Þjóðviljinn - 10.01.1969, Page 3

Föstudagur 10. janniar 1969 — ÞJÓÐVIXvJINN — SlÐA J
Tékkneska málmiðnaðarsambandið:
Hættir vii hótun
sína um verkfall
Þeir styðja þó enn framboð Josefs
Smrkovskys sem forseta þjóðþingsins
Trudeau í hópi fylgismanna í kosningabaráttu sinni.
Trudeau vill viður-
kenna stjórn Kína
LONDON 9/1 — Trudeau íor-
sætisráðherra Kanada Iýsti því
yfir á ráðstefnu brezku samvcld-
islandanna í London í dag, að
Kanadastjórn hefði hug á að við-
urkenna ríkisstjórn Kinverska al-
Enn stoliö þotu
og farið til Kúbu
MIAMI 9/1 — I dag var enn
einmi bandárísfcri fanþegaÆlugvél
stolið og fflugstjó'ri hennar neydd-
ur til að halda til Kúbu. Br það
Ónnur vélin á þessu ári.
Það var farlþegavél bandaríska
fflugfélagsins Bastern Airiines,
bota af gerðinni Boeing 727, sem
tekin var með 79 farþegum inn-
anborðs, rétt eftir að vélin haiföi
hafið sig til Æluigs frá fflugvellin-
úm í Miami á léið til Nassau á
Bahamaeyjum. Var flugstjórinn'
neyddur til að breyta fflugstefn-
unni og halda í átt til Kúbu.
þýðulýðveldisins. Engum gæti
verið hagur í að viðurkenna ekki
þá stjóm sem réði fyrir fjórðungi
mannkynsins, sagði Trudeau.
Sagði Trudeau forsætisráðherra
að tengsl Kanada við Evrópu
væru hefðbundin, en Kamada-
menn gerðu sér þó æ betur ljóst,
að land þeirra lægi að Kyrra-
hafinu efcki síður en Atlanzhafi
og þessvegna ráðgerðu beir að
breyta stefnu sinmi gagnvart Kjna
og Evrópu.
Hann sagði' að. þagar lokið
væri endurskoðun á hermálum
Kanada yrði tekin ákvörðun um
það hvort Kanadamenn yrðu
áffiram f Nató. Hinsvegar vildu
þeir elrki nú taka ákvörðun til
langs tíma um vamir Evrópu og
afstöðuna til þeirra, en myndu
a.m.k. ekki á þessu ári kalla
heim það herlið er þeir legðu
Nató til.
Trudeau bjóst ekki við að
Kanada segði sig úr brezka isam-
veldinu.
PRAG 9/1 — Málmiðnaðarsam-
bandið, stærstu verklýðssamtök í
Tékkóslóvakíu með 900 þúsund
félögum, lýsiti því yfir í dag að
það styddi framboð Joscfs Smr-
kovskýs í stöðu forseta þjóðþings
Tékkóslóvakíu og gekk þannig á
móti ákvörðun Kommúnista-
flokksins um að Slóvaki ætti að
fá þessa stöðu.
Hinsvegar drógu samtökin eftir
tveggja daga fund til baka hótun
sína um verkfall, bar sem sló-
vasfci frambjóðandinn, Peter
Cholotka, er einnig framfarasinn-
aður eins og Smrkovský.
— Við óskum ekki eftir að
koma af stað erjum milli b.ióð-
anna tveggja og styðjum bví
áskorun fflokksins um að sýna
stillingu, segir f yfirlýsimgu
málmiðnaðaiTnanna. þar sem
jafniframt er skorað á miðstjóm
flokksins að taka framboð Smr-
kovskýs til athugunar, þannig að
fulltrúar bjóðþingsins geti ákveð-
Debré til stórveldanna:
«
Leysið vandamálin
oghættið vopnasölu
ið á- lýðrasðLslegum íundi, hver
hljóta skuli sætf þjóðþingsforseta.
Geislavirkt
regn í Kanada
Washington 9/1 — Bandaríkja-
stjóm lætur nú rannsaka, hvort
neðanjarðarkjamasprenging í
Nevada eyðimörkinni í síðasta
mánuði hafi valdið géislavirku
regni i Kanada, eins og haldið
hefur verið fram.
Pull'trúi bandarísika utanríkis-
fáðuneytisins viðuriíenndi i dag
að þrátt fyrir strangar varúðar-
ráðstafanir við sprenginguna
hefði dálítið af geislavirku efni
komizt út í andrúmsloftið- Hafi
geislavirkt regn borizt yfir landa-
mærin til Kanada er bað ský-
laust brot á samningnum um
stöðvun tilraunasprenginga.
PARÍS 9/1 — Franski utanrík-
isráðherrann, Michcl Debré, sagði
í útvarpsviðtali í kvöld, að tími
væri kominn til að stórveldin
lcgðu sig fram urn að Ieysa
vandamálin fyrir botni Miðjarð-
arhafsins í stað þcss að selja
löndum á þessu svæði vopn.
Ilann varði ákvörðun Prakk-
landsstjórnar um að banna vopna
sölu til ísraels og sagði að þrátt
fyrir hana mundu Frakkar halda
áfram að verja rétt fsraelsmanna
til að Iifa f landi sfnu.
Debré minnti jafnframt ó að
Fi-akkar hefðu ekki selt Aröbum
vopn sfðan í júní 1967 og spurði
hvort stórveldin héldu að þau
gætu greitt atkvæði með ályktun
SÞ með annarri hendi en tekið
á móti peningum fyrir vopn með
hinni.
Franska fréttastofan AFP þótt-
ist í dag hafa heimildir fyrir
því að í leynilegri til'kynningu
Sovétstjórnarinnar um ástandið
fyrir botni Miðjarðarhafsins legði
hún til að vinna að Lausn deil-
unnar byrjaði innan Saimeinudu
þjóðanna. Skyldu gefnair tvær yf-
irlýsingar sem staðfestar yrðu
með ályktun Öryiggisráðsins. Ættu
bæði Ísrael og Arabalöndin að
ski-ifa undir aðra yfirlýsinguna,
sem væri viðurkennimg á álykitun
öryggisráðsins frá 22. nóvember
1967. Hin yfirlýsirigin væri til-
kynning Arabalandanna um að
þau hætttyöllum hemaðai-aðgerö-
um móti ísrael og skrifuðu
stjómir þeirra undir hana.
Þá mun Sovétstjómin hafa
mælt með að Israelsmenn yfir-
gæfu Sinaiskaga og að Suez-
skurðurinn yrðd opna-ður ó ný.
Frönsk blöð gagnrýna vopna-
sölubann de Gaulles harðlega
við blöðin, s.iónvarpið og útvarp-
ið hefðu orðið fyrir ísraelskum
áhrifum. Sögðu blöðin þessi um-
mæli svívirðilegar aðdróttanir,
jalfnvel „Paris-Jour“ sem stutt
hefur de Gauíle furðaði sig á
orðum le Theule og heimtaði að
ríkisstjómisn kæmi með stað-
reyndir. ' _____ '''/
Rússar koma!
Rússar koma!
FLEKKEFJORD 9/1 — Þrír
sovézkir togarar og tveir austur-
þýzkir voru í uótt teknir af
norska herskipinu Hydrograf á
hei-naðarlegu bannsvæði úti fyr-
ir Eistafirði í Suður-Noregi og
færðir til Flekkefjord.
Var mikið fjaðraíök út af máli
þessu í Noregi í dag og alls kyns
ágizkanir um erindi togaramanna,
en síðar kom í ljós, að a.m.k.
■austurþýzku togararnir hölföu
leitað landvars til viðgerða eftir
mikinn storm á miðvikudags-
kvöld, en þeir voru á leið til
fiskimiðanna við Island, að því
er útgerðin í Sassnitz tilkynnti. ,
Voru austurþýzku togáraskip-
stjóramir dæmdir í 2000 norskra
kfóna sektir hvor fyrir að fara
inn á bannsvæðið ag fyrir brót á
togarálögunum, þar sem þeir
böfðu ek'ki gengið frá botnvörpu
og netum.
Því var haldið fram, að sov-
ézku skipstjóramir hefðu vitað
um bannsvæðið og viljandi farið
inn á það, ert þeir vom þó seint
í kvöld dæmdir í sömu sekt og
þeir þýzku!
PARÍS og TEL AVIV 9/1 —
Stúdentar og fyrrverandi her-
menn efndu í dag til mótmæla
útí fyrir franska sendiráðinu í
Tcl Aviv vegna ákvörðunar
frönsku stjórnarinnar að banna
vopnaútflutning til Israels. Var
mótmælunum beint til de Gaulle
persónulega, en hann var einnig
gagnrýndur harðlega í friinskuin
blöðum í dag.
1 Tel Aviv sagði Moshe Dayan
landvamaráðlherra á ráðstefnu
formanna Gyðingasamtaka, að
bannið kæmi sér að vísu illa
fyrir Israel, en væri þó ekkert,
álfall, Israel væri sjálft komið
vel á veg í hengagnaframleiðslu.
Vom orð hans staðifest í dag með
tilkynningu um að fyrsta fflug-
hreyflaverksmið.ia landsims fæki
opinberiega til starfa í næstu
viku. Sagði Dayan, að hin ný.ia
stefna de Gaulles gæti ekki neytt
Israelsmenn til að viðurkenna
neitt, sem þeir væm á móti.
Fyrir framan franska sendiráð-
ið var mótmælunum heint að de
Gaulle persónulega, en ekki
frönsku þjóðinni og á spjöldum
sem fólkið bar stóð m.a. „Niðúr
með de Gaulle“ og „TJIfi Fx*akk-
land“.
Mörg Parísarblaðanoia gagn-
rýndu í dag harðleva afstöðu de
Gaulles gagnvart Israel. Vakti
einkum athygli leiðari „le Mon-
de“, þar sem segir m.a. að í
augum de Gaulles sé glæpur Is-
raels sá, að taka ekki tillit til
ráða frönsku stjómarinnar 1967
og að ísrael hafi með loftárás-
inni á flugvöllinin í Beirnt ráðizt
inn á franskt áhrifasvæði.
1 frönsku blöðunum var le
Theules einnig gagnrýndur vegna
beirra ummæla, að vissir aðilar
STOR-
ÚTSALA
Cbeddi Jagam, yfirlýstuir
miarxisti sem dregur ekki
neina dul ó að, hann sé vimur
Fidels Castros á Kúbu, er aí
því tagi suður-amerískra
stjómmólamanna sem stjóm-
in í Washington vildi helzt að
hefðu aldrei embætti. Og ein-
rnitt það urðu örlög Jagans
í vikunnd sem leið . . . þegar
fyrstu almennu þingkosning-
amar fóru fram í Guyana síð-
an þessi fyrri nýlenda Breta
fékk sjálfstæði 1966“. Þamnig
var komizt að orði*í síðasta
hefti bandaríska fréttaritsins
..Newsweek" á nýliðnu óri.
i Ritið sem að sögn fróðra
manna fleiri hérlendir menn
lesa en önnur svipuð af sama
tagi hlakkaði yfir úrslitunum.
sagði t.d. í yfirliti sínu: „Guy-
aha gerir Cheddi afturreka"
— en viðurkenndi þó að Jag-
an hefði h-aldið því stíft fram
að brögð hefðu verið i tafli
Ullarkápur frá kr. 1495. Poplínkápur, regnkápur,
dragtir, buxnadragtir. Síðbuxur, peysur, pils. Tösk-
ur frá kr. 295,00. Ullarkjól'ar, prjónakjólar, terylene-
kjólar, skyrtu-blússukjólar, crimplenekjólar, orl-
onkjólar, jakkakjólar og tæki'færiskjólar frá kr.
190,00.
Komið og gerið góð kaup meðan úrvalið er mest.
voru til næstu kosninga, og
þá gæfist frestur til að kippa
hlutunum í lag. „Helminjgur
kjósenda var alls ekki til“.
Brezkur útv-arpsmaður, Dav-
id Chesterton ræddi í fyrra-
dag við sjónvarpsmann þann,
An-gus McDonald. sem á veg-
um „óháða“ auglýsingasjón-
varpsins brezka h-afði athug-
að kjörskrána sem Guyama-
stjóm hafði útbúið yfir þá
kjósendur sem í Bretlamdi
voru sagðir búa. Þetta fór á
milli þeirra: — Getið þér saigt
mér í stuttu máli á hvérju þér
byggið staðhæfingu yðar? —
Við athuguðum fyrst hve
margir Guyanábúar væru á
kjörskránum og þeir voru
44.000. Samkvæmt innflytj-
endiaisikýrslum gátu þeir ekki
verið fleirj en 20.000. Þetta
gerði okkur mjög tortryggma,
svo að við ákváðum að ganga
Frjálsar kosningar
„Hann g-at þó ekki komið í
veg fyrir að helzti keppinaut-
u-r hans. Forbes Bumham
forsætisráðherra. sigraði með
yfirbu-rðum“.
En andmæli Jagans komu
fyrir ek’ki, v-ar sagt síðar í
greitninni. „enda er Bum-ham í
náðinni í Washington og Guy-
ana hefur þess vegna fengið
hvorki meira né minna en 55
miljónir dollara í aðstoð frá
Bandaríkjunum síðustu fjög-
ur ár, en það hefur gert Bu-rn-
ham kleift að hafa að kjörorði
í kosningabaráttunni „frið og
velgengni" En þó virðist".
heldur hið vinsæla bandaríska
tímarit áfram, „sem það h-afi
ekki nægt til að tryggja kosn-
ingasigur hans. Hann t-ryggði
sé-r þann trausta meiríhl-uta
sem hann þurfti ó þin-gi með
því að fá svo að segja hvert
einasta atkvæði sem greitt
var af þeim 66.000 Guya'n a-
búum sem erlendis eru“. Þvi
er bætt við < svona innan
sviga) að brezkir sjónvarps-
menn bafi komizt að því að
helmingur þeirra Guyanabúa
sem sagðir voru búa í Eng-
landi „séu bara alls ekki til“.
Kosningar fói-u síðast fram
i Guyan-a tsem þá nefnd-
ist brezka Guiana) fyrir fjór-
u-m árum. Þá var þess getið
hér að Jagan (þáverandi for-
sætisráðherra) þefði skýrt
þinginu í Guiana frá því þeg-
ar árið 1962 að „viss öfl væm
að undirbúa ofbeldisverk í því
skyni að s(leypa löglega kjör-
iran-i stjóm landsins** 1. Þetta
h-afði komið fram og hófst
með því að nýlenduherram-
ir höfðu fundið marai i sjálf-
stæðisflokki landsins sem mat
sjálfs sín vegsemd mei-ra en
þjóðarheill. Sá maðu-r var
Forbes Bumh-am. Bumbam
stofnaði „verklýðsflokk“ og
va-rð allra manna róttækastur,
hvert „verklýðsfélagið" af
öðru snerist gegn stjórn þeirri
sem Jagan og Þjóðfrelsis-
flokkur h-ans veitti forystu.
Þessi félö-g „gerðu verkföll11
og féla-gsmenn þeirra lögðu
niðu-r vinnu, „a-tvinnulíf
landsmann-a lamaðist" og
stjóm Jagans hrökklaðist írá.,
Það var ekki farið dult með
á þeim stöðum þar sem brezki
Verkamannaflokkurinn þykist
ráða að þar væru menn fegn-
ir, þó ekfci væri nema um
stund-arfrest að ræða. Tvö ór
- úr skugga um málið. Við at-
huguðum 550 nöfn i London
og niðurstaðan var sú að að-
eins 130 þeirra voru tdl. Af
346 svokö-lluðum kjó-sendum
frá Guyan-a í Manchester
reyn-d-ust aðeins fimmtun-guir
vera til. Af þessu drógum við
þá ályktun að eitthvað hlyti
að hafa farið i handaskolurm
við kjörskráninguna. — Hvað
ferðis-t svo þegar kosningam-
ar fóru fram og þið fréttuð
að Forbes Bum-ham hefði sigr-
að? — Fyrst vildum við kom-
ast að þvi hve margir hefðu
kosið af þeim sem erlendis
voru. Á kjörskrá eru nefni-
lega 68.000 manns (u.þ.b.
fimmtungur allra á kjörsfcrá
— Aths. mín - ás.). 36.000
þeirra kusu. Við komumst að
því að 19.000 þessara atkvæða
komu frá Bretl-andi. En sam-
kvæmt okkar útreiknin-gum
gátu i allra hæsta la-gi hafa
kosið 13.000 í Bretlandi, og
sarnkvæmt anmarri óháðri
könnun í London voru atkv.
aðeins helmiragur af því.
— Þegar bér komust að þvi áð
á kjörskrá voru tilbúin riofn
og heimilisföng. hvemig voru
þá þessi heimilisföng. var t.d.
um að ræða fólk sem var til
en vissi ekkert um Guyan-a og
kosningar sem þ-ar áttu að
fa-ra fram? — Ma-rgt af þessu
fólki var alls ekki til. heimiil-
isfön-gin ekki held-ur. Sum
hús-ann-a sem fólkið átti að
hafa búið í höfðu verið rifin
fyrir mörgum árum. eitt
beirra fyrir hundrað árum.
Sumstaðar pössuðu heimilis-
föngin en fólkið sem þar átti
heima kannaðist ekkert við
neina Guyanabúa. — Er það
vðar skoðun að kosningun-
um h-afi verið hagrætt svo að
bað hafi ráðið úrslitum? —
95 prósent atkvæðanna sem
komu erlendis frá voru Bum-
h-am í vil. Þau tryggðu honurn
sex þin-gsæti. Segia má að
hann hefði get.að lafað með
eins þingsætis meirihluta. en
við höfum alla ástæðu til að
ætla að kosningasvikin h-afí
ekki verið minni heima fyrir
en erlendis.
P’rjálsar kosningar og þing-
1 ræði eru okkur vissulega
mikilsverð í-éttindi, en þetta
nýja dæmi ætti að minna á
að víðast hvar h-afa meran
fulla ástæðu til að hæðast að
beim. ás.
Kjólabúðin Mcer
Lcekjargötu 2.
I