Þjóðviljinn - 02.03.1967, Blaðsíða 4

SlDA
ÞJÖÐVIUINN — Fimmtudagur 2. marz 1967.
Otgefandi: Sameiningarflokkur aiþýðo; —\ Sósialistaflokk-
urinn.
Ritstjórar: Ivar H- Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson-
Auglýsingastj.:Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiöur Bergmann. ..
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiöja Skólavörðust- 19.
Sími 17500 (5 línur) — Áskriftarverð kr. 105.00 á mánuði. —
Laueasöluverð kr. 7.00-
Styrkjastjórhin mikta
yiðreisnarstjórnin er nú orðin mesta styrkja- og
uppbóta-stjórn í sögu þjóðarinnar. Nú síðast
hefur hún heitið frystihúsunum að greiða úr ríkis-
sjóði 55—75% af verðlækkunúm á þessu ári, en
miðað við núverandi vitneskju getur sú upphæð
numið um 180 miljónum króna. Fyrr á þessu ári
hafði ríkisstjórnin tekið að sér að greiða fiskverðs-
hækkun þá sem verðlagsnefnd ákvað, en sú upp-
hæð er talin nema um 100 miljónum króna. Þá
mun ríkisstjórnin á þessu ári greiða 80 miljónir
króna í svokallað hagræðingarfé, sem einkum
rennur til frystihúsanna. Togararnir munu í ár fá
50—70 miljónir krána í styrki. Við þetta bætast
enn greiðslur á vátryggingarkostnaði fiskiskipa,
framlög úr aflatryggingarsjóði og fleira þvíMkt.
Þá eru ótaldar niðurgreiðslur á vöruverði og upp-
bætur á landbúnaðarvörur, en þeir liðir báðir nema
yfir 70Q miljónum króna á ári. Alls kostar styrkja-,
uppbóta- og niðurgreiðslu-kerfi ríkrsstjórnarinnar
talsvert á annan miljarð króna á ári, en þar er um
að ræða algert met í sögu þjóðarinnar og trúlega
heimsmet að tiltölu við fólksfjölda. Þessar tilfærsl-
ur á fjármunum jafngilda sem næst fjórðungi af
heildarútflutningstekjum þjóðarinnar!
JJáðherrar, hagfræðingar og ríkisstjórnarblöð
kalla þessar ráðstafanir bjargráð. Sú var tíð
að þeir aðilar notuðu önnur orð. Þegar viðreisnar-
stjórnin tók við völdum lýsti hún því sam megin-
verkefni sínu að binda enda á alla styrki, upp-
bætur og niðurgreiðslur. Hagfræðingar sömdu um
það lærðar álitsgerðir hvað styrkir og uppbætur
væru afleitt fyrirkomulag, stuðluðu að háskalegri
þróun í efnahagsmálum og mögnuðu spillingu,
breiddu yfir veilur efnahagskerfisins án þess að
lækna þær. Þeir sögðu að styrkir til atvinnuveg-
anna af opinberu fé hefðu þann tilgang að fela það
að gengi gjaldmiðilsins væri raunverulega fallið;
þeir væru blekkingar og sýndarmennska sem
hefndu sín. Þeim var svo mikið niðri fyrir að þeir
fluttu ekki aðeins mál sitt með hagfræðilegum
rökum, heldur og með siðferðilegri vandlætingu;
þeir töldu viðreisnina eiga að vísa þjóðinni leið úr
eyðimerkurgöngu uppbótakerfisins, óðaverðbólgu
og spillingar.
jyaumast hefur nokkur íslenzk ríkisstjórn brotið
jafn gersamlega í bága við sín eigin fyrirheit og
viðreisnarstjórnin. Samt barst henni upp í hend-
urnar allt það sem henni var ósjálfrátt, metafli
ár eftir ár, hagstæðustu viðskiptakjör sem lands-
menn hafa notið, stórfelld aukning á þjóðartekj-
unum. Ófamaður efnahagskerfisins er einvörð-
ungu sjálfskaparvíti, þar sem saman hefur farið
röng stefna og óstjórn. Ráðherrar sem ættu til snef-
il af sómatilfinningu væru búnir að segja af sér
fyrir löngu, en sómatilfinninguna verða landsmenn
auðsjáanlega að leeeia til í kosningunum í sum-
ar. — m.
i 1
m vel 1
3
Fyrst bið ég þig að skila frá mér
beztu kveðju til hans Andrésa'r hjá
Tímanum fyrir siðabótartilraun hans.
Það er merkilegt,. að ekki skuli fleiri
en raun ber vitni hafa gert hvell út af
bröltinu í Þjóðkirkjunni,
Hér er trúfrelsi að nafninu til. Samt
höfum við þjóðkirkju og leggjum henni
nokkurt fé árlega, hvort sem við að-
hyllumst trúarskoðanir hennar eða ekki.
Fáir telja þetta fé eftir. Kirkjan hefur
tekið að sér að annast ákveðin störf,
sem einhver verður að vinna, t.d. mann-
tal og ýmsar athafnir, sem vel fer á
að séu gerðar hátíðlegar í nokkru, svo
sem skírnir, giftingar og greftranir. Þá
hefur þessi stofnun lagt okkur í dreif-
' býlinu. til marga vel mennta menn,
sem hafa urinið að félagsmálum okkar
og gert mikið gagn, án þess að fá nokkra
sér'staka umbun fyri'r. Því fé, ,sem- þess-
ír menn hafa fengið í embættislaun,
hefur verið vel varið. Og með því að
kirkjan hefur undanfarna áratugi ver-
ið ákaflega frjálslynd í trúarlegum efn-
um, sýnt öðrum trúardeildum og jafn-
vel trúleysingjum virðingarvert umburð-
arlyndi, hafa þeir, sem eru ósammála
henni hvað trúmál varðar, ekki séð sér
annað fært en að umbera hana með
kristilegu þolgæðí. f fáum órðum sagt:
Þetta fólk hefur lagt á sig að þola trú-
málastaglið vegna þess að kirkjan
gegndi einnig gagnlegu hlutverki í þjóð-
félaginu.
Áður en lengra er haldið ætla ég að
gera játningu mína; til skýringar af-
stöðu minni til kirkjunnar: Ég hef i
40—50 ár stöðugt verið að glata trúnni.
Ekki vantaði þó, að ég væri trúaður
sem barn. Ég trúði á álfa, tröll, skrímsli,
jólasveina. drauga og svo auðvitað á
þennán gamla góða þríeina þjóðkirkju-
gúð okkar (Reyndar hef ég aldrei skil-
ið hugtakið þríeinn.). En öll þessi trú-
arbrögð hafa verið að gufa upp úr .mér
smám saman. Fyrst hætti ég að trúa á
jólasveinana og Grýlu, næst glataðist
trúin á tröllin, dvergana, sjóskrímslin
og huldufólkið. Þvinæst fór ég að efast
um réttmæti draugatrúarinnar, og hef
ég þó lesið spíritistarit meira og minna
öll þessi ár. Og nú finn ég ekki betur
en að ég sé hættur að trúa á Þjóð-
kirkjuguð. Ég fæ með engu móti skil-
ið lengur, að trú og skynsemi geti bú-
ið saman. Er ekki trú (religion) einmitt
það, að vera sannfærður um eitthvað.
sem skynsemin getur ekki samþykkt?
Haldi þjóðkirkja okkar áfram að vera
frjálslynd og umburðarlynd, eins og
hún hefur verið fram á síðustu ár, skal
ég ekki amast við henni. Ég skal þá
halda áfram að borga min gjöld til henn-
ar möglunarlaust, eins og ég hef gert,
gegri því áð hún haldi áfram að veita
mér og mínum félagslega þjónustu eins
og skirnir, greftranir o.þh., og gegn
því að hún haldi áfram að leggja okkur
dreifbýlismönrium til menntaða og starf-
hæfa ménn til félagslegra starfa. En ef
hún ætlar að fara að leggja aðaláherzl-
una á kennisetningar og kreddur, for-
dild og fjárbruðl, og hálfgerðan trúar-
legan yfirgang gagnvart fólki, sem vill
fá að hafa trúleysi sitt í friði. verð ég
að snúast til varnar.
Margar stofnanir á íslandi fást við
æskulýðsstarfsemi, af umhyggju fyrir
æskunni. Kirkjan rekúr liká æskulýðs-
starfsemi. En mér er ekki grunlaúst um.
að hún noti þessa starfsemi að einhverju
léyti til að reyna að sprauta i urigménn-
in trúarbakteríu, jafnvel án þess að
spyrja aðstandendur leyfis, og að þess
vegna sé ekki óhætt fyrir fólk, sem er
trúlaust eða aðhyllist aðrar trúarskoð-
anir, og vill innprenta börnum sínum
það, sem það veit sjálft sannast og
réttast, að treysta æskulýðsfélögum
kirkjunnar fyrir börnum sínum. Þá
finnst mér kirk'jubyggingatilstandið og
skrautsýninga- og auglýsingatildrið, sem
hann Andrés okkar var að andmæla
býsna tortryggilegt.
Og þá kem ég að erindinu, Krummi
minn. Viltu útvega mér glögg svör við
eftirtöldum spurningum?
1. Er Þjóðkirkjan svo frjálslynd og
óeigingjörn, að hún starfi að æskulýðs-
málum á algerlega óeigingjaman hátt.
þ.e. án þess að vera að ota einkasjón-
armiðum sínum að þeim unglingum,
sem henní er trúað fyrir? — Með
„einkasjónarmið" á ég við kreddur og
kennisetningar, svo sem syndadrekkingu,
helvítiskenningu, bæn^stagl, sem ekki
er í neinu samræmi við venjulega með-
alskynsemi, hvað þá meira, — en ekki
við siðgæðishugmyndir, því almennar
siðgæðishugmyndir eru ekkert einka-
sjónarmið kirkjunnar.
2. Er mér, trúlausum manninum, sem
vil að börn mín tileinki sér það, sem ég
veit sannast og réttast, óhætt að trúa
kirkjulegu æskulýðsfélagi fyrir böm-
um mínum? Get ég treyst því, að ekki
verði hafður í frammi við þau trúar-
áróður? Ég spyr vegna þess, að hér er
lítið um æskulýðsfélög, en börnin vilja
gjarnan ganga í kirkjulegan unglinga-
félagsskap hér, af því að félagar þeirra
era þar fyrir. Sjálfur hef ég ráðlagt
þeim að ganga frekar í stúkuna eða
fá einhverja £ lið með sér til að stofna
skátafélag.
3. Er það kannski misskilningur hjá
mér, að kirkjan á íslandi sé einsýnni
og þröngsýnni nú en hún var í tíð þeirra
Jóns Helgasonar, Sigurgeirs og Ásmund-
ar biskupa?
4. Værir þú, Krummi minn, ekki til-
leiðanlegur, til að ganga í siðabótar-
.starfið me$ honum Andrési, og helzt
. fá fleiri með ykkur, til að hefja ræki-
lega gagnsókn gegn tildrinu og kreddu-
dýrkuninni, sem virðist vera að grafa
um sig í kirkjunni. Ekki samt með neinu
ofstæki, því slíkt mundi hafa öfug á-
hrif, auk þess sem Andrés mundi að
mínu viti aldrei samþykkja slíkt. Mér
virðist, að hann sé, eins og ég, ekkert
fjandsamlegur kirkjunni, og að fyrir
honum vaki ekki uppreisn, heldur siða-
bót, eins og hjá Lúther forðum.
Með beztu kveðju.
\
Dreifbýlismaður.
Dreifbýlingur minn.
Þakka þér bréfið, en ég er verr
settur en þú; ég hafði aldrei neina
barnatrú til að glata, ég hef aldrei
hugleitt þessi mál að gagni. Þess-
vegna er ég alveg á gati í spurn-
ingum nr. 1, 2 og 3. Hvað viðvíkur
tilgerðar-pípinu í kirkjunni sem þú
ræðir í 4. ■ spurningunni, tel ég að
sú blaðra hafi næsta lítið þanþol.
og Andrés einn nægi til að stinga
á henni. Þá verður ekki einusinni
vindurinn eftir.
KRUMMI.
Kref st samningsréttar fyrir
háskóiamenn í ríkisþjónustu
Fundur var haldinn í fuU-
trúaráði Bandalags háskóla-
manna 23. febrúar s.l. Aðalmál-
ið á dagskrá fundarins varöfl-
un samningsréttar fyrir há-
skólamenntaða menn í þjónustu
rikisins. Hefur það verið eitt
aðalbaráttumál bandalagsins
undanfarin ár, og er tilkomið
af því að háskólamenn í opin-
berri þjónustu, hafa oftast nær
mætt litlum skilningi, þegar
um launakjör er að ræða, bæði
innan þeirra samtaka, sem
samið hafa fyrir þá, og einsaf
hálfu ríkisvaldsins. Að vísu var
með kjaradómi 1963 gerð all-
veruleg leiðrétting á kjörum
háskóíamanna, en síðan hefur
aftur sótt í sama horfið. Með
tilliti til þessa leggja háskóla-
menn mikla og vaxandi áherzlu
á að geta samið um kjör sín
á vegum eigin samtaka, en
þurfa ekki að hlíta forsjá að-
ila, sem í engu sinna óskum
þeirra. Kom greinilegá f Ijós (>„
fundinum, að háskplamérin hafa
lullan hug á að fylgja þessum
sanngjörnu kröfum sínum eft-
ir, en fyrir liggur samþykki
allra aðildarfélaga um, að
bandalagið skuli ,fara með
samningsréttinn fyrir þeirra
hönd. Á fundinum var eftir-
farandi tillaga einróma sam-
bykkt:
„Fundur haldinn í fulltrúa-
ráði Bandalags háskólamanna
fimmtudag, 23. febrúar 1967
vill enn á ný ítreka kröfursín-
ar um, að Bandalagið fái saran-^,
ingsrétt fyrir háskólamenn í
þjónustu ríkisins.
Telur fulltrúaráðið, að nú-
verandi ástand í samningsrétt-
armálum háskólamanna sé ó-
viðunandi og muni leiða til
endurtekinna árekstra, þar til
viðunandi lausn fæst. Beinir
fulltrúaráðið því þeim ein-
dregnu tflmælum til rikis-
stjórnarinnar, að hún leggi
fyrir yfirstandandi Alþingi
brey.tingartillögu ;á lögum nr.
55/1962, um kjarasámnlnga op-
inberra starfsmanna/sem feji i
sér fullan samningsrétt fyrir
Bandalag háskólamanna um
laun og önnur kjör háskóla-
manna í þjónustu ríkisins."
Bandalag háskólamanna het-
ur auk kjaramála látið mennt-
unar- og menningármál til sín
taka. Hefur bandalagið nú i
undirbúningi að afla svara frá
forustumönnum stjómmála-
flokkanna varðandi ýmsa þætti
ofangreindra mála um afstöðu
flokkanna til þeirra. Svörin
verða síðan gefin út í sérstök-
um bæklingi.
Bandalag háskólamanna tel-
ur nú innan sinna vébanda um
1.400 meðlimi í 12 aðildarfé-
lögum, eða nær alla háskóla-
menn á landinu að tannlækn-
um undanskildum. Á ofan-
greindum fundi bættist Félag
menntaskólakennara í hópinn,
en það er landssamtök kennara
við menntaskólana fjóra. önn-
ur aðildarfélög eru-
Dýralæknafélag íslands, Fé-
Iag háskólamenntaðra kennara,
Félag ísl. fræða, Félag ísl. nátt-
úrufræðinga, Félag ísl. sálfræð-
inga, Hagfræðafélag fslands,
Lyfjafræðingafél. fsl., Lækna-
félag fslands, Lögfræðingafélag
fslands. Prestafélag fslands og
Verkfræðingafélag fslands.
MauðungaruppboB
annað og síðasta á hluta i Álftamýri 38, hér í borg,
þingl. eign Guðmundar Ingvars Sveinjónssohar,
fer fram á eigninni sjálfri, mánudaginn 6. marz
1967, kl. 2% síðdegis.
Borgfarfógetaembættið í Reykjavík.