Þjóðviljinn - 02.03.1967, Blaðsíða 10

'10 SlÐA — jÞJÓÐVILJINN — FmHntudagur 2. marz. 196*.
-P
JOHN FOWLES:
*
SAFNARINN
3
*
mn nemendum, mestmegnis ung-
um mönnum. Ég fékk ákafan
hjartslátt og mér varð óglatt.
Ég var með myndavélina til-
búna, en ég þorði ekki að nota
hana. Hún var alveg eins og áð-
ur, hún var léttstíg og gekk allt-
af á lágum hælum, svo að hún
var ekki eins ankanaleg í hreyf-
ingum og ílestar aðrar stúlk-
ur. Hún var ekkert að hugsa um
karlmenn þegar hún hreyfði sig.
Hún var eins og fugl. Allan tím-
ann var hún að tala við ungan
mann með svart hár, alveg stutt-
klippt með dálítinn ennistopp;
það var mjög listamannslegt.
Þau voru sex í hóp en svo fór
hún og ungi maðurinn yfir göt-
una. Ég fór útúr bílnum og elti
þau. Þau fóru ekki langt, inn
í kaffistofu.
Ég fór inn í kaffistofuna, allt
í einu, ég veit ekki hvers vegna,
það var alveg eins og eitthvað
utanaðkomandi drægi mig þang-
að inn, næstum gegn vilja mín-
um. Þar vad fullt af fólki, stúd-
entum og listamönnum og svo-
leiðis fólki, flestir litu út eins
og bítnikar. Ég man það, að á
veggjunum héngu einhver
skringileg andlit og svoleiðis.
Þau áttu víst að vera frá Afríku.
Þarna var svo margt fólk og
svo mikið um/að yera og ég var
svo taugaóstýrkur að ég sá hana,
ekki undir eins. Hún sat í öðr-
um sal fyrir innan. Ég sat á há-
um stól við afgreiðsluborðið
þar sem ég gat gefið henni gæt-
ur. Ég þorði ekki að líta allt
of oft upp og hinn salurinn var
illa lýstur.
Svo stóð hún allt í einu alveg
við hliðina á mér. Ég sat og þótt-
ist vera að lesa í blaði, svo að
ég hafði ekki séð þegar hún stóð
á fætur. Ég fann að ég var rauð-
ur í andliti, ég starði á orðin en
gat ekkert lesið, ég þorði alls
ekki að líta á hana — hún stóð
svo nærri mér að hún kom næst-
um við mig. Hún var í köflótt-
um kjól, dökkbláum og hvítum,
handleggirmr brúnir og berir,
hárið féll niður á bakið.
Hún sagði: — Jenny, við erum
alveg lens. geturðu ekki lánað
okkur tvær sígarettur, þá vær-
irðu dásamleg. Stúlkan bak við
borðið sagði: — En þá ekki oft-
ar, eða eitthvað í þá átt, og hún
sagði: — Þú færð þær á morg-
un, ég sver það, og svo bætti hún
við: — Þú ert perla, þegar
stúlkan rétti henni tvær sígarett-
ur. Þetta tók ekki nema fimm
sekúndur og hún var setzt aftur
hjá unga manninum, en að heyra
rödd hennar hafði breytt henni
Hárgreiðslan
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
Steinu og Dódó
Laugav. 18, III. hæð (lyfta)
Sími 24-6-16.
PERMA
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
Garðsenda 21. SÍMI 33-968.
úr eins konar draumaveru í
raunverulega manneskju. Ég get
ekki lýst því nákvæmlega hvað
gaf rödd hennar sérstakan blæ.
Auðvitað var hún mjög skóluð,
en hún yar ekki héraleg, hún
var ekki sleikjuleg, hún betlaði
ekki sígaretturnar eða heimtaði
þær, hún spurði einfaldlega
hvort hún gæti fengið þær, án
þess að manni fyndist nokkur
stéttamismunur koma til greina.
Hún talaði .eins og hún gekk,
ef hægt væri að komast þann-
ig að orði.
Ég flýtti mér að borga og
fór aftur að bílnum og ók heim
á hótel Cremorne og fór upp
í herbergið mitt. Ég var í miklu
uppnámi. Bæði var það að hún
þurfti að fá lánaðar sígarettur,
vegna þess að hún átti ekki pen-
inga og ég átti sextíu þúsund
pund (Ég gaf Annie frænku tiu
þúsund) að leggja fyrir fætur
henni — því að þannig var mér
innanbrjósts. Mér fannst ég gajti
gert hvað sem væri til að kynn-
ast henni, gleðja hana, verða
vinur hennar, mega horfa á
hana leynt og Ijóst, ekki njósna
um hana. Sem dæmi um hvern-
ig mér leið: Ég lagði fimm fimm
pundaseðla sem ég hafði á mér
í umslag og skrifaði utaná það
til ungfrú Miröndu Grey, Slade
listaháskólanum . . . en auðvitað
sendi ég það ekki. Ég hefði gert
það, ef ég hefði getað séð fram-
aní hana þegar hún opnaði það.
Þann dag var það sem ég
leyfði mér í fyrsta skipti að
dreyma um það sem rættist síð-
ar. Það byrjaði með því að mað-
ur réðst á hana og ég hljóp til
og bjargaði henni. Og breyttist
ég einhvern veginn í manninn
sem réðst á hana, nema hvað ég
gerði henni ekkert illt; ég tók
hana og ók með hana í bílnum
í afskekkt hús og þar hafði ég
hana sem fanga á notalegan
hátt. -Smám saman fór hún að
kynnast mér og henni fór að
geðjast að mér og draumurinn
rann saman við hinn drauminn,
þar sem við áttum heima í fal-
legu, nýtízku húsi, vorum gift
og áttum börn og hvað eina.
Draumurinn lét mig ekki í
friði. Hann hélt vöku fyrir mér
á næturnar og fékk mig til að
gleyma því sem ég var að fást
við á daginn. Ég hélt áfram að
búa á Cremorne. Það hætti að
vera draumur, það varð eitthvað
sem ég lét sem ætti eftir að ger-
ast í alvöru (auðvitað var ég
að hugsa um hvernig ég ætti
bara að látast), og svo fór ég
að framkvæma þetta •— hugsa
um allt sem ég þyrfti að sjá
fyrir og skipuleggja og hugsa
um hvernig bezt væri að gera
þetta eða hitt. Ég hugsaði með
mér, að ég gæti aldrei fengið
að kynnast henni á venjulegan
hátt, en ef hún er hjá mér, þá
sér hún góðu hliðarnar á mér
og skilur þetta. Þannig hugsaði
ég allan tímann — að hún myndi
skilja mig.
Ég byrjaði líka á því að lesa
fínu blöðin og af sömu ástæðu
fór ég líka í Þjóðlistasafnið og
Tate-safnið. Mér þótti það nú
ekkert sérstaklega skemmtilegt,
það minnti á glerhjálmana með
útlendum tegundum í fiðrilda-
salnum á náttúrugripasafninu,
það var hægt að sjá að þær
voru fallegar, en maður þekkti
þær ekki, ekki á sama hátt og
ég þekkti þær brezku. En ég
fór þangað til að geta talað við
hana og vera ekki of fáfróður. *
í einu af sunnudagsblöðunum
sá ég auglýsingu með stóru letri
■-•xz?- fefc ^ g£l-
leita að slíkri auglýsingu, það
var bara eins og augu mín
drægjust að henni. — Fjarri
skarkala borgarinnar, stóð þar.
Alveg orðrétt. Og svo stóð líka:
Gamalt einbýlishús, notalega
afskekkt, stór garður, klukku-
tíma akstur frá London, þrír
kílómetrar frá næsta þorpi . . .
og svo framvegis. Morguninn eft-
ir ók ég þangað til að líta á það.
Ég hringdi í fasteignasalann í
Lewes og við mæltum okkur
mót hjá húsinu. Ég keypti kort
yfir Sussex. Það er svona að
eiga peninga. Það eru ekki til
neinar hindranir.
Ég bjóst við að sjá eitthvað
hrörlegt. Og það virtist mjög
gamalt, svartir bjálkar og hvít-
kalkað að utan og gamlir þak-
steinar. Það var alveg út af
fyrir sig. F asteignasalinn kom
um leið og ég. Ég hafði haldið
að hann væri eldri, hann var á
mínum aldri, en einkaskóla-
manngerðin, uppfullur af bjálfa-
legum athugasemdum sem áttu
víst að vera fyndnar, eins og
það væri fyrir neðan virðingu
hans að selja eitthvað og það
væri mismunur á því að selja
hús og vera búðarloka. Hann
gerði mig taugaóstyrkan, vegna
þess hvað hann spurði um mik-
ið. En mér fannst ég gæti eins
litazt um, fyrst ég var kominn
alla þessa löngu leið. Herbergin
voru ekki sérlega merkileg en
það voru öll nútíma þægindi í
húsinu, rafmagn, sími og allt
mögulegt. Fyrrverandi flotafor-
ingi eða eitthvað þess háttar
hafði átt það og dáið og svo dó
næsti eigandi skyndilega og þess
vegna var það til sölu.
Ég held því fram að ég hafi
alls ekki farið þangað í þeim
tilgangi að athuga hvort það
hentaði fyrir leynilegan gest. Ég
veit naumast sjálfur hver
tilgangur minn var.
Ég veit það einfaldlega 'lekki.
Það sem þú gerir skyggir á þín-
ar fyrri athafnir.
Náunginn vildi vita hvort ég
ætlaði að búa þarna einn. Ég
sagði að það væri handa frænku.
Ég laug engu til, ég sagði að ég
vildi að það kæmi henni á óvart
þegar hún kæmi heim frá Ástr-
alíu og svo framvegis.
Hvað um verðið, spurði hann.
Ég eignaðist nýlega talsverða
peninga, sagði ég til að slá hann
út af laginu. Við vorum að
ganga niður stigann þegar hann
sagði þetta og ég hélt að við
værum búnir að sjá allt. Ég
var að því kominn að segja að
þetta hentaði mér ekki sérlega
vel, væri ekki nógu stórt til að
slá hann enn betur út af laginu,
þegar hann sagði: þetta er víst
allt og sumt að undanteknum
kjöllurunum.
Það varð að fara út úr hús-
inu, þar sem aðrar dyr voru við
hliðina á bakdyrunum. Hann
tók lykilinn sem lá undir
blómsturpotti. Auðvitað var raf-
magnið ekki á, en hann var
með vasaljós. Það var kalt þar
sem sólin hafði ekki skinið, rakt,
ógeðslegt. Steinstigi lá niður.
Þegar við vorum komnir niður
hann lýsti hann í kringum sig
með vasaljósinu. Einhver hafði
kalkað veggina, err' það var langt
síðan og sums staðar hafði kalk-
ið flagnað af veggjunum, svo
að þeir voru flekkóttir.
Hann er undir öllu húsinu,
sagði hann, og svo er annar til.
Hann lýsti með vasaljósinu og
ég sá dyr í horninu beint fyrir
framan okkur þegar við kom-
um niður stigann. Það var ann-
ar stór kjallari, fjórum háum
þrepum fyrir neðan hinn fyrri,
en hann var lægri undir loft og
þakið hvelft eins og maður sér
stundum í hvelfingum undir
kirkjum. Þrepin lágu skáhallt
niður úr einu horninu, svo að
það var eins og herbergið hyrfi
einhvern veginn.
Alveg tilvalið fyrir svallveizl-
ur, sagði hann.
Til hvers var þetta notað?
spurði ég og lét sem ég heyrði
ekki þessa bjánalegu athugasemd
hans.
Hann sagði að þeir héldu að
það væri vegna þess að húsið
var svona afskekkt, það væri
hægt að geyma þarna miklar
matarbirgðir. Eða þá að þetta
hafi verið leynileg kaþólsk' kap-
ella. Seinna sagði einn rafvirk-
inn að þetta hefði verið hæli fyr-
ir smyglara, þegar þeir fóru frá
Newhaven til London.
Jæja. við fórum aftur upp
og út. Þegar hann læsti dyrun-
um og lagði lykilinn undir
Mómsturpottinn aftur, var al-
veg eins og ekkert væri til þarna
niðri. Þetta voru tveir heimar.
Þannig hefur það alltaf verið.
Stundum hef ég vaknað og hald-
ið að þetta væri allt saman
draumur, alveg þangað til ég
kom aftur þangað niður.
— Ég hef áhuga, sagði ég.
Mikinn áhuga. Ég var svo tauga-
óstyrkur að hann leit undrandi
á mig og ég sagði: Ég held ég
taki það. Stutt og laggott. Ég
var raunar undrandi sjálfur. Því
að áður langaði mig alltaf mest
til að búa nýtízkulega, í nútíma-
stíl eins og sagt er. Ekki í svona
gömlum afkima eins og þessum.
Hann, stóð þarna alveg gátt-
aður, steinhissa á því hve ákaf-
ur ég var, undrandi á því að ég
skyldi eiga peninga eins og flest-
ir aðrir.
Svo fór hann aftur til Lewes.
Hann ætlaði að sækja annan
mann sem einnig hafði áhuga á
húsinu, svo að ég sagðist ætla
að bíða í garðinum og velta
þessu betur fyrir mér áður en
ég tæki endanlega ákvörðun.
Þetta var fallegur garður,
hann liggur að akri sem nær
að hæð (það er í norður). í aust-
ur er skógur báðum megin við
veginn sem liggur upp úr daln-
um þar sem Lewes er. í vestur
eru aðrir akrar. Það er bónda-
TRYGGINGAFELAGIÐ HEIMIRS
LIHPÁRGÖTU 9 • REYKJAVÍK • SÍMI 22122 — 21260
SKOTTA
Já, litli bróðir er einmitt að bíða eftir þér. — Hvað er að sjá
svipinn á þér? Nei, annars, hann er ekki heima!
POLARPANE
ú
r
*=alt
4
falt
so&r>sk
9oedayara
EINKAUMBOD
MARS TRADIIMG
LAU6AVEG 103 SIMI 17373
AUGLÝSIÐ í ÞJÓÐVILJANUM
UtsÖ/unni /ýkur
um helgína. Enn er hægt að gera góð kaup
á ýmsum fatnaði.
Verzlunin Ó. L.
Traðarkotssundi 3 (móti Þjóðleikhúsinu).
@níinenlal
SNJÓHJÓLBARÐAR
MEÐ NÖGLUM
sem settir eru í, með okkar full-
komnu sjálfvirku neglingarvél.
veita fyllsta öryggi í snjó og
hálku.
Nú er allra veðra von. — Bíðið
ekki eftir óhöppum, en setjið
CONTINENTAL hjólbarðá, með
eða án nágla, undir bílinn nú
þegar.
Vinnustofa vor er opin alla daga
frá kl. 7,30 til kl. 22.
Kappkostum að veita góða þjón-
ustu með fullkomnustu vélum
sem völ er á.
GOMMÍVlNNUSTOFAN h.f.
Skipholti 35 — Sími 3-10-51