Þjóðviljinn - 08.02.1968, Blaðsíða 3

Fímmtttdagttr 8. febróar 1988 — ÞJÖÐVIUINN — SlÐA 3

f blöðum heimsins hafa birzt myndir að undanförnu sem hafa gert
sitt til að eifHa andúð almennings á styrjöldinni og þá sérstaklega
atferli Bandaríkjamanna og leppa þeirra. Morgunb'.aðið í gær birti
mynd af liðsforingja í Saigonhernum, sem er að skjóta handjárn-
aðan skæruliða — hér birtist önnur slík — bundinn skæruliði
myrtur.
<$>-
Vietnam
Framhald af 1. síðu.
sumir þeirra hefðu beðig um mat
og vatn, þegar þeir sáu að verzl-
anir vöru lokaðar. Þeir spurðu
alltaf en stálu aldrei, sagði hann.
Þegar þeir voru farnir kom
lögreglan, leitaði í húsunum,
braut upp dyr og heimtaði papp-
íra. Við vorum mjög hrædd við
bandarískar flugvélar sagði mað-
urinn ennfremur.
Sængurfatnaður
HVÍTUR OG MISLITUR
— ★ -
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADÚNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
— * -
SÆNGURVER
4 LÖK
K.ODÐAVER
Þingmenn Verka-
mannafiokksins
gegn USA
LONDON 7/2' — Næstum því
hundrað þingmenn erkamanna-
flokksins lögðu í gær fram til-
lögu á þingi um að brezka
stjórnin taki afstöðu gegnstefnu
Bandaríkjanna f ietnam. Til-
lagan er flutt í sambandi við
það, að Wilson forsaetisráðherra
heldur í dag til Washington til
fundar við Johnson.

Skólavörðustíg 21.
SKIPAUTGCRB RIKISINS
ESJA
fer austur um land 1 hringferð
13. þm. Vörumóttaka á fimmtu-
dag og föstudag til Djúpavogs,
BreiðdalsVíkur, Stöðvarfjarðar,
Fáskrúðsfjarðar, Reyðarfjarðar,
Eskifj., Norðfjarðar, Seyðisfjarð-
' ar, Borgarf jarðar, Vopnaf jarðar,
Þórshafnar, Raufarhafnar, Húsa-
víkur, Akureyrar og Sigiufjarðar.
BALDUR
fer til Vestfjarðahafna 13. þ.m.
Vörumóttaka á fimmtudag og
föstudag til Patreksfjarðar, Bíldu-
dals, Þingeyrar, Flateyrar, Suð-
ureyrar, Bolungavíkur og Isa-
fjarðar.
VAUXHALL
BEDFORD
UMBOÐIÐ
ÁRMÚLA3 SÍMI 38900
Stjórnarkreppa er
skollin á í Belgíu
BRUSSEL 7/2 — Alvarleg pólitísk kreppa er skollin yfir
Belgíu. Samsteypustjórn frjálslyndra og kristilega sósíala
flokksins, sem hefur setið í tvö ár undir forsæti Pauls von
den Boeynants, hefur beðizt lausnar sakir málstreitu Flæm-
ingja og Vallóna, sem blossað hefur upp í hinum kaþólska
háskóla í Louvain.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■"
Bótagreiislur
almannatrygginganna
/ Reykjavík
Útborgun ellilífeyris í Reykjavík hefst að pessu
sinni föstudaginn .9. febrúar.
TRYGGINGASTOFNUN RÍKISINS.
Margir óttast að kreppa þessi
geti jafnvel ógnað tilveru belg-
íska ríkisins í núverandi formi.
Ástæðan til falls stjórnarinnar er
sú, að stærsti flokkur landsins,
hinn kristilegi, klofnaði í há-
skólamálinu. Átta ráðherrar, sem
tilheyra hinum flæmska hluta
flokksins, voru ekki sammála af-
ganginum af stjórninni um að
það bæri að hafa bæði flagjnska
og franska (fyrir Vallóna) deild
í skólanum.
Van den Boeynants forsætis-
ráðherra hefur í tvo daga reynt
að koma á málamiðlun, en það
hefur ekki tekizt.
Þetta er ekki í fyrsta sinn að
stirð sambúð Flæmingja og Vall-
óna verða til meiriháttar vand-
ræða í Belgíu. Samkvæmt nýjum
málalögum eru báðum þjóðum
veittur jafn réttur, en háskólinn
í Louvain er undantekning. Há-
skólaborgin er 10 km. fyrir innan
flæmsku mála-„landamærin“ en
engu að síður er stór deild við
háskólann þar sem kennt er á
frönsku — við hana nema um 10
þús. af 21. þús. stúdentum.
Ekkjudrottningunni fagnað
MADRID 7/2 — Síðustu drottn-
ingu Spánar, Viktoríu Evgeníu
ekkjudrottningu, sem nú er átt-
ræð, var tekið með miklumfögn-
uði, er hún steig í fyrsta sinn
fæti á spánska jörð í þau 37 ár
sem liðin eru síðan konungdasmi
var afnumið í landinu.
Ekkjudrottningin var gift Alf-
ons 13. og var drottning Spán-
ar í 25 ár. Hún er komin frá
Brezkym togurum
bannaðar veiðar
um hávetur?
LONDON 7/2 — Sendinefnd
verkalýðsforingja og eiginkvenna
sjómanna undir forystu Lilian
Biloccá ræddu í dag við deildar-
stjóra í verzlunarráðuneytinu
brezka, og fengu loforð um ítar-
lega rannsókn í sambandi við
togarana þrjá frá Hull sem farizt
hafa í norðurhöfum að undan-
förnu. Það var einnig gefið til
kynna að e.t.v. yrðu veiðar bann-
aðar við ísland um háveturinn
(frá des. til febr.) en það var
helzta krafa nefndarinnar ásamt
kröfu* um að móðurskip með
sjúkradeild yrði haft flotanum
til aðstoðar — en það hafa fiski-
skipaflotar ýmissa annarra þjóða.
Sviss til að halda undir skírn
barnabarnabarni sínu, Felipe
prins af Boujbon. Sonur hennar
Don Juan af Bourbon, tók á
móti henni á flugvellinum, en
Franco hefur augastað á syni
hans, Juan Carlos prins, í há-
sæti Spánar ef konungdæmi
verður endurreist að honum
gengnum.
Þúsundir manna fögnuðu
drottningunni er hún ók frá
flugvellinum til hallar einnar
skammt frá Madrid.
Skákþingið
Framhald af 12. síðu.
kvöld og lauk þá aðeins tveim
skákum í A-riðli. Benóný Bene-
diktsson vann Jón Þorvaldsson
og Björgvin Víglundsson vann
Andrés Fjeldsted.
1 B-riðli urðu úrslit þessi í 9.
umferð: Jón Kristinsson vann
Jóhann Þ. Jónsson, Gylfi Magn-
ússon vann Sigurð Kristjánsson,
Júlíus Friðjónsson vann Björn
Þorsteinsson. Biðskák varð hjá
Braga Kristjánssyni og Frank
Herlufsen, en Bragi á unna
stöðu. Skák Bjarna Magnússonar
og Hauks Kristjánssonar var
frestað en Leifur Jósteinsson sat
hjá.
í A-riðli eru þessir efstir að
loknum 9 umferðum: 1. Guð-
mundur Sigurjónsson 6V2 vinn-
ir.g og 1 biðskák eftir 8 tefldar
skákir. 2. Gunnar Gunnarsson
6V2 v. úr 8 skákum, 3. Benóný
Benediktsson 5 v. úr 8 skákum.
4. Björgvin Víglundsson 41/, v.
og 2 biðskákir úr 8 skákum. 5.
Andrés Fjeldsted 4 v. og 1 bið
úr 9 skákum.
Staða efstu manna í B-riðli
er hins vegar þessi: 1. Björn
Þorsteinsson 7 v. úr 9 skákum.
,2. Bragi Kristjánsson 5% v. og
1 biðskák úr 9 skákum 3. Jón
Kristinsson 5 v. úr 8 skákurn, 5.
Gylfi Magnússon 4 v. og 1 bið-
skák úr 8 skákum. Biðskákir
verða tefldar í kvöld og 10. um-
ferð á sunmudag.
Þörf aðstoð
Framhald af 12. síðu.
frá miðunum, og væri það eitt sér
næg ástæða til, að séð væri fyrir
flutningum á aflanum til lands.
En þar sem saman fer minni
geta skipanna til veiSanna og
eins hitt, að í flestöllum tilfellum
hafa þau ekki brennsluolíu nema
til ferðalaga fram og til baka, þá
er ekki síður ástæða til að sjá
fyrir flutningi á olíu, vatni og
vistum til þeirra, svo að þau gætu
varið lengri tíma til veiðanna, er
á miðin kemur.
Mjög slæm skilyrði eru til þess
að hafa samband við land, ef ein.
hvers þarf með, svo sem í veik-
inda- og slysatilfellum, og kom
það glöggt í Ijós á síðasta sumri,
er leita þurfti aðstoðar erlendra
aðila þar um. Væri full þörf á því
að sjá fyrir læknisþjónustu þeim
rúmlega 2000 fiskimönnum, sem
þarna eru mikinn hluta ársins við
hættulegar og erfiðar aðstæður.
Sölumarkaðirnlr eru í hættu
Það geta flestir séð, að við eig-
um á hættu að tapa okkar mörk-
uðum á saltaðri og frystri síld, ef
ekki er hægt í framtíðinni að
uppfylla gerða sötusamninga, þar
sem útlendir fiskimenn eru á
hraðri leið með að auka fram-
leiðslu sína á þeirri vöru, með
því að hagnýta og verka aflann
á miðunum. Við verðum sjáan-
lega að fylgja þróuninni eftir á
því sviði, ef við eigum ekki að
lenda undir í samkeppninni.
Þar sem þjóðin í heild á mikið
í húfi, , að þessi atvinnuvegur
leggist ekki nær algerlega niður,
álítum við, að hún eigi öll að taka
þátt í þeim kostnaði og þeirri að-
stoð, sem þarna er þörf. Það er
ekki við því að búast, að einstak-
lingar hafi bolmagn til þess að
inna þessa sjálfsögðu þjónustu af
hendi.
f tillögunni er gert ráð fyrir,
að ráðherra skipi nefnd, þ.e.
framkvæmdanefnd, sem hefði
frumkvæði um viðræður milli
aðila, sem sérstakra hagsmuna
eiga að gæta við sumar- og haust-
síldveiðar, en léti síðan fram-
kvæma þ.ær ráðstafanir, sem tal-
ið væri að hentuðu til úrbóta og
aðstoðar við síldveiðiflotann
Eðlilegt er, að samtök útvegs-
manna og sjómanna eigi fulltrúa
í nefndinni og þar á meðal full-
trúa yfirmanna á fiskiskipunum
Ofurstinn var dapur í bragði.
Væri bara hægt að ljúka
þessu stríði með „nokkrum
smákjarnasprengjum („baby
nukes“)“, en hvar ætti þá að
varpa þeim? Ofurstinn velti
þessu fyrir sér þungur á svip
en fann ekkert svar, saug
vindilinn sinn og tók aftur að
virða fyrir sér mannfjöldann
sem fram hjá gekk. „Veiztu
það, Murray", sagði hann,
„helmingurinn af þessu-fólki
er kommúnistar"? „En hvor
helmingurinn er það, of-
ursti“? „Ja, ef við aðeins viss-
um það, drengur minn. Ef við
aðeins vissum það“.
Þannig segir fréttaritari
brezka „Sunday Times‘< í
Saigon, Murray Sayle, frá við-
tali sem hann átti fyrir ári
við bandarískan ofursta á
kaffihúsi þar í borg. Og blað-
Helzti fulltrúi Repúblikana í
utanríkismálanefnd öldunga-
deildarinnar, George Aiken,
komst svo að orði: „Ef þetta
var ósigur, þá vona ég að Viet.
cong vinni aldrei meiriháttar
sigur“. Og Demókratinn
Frank Church frá Idaho sem
á sínum tíma starfaði í njósna-
þjónustu Bandaríkjanna í
Asíulöndum sagði að ef þetta
hefðu verið „síðustu andvörp
kommúnista", yrði því ekki
neitað að „heilmikið líf væri
í því líki“. Athyglisverðust er
þó játning Roberts McNamara
sem nú er að láta af embætti
landvarnaráðherra eftir að
hafa gegnt því öll þau ár sem
Bandaríkin hafa verig að
kenna vietnömsku þjóðinni
hvað henni sé fyrir beztu. Mc-
Namara sagði i lokaskýrslu
sinni til Bandaríkjaþings sem
birt var fyrir helgina: „Hversu
Eí þeir hefðu vit á þvi
ið dregur þá ályktun af at-
burðum síðustu viku í Suður-
Vietnam, að enn séu Banda-
ríkjamenn jafnfjarri því að
vita hug þess fólks sem þeir
telja sig sjálfkjörna til að
vernda fyrir sjálfu sér. Því að
um eitt eru fréttamenn sam-
mála: Þjóðfrelsisherinn hefði
ekki getað komið Bandaríkja.
mönnum og leppum þeirra í
opna skjöldu í um 50 borgum
og bæjum samtímis, ef hann
hefði ekki getag reitt sig al-
gerlega á ijollustu og þag-
mælsku bændanna í byggðun-
um umhverfis og hann hefði
ekki getað varizt ofurefli liðs
og hergagna í Saigon, Hue og
fleiri borgum dögum saman,
ef hann hefði ekki haft stuðn-
ing eða hlutleysi alls þorra
þorgarbúa. Þetta er líklega
mikilvægasti árangur leiftur-
sóknar þjóðfrelsishersins, þótt
ekki skuli gert lítið úr hern-
aðargildi hennar. Hún hefur
gert það lýðum ljóst — einnig
því broti vietnamskrar yfir-
stéttar sem hefur „kviðið fyrir
stríðslokum sem binda myndi
enda á ábatasamt gróðabrask"
hennar (Stephen Barber í
„Sunday Telegraph") — að
hig volduga bandaríska her-
veldi stendur höllum fæti í við-
ureign við sameinaða bjóð sem
hefur allt að vinn^ en engu að
tapa. Vesturþýzka vikublaðið
„Der Spiegel“ komst svo að
orði: „Umfram allt hefur viet-
nömsku þióðinni verið sýnt og
sannað, að hvorki (Saigon-)
stjórnin né Bandaríkjamenn
eru þess megnug að verja
nokkum fyrir skæruliðum, að
brottför Bandaríkjamanna úr
landinu er eina ráðið til að
koma á friði". Og í frétta-
skeyti Barbers í „Sundav
Telegraph" er sagt: „Hið
mikla afrek kommúnista nú i
vikunni hefur verið að sýna
fram á að brátt fyrir margra
ára strit (Bandaríkiamanna)
hafa friðunaraðgerðir þeirra
farið algerlega út um þúfur“.
Ráðamenn í Washington og
bandarísku herstjórarnir
í Saigon hafa reynt að bera
sig mannalega. Johnson for-
seti hélt því fram á laugar-
daginn að „mestu máli skiptir
það að yfirlýstur tilgangur
(sóknarlotunnar) að koma af
stag allsherjar uppreisn hefur
mistekizt". Blaðamenn á borð
við Joseph Alsop, sem er einn
af örfáum „fálkum“ meðal
málsmetandi manna í þeirri
stétt í Bandaríkjunum, hafa
huggað sig við að sóknarlotan
hafi verið „síðustu andvörp“
þjóðfrelsishersins fyrir upp.
gjöfina og Westmoreland her-
stjóri hefur þótzt jafnviss um
að „úthald kommúnista væri
að bila“ og hann var öruggur
um það fyrir hálfum mánuði
eða svo að lokasigur Band'a-
ríkjanna væri á næsta leiti, að
ekki myndi líða langt þar til
þeir gætu farið að fækka í her
sínum í Vietnam. Þeir eru víst
ekki margir, heldur ekki í
Washington, sem tekið hafa
mark á þessari kokhreysti.
mikið sem við leggjum fram
til baráttunnar, getum við
ekki látið Suður-Vietnömum
í té viljann til þess að lifa af
sem sjálfstæð þjóð sem eigi
sér sín þjóðlegu markmið og
þann hæfileika og sjálfsaga
sem er forsenda þess að þjóð
geti stjórnað sér sjálf“. Það
er liðinn tæpur hálfur annar
áratugur síðan Bandaríkja-
menn tóku sér fyrir hendur
að sýna þeim hluta viet-
nömsku þjóðarinnar sem býr
fyrir sunnan 17. breiddarþaug
fram á að henni væri fyrir
beztu að hlíta leiðsögn þeirra.
Það tók McNamara sjö ár að
játa að hún kærði sig ekkert
um þá leiðsögn.
Það má segja að betra sé
sein en aldrei: öðruvísi
hefði þó verið umhvorfs í
Vietnam, miljónir manna,
hundruð þúsunda bama hefðu
haldið lífi og limum, ef Mc-
Namara og aðrir bandarískir
valdsmenn héfðu látið viet-
nömsku þjóðina ráða málurn'
sínum í friði, en ekki reynt
með öllum sínum fullkomnu
morðtólum að neyða upp á
hana því stjórnarfari og þeirri
skipan mála sem þeir töldu að
Bandaríkjunum væri. mestur
hagur í. Og jafnvel játning
McNamara ber með sér að
hann situr enn fastur í þeim
lygavef sem ofinn var til að
dylja fyrir umheiminum raun-
verulegan tilgang Bandaríkj-
anna í Vietnam en hefur vafizt
svo.fyrir augu upphafsmann-
anna ag þeir siá sjálfir ekki
'bað sem nær öllum 'öðrum er
löngu lióst: Það er ekkert og
hefur aldrei verið neitt til sem
heitir „suðurvietnömsk bióð“
eða. „norðurvietnömsk þjóð“,
og þess vegna heldur engin
..innrás Norður-Vietnama í
Suður-Vietnam“. Vietnamska
bjóðin er ein og óskipt og at-
burðir síðustu viku sýna að
hún á öll — að fáeinum kevDt-
um málaliðum og gróðabralls-
mönnum undanteknum — í
höggi vig hinn erlenda inn-
rásarher — Bandaríkjamenn
og fvlgisveina þeirra. Sókn
þióðfrelsishersins hefur í eitt
skipti fyrir öll afsannað bá
kenningu. segir danska blaðið
„Information“, löngum einn
helzti málsvari „frjálsrar
menningar“ og „vestrænnar
samvinnu". að „Bandaríkja-
menn séu í Vietnam til að að-
stoða litla þjóð sem á í vök að
verjast í baráttu sinni fyrir
frelsi. Frelsisbaráttan i Viet-
nam síðustu viku hefur sýnl
það betur en nokkru sinni fyri
að hún er háð af landsmönn-
um gegpi aðkomnum innrásar.
her“. „Aftonbladet", málgagr
sænskra sósíaldemókrata. Ié1
í ljós von um að atburðirnii
síðustu daga gætu „komið vit:
fyrír Bandaríkjamenn svo a?
beir létu Vietnömum loks eft-
ir Vietnam. Hver veit nema
beir fengju þá að halda sendi-
ráði sínu“. Ja, ef þeir hefðii
aðeins vit á því.
ás.