Þjóðviljinn - 23.07.1966, Blaðsíða 7

Venus er dularfull stjarna
Framhald af 2. síðu-
verið í lagi. Samkvæmt mæl-
ingum Maríners II. er hitastig-
ið á yfirborði hnattarins eitt-
hvað milli 300 og 400 gráð-ur,
eða svo að olía mundi sjóða.
Þessu bjóst Rússinn Alexandre
Mikhailof einnig við.
— Það er vafasamt, segir
hann í Komsomolskaya
Pravda, að sá geimfari sem
stígur fæti á Veniis finni þar
nokkurn gróður. Líklegra mun
vera að þar sé glóðheit eyði-
mörk.
En er það nú alveg víst?
Árið 1961 skráðu mælitæki
bandarísku eldflaugarinnar
Scout, sem skotið'var í 3.000
km hæð, 1000 gráður yfir
frostmark á celcius á jörðinni.
Hvað mundu íbúar Venusar
hafa haldið? Að hér væri ger-
samlega ólíft fyrir hita. Samt
verður því ekki hrundið, að
Venus fær miklu meira í sinn
hlut af ljósi og hita sólarinnar
en jörðin fær. Ef trúa má út-
reikningum, þá fer hitinn á
yfirborði Venusar ekki fram
úr 50 gráðum C.
Nú sem stendur eru vísinda-
menn sem óðast að athuga
lofthjúp Venusar. Er hann
samsettur úr eldfjallaösku? Ef
ekkert vatn er til á Venusi,
verður eldfjallaaska aldrei að
leðju og getur því þyrlazt um
loftið endalaust, 'og virðast
ýmsar athuganir benda til þess
að svo sé. En er það nú víst
að þar, sé ekkert vatn? Því
hefur lengi verið trúað, en nú
sýnist annað. í nóvember 1959
tókst Bandaríkjamanninum
Charlés Moore að finna vatns-
gufu í þessum lofthjúp. Sam-
kvæmt áliti Bernards Lyot er
lofthjúpur Venusar samsettur
úr (2) „skýjum sem annað
hvort eru úr örsmáum vatns-
dropum (tvö mikron í þver-
mál) eða jafn örsmáum ísögn-
um afar köldum.“. Samkvæmt
kenningum Bandaríkjamann-
anna Menzels og 'Whipples, er
af engu meira en vatni í loft-
hjúpnum, og þeir hafa jafnvel
borið fram þá tilgátu, að öll
plánetan sé hulin miklu hafi..
Er nokkuð til af súrefni á
Venusi? Um það ber vísinda-
mönnum ekki saman. En þeir
sem halda að það sé til, kann-
Framkvæmdastjóri
Framhald af 1. síðu.
unnið að því í ýmsum, löndum
að búa til rétti úr fiskimjöli og
korni sem aðlaðandi megi telj-
ast og hefur þessi viðleitni þegar
gefið góða raun. a-m-k. í einu
Afríkuríki.
Einn af deildarstjórum FAO,
Viggo Andersen, tók það fram,
að möguleikar fyrir fiskirækt
væru víða miklir, og hefði það
til dæmis gefið góða raun víða í
Asíu að láta fara saman fiska-
rækt 1 tjömum og alifuglarækt.
Fordómar
Hr. Sen sagði, að sem betur
fer væri ekki á neinum sérstök-
um fordómum að vinna í sam-
bandi við fiskneyzlu. En hann
var einmitt að því spurður,
hvernig leysa mætti þann vanda,
sém mestur er í hans eigin
landi, Indlandi, að ákvæði trúar:
bragða og rótgrónir fordómar,
banna mönnum að neyta vissrar
fæðu- Sagði framkvæmdastjór-
inn, að hvar sem hann hefði
farið, hefði hann verið spurður
að því, hvernig hægt væri að fá
Hindpa til að neyta nautkjöts-
Vissulega væri þetta erfitt vanda-
mál og þýðingarmikið: á Ind-
landi eru um 300 miljónir naut-
gripa og eru 40% beirra ekki
nýttir til mjólkurbúskapar —
það gefur auga leið, að þeir
gripir taka til sín mikið fóður
sem ekki kemu'r að neinum not-
um- Sen sagði, að það 'væri bezt
að spyrja sem fæstra spurninga
um þetta atriði: hér væri við
rótgróin sálræn viðbrögð heillar
þjóðar að glíma og yrði að fara
varlega. Hitt væri og Ijóst, að
bessa fordóma yrði að brjóta á
bak aftur með einhverjum hætti.
Sen fninnti og á það, að víða
hefði verið rótgróin andúð með
þjóðum á því að drepa hesta,
hvað þá neyta hestakjöts, svo og
ast þó við, að af því hljóti að
vefa mjög lítið. Hér á jörð
eru það jurtirnar sem hafa
leitt út í loftið það súrefni
sem við öndum að okkur, og
því virðist svo sem þar sé ann-
að hvort enginn jurtagróður,
eða svo ný til kominn, að hans
gæti ekki mikið.
Eitt er víst, að í lofthjúpn-
um er mikið af kolefni í loft-
kenndu ástandi. Það er meira
að segja mjög líklegt, að það
sé hið mikla magn af þessu
efni, sem skýrir það, hvers-
vegna menn hafa þótzt finna
þessi háu hitastig. Kolefnið
leyfir sólargeislanum að skína
í gegn, en ekki hitageislunum,
þeim hrindir það frá.
Það víta allir að hlýtt loft
og kolsýra í andrúmslofti eru
ákjósanleg skilyrði fyrir jurta-
gróður. Búast má við, að á
yfirborði Venusar vaxi mygla,
gorkúlur og sveppir, bakteríur,
þörungar, mosar kunna að
vaxa þar, en vafasamt er að
þar sé nokkurt dýralíf. í marz
1961 fann Rússinn Nicolas
Kozyrev köfnunarefni í loft-
hjúpnum og súrefni, en hvort-
tveggja er lifandi verum jafn
nauðsynlegt.
Enn sem komið er, er engu
hægt að svara með fullrivissu.
En við skulum minnast þess,
að þúsundir kynslóða hafa lif-
að hér, án þess nokkur efað-
ist um að jörðin væri mið-
punktur alheimsins, og morg-
unstjörnuna vissu' þeir svo lít-
ið um, að þeir héldu hana
vera annan hnött en kvöld-
stjörnuna. En færustu vísinda-
menn, svo sem Carl Safan
prófessor við háskólann í Cali-
forníu, eru farnir að tala um
að flýta þróun lífsins á Ven-
usi. Og á það að gerast með
tilhjálp grænþörunganna, eða
blágrænu þörunganna, sem hér
þola hinn mesta kulda og hinn
mesta hita, sem vitað er að
nokkur jurt þoli, en þeir
megna að breyta kolefni í loft-
kenndu ástandi í súrefni. Við
það mundi létta til á Venusi,
þrýstingurinn minnka og að
lokum gætu hafizt þangað
mannaferðir og landnám. Á ó-
komnum tíma mun margt það
takast, sem engan dreymdium.
(TJr Constellation).
á trúarlegt bann við neyzlu svina-
kjöts í múhameðskum löndum-
Sen kvaðst sammála þeirri
skoðun, að matvælaskbrturinn í
bróunarlöndunum yrði aðeins
leystur af viðkomandi þjóðum
sjálfum. En tíminn væni naum-
ur og þörfin brýn fyrir sem
mesta aðstoð. Þýðingarmest væri
aðstoð í því formi að miðla kunn-
áttu og reynslu og í erlendu
fjármagni til framkvæmda. Þetta
væri ekki nema eðlilegt: Banda-
rikin hefðu byggt upp auð sinn
á þvi að hagnýta evrópska verk-
menningu og fjármagn.
Fólksf jolgun
Þá væri takmörkun barneigna
að sjálfsögðu ákaflega þýðingar-
mikil hlið málsins- Á síðasta
áratug hefði framleiðsluaukning
á Indlandi numið 3% á ári —
gallinn væri hinsvegar sá, að ár-
leg fólksfjölgun síðasta áratug
hefðu verið 2,8%, svo að ástand-
ið batnar ekki og ekkert má út
af bera svo ekki komi til hung-
ursneyðar. En nú hafa bæði Ind-
land Dg Pakístan, þar sem búa
samtals um 60f)0 miljónir manna,
tekið upp sem opinbera stjórnar-
stefnu takmöfkun barneigna —
og ætti sú staðreynd að hvetja
bróaðar þjóðir til að leggja
fram alla hugsanlega aðstoð á
þessu sviði-
Shri Binay Ranjan Sen hefur
verið framkvæmdastjóri FAO
síðan 1956. Hann er fæddur árið
1898, hlaut menntun sína við
háskólana i Calcutta og Oxford,
gegndí margháttuðum störfum á
Indlandi áður en hann gerðist
6tarfsmaður indversku utanríkis-
bjónustunnar árið 1947- Hann
hefur m-a. verið sendiherra lands
síns bæði í Japan og Banda-
ríkjunum og formaður ýmissa
nefnda S. Þ. og FAO áður en
han tók við embætti fram-
kvæmdastjóra.
Strandferffir
Framhald af 10. síðu.
eigi borizt enn sem komið er.
Með hliðsjón af mjög óhag-
'kvæmum rekstrargrundvelli m.
s. Skjaldbreiðar, sem að und-
anförnu hefur fyrst og fremst
verið notuð til flutninga til
Vestur- og Norðurlandshafna,
en þangað eru vegir nú færir,
hefur verið ákveðið að leggja
skipinu. Hafa að undanförnu
verið gerðar athuganir á því,
að afla hentugs skipakosts til
leigu eða kaups, sem koma
skyldi í stað þeirra tveggja
skipa, sem áður eru nefnd, og
er að því stefnt, að hann verði
til reiðu, áður en flutningsþörf
fer aftur vaxandi með haust-
og vetrarmánuðum. Hefur stjórn-
arnefndin aflað tilboða í þessu
skyni og skoðað skip, sem tilboft
hefur borizt um, síðastliðinn
fimmtudag. Mun stjórnarnefnd
útgerðarinnar væntanlega taka
ákvörðun um það innan
skamms, hvort leita skuli sam-
þykkis ríkisstjórnarinnar fyrir
því að taka hinu umrædda 'til-
boði, eða vinna áfram að öfl-
un ann'ars, sem hagstæðara
þætti, meðan einnig er unnið
að nánari athugun á hentugu
framtíðarskipulagi strandferð-
anna.
Reykjavík, 22. júlí 1966“.
Kvikmyndir
Framhald af 5. siðú-
hiti sem nægir til að pappír
brenni.
Truffaut er mikill aðdáandi
Renoir sem hélt því einhverju
sinni fram, að kvikmyndamað-
ur þyrfti að eiga sér sína eig-
in heimspeki til að skapa góð-
ar kvikmyndir. Truffaut er
sammála, en bætir þvi við að
sjálfur fylgi hann ekki fast-
mótaðri heimspeki — „Auðvit-
að á lífsafstaða kvikmynda-
stjórans að koma fram í verki
hans; til þess eru kvikmyndir
gerðar,“ segir Truffaut.
Truffaut játar á sig áhrif
úr ýmsum áttum, þ. á m. frá
Hitchcock, og meira að segja
gefið út bók til að verja Hit-
chcock, meistara glæpahroll-
vekjunnar, gagnrýni. Þó hefur
hann að eigin sögn orðið fyrir
mestum áhrifum frá Rosselini.
Rosselini varaði Truffaut við
hinu bandaríska kvikmynda-
formi, sem hann sjálfur hafði
dáð langa hríð, og lagði á-
herzlu á þýðingu einfaldra,
hversdagslegra atriða.
Kvikmyndastjórar eru alltaf
að verða yngri, segir Truffaut
að lokum, með því að ungir
menn hafa æ betur komizt að
því, hve lítinn tilkostnað þarf
til að gera góða kvikmynd.
Hann telur, að næsta skref í
þá átt að skapa betri kvik-
myndalist verði stigi'ð með
frumkvæði að hálfu skálda,
listamanna og leikhúsmanna
samtímans — manna eins og
Genet, ' Sartre, Beckett og
Francois Billetdoux.
HERJ6LFUR
frá Þorlákshöfn klukkan 16.45 í
dag til Vestmannaeyj^. Surtseyj-
arferð frá Vestmannaeyjum kl.
13-30—17-00 á morgun, sunnudag,
og síðan frá Ve. klukkan 19-00
til Þh. 22-30 og áfram til Reykja-
víkur.
ffláðsmann
vantar á stúdentagarðana í
Reykjavík frá 1. okt. n.k.
Bókhalds- og enskúkunn-
átta nauðsynleg.
Umsóknir sendist ráðs-
manni stúdentagarðanna
Gamlagarði, sem jafn-
framt veitir allar upplýs-
ingar.
FA0 á íslandi
Laugardagur 23. júlí 1966 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA J
SMÁAUGLYSINGAR
Fasteignasala
Kópavogs
Skjólbraut L
Opin kl. 5.30 til 7.
laugardaga 2—4.
Sími 41230 — heima-
simi 40647.
°öUr
tuaðiccús
stðHKmasrooson
Fást í Bókabúð
Máls og menningar
Dragið ekki að
stilla bílinn
* HJÓLASTILLINGAR
★ MÓTORSTILLINGAR
Skiptum um kerti og
platinur o.fl
BÍLASKOÐUN
Skúlagötu 32 sími 13-100
Simi 19443
SÍMASTÓLL
Fallegur - Vandaður
Verð kr. 4.300,00.
Húsgagnaverzlun
AXELS
EYJÓLFSSONAR
Skipholti 7. Sími 10117.
Jón Finnsson
hæstaréttarlögmaður
Sölvhólsgötu 4
( Sambandshúsinu III. hæð)
Sírnar; 23338 og 12343.
ur og skartgripir
KDRNEllUS
JÚNSSON
ÍS 8
KRYÐDRASPJÐ
FÆST í NÆSTU
BÚÐ
BR1 DGESTON E
HJÓLBARÐ AR
Síaukin sala
sannargæðin.
B;RI DG ESTO N E
veitir aukið
öryggi í akstri.
BRl DGESTON E
ávallt fyrirliggjandi.
GÖÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðinn h.f.
Brautarholti 8
Sími 17-9-84
Pússningarsandur
Vikurplötur
Einangrunarplast
Seljum ailar gerðir af
pnissningarsandi heim-
fluttum og blásnum inn.
Þurrkaðar vikurplötur
og einangrunarplast.
Sandsalan við
Elliðavog s.f.
EUiðavogi 115. Sími 30120.
BlL A-
LÖKK
Grunnur
Fyllir
Sparsl
Þyunir
Bón.
EENKAUMBOÐ
ÁSGEIR ÓLAFSSON. heildv
Vonarstræti 12. Sími 11075.
(gntinental
Hjólbarðaviðgerðir
OPIÐ ALLA DAGA
(LÍKA SUNNUDAGA)
FRÁ KL. 8 TIL 22
GUmiVmUSTOFAN HF.
Skipholti 35, Reykjavik
SKRIFSTOFAN: sfmi 30688
VERKSTÆÐIÐ: sími310 55
Smurt brauð
Snittur

bravj c5 boer
við Oðinstorg.
Sími 20-4-90.
Bíll til sölu
til sölu Moskovits '57
— mjög ódýr
Upplýsingar á
Sogaveg 133.
vÆtiPÖQ. ÖUMUmSQK
Skótavorðustíg 36
Síml 23970.______
INNHeiMTA_______
FRAMLEIÐUM
AKLÆÐl
á allar tegundir bíla
OTUR
Hringbraut 121.
Sími 10659
Sængurfatnaður
— Hvitur og mislitur —
★
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADUNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
*
SÆNGURVER
LÖK
KODDAVER
lyúðll*
Skólavörðustíg 21.
AUGLÝSIÐ í
Þjóðviljanum
V-5 frezt
khbki