Þjóðviljinn - 19.09.1968, Blaðsíða 3

Flmmljudagiur 19. september 1968 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
"' .... • .- - t t
Gagnstæðar yfirlýsingar Sovét og Vesturveldanna |Ný málaferli að hefjast í Moskvu?
Deilt um rétttil íhlutunar gegn Gegn Rússum sem mótmæStu
irestur-þýzkri hemuðurstefnu jnnrásinni í Tékkóslóvakíu
MOSKVU, LONDON 18/9 — Málgagn sovézka kommúnista- skuldbindingar sínar í Potsdam-
flokksins, Pravda, segir í dag að Sovétíkin séu ávallt reiðu-
búin til virkra aðgerða í því skyni að stöðva nýnazisma og
hemaðarstefnu í' Vestur-Þýzkalandi ef þörf krefur. Blaðið
sagði um leið að forsendu slfkra aðgerða væri fremur að finna
í Potsdamsáttmála Bretlands, Bandaríkjanna, Frakklands og
Sovétríkjanna en í ákvæðum sáttmála Sameinuðu þjóðanna
um afstöðu til fyrri óvinaríkja frá heimsstyrjaldarárunum.
Yffirlýsdng blaðsins, sem skrií-
ud er af fréttasikýrandanum
V. Kúznetsotf, birtist diaginn eft-
ir að Bamidaríkim vara við bví
að aðgerðir kommúnistaríkja
gegn Vestur-Þýzkailandi muni
leiða til skjótra andsrvara of
hófllfu Nato.
Kúznetsotf rétt gat um greinar
107 og 53 í sáttmála S.Þ. sem
V-Þýzkaland óttast að Sovótrík-
in muni túlka sem réttlætingu
vopnaðrar íhlutunar, en héltsvo
áfraim: Sovétrílkim gei-a ráð fyrir
því, að amdstæðinigar Hitlers ,í
styrjöldinni muni í samræmi við
SíSasta borg Biaíra-
\
manna er nú íhættu
t
LAGOS 18/9 — Her sambandsstjói'narinnar í Nígeríu sækir
nú fram til Umuahia, sem er síðasta meiriháttar borgin sem
Biaframenn hafa á valdi sínu. Kanadastjórn mun hafa í
hyggju að taka Biaframálið upp á vettvangi S.Þ.
Sókn sambandshersins byrjar
tveim dögum eftir fall' borgarinn-
ar Owerri. sem var tekin eftir
átta stunda bardaga af fótgömgu-
liði sem beitti fallbyssum.
Fréttir frá Lagos herma að
enginn hermaður sambands-
stjómarinnar hafi fallið. Þair seg-
ir og að óbreyttir borgarar sem
földu sig í frumskógimum hafi
Tengdasonur ein-
valdáns græddi
hjarta í mann
MADRID 18/9 — Tengdasonur
Framcos, Cristobal Martimez Bord-
iu, framkvæmdi í dag fyrstu
hjartaágræðsluna sem gerð er á
Spámi. Hjartaþeginn er 44' ára
gamall, Juam Rodriguez að nafni,
og er þegar komirin til meðvitund-
ar. Mun hann hafa þegið hjarta
úr 48 ára gamalli konu, sem lézt
í bílslysi. Bordiu er kvæntur
einkadóttur Francos einræðis-
herra.
þegar snúið aftur til borgarinn-
Biafraútvarpið segir í dag að
flugvélar aí rússneskri gerð hafi
gert loftárásir á Umuahia og
eyðilagt mörg íbúðarhús. Þá
hafi 50o manns látið lífið í loft-
árás á markað í sveitaþorpi eimu.
Til Lagos er kominn sérstakur
semdimaður Ú Þants, Svíinm
Gussimg, sem á að kanna þær
staðhæfingar, að framið sé þjóð-
armorð á íbúum Biafra.
í orðaskiptum á Kamadiaþingi
lét Mitcheill Sharp utanríkisráð-
herra að því liiggja, að Kanada
væri reiðubúið að taka Biafra-
málið upp á vettvangi S.Þ. og
saka Nígeríustjóm um þjóðar-
morð, ef ekkert af grannríkjum
Nígeríu gerðu það. '
Afríkuríki eru sögð gera sér
það ljóst, að ef Biaframálið, sem
þau flest telja innanríkismál Níg-
eríu, kemur fyrir S.Þ. þá verði
skapað fordæmi sem geti komið
Jjeim iUa siðar. Stórveldin eru og
sögð mjög varkár vegna sam-
bands síns við Nígeríustjóm og
.því er óvíst um undirtektir við
frumkvæði Kanadamanna ef til
þess kemur.
sóttmálanum og öðrum alþjóða-
samningum hailda áfram aöbera
ábyrgð á því að hindra endur-
fæðingu þýzikrar hemaðarstefmu
og nazisma. Sem umdirskriflanái
Potsdamsáttmálans miunu Sov-
étríkin vera reáðubúin til að
gera ráðstaifanir ef þörf krefur
titt að bæla niður háskailega
starfsemi nýnazisma og hernað-
arsinina.
Kúznetsof kvaðst undrandi yf-
ir því að Bamidairtílkih: áMti að
þær tvær greinar sóttmiála S.Þ.
sem getfa aðildarrikjum rétt til
aðgerða geign fyrri óvinanlkjum
án samþyklktar Öryggisráðsins
séu fáillnar úr gildi'. Harin fór
samt ekki náiniar út í þá sólma,
en sagði að það vseri sama hve
heitt menn í Bonn óskiuðu þess
að Potsdamsáttmálinn væri úr
gildi feildur, hann stæði óbreytt-
ur fyrir þvi.
Talsmaður brezka utanríkis-
ráðuneyti^ins sagði í dag að
brezka stjiómin væri sammála
þedrri bandarísku í því, að sér-
hverri sovézkri hiernaðaraðgerö
gegin Vestur-ÞýzkaHaedi yröi
mætt með gagnaðigerðum bamda-
manna þess, og væri það ruí til
athugunar að getfa Vestur-Þýzka-
landi tryggingu þar að lútandi.
Talsmaðurinn hélt því íram að
Potsdamsáttmálinn gætfi Sovót-
ríkjunum ekki rétt til íhlutunar
í Vestur-Þýzkalandi upp á eigm
spýtur.
OSLÓ — Nor&ka dagblaðið hefur það eftir heimildum frá
Bonn að innan skamms hefjist í Moskvu málaferli gegn sjö
manns sem handteknir voru á Rauða torgimu er þeir gerðu
tilraun til að efna til mótmælaaðgerða vegna innrásiarinnar
í Tékikóslóvakíu.
Sjömenning-- : verða að lík-
induim ákæróir íyrir „hópstarf-
sem-i sem leiðir til aivarlegrar
truffiunar á almannafriði“, en við
siliíku getur legið allt að þriggja
ára fanigelsii.
M'eöail þeinra sem handiteknir
voru eru Pavel Litvinoif, sonar-
sonur fyrirverandi utanríkisráð-
herra Sovótríkjainma, Larissa
Bogaraz, kona hins fangelsaða
rithötfundar Júrí Daníels, verika-
maðurinn Dremijúga og ljóð-
skáldið Gorbanevskaja.
Þetta flólk var handitekdð við
niótmiæJaaðgerðir fyrir framan
kirkju heilags Vasilís, en Gorb-
anevsfeuju var slieppt aftur vegna
þess að hún á tvö simábörn. Það
bar spjöld sem á var letrað: Burt
fró Tókkósllóvaikíu. Skömm sé
inirarásaröflunuim. Fyrir ykkar og
okkar frelsi.
Þessi tíðindi benda til þess að
sovézk yfirvöld séu mjög ákveðin
í því að koma í veg fyrir að
menntamenn í Sovétríkjunuin
sýni samstöðu með skoðaniahræðr-
um sínum í Téktoóslóvakíu og
líti á slíka samsitöðu sem raium-
veruie^an háska. Áður höfðu
nokkrir menn verið handteknir,
mieðal þeirra Grigorenko, fynruitn
kennari við akademíu hersinsog
úngur verkamaður, Martsjenko,
sem hafði tekið saman skýrsilu
um fangaibúðir í Sovétrfkjunum.
. Ekikd er vitað til þass að sov-
ézk yfirvöld haifi beitt refsiað-
gerðum gegn kjameðiistfræðingn-
um ZaMiarotf, sem hafði mselt
með því að Sovétríkiin fyfligdu
fordæmi Téklkóslóvakíu um þro-
un í lýðræðisátt. Hann hefur
gert gredn fyrir skoðunum sínum
í ítarlegu bréffi, sem birt hetfur
verið á Vesturlondum, en ekki
verið nefnt opinberleiga í heiima-
landi hans. Forystumenn á sviði
vísinda stainda betur að vigi
gagnvart yfirvöfldunum en aðrir,
þar sem sérþekking þeirra er
talin miikilvæg fyrir hagjsmiuni
rfldsdns.
Hustza plHubðiisi
RÓM 18/9 — Kirkjuleg ranmsókn-
arstofnun í Róm hefur komizt
að þeirri niðursitöðu, að flest
kaþólsk 'hjón bafi ekki tekið til-
lit til banns páfa við getnaðar-
var xpillum. Niðurstaðan er
byggd á rannsókmum í Belgíu,
Hollandi, Vestur-Þýzkalandi,
Spáni og Ítalíu.
Ætluðu So vétmenn uð ná uft-
ur til jurður tunglfurinu?
LONDON MOSKVA 18/9 — For-
stjóri hinnar þekktu stjörraiua't-
hugunarstöðvar í Jodrell Bank á
Englandi, sir Bemard Lovell,
lýsti því yfir í gær að Sovétmenn
hefðu án efa ætlað að ná aftur
til jarðar tunglfarinu Ziond-5. Ef
það hefði tekizt væri um nýtt af-
rek að ræða í viðleitni til mann-
aðra geimferða.
Sir Bemaird kvaðst ekki vita
hvort tilraunin hefði mistekizt
eða tunglfarinu yrði beirat til
jarðar. E.n í öllu falli hefði því
verið skotið á loft með þeim hætti
og merki frá því verið þannig, að
áformað helði verið að ná tungl-
larinu niður aftur. Jodrell Bank
missti sambandið við tunglfairið
um tvöleytið í dag en ekki er
sagður vafi leika á því að það
hafi verið í námunda við yfirborð
tunglsins um sexleytið í rnorgun.
Talsmaður utanrikisráðuneytis-
ins i Moskvu hefur hinsvegar bor-
ið þessar fregnir frá Jodrell Bank
til baka, sagt þær fjarri raun-
veruleikanum. Það er sjaldgætft
að sovétmenn sjá ástæðu til slikra
yfirlýsinga, þótt oft hafi gefizt
tilefni til þess.
Filippseyjar eigna sér Saba
Ný átök í uppsigl-
ingu í SA-Asíu?
MANILA 18/9 — Forséti Filippseyja, Marcos, hefur skrifað
undir lagafrumvarp sem kveður á um að eitt af sambands-
ríkjum Malasíu, Saba, tilheyri að réttu lagi Filippsevjum.
Um skeið hatfa harðar deilur
staðið milli Filippseyja og Mal-
asíu um Saba, 75 þús. férkm.
svæði á eynni Bomeó (Kalimant-
an). Hérað þetta er ríkt af málm-
úm, viði, gúmí og tóbáfei.
Filippseyingar reisa kröfu .sína
á því, að soldáninn af Sulu hafi
ekkj selt brezka ríkinu Saba árið
1878 fyrir 570 pund, heldur hatfi
þar verið um einskonar leigusátt-
mála að ræða. Saba féll svo und-
ir Malasíu er Bretar komu á sam-
baradsríki úr fyrrverandi nýlend-
um sínum á Bomeó og Malaja-
skaga.
Deilurnar hófust fyrir alvörn
er slitnaði upp úr samningum
ríkjanraa í Barakok vegna þess að
Malasía neitaði með öllu að verða
við kröíum Filippseyinga. Mai-
asíustjórn hefur mótmælt sam-
þykkt lagafrumvarpsins, sem
táknar — á pappímum — innlim-
un landsins Saba og Rahman
forsætisráðherra lýst þvi yfir að
valdi skuli mætt með valdi. “ ■ ;
Víðtæk varnaá-
ætlun Júgóslafa
BELGRAD 18/9 — Ríkisstjóm
Júgósiavíu er nú sögð bafa geng-
ið frá áætlun sem gerir ráð fyr-
ir þátttöku allra landsmanna og
félagssamtaka í vömum landsins
ef þörf krefur. Þar er gert ráð
fyrir þvi að barizt verði um hvert
hús og mjög víðtækri neðanjarð-
arhreyfingu ef til hemáms kæmi.
Áætlunin er sögð gerð í sambandi
við herpám Tékkóslóvakíu.
efnir ALMENNS fundar um:
Unga fólkið í atvinnulífinu og stjórnmálin
að Hótel Sögu í kvöld klukkan 20,30.
Fundarstjóri: Guðmundur H. Garðarsson, formaður V.R.
Frummælendur:
1. Baldur Óskarsson,form. SUF.
2. Kristján Þorgeirsson, form. FUJ.
3. Magnús Gunnarsson, viðskiptafræðinemi.
4. Sigurður Magnússon, forseti Iðnnema-
sambands íslands.
Að loknum framsöguerindum verða frjálsar
umræður.
BALDUR
KRISTJÁN
MAGNUS
SIGURÐUR
ALLT ÁHUGAFÓLK UM ÞJÓÐFÉLAGSMÁL ER SÉRSTAKLEGA
HVATT TIL AÐ MÆTA Á FUNDINUM
STJÓRNIN
I