Þjóðviljinn - 11.01.1969, Blaðsíða 4

4 SÍBA — ÞJÖÐVMjJ'EN'N — Laugardagur H. jamiúair 1968.
— málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.j, Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fróttarit8tjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Ólafur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsia, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Sími17500
(5 línur). — Áskriftarverð kr. 150,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10,00.
Tafarlausar athafnir
^tvinnuleysingjar á Reykjavíkursvæðinu eru nú
um þúsund talsins; á landinu öllu nær tvö þús-
und. Hér hefur myndazt þjóðfélagslegt neyðará-
stiand sem ekki má una stundinni lengur, enda er
atvinnuleysið ótvírætt sjálfskaparvíti. Ef atvinnu-
tæki þau sem landsmenn eiga væru hagnýtt væri
hægt að tryggja öllum þegnum atvinnu við störf
sem skila arði til þjóðfélagsins.
Bent 'hefur verið á fjölmörg atriði sem aðeins bíða
framkvæmda. Guðmundur J. Guðmundsson
benti t.d. á það í viðtali við Þjóðviljann í gær að
gera þyrfti tafarlaust ráðstafanir til þess að láta
•10-12 stóra síldveiðibáta hefja útilegu og línuveið-
ar og leggja afla sinn upp í Reykjavík. Áhöfn á
hverjum bát eru 13 imanns, en veiðar þeirra mundu
tryggja tvöfalt fleiri mönnum atvinnu í landi. 12
bátar myndu þannig tryggja á fimmta hundrað
manns atvinnu, um það bil helmingi þeirra sem nú
eru skráðir atvinnulausir á Reykjavíkursvæðinu.
Þessi framkvaamd strandar á því einu að bátamir
þurfa fyrirgreiðslu til þess að koma sér upp nauð-
synlegum veiðarfærum, en sá kostnaður er innan
við hálfa miljón króna á bát. Stofnkostnaður við
að koma 12 bátum á veiðar er því um fimm miljón-
ir króna, en það er aðeins brot af þeim verðmæt-
um sem bátamir myndu afla. Framkvæimdir drag-
ast hins vegar dag frá degi, og þar er engu öðru
um að kenna en áhugaleysi og getuleysi stjórnar-
valda.
^nnað atriði sem Guðmundur J. Guðmundsson
benti á er að hafin verði útgerð á togurum
Kletts, Geir, Hvalfelli og Aski. Þessir jtogarar hafa
nú legið ónotaðir um langt skeið, enda þótt þeir
séu í sama flokki og Ingólfur Arnarson sém gerð-
ur. hefur verið út með góðum árangri. Til þess að
koma þessum þremur togurum á veiðar þarf að
framkvaama klössunarviðgerð sem kosta mun 4-5
miljónir króna á skip. Er það sáralítill tilkostnað-
ur í samanburði við þann þjóðhagslega ábata sem.
yrði af útgerð þessara togara. Því ber tafarlaust
að setja þessa togara í slipp svo að þeir geti hafið
veiðar sem fyrst; tregða á þeirri framkvæmd staf-
ar einvörðungu af áhugaleysi og getuleysi stjórn-
arvalda.
• ' •
Qnnur sjálfsögð verkefni á Reykjavíkursvæðinu
eru tafarlausar ráðstafanir til þess að bygging-
ariðnaðurinn haldi áfram og eftirlit með öllum
atvinnufyrírtækjum svo að þau séu hagnýtt til
fullnustu. Einnig ber opinberum aðilum, ríki og
bargarstjórn, að haga framkvæmdum sínum me'
tilliti til atvinnuleysisins og auka þær sérstaklega
nú. Hliðstæð úrræði blasa við á hverjum einasta
stað á landinu þar seim atvinnuleysi er, sjálfsögð
verkefni bíða framkvæmda. Því þurfa samtök
launafólks nú að beita öllu afli sínu til þess að
tryggja að þegar i stað verði hafizt handa. í stað
þess að hlusta á fréttir um að nefndáviðræður
lengist í sama hlutfalli og biðraðir atvinnuleys-
ingjanna. Nú þarf athafnir, ekki orð. — m.
Ahugamenn um sjávarútvegsmál
mei sér félag — Nýja fískifélagii?
Félaginu verða sett lög og kosin stjórn á næstunni, en
10 manna undirbúningsnefnd undirbýr framhaldsfund
□ Fundur áhugamanna um sjávarútvegsmál
var haldinn í Sigtúni á fimmtudaginn, og var þar
ákveðið að stofna á næstu vikum félag áhuga-
manna um sjávarútveg og fiskiðnað. Var í fund-
arlok kosin 10 manna nefnd til þess að hafa for-
göngu um stofnun félagsins — og fraim kom á
fundinum hugmynd um að það bæri heitið Nýi-
fiskifélagið.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
setti fundinn og siijlómaði hon-
uim. Tidlkynnti hann í upphafi
að tveir e£ boðuðuim fram-
söígumönímum kæmust eikki til
fundiairiins viagna samningafunda
oig þótti fiundarmöinnum það að
vonum leitt. Guðllauigur nefndi
í ræðu sinni nokkrair fróðtegar
tölur um framleiðsiluverðimeeti
s.jávarafurða. Sagði hann að
loíkum að enda þóitt ýmsir erf-
iðleélkair steðjuðu að sjávairút-
veiginum í daig væri nauðisyn-
legit að líta með bjairtsýni fram
á veginn og eflla sjárvarútveg-
inn. Síðan tók til máls fram-
sö'gumaður Jón Sveinsson, for-
stjóri StáJivífcur.
Jón benti á að á síðasta ári
dróst ístlten2iki sbipaiflloitinn sam-
an um 3600 rúmilestir, þaðværi
jafngildi 30 120 rúmilesita báta
eða 9 400 rúimdesta togara. Þetta
diasmj sýndi að það þyrfti að
smíða á ári hverju ákveðinn
fjöldla skipa til þess að mæta
þwí sem gengur úr sér.
Jón nefindi það dœmi að sáld-
arnætur í 300 sílldiaiiibáta fcost-
uðu um 1000 milj. kr., en ftot-
vörpur í þennan ftata 45 milij.
kir. Elf þesisi slkip væru Ifka út-
búin með ffloitvörpu væru þau
hæf til þess að stunda bolifisk-
veiðar eiinniig.
Eins og útigangshross
Jón Sveinsson sagðd það
wafasama stefnu að hailda göml-
um slkipum of lenigi gangandi.
Það væri of slæm meðfetrð á
mannskap að viðhailda gömlium
skipuim otf Dtenigi mieð frumstæð-
um aðbúnaði. Við höfum elkki
efná á því að faira með sjóménn
eins og fardð er með útiganigs-
hross, saigði Jón síðan.
Jón benti á, að í vtfmiu sfld-
argulllsins, htefðu miemn glieymt
að bæta tagveiðitækn ina. En
keppinautar okfcar hafa ekiki
gleymt sór, sagði Jón. Þeir
mokia upp afflanum hémia í
krimgium landið. Á meðan tog-
arinn Si/glfirðinigur fekk reyt-
-<9
Leikrit eftír C. B. Shaw frum-
sýnt í Þjóileikhúsinu 24. jun.
Hinm 24. þ.m. frumsýnir Þjóð-
leitohúsið „Camdddiu" eftirBem-
ard Shaw. Leikstjóri er Gunn-
ar Eyjóifssioini, en Jeikendur:
Herdís l’orý-aldsdóttir, sem leik-
ur aðálhilutverkdð Gandidu, Er-
lingur Gísílason, ledtour mann
liennar ,. séca, M.onelIII, Vailur
GísHason leikíur Burgess, föður
Candídu, Sigurður Skúlason
leikur unga manninn March-
banks, en með minni hluitverk
fara leikaramir Gísli AJfreðs-
son, og Jónína Jónsdlóittir. Leik-
mymdir og búningateáknimigar
gerdr Lárus Ingólflsson.
Hötflunduirinin Georges Bem-
ard Shaw fæddist í Dyfflinni, á
írlandi árið 1856 og var kotfn-
inn af mótmælendum. Hann
fiuttist til Lomdon með móður
sinni, sem var tónldstarkennari,
og má segja að hann hafi dval-
izt eftir það í -Englamdii. Eftir
freimur misheppnaðar tilraunir
sem stoáldsagnahöfundur ’ gerðist 1
hann blaðaigagnrýnandi og
fjallaði sem sttíkur um fflestar
greinar listarinnar, bó aðailttega
um tónlist og ledkttist og aifflaði
sér á skömmum tíma mdikdls
orðstírs. seim gagmrýnandi; þykja
þau síkrif hans enn hin mairík-
verðustu og ekjkí hvaðsízt vegna
meistarallegfar framsetningar.
Talið er að hann sé einn sá
fyrsti, sem kom auga á snilli
Ibsens, og sfcrifaði hann larnga
ritgerð um Norðmammmm á
enska tungu og kynnti þar meO
fyrir enslkumælandd mönmum,
Aufc þess slkrifaði hamn langa
ritgerð um Wa.gner og hreifst
mjög af tónverkum hans.
Árið 1892 skrifar Shaw fyrsta
leikrít sitt og fyrir aildamót
gefiur hann út tvö leifcritasöfn
og varu brjú leikrit í hivoru
saifni. Plays Pleasant, (Skemmti-
legir Iieikir) nefndist annað safn-
ið, en það voru leikritin „Kapp-
ar og vopn“, „Candida“ og
„Eniginn gietur gizkað á“, og
hafa öll þessi leikrit verið sýnd
á ísilenzku leiksviði. Hitt leik-
ritasafnið kallttaði Sihaw „Plays
Unpleasant", — „Óskemmtilegir
leikir“.
★
„Caridídu" skrifaði Shaw ár-
1 ið 1894 og er leifcritið af mörg-
um tailið edtt atf snjölttusitu verk-
um höfundar. Altts mun Shaw
hafa sfcrifað uim 50 leikrit, auk
margra annarra bóka og bæk-
linga. Kétt er að netfna noktour
Georgre Bernard Shaw.
a£ llieiltoritum Shaws, sem rmesita
frægð' hatfa hlotið: Man and
Superman (1901), John Buuls
Obhier Island (1904), The Doct-
ors Dilemma, (1906), Geitting
Married (‘08), Major Barbara
(‘05), PygimaiIion.(‘ll), an etftir því
leikriti var sömglleikurmn firægi
„My Fair Lady“ saminn. Enn-
fremur Heartbreáth House (1914),
Back to Methusaleh (1914-19),
siem hann tettur sjéflfur eitt af
hötfuöverkum sínum. Fttiedri eru
þeir þó, sem tellja söguileikinn
..Heilaiga Jóhönnu" (1923) bera
einna hæst af í leikritun hans.
Leikritið „Heilög Jóhanna“
var sýnt í Þjóðleikhúsdnu árið
1951 með önmu Borg í aðaflhilut-
ingsaffla fengiu ‘þýzk skip æv-
initýraiegan aifla með nýtízíku
veiðartfærum, kannski 30 tonn
£ eimu hattd. Svipað hefur gerzt
hérnia í kiringum Ettdey. Umidan
Kanaida veiddi skulttogari með
fttotvörpu 16.250 tonn a£ sdld á
24 döguum en hann var imeð
nýtízku veiðitækni og fttotvörpu.
Jón benti á þann kost fflot-
vörpummar að hún nýtbist ofar
í sjónum en botnvarpan, • sierni
nýttist í 1,60 m. — 1,80 m.
firá hotni.
Miklar ismræður.
Að ldkinni fraimisöguræðu
Jóns Sveinssonar tólku margjr
tifl métts. Pögnuðu fundanmenn
bvtí að fiéttaig um sjávarútvegs-
máll yrði stofnað. 'Einn raaðu-
manna hreytfðd því hvort etkiki
væri rétt að kalltta félagið „Fdski-
féflagið nýja“, þar sem Piski-
félagið væri dauitt fyrir lömgu
sem féflaig.
Auk framsögumanns tóíku til
máls A’mi Ólatfsson, Ari Guð-
mmmdSson, öm.Steinsson, Hail-
dór Stefiánsson, Guðmundur H.
Garðarsson, Hiedigi Beniónýsson,
Svavar Gestsson, Guðbjartur
Einarssön.
N efndafcosning
Pram tooffni tifflaga flrá Guð-
mumdd H. Garðarssyni og flteir-
um um að fresta frekari störtf-
ulm stofmfiundar vegna Iítils
unddrbúninigs. Var sú tilttaga
samlþykifct samlhlljóða, en hún fól
jaiflmfiramt í sér að kosin skyfldi
nelfind manna till þess að undir-
búa framhattdssitofnifiund þar
sem endömlléga yrði gengið frá
stoflnuninmi, llögum félagsins og
stjórtn. 1 netfhdlna voru síðan
kosnir samhfljóða Einar Sigurðs-
son, Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson,
Guðlaugur Tryggvi Karlsson,
Guðmundur Garðarsson, Har-
aldur Henrýsson, Ingólfur Steí-
ánsson, Jóhann Kúld, Jón
Sveinsson, Pétur Sigurðsson ocr
Gunnar Friðriksson. GuðttauiT ’
Tryggva Kairflssyni var falið að
kattla netfndina sarnan.
® Athugasemd
Blaðinu heflur borizt afitinfiar-
andi aithuigasiemd frá Jtóni
Svednssyni, forstjóra Stálvítour:
f tilvitnun í viðtali við mig
í Þjóðvifljamum, laugardags-
bttaði, er haflt efltár mér íamn-
airi setningu:
„Ein það er eins og yfirvölld-
in hafli enigan áhuiga á að eiffla
skiipasimiðaiiðnaðánn“.
Hér var ræbt um haflrann-
sókmiarskipið og sagði ég í því
satmlbandi:
„En það er eins og fræðimg-
airnir sem unddrbjuggu smíði
þess og teiknuðu hatfi engan á-
'huiga á að efila ski pasmíðaiðn-
aðdnn“.
verki: Auk þess var leikuirinni
fttuttur í Rílkisútvarpinu nú
fyrir stoömmu. Rétt er að geta
þess að mörg a£ hettztu leikrit-
um Shaws hafa verið flutt í
útvarpinu á undanfiörmum ár-
um.
Leikritið „Candída“ er gam-
anlteikur með alvairlegum bak.-
grunni, eins og fflestir gaman-
leikir Shaws. Þó ldðin séumeira
en 60 ár frá þvi leikurinn var
skrifaður er hann enn fterslkur
og nýr, og þau vandamáll, seffn
bar er fjallttað um, eru vandg-
mál allra tíma. Slíkt er eðfli og
inntak góðra verka.
Þýðing ledksins er gerð af
Bjarna Guðmundssyni.
Blaðhurður
Þjóðviljann vantar blað-
bera í eftirtalin hverfi;
Hrísateig
Hjarðarhaga
Kvisthaga
ÞJÓÐVILJINN
Sími 17500.
ÞU LÆRIR
MÁLIÐ
í
MÍMI