Þjóðviljinn - 19.11.1967, Qupperneq 6

I
0 SlÐA — ÞJÓÐVHjJINN — Sunnudagur 19. nóvemiber 1967.
Ósalt vatn er
unnið úr sjó
Nú, er sú etund runnin upp,
að menn geti eimað sjóinn, og
er það gert með kjarnorku. 1
Bandaríkjunum er verið að
koma upp stöð, þar sem hreint
vatn er unnið úr sjó og kostar
það 5 cent, eða rúmar tvær
krónur ísl. á hvern rúmmetra.
í>að var formaður banda-
risku kjamorkunefndarinnar,
Nóbelsverðlaunahafinn, Glenn
T. Seaborg prófessor, sem talaði
í taekniakademm Varsjáf jpegar
hátíðahöldunum í tilefni af
aldarafmæli' frú Curie var að
ljúka.
Seaborg sagði að þessi nýja
kjamorkustöð, sem mun ráða
yfir orku, sem jafngildir 1,8
miljónum kw, muni geta eimað
1200 miljónir lítra á dag. Og
bráðum verður. segir hann,
eimað sjóvatn ekki dýrara en
vatnið í krananum okkar.
Oak Ridge hefur gert áætlun
um aðra eimingarstöð, sem á að*
geta afealtað 1600 miljón lítra
á dag. Það mundi nægja til að
vökva 100000 ha lands.
— Akurlendi af þessari stærð
sém vökvað væri hvem dag á
þennan hátt, mundi geta skil-
að 1 miljarði punda af hveiti á
ári, en það mundi nægja handa
2 og hálfri miljón manna. Og
af þessu akurlendi mætti fá svo
mikið af áburði, að nægja
mundi til að bera á fimmtug-
falt þetta svæði.
Glenn T. Seaborg sagði í lok
ræðu sinnar um kjarnorku á
komandi tímum:
v— Þegar Bandaríkin hafa
komið upp fyrstu stöð sinni á
tunglinu, þarf næst að 6enda
þangað kjamorkukerfi, og til
þess að það megi takast þarf
að lenda létt og mjúkt, en síð-
an á að hafa kjamorkuna til
að framleiða andrúmsloft, Ijós
og hita, og eldsneyti til að hafa
í hin minni farartæki á tungl-
inu. Kjamorkuna skal einnig
hafa til að sprengja kletta og
til iðnaðar. — A ókomnum
tíma mun verða höfð kjarnorka
til að vinna ís úr jörð tungls-
ins að þíða hann. Þá mun
verða reynt að hagnýta kjarn-
orkuna til framleiðslu matvæla
handa tunglbúum, bæði þeim
sem starfa þar á rannsóknar-
stofum og á sjúkrahúsum.
r
Um leið og hann minntist
með virðingu frú Curie, kon-
unnar sem fann geislun þá sem
nú má nota til að koma í veg
fyrir að líkaminn ráðist á Hk-
amsvefi sem græddir hafa ver-
ið á, en eru úr öðrum, til þess
að tortíma þeim, gat hann
einnig um tilraunir til slíkrar
ágræðslu, sem nú virðist ætla
að fara að takast.
Ef þetta tekst, svo sem útlit
er fyrir, gerist það fyrr en var-
ir, að safnað verður til geymslu
likamspörtum til þess að græða
á sjúklinga, þegar þörf krefur,
jafnt hjörtum sem nýrum, þó
ekki öllum líffærum.
— Enn þá á langt í land að
farið verði að nota vetnisorku
til friðsamlegra þarfa, en samt
er verið að reyna þetta og útlit
fyrir að það muni takast, og
má það sýnast næsta furðuleg
tilhugsun, að þegar farið verð-
ur að nota kjamorku úr sjón-
um, eigum við, sem' þessa jörð
byggjum, yfir jafnmiklu af
orku að ráða, eins og við ætt-
um Kyrrahafið 500-falt fullt af
steinolíu.
(Athugasemd.
Þó að það kunni að þykja
ekki trúlegt, hefur það gerzt
hér á jörð og það fyrir nokkr-
um öldum, að menn hafi
skiptzt á hjörtum. Það gerðu
þau Katrín frá Siena, verndar-
dýrlingur Italíu og hinn himn-
eski brúðgumi hennar, Jesús
Kristur. Hann tók hjarta henn-
ar og fékk henni sitt í stað-
inn, og þannig lifðu þau í viku.
Hring gaf hann henni skreyttan
demanti, og var það trúlofun-
arhringur hennar. ' Enginn sd
hringinn á hendi hennar, nema
hún, og hún sá hann ekki ef hún
hafði syndgað, hve lítið sem
var. — Við brúðkaup þeirra
himneskt var mikið um dýrðir.
Davíð konungur lék á hörpu og
englakór úr súhiahöHinini söng.)
Hér eru þúsundir karla og
kvenna í haldi í þröngum klef-
um eða byrgjum, hungraðar,
dauðþyrstar og ofurseldar geð-
þótta kvalara sinna. Meðal þessa
vansæla fólks eru læknar, lög-
fræðingar, vísindamenn, for-
menn stéttasamtaka, bændur og
iðnaðarmenn.
Þegar Rómverjar hinir fomu
réðu fyrir þessu landi, var sið-
ur að senda dauðadæmda menn
út í ey þessa og enginn þeirra
kom aftur. Tíberíus keisari,
sem orð hefur fengið fyrir ann-
að fremur en manngæsku, á að
hafa sagt að ekki hæfði að
senda dauðadæmda menn þang-
að, og skyldi þeim fenginnann-
ar dvalarstaður. Þetta ævaforna
vigi var ekki opnað aftur fyrr
en nazistar tóku landið í síðari
heimsstyrjöldinni, og sendu
þeir þangað ýmsa þá sem þeir
náðu af hinum húgprúðu
skæruliðum þjóðfrelsisfylking-
arinnar. Margir þeirra þoldu
ekki meðferðina og létu þeir
lífið. Jafnvel eftir það að
Grikkland losnaði við nazistana
var haldið áfram að senda
þangað andstæðinga Karaman-
lis-stjórnarinnar. En eftir að
þeir voru allflestir lausir látn-
ir, varð enginn eftir á Júra,
°gf eyjan varð aftur sú eyði-
mörk, sem hún hafði verið um
aldir, gróðurlaus með öllu og
lifði þar ekki heldur nokkurt
dýr, en þar er stormasamt
mjög, naktir klettarnir óvarð-
ir með öllu fyrir brennandi
skini sólarinnar.
En þó að Tíberíusi blöskraði
að láta flytja þangað fanga,
flökrar hinum nýju valdhöfum
í Grikklandi ekki við því. Að-
faranótt 21. apríl sigldu.grisk
herskip hratt um Egiahaf í átt
til eyjarinnar, en innanborðs
voru handjárnaðar konur og
karlar, sem ek;kert höfðu feng-
ið að taka með sér nema nátt-
fötin, sem þau voru í þegar
þau voru vakin til að taka þau
höndum. Ekki var þeim leyft
að taka með sér yfirhöfn né
heldur teppi. Hve lengi eiga
þessir menn að ala aldur sinn
á þessari Djöflaey? Ekki lengi,
veikindi, svo sem berklaveiki
og þarmabólgur munu sjá fyr-
ir því. Því fangelsin eru gróðr-
arstía sjúkdóma, svo ofboðs-
legur ér aðbúnaðurinn: Stjóm-
in vill samt ekki við það
kannast, en framburður hennar
ér ekki sanníleikanum sam-
Fangelsisbyggingar á eyjunni Júra.
kvæmur. Enginn læknir er
hafður þama, og engin meðul,
né önnur sjúkrahjálp, sumar af
konunum eru barnshafandi,
aðrar gamlar og heilsulausar.
Maturinn er of einhæfur: baun-
ir, og annað ekki, sem er ein-
hver hin tormeltasta fæða jafn-
vél fyrir þá sem heilir eru
heilsu. Enginn brunnur er á
eynni, og er drykkjarvatn flutt
í geymum, en oft \ ill verða
misbrestur á að ferskt vatn
sé flutt út í eyna í tæka tið,
þvi oft er erfitt að lenda þar
þegar stormar geisa, og kann
þá svo að fara að vatnið verði
fúlt og ódrekkandi. Ekki er
vandamönnum fenganna leyft
að senda þeim mat, föt, lyf eða
sængurklæði, við þessu er ekki
tekið eða það er ekki sent.
Ekkert getur hjálpað þessu
.fólki nema ákveðnar ítrekaðar
kröfur frá öðrum löndum um
að föngunum skuli líknað. Og
bið ég því alla sem þetta lesa,
að andmæla. En þó að almenn-
ingsálit í ýmsum löndum megni
ekki að fá þessa illræmdu
herra, sem hrifsað hafa völd
í Grikklandi, og misnota þau,
til að sjá að sér kynni samt
sv® að fara áð þetta yrði til
þess að fangarnir á Júra yrðu
fluttir til einhvers skárri stáð-
ar. Linnum ekki kröfu okkar
um að fangamir á Júra fái
betri aðbúnað, þurfi ekká að
sofa á beru steingólfi og leggja
sér það til rmirms sem ekká er
hundi bjóðandi.
Edita Morris.
(Þýtt úr Vi kvinnor).
Bók um dulræn efni
eftir Bínborgu Lór.
Bókaforlagið Skuggsjá í Hafn-
arfirði hefur sent frá sér nýja
bók eftir Elínborgu Lárusdótt-
ur og tvær býddar skáldsögur.
Bók Elínborgar nefnist „Dul-
ræn reynsla mín“ og fjallar
eins og nafnið bendir tiú um
dulræn efni. í formálsorðum
segir höfundur m.a.: ....... I
þessari bók segi ég frá dul-
rænni reynslu minnl. Þe6si
reynsla varð mér dýrmæt. 1
gegnum hana hef ég öðlazt vissu
um framhaldslífið. Mig hefur
dreymt drauma, dreymt fyrir
öllu, sem borið hefur við í lífi
mínu. Stundum hafa þessir
draumar verið fyrir daglátum,
sem svo er kallað, og hafa
komið fram daginn eftir eða
næstu daga. Sumár hafa átt sér
lengri aldúr og eru merkari. Þá
læt ég í þessa bók, þá 6krifaði
ég strax og hafa þeir því ekk-
ert brenglazt .... “
Bókin „Duttræn reynsla mín“
er 160 blaðsíður.
önnur þýddu bókanna er
„Maður handa mér“ (The Mah
for me) eftir Theresu Charles.
Andrés Kristjánsson ritstjóri
þýddi. Bókin er 184 síður.
„Skyttudalur“ nefnist hin
þýdda bókin, höfundur C.H.
Paulsen, þýðandi Skúli Jensson,
176 blaðsíður. ,
Þrjór nyjor, jjýddar bækur
Hörpuútgófunnar, Akrunesi
Hörpuútgáfan á Akranesi
hefur sent frá sér þrjár þýdd-
ar bækur, ein hefur að geyma
frásagnir úr síðasta heimsstríði,
önnur er skáldsaga, þriðja bók
fyrir drengi.
Ein þessára bóka nefnist „Til
síðasta manns“ — Sarnar frá-
sagnir úr stríðinu.
1 þessari bók eru birtar frá-
sagnir hermanna er þátt tóku
í síðustu heimsstyrjöld. Hér
segir m.a. frá bardögum ,við
Anzio á Italíu, hrakningum sjó-
flugmanna í 21 dag eftir nauð-
lendingu á Kyrrahafinu, flug-
slysum og bardögum í lofti, sjó-
Framhald á 8. saðu.
i
<