíi ekki átt kost á
að taka þá ákvörðun sjálfur,
að flýja, eins og hann sjálfur
áleit aö verið hefði, þó aö bréf
hans gætu gefið gnin um hið
gagnstæða.
En þó það kunni aö vera ó-
satt að Dalai Lama háfi verið
tekinn með valdi og íluttur
burt, virðist mega' ráöa þaö af
bréfum hans, að erfitt, ef ekki
ómögulegt, hafi verið • fyrir
hann að sitja. Og ljóst er það
að. kvöidið 17. marz 1959 var
hann sannfærður um það að
hann mundi vcrða myrtur ef
hann íæri ekki. . . og ekki að
undirlagi Tan Kuan-san hers-
höfðingja, heldur af sínum
mönnum, sem höfðu gert hon-
um það fullkomlega ljóst, ■ að
hann bar umhyggju .fyrir hon-
um, heldur af sínum mönnum
sem hegðuðu sér þannig þrátt
íyrir endurteknar áskoranir
hans til þeirra um að dreifa
sér friðsamlega, að óhjákvæmi-
legt var að til vopnaviðskipta
drægi milli þeirra og.Kínverja.
Hvað var það pá scm sann-
færði Dalai Lam'a um það að
hann yrði að .flýja?
Apei hafði skrifað honum
sérstakt bréf. sem var í sama
umslagi og síðasta bréf Tans,
og segir þar svo: „Ef yðar heii-
agleiki vildi ásamt nokkrum
embættismönnum úr lífverðin'-
‘um, sem treysta mætti. gætuð
verið kyrr innan veggja Nor-
buiingka, og tekið þar aðsetúr
í höllinni í ákveðinni álmu og
látið svo Tan Kuan-san hérs-
höfðjngja vita hvar yðar mundi
vera að leita, mundi verða séð
svo um að þetta hús yrði ekki
skemmij11.
Af þessu dró Dalai Lama þá
ályktun, að Kínverjar aétluðu
að skjóta höllina í rústir, og
strádrepa múginn sem þar h^fði
safnazt fyrir, ef unnt væri, én
hlífa sér. En þessi aðvörun vár
nauðsynleg Dalai Lama ef svo
skyldi fara að uppreisnin yrði
að styrjöld, og Kínverjum þaétti
nauðsyn til bera, sjálfum sér
til varnar, að ráðast á Nor-
bulingka. Kínverjar höfðu eng-
ar hótanir uppi við Tíbeta þessá
dagana. Uppreisnarforingjarnir
höfðu lýst því yfir að Kínverjár
yrðu að fara frá Lhasa og Tíbet
og ef þeir reyndu að reka þá
búrt með valdi, s.vo sém þeir
hótuðu', varð að grípa til vopná.
Ilin eina sönnun fyrir því, að
það mundu þeir gera, eða lík-
indi, fyrir utan þetta, var
þessi sprengikúla, sem kom
niður í mýrinni fyrir utan höll-
ina og sprakk þar. Tíbetum,
sem óvanir voru slíkum vígvél-
um, bótti þetta jafngilda stríðs-
yfirlýsingu, að því er Dalai
Lama segir.
10. marz 1959 skrjfaði Tan
hersböfðingi, sem þá hafði feng-
ið boð um að Dalai Lama ætlaði
ekki að biggia þoðið um að
vera viðstaddur leiksýninguna.
honum svolátandi bréf:
%
v