Þjóðviljinn - 11.01.1969, Blaðsíða 3

LaugaiPdagur 11. Jamflar 1969 — ÞJÓÐVTLJINN — SlÐA 3
Portúgulsku hermennirnir í iialdi í höfudborg inni Kinshasa.
Kongó heimtar yfirlýsingu frá Portúgal
Á leið siinni gegnum frum-
sikógimn hrösuðu portúgölsku
hermennirnir, 14 talsins, allt
í einu um streng, sem falinn
hiafði verið í gróðrinum, á
næsta aiugnabliki fengu þeir
rothögg í höfuðið og þegar
þeir vissu af sér aftur lágu
þeir í snoturri röð á torgi bæj-
arins Kizenga, bundnir á
höndium' og fótum.
Þetta gerðist nýlega í
Kongó, en einum degi síðar
fékk Moreira da Silva Cunha.
nýlenduráðherra í Portú.gal
fréttinia til Lissabon: Kongó-
herinn sem fyrir ári sigraði
pvrópska málaliðsmenn hafði
hafið sóknina á ný með
því að lokka flokk portúg-
alskra hermanna, sem reyndu
að brjótast inn í Kongó frá
Angóla, í gildiru tveim kíló-
metrum innan laindamæran'na
og tatea þá til famgia-
Fyrirmynd Mobútús Kongó-
forseta var taka bandariska
njósniaiskipsins „Pueblo" við
Norður-.Kóreu, en eftiir hand-
tökiu áhafn-ar þess bafði stjórn
Norður-ICóreu gísla sem hún
gat notað til að herða á samn-
samam varið á dagskipan
þeirra. Vegma þessara aðgerða
kærði Mobútú íorseti Portúgal
í fyrra fyrir Öryggisráðinu,
en portúgalski fulltrúinil, de
Miramda, heimtaði þá samm-
anir. Nú getur Mobútú afhenf
fjórtán sönnunargögm.
En óvíst er um afhendimig-
uma, því utanríkisráðherrá
Kongó, Bombókó, hefur lýst
yfir, að hann væri fús til að
láta lausa fjóra Portúgala
gegn því að fjórum Kongó-
hermöm-num verði sleppt úr
famigelsum í Angóla, en hin-
um tíu verður ekki sleppt fyrr
en portúgalska stjómim lýsir
þvi yfir opinberlega, að hún
mumi ekki skipt-a sér af mál-
efftum Konigó í framtíðinmi.
Portúgalstjórm vill ekki gefa-
slífca yfirlýsingu með þeim af-
leiðingum, segir Bombókó ut-
amríkisráðherra, að „famgam-
ir geta nú búið sig und'fr það
að eyða ævikvöldi símu í
Kongó. Gamla Evrópa skal fá
að læra á þessu. Strákarmir
verða hjá okkur þartgað til
þeir verða svartir".
ingaviðræðum. Kongó, sem
árurn saman hefur háð styxj-
öld við Portúga-1 án stríðsyfir-
lýsinga-r, getur nú, með fjórt-
án fanga í baklhendinni,
þrömgvað evrópska andstæð-
ingnum til samninga.
Styrjöldin á lamdamærum
Kongó og portúgölsku nýlend-
urnmar An.góla hófst um likt
leyti og uppreismin í Angóla
1961, þegar 400 þúsumd Ang-
ólabúar flýðu til Kongó. Flest-
ir flóttamannamna eru aí
Bakongó ættbálkmum, sem býr
beggja vegmia lamdama?rammia,
og lítur meira og minma á sig
sem eina þjóð. enda hiafa Ba-
kongó menn í Kongó komið
angólskum Bakongó mönnum
til hjálpar eftir mætti. Fá
amigölskir skæruliðar þjólfun
á tveim stöðum i Komigó, i
Kin-huzu og Kwangó, og fara
þaðam yfir landamæ'rin tií
Arugól-a til baráttu gegn portú-
galska hérnum.
50 þúsumd portúgalskir her-
menn eru staðsettir í Angóla
og hafa ,,hefndaraðgerðir“
gegn Kongó, árásir á kong-
ósk lamdamæraþorp, árumi
Þetta er radarútbúnaðurinn á jörftu niðri sem tekur á móti sjálf-
virkum merkjasendingum Venusar 5. og Venusar 6. og mun einnig
taka á móti þeim upplýsingum sem vonazt er til að geimförin sendi
við og eftir Iendinguna á Venusi um miðjan maí.
Þotan komin
afiur til Miami
MIAMI 10/1 — Bandariska Bo-
eimg 727 þota-n sem stolið var í
lofti í gærkvöld og flugstjóri
neyddur til að lemda í Havana,
kom aftur til Miami í morgum
með sex manna áhöfn sinmi. Önm-
ur flugvél Eastern Airlines var
siðam send til að sæ-kja farþe-g-
ama, sem alls voru 73.
M-OSKVU 10/1 — í dag var
í anmað sinn á firam dö-gmm
sent af stað frá Sovétríkjun-
um ómannað geimfar til
plánetunnar Venusar. „Ven-
us 6.“, sem eins og fyrirrenn-
ara þess, „Venusi 5.“ er ætl-
að að lenda hægtri lendingu
á plánetunni um miðjan maí.
Með Venusi 5. og Venusi 6.
verða gerðar satniaiginlegar 'til-
eru hæði geimföiíP'
mun þyngri en geimskipið Ven-
us 4. (rúm 380 ,kg.), sem lenti
á p'lánetun.ni í ofctóbér 1967, eða
hvort uim sig u-m lest að þyngd.
Bæði Venusi 5. o-g Ven-usi 6. c-r
ætlað að lenda uim eða, uppúr
miðjuim maí.
Er Ven.us 4. lenti, stöðvuðust
senditæki þess eftir hólf^n ann-
an tíma, em þrátt fyrir þaðfókik.st
nnargvn'sll'eg vitneskja uim plánet-
una. Að því ei' sovézkir geim-
vísindamenn télja iruun loftnet
fjórða Venusar-fairsins ekld hafa
rétzt upp eftir lendimguoa þrátt
Fékk ekki að
sitja í stað
Anthony Greys
HONG KONG 10/1 — Belgíski
blaðamaðurinin Jacques Marcuse
Hauig i gær til Formósu án þess
að hafa fengið nokkuirt svar frá
kínversikum yfirvöldum við til-
boði sínu um að koma í stað
fréttaritara Heuters, Anthony
Greys, sem nú hefur setið í hálft-
amn-að ár í stofufamgelsi í Pekin.g.
Marcuse, sem verið hefur
fréttaritari í Kíma í Í5 ár, m.a.
fyrir AFP fréttastofurua. skrifaði
Sjú En-Læ forsætisráðherra í
siðasta mánuði og bauð sig fram
sem g-fsþ ef Grey yi’ði sleppt.
fyrir útbúnað til þess, og því
hafi sendingarnar stöðvazt.
0
Þó að bæði sovézfca farið Ven-
us 4. og Mariner V. Bandaríkja-
rmanna hafi veitt ýmsar uppOýs-
ingar um hina fjai'liaegu plánelu
sem um aidanaðdr hefur heillað
stjömufræðinga, er ein.n m-argt á
huldu, sem sovézkir vísindaimenn
vonast nú eftir að , koimast að,
eins og t.d. nákv^m’ samsebniing
gufuihvolfs p-lánetunnar, en aðal-
efni þesis' er koltvísýriingur.
Fiiinskunámskeið
við háskéknn
Finnski sendikennarinn við Há-
skóla íslands, hum. kand. Juha
K. Peura, byrjar aftur kennslu
í finnsku fyrir almenning þriðju-
dag 14. jan. kl. 8.15 e.h. (byrj-
endaflokkur) og miðvikudag ,15.
jan. kl. 8.15 e. h. (fraimhalds-
flokkur). Kennslan fer fram í
Norræna húsinu.
(Frá Háskóla Islands).
Svíar viðurkenna N- Víetnam
Nýr forseti
Alþjoða RK
GENF 10/1 — Alþjóða Raiuði
crossinn útnefndi í daig nýjan
órseta sinn, banikasitjórami Mar-
«1 NavMe.
Naville er 49 ána og faetfor ver-
ð formaður svissneska RŒC sí5«n
1964. Hann tekur við sem foraeiti
af Saimuel Gonard, sem er 72
ira og h°fur éskað efftir að láta
if stö&tum. aldurs
Framhald af 1. síðu.
Le Phuong, lýsiti yfir áneegju
sinni yf'y ákvörðun stjómarinnar
bg sagðis-t vona, að Svíar viður-
kenndu einnig Þjóðfrelsisfylking-
unia.
Ánægja í Svíþjóð
Yfirleitt var fregninni mjög vel
tekið af almenningi í Svfþjóð,
þrír menn mótmæltu þó fyrir
utan utanríkisráðuneytið á veg-
um. félags sem kallar sig „Lýð-
ræði sban d al agið“ og báru mót-
mælaspjöld.
Leiðtogi Kommúnistaflokksins,
G. H. Hermamson fagnaði mjög
ákvörðu-n ríkisstjórnairinnar og
hvatti til að einnig yrði komið
á opinberu sambandi við ÞFF.
Gunnar Hedlund, formaður Mið-
flokksins kvaðst ekkert hafa á
móti viðurkenningunni, hún hefði
hlötið aö koma fyrr eða siðar.
Formaður Allþýðuflokksins, Sven-
W-eden, var heldur ekki á móti
ákvörðuninni, en áleit að skýra
héfði átt flokki sínum frá henni
fyrirfram. Formaður hægfara ein-
ingaittflokikisins (áður Hægri) Yng-
ve Holmiberg- lýsti hins vegar yfir
að ákvörðunin væri fullkomlega
á ábyrgð ríkisstjórnarinnar og
sagðist vona, að hún ylli ekki
vaindræðum sem tefði friðarum-
ræðumair.
Viðbrögð í USA
1 Bandaríicjunuim var áicvörð-
un Svtfa iílla tefkiið og létu opin-
beriir embœttismenn í Washing-
ton í ljnls éhyggijur vegma viður-
keniningar Svía á N-Víetnam. —
Jaifnfiramit tókiu þeir Æram, að
stjóm Nixons yrði efltrrtiátið að
ákveða opinber vtfðbríigð Banda-
'•íkjanna geign Svílþtjiáiði.
Þvi er haldið fram að Nixon,
sem flytu-r í Hvi'ta-húsið 20. jan„
muni sennilega lýsa yfir óéinægju
sinnf með því að draiga aðslkipa
nýjan sendiiherra í Stokkihólmi
og léta sendiráðsritarann stjórna
siemdiraðiinu, ein slikt er algengt
er ríkissftjórn vilil láta í Ijós
andúð á stjómairstefnu amnars
lands án þess þó að slíta sitjórn-
máilasaimibandi við það.
Bandarísfca utanríkisráðuineytið
undirbýr yfirlýsingu um ákvörð-
un Svía og munu Bandaníkin
hairima hana formlega, en ekki
gete til kynna, hverjar mótað-
geirðir verði af þelrra háilfu.
Mikið er rætt urn það, hvort
aðrar rÍKisstjórnir á vesturlönd-
um fyliigi fordæmi Svtfa, en í
Wasihimgton efuðust sendimleinn
erlendra níkja um það. Norður-
Víetnam hetfiur nú sitjórnméla-
samþand við 26 sósíailísik og ó-
háð ríki og norðurvíetnamskir
aðalrædismenn eru í Burmia og
Indlandi.
Víetnamar fagna
Fréttinni um að Svfþjóð ætlaði
að taka upp stjólrnimáilasamlþand
við Norður-Víetnam var ákaft
fagnað atf leiðtogum Norður-Ví-
etnams og fuilltrúuim Þjóðtfreilsis-
fjiilkingarinnar tf París í daig. —
Stairtfsmienn franska utaniríkis-
ráðuneytisins voru einnig ánægð-
ir og sögðu að þetta hefði verið
rætt lengi í Stokkihólllmá.
Hilmar Ba-unsigaard. forsœtis-
ráðherra Danmerkur, skýrði svo* 1
frá í Kaupm an nahöfn að engar
saminiorrænar ummæður hefðu
farið fram um áfcvönðun Svtfa og
bætti við, að danstoa stjórnin
mun-di ekki taka samskonar á-
kvörðun að svo stöddu. Kvaðst
hann lita swo á að btfða yröi þess
hver yrði þróiun firíðarumræðn-
anna í París.
F'uM’trúi finnska uitamríkisráðu-
neytisins sagði í dag, að Finnar
myndu i en-gú breyta atfetöðu
sinni, sem væri að viðurkenna
nVlti tvískipt lönd og hafa ekki
I stj ó r nmálas ambönd við þau.
Ætlar á skíðum
frá Kanada
til Norðurpólsins
LONDON 10/1 — 37 ára gömul
húsmóðir frá Glasgow hyggst í
vetur reyna að verða- fyrsita kon-
an til að komast á skíðum yfir
ísinn til Norðurpólsins.
Konan, Myrthe Simpson, sem
er fjögurra bairma móðir, ætlar á-
siamt manini sínum dr. Hugh
Simpson, og vini þeiira hjóna,
að reyna að komast yfir 800 km
langa ledð frá nyrzta hiuta Kan-
ada til Norðurpólsins og aftur til'
baikia á fknmtíu dögum.
Lundiúnablaðið, „Dadly Tele-
graph, sem styður þeesa tiliraun
fj'árhagslega, segir, að börn hjón-
anina fari með þeim tál nyrztu
eskimóaiþorpanna í Kanada og
g’an-gi þar í skóla meðan þaji biða
eftir að foreldrarnir komi úr
hinu ævintýralega. og óvenjulega
skíðaferöalagi sínu.
Valdir geimfarar í
ferð Appollos II
WASHINGTON 10/1 — Enginn
bandarisku geimfaramia sem
fóru kringum tunglið um jólin í
Appollo 8. teknr þátt í fyrstu
lendingu Bandarikjamanna á
tunglinu, sem fyrirhuguð er ein-
hvern tíma í sumar með geimfar-
inu Appollo 11., að því er fram
kemur í tilkynningu frá NASA.
Það eru þeir Neill Armstrong,
Miebael Collins og Edwin Aldr-
in, sem valdir hafa verið til
tuinigjLfara'rininar með Appollo 11.
Al'lir hafa þeir geimtferðareynsliu
og allir eru 38 ára að aldiri. Er
Neill Armstrong sitairfemaður hjá
NASA, en hinir tveir ofuirstar í
flughemum.
Armstrong verður faranstjóri
og það verða hann og Aldrin sem
fynstir vei-ða tffl að stágs fæti
sínum á tuniglið meðan nrílþwR
heldur áfram með Appohofar-
inu á braut um tungiið. Eigaþeir
Armstrong og Aldrin að dveljast
22 tíma á yfirborði tunglsins.
lengisitatf inni ‘ f löndunartæk-
inu en. tvo til þrjá tíma verða
þeir úti við ýmsair rannsótonir.
Annað reynslu-
flug Ttf-144
MOSKVA 10/1 — Hljóðhverfa
sovézka. farþegaiþotan, Túboléf-
144 hefur nú lokið öðru reynsLu-
fluigi súnu, segir Tass- fréttastotf-
an í dag, og heppnaðist þ-að vel.
Taes segir ekki hvar né hvenær
fhigiið hatfi fiarið fram.
Tvö sovézk geimför
á leið tii Venasar
Venus 6. lagði af stað í gær
, T unglfa rarnir
ákaft hylltir I
New York í gær
New York 10/1 — Geimíaram-
ir þrír úr Apolio 8. komrj, tii
New York í dag og vom hylltir
af miljónum borgarbúa, sem
söfnuðust saman á eötunum þar
sem þeir fóm um. Óku þeir sig-
urför um borgina í snjóhafi
pappírssnepla sem þeytt var ytfir
þá með húrrahrópum um leið og
ökumenn þeyttu hom bvla sinna
og sírenur sjútora- og lögreglu-
bíla vældu þeim til heiðurs.
Nelson Rocketfeller fylkisstjóri
og yfirborganstjóri New Yorfc
borgar John Lindsay tóku á móti
þeim í ráðhúsi borgárinnar og
sæmdi borganst.iórinn bá, æðsta
heiðursmerki borgarinnar úr
gulli.
Ferð tunglfaran-na um Man-
hattan og móttökunni ix ráðhfis- 1
inu var sjónvarpað beint, um öll
Bandaríkin, svo bjóðin gæti
fylgzt með fagnaðarlátunum
_________________________________•«.