Þjóðviljinn - 25.02.1969, Side 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐVTLJIN'N — feriðjoidagiur 25. fetanSar 1969.
Einar G. E. Sæmundsen skógarvörður
Minning
Einiar Sæm. ólst upp við
hesta, sfcógrsefct og skAldrikap
Til seviloka urðu þessir tvrír
þættír gffldastir í lifí hans.
Þegar hann var unigur, var
sjálfsagt, að strákar væru meira
og minna á hestbaki, en 10 eða
11 ára fór hainin ríðandi kring-
uim landið með föður sínum,
hinum ammálaða hestamanni, og
sdfkt var auðvitað fágiætt. Á
umgdingsárum, liðlega fermdur,
var harnn fjdigdarmaður jwert
yfir hálendi ísUamds. Hamn átti
eftir að refcja bá slóð oftar á
ftlHorðinsárum, begar hann
varði sumairieyfum sínum á
hestbaki í óbyggðum IsHamds á
beim tíma, begar tízka varð að
fara til Miðjarðarhafs.
Hestar voru adlla tíð kaerasta
tómstundagaman hans og sam-
tökum hestamamna helgaði
hanm síðustu árin drjúgan hluta
a(f fádaemamtkdum starfslkröft-
um sínum, seinast sem forrnað-
ur liandssamitaka beirra.
ffinar var að aldri annar
maður af annarri kymrióð ís-
ienzkra sfcógraektarmanna. Fað-
ir hans var einn af þeim fjór-
um Islendimgum, sem fyrstir
sigldu tíl þess að laera bessa
ræktun. Þrír bessiara manma
eignuðust syni, sem gerðu skóg-
rækt að lífsstairfi sfnu. Einar
Ssem. var einn beiirra briggja.
Honum var skógræktin bamnig
í blóð bori'n. Efcfci veit óg, hve
snemma hann fór að vinna með
föður sínum, en hamm sigjir 19
ára gamall til Danimerkur til
veridegs náms í skógrækt hjá
syni bess sama slkógrasfctar-
mamms, sem faðir hans hafði
lært hjá brjátiu árum áður.
Hann sagði mér, að bað hefði
orðið tifl að sfceirpa álhuga sinn
á sfcógræfctinni að í Gagnifræða-
sfcóla Reykvffcinga var náttúru-
fræðifcenmari hams ungur sfcóig-
frasðingur, fuMur af eldmóði,
Hákon Bjarmiason, sem inn-
préntaði nemendum sínum
skiliming á hinni lifandá náttúru.
MiMi ná'mstímaibila fram að
árinu 1940 sitiairfar Einar að
skógrastot á ýmsum stöðum á
lamdinu og bað er einmitt sum-
arið 1938, befiar hann gerir kol
austur á HaMormsstað, að ég
sé hann fyrst. Ég er bá aðeins
fermingarstráfcur og lít ósfcap-
lega upp til koíagerðarmanns-
ins, sem • ók vörubfl, er gefck
fyrir beim sömu kolum, er
hamn aerði siáifur! Þá fannst
mér Einar rigfuiTlorðinn maður
og óraði efcfci fyrir, að við æt+-
um eftir nð verða samstarfs-
memn.
Árið 1940 verður hann skóg-
arvörður á Norðuriandi með
setu á VögHum í Fnjósfcadail og
gegnir bví starfi til ársins 1947.
að hann fllyzt tii Reyfcjavíkur
sem skógairvörður á Suðvestur-
iandi og framfcvæmdastióri
Sfcógreefctarrélags Reyfcjavíkur.
sem bá hafði verið emdurreist.
í Suður-Þingey.iarsýsllu sfcildi
Einar eftir sig spor, sem seint
irnin fiúfca í, bar sem eru
mymidarlegir heimiHisreitír á —
að mig mimmir •— um fimmtfu
bæjum, en að stofnun beirra
átti hann frumfcvæði.
Einn báttur í fari Einars var
sá, að hann var afburðaveirfc-
maður, enda atgerfismaður as
íbróttamaður, og hafði yndi ef
og auga fyrir hvers konar
mammvirkjagerð. I Suður-Þing-
eyjarsýsHu og bá fyrst og fremst
í Fnjósfcadal eru snjóibymiffsri
einlhvier hin mestu á landinu
Viðhalld sfclógargirðinearinnar á
Vöglum hafði verið stöðuet
vandamál, sem Einar burfti
strax að gHiíma við, er hanm tók
til starfla bar. í beirri viðureign
— og síðar við gerð girðimgar-
innar um Þórðarstaðairstoóg á-
samt fleiri skógargirðinigum í
Eng-
in röksemd
1 skýrslu beirri sem Bjarni
Bemediktssbn forsætisráðherra
flutti á bingi í síðustu vitou
var lögð mikil áherzla á það
að gjaldeyristekjur bjóðaripn-
ar hefðu minnfcað um meira en
40% síðan á árinu 1966. í>að
er vissulega mikið áfall, en í
bví samlbandi ber mönnum að
minnast bess að árið 1966
var ekkert meðalár, heldur ein-
sifcaikt happaár. Gjaldeyristekj-
umar 1966 urðu um það bil
tvöfalt hærri en gerist í með-
alári og stafaði það í senn
af mdklum afla og óvenju-
lega hagstæðuim viðskipta-
kjörum. Þótt mettekjumar
1966 skerðist um rúm 40n/n,
leiðir það ekki til neins ó-
venjulegs hallæris, heldur til
sama ástands og íslendingar
hafa yfirleitt orðið að búa
við. Forsætisráðherrann við-
urioenndi þetta raumar þegar
hann sagði að aiflkoma þjóðar-
búsins í fyrra hefði orðið
hliðstæð og á árumum 1962 og
1963.
Árið 1962 og 1963 var efcfc-
ert afcvinnuleysi á íslandi.
Kaupmáfcfcur tímafcaupsins
heflur ekki hæfcfcað síðan þá
og kaupmáfcfcur vikukaupsins
er raunar lægri. Erfiðleikar
þeir sem Bjami Benediktsson
lýsir á þingi i síðustu viku
eru enigin röksemd tflyrir því
að lækka raunverulegt karjp
um 10% um næsfcu mánaða-
mót og stetfna að 20% skerð-
ingu, fimmfcungi lægra kaupi
en menn höfðu 1962 og 1963-
Ekki
alvara
Að undanfömu hefur máitt
lesa í blöðum um harða deilu
milli Félags hásikólamenntaðra
kennara og Bandalags startfs-
manna rífcis og bæja. örugg-
ast mun fyrir ókunnugan að
leggja ekki brð f þann belg,
en hitt hlýtur að vefcja al-
menna athygli og árrægju að
ríkisstjórnin hefur ákveöið að
hæfcfca kaup hásfcólamennt- (
aðra kennara. Sú staðreynd
sannar að stjómarvöldin við-
urkenna nauðsyn kauphækk-
ana etf sótzt er eftir beim af
nægri festu.
Raumar haifa fleiri fengið
kauphækfcanir að undanfömu-
Eigandi sfcórlhýsisins við
Skódavörðustíg 12 heflur ný-
lega tilkynnt leigjendum. sín-
um að hann hafi álkveðið að
hækfca leiguma um 20%.
Þegar menn tóku að spyrja
hverju þefcta sætti var skýr-
ingin sú að ríkisstotfnamár í
húsinu hefðu fálllizt á þessa
leigu umyrðalaust, og yrðuþví
aðrir að fylgja fordæmi rík-
isstjómarinnar. Þegar tekjur
stóreignamamna eru hæfckaðar
um 20% gefcur naumaist ver-
ið nokfcur alvara í þeirri
stefnu stjómarvaldanna að
verkamenn verði að faTlast á
20% kauplæfckun. — Austri-
sýslunni — leysfci hann fyristur
miamna þanm vamda, hvermig
gera slkyldi girðingar, er sfcæð-
ust nokkuimyeginn ísienzfcan
vetur. í þessu veigamiklla miáli
í starfi okfcar sfcógræktarmamina
varð hamm lærifaðirinn og gaf
okkur þá forskrift, sem dugað
hefur, bar sem henni er fýlgt.
Einar G. E. Sæmundsen
Hann gerði sér aðeins grein
fyrir því, við hvaða náttúruilög-
mél væiri að eiga og þróaði síð-
an þá tasfcni, sem þurftí til þess
að sigrasfc á þeim. Árangurinn
er sá, að nú eru þær girðimigar,
sem gerðar eru eftir fonsikrift
Einars, hinar einu á Isllandi,
serni duiga.
Þegar til Reykjawífcur kom
biðu Einairs mikil verketfni.
Sfcógræktarféilag Reykjavfkur
tefcur einmitt um þessar mund-
ir við gróðrarsfcöðinni í Foss-
vogi og fyrsfca verkið er stæfck-
un hennar. Einar hafði lært
gróðnarsfcöðvarstörf í Noregi og
fengið góða þjáflfun á Vöglum.
Undir stjóm hans varð Foss-
vogsstöðin stærsta gróðrarstöð
landsins og hann var af ofcfcur
öllum viðurkenindur færasti
gróðrarsfcöðvanmoðuirinn.
Þegar friðun Heiðmerfcur var
ráðin, varð Einar flramkvæmda-
stjóri sjáHtflseignairsfcotfinunarinn-
ar, sem ber þefcta natfn. Starfið
þar átti aHfcatf mikið rám i
huiga hatnis og hamn dreymdi
máMa drauma um þetta frið-
land Reykvfkinga. Það vom
vissuflega skemmtilegar sfcundir
að fara með honum wn Mörfc-
ina og fyigjast með þeim fram-
föruim, sem þar áttu sér sfcað,
bæði á hinum náttúruiega
gtróchri og hinum aðflutta á
möngum stöðum. Einikum batt
Einar mifciair vonir við ræfctim-
ina í Vífilsstaðaihl'ið.
Ég hygg þó, að starfið i
Haufcadaíl í Biskupstungum hafi
verið homujm kærast, enda var
þar við alllt aðnar og betri að-
sfcæðúr að vinna en á sfcrönd-
inni við Faxafflóa, og áramgur,
sem gatf tilefni til bjartsýni. Ég
helld þetta ástflósfcuir hams á
Hauikadall hafi bezt sannazt f
því, hve sár og reiður hann
varð við ofcfcur, sem fcöldum, að
hamn æfcti að létfca af sér þeirri
starfsbyrði sem Haufcadaflur var
honum auðvitað. Bn það var
sífeHIIfc áhyggjuefmi starfsþrarðra
hans, hvemig verfcieifnim drógu
hann að sér eins og seguili, svo
að hamm stóð olla fcíð með fang-
ið fuflllt. Jafrwel silfkt hraust-
menni sem hamm var og afreks-
maður, hefði efctoi risið undir
því endiallaust.
Á sfðusfcu árum fékk Einar
það sérstafca verfcefni hjá Skóg-
ræfcfc rífcisins að annast tifcraiun-
ir í sfcjóliþefctaræfcfc — því mið-
ur entist honium ekfci alldiur til
að sjá, hvem árangur þær
gætfu, nerna að Ilítlu leyti.
Ég sfcifcst efclki svo við sfcóg-
rasfcfcarsfcarf Einars Sæm., að ég
mdnmisfc efcfci á það máil, sem
hamn bar sérsfcaiMega fyrir
brjósti hin aililrasíðustu ár og
vann manna miest að fram-
gaogi þess, en það var sú hug-
mynd að tenigja saman búskap
bænda og skógræikt ausfcur f
Fljótsdal. Fyrir hlut hans að
bví máfli megum við Ausfcfirð-
ingar lengi minnast hans — og
ég veit það verður gert. Það
var góð tilviljun, að Einar
skyldi lifa það, að sjá betta méi
fcomast í hötfn, úr bví hamn
burfti að fara svoma flljófct.
1 félagssfcap ^kógræktar-
mamina stóð Einar í forystu í
meira en tvo áratuigi. Auk bess
að vera framfcvæmdastjóri
sitærsfca sfcógraskfcairféflaigsins, var
hann gjaldfcerí Slkóigræktarfé-
laigs Isllands og Landigræðslu-
sjóðs. I bessi störf fómaði
hann mikiluim tímia og krötftum.
Það er undariegt, að í bar-
áttu standa oflt tveir menn sam-
ain frem.sfc. I sfcógræfctinni —
bessuim nýgræðinigi í ræktun ís-
lands — voru b©ir Hálkon
Bjamason og Einar lengi sflfkt
tvístimi, er fór fyrir í hinni
löngu — og otft erfiðu — göngu,
sem hefur verið tilraunin að
klasða hiuta fsiands skógi. 'L.íf
þeirra og hugðarefni tvinnuðust
saman á mairgtvi'silegain hátt:
Hákon leit á Einar efldra sem
læriföður sinm í f.iölimörgiu, sem
laut að hinunn sérstöfcu aðstæð-
um á Mandi, hann var kenn-
ari Einars yngra f náfctúrufræði
og sfcóigræfctarfræðum. Fyrr á
árum ferðuðust þeir saman um
landið og átfcu ailfltatf náið sam-
starf. Þeir voru meiri bræður
en fjöfldi beirra, sem tengdir
eru blóðböndum.
Einar Sæmundsen eldri var
sfcáld og unnandi bókmennta og
fagurra Iisfca. Einar yn'gri erfði
bæði gáfuna og bófcmenmitaá-
hugamn. Hann gaf sér að vísu
aidrei tírna til að sfcunda sfcáild-
sfcap nema sem tækifærislkveð'-
sfcap og að kasta fram vísu. í
gflöðum hópi vina. En hann var
þauflliesinm í Massísikum sfcáld-
sfcap ísflenzkum, ' tófc á síðustu
nrum sérstöfcu ástfóstri við séra
Stetfán í Vailtanesi, sem fyrstur
kvað isflenzfca hestinum lof og
dýrð, en var ltfka mikið gam-
ansikálld. En aiuik bess fyligdist
Einar af áhuga með hinu nýj-
asfca í bókirrjemmitum ofcfcar og
afllltatf var ég jaifnundrandi á
bvf, hve miifciið hann komst yfir
að lesa og jók þar við jafmt og
béfct.
Ég hefi hér rafcið, hvemig
Einar geklk sömu sllóð og faðir
hans og tok áhugamáil hams í
arf, em ég hygg, að veigamifclla
bæfcti afcgerfis haffi hamm Motið
í arf frá rnóður simmi, sem nú
sér á bafc syni siínuim og etftír-
læfci háöldruð, em betfca voru
hyggimdi og duignaður, sem
fiorðu hiann að hinum tvíefflda
framfcvæmdamanmi. Þetta sfcaf-
aði ekiki af þvf einu, hversu
tpifcilIII vertomaður hann var,
heldur aif því lífca, að hanm
unmi sér alldrei hvfldar. sóst
efcfci fyrir með sjálfan sig.
Eins og alMir duignaðarmenn var
hamn árrisullll og hatfði á vetrum
lofcið við að gefa hestuim sínum.
áður en þorri manna flór að
losa sveflninn.
En þrátt fyrír þó eiginlleilka
F.inars Sæm., sem nú hafla ver-
ið talldir, lifir hann áfraim í
huifium vina sinna og samstarfs-
manna fyrir þá söfc mesfc, að
hann Iýsti upp í krimeum sig.
Það var fjörið og lífsigfleðin,
seim birfcust í auigum hans, rödd
og hreyfíngum. Það var gætfa
að kynmast honum, enniþá meiri
gæfla að eiga hamin að vini og
sfcarfsbróður.
Hanin er að vísu farinn, en
hann deyr efcfci.
Ég voffca öflflum ásfcvinum Ein-
airs Seem. dýpstu samúð og tefc
bátt f hrygffð beirra.
Sig. Blöndal.
Einar Gúðmundur EJinarsson
Sæmundsem fæddísfc á Þjótanda
í Ármessýslu 18. septemlber 1917.
Einar flaðir hams var Einars-
son, en hans flaðir var Eínar
hatbari og borgari i Reyikjavik
Framhaild á 9. stfðu.
FÉLAG
TARNIÐNAÐARMANNA
AÐALFUNDUR
verður haldinn föstudaginn 28. febrúar 1969 kl. 20.30
í siamkomusal Landsmiðjunnar v/Sölvhólsgötu.
DAGSKRÁ:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Reglugerðir styrktarsjóða.
3. Kjaramálin.
4. Önnur mál.
Mætið vel og stundvíslega.
ATH.: Reikningar félagsins liggja frahimi í skrif-
stofunni Skólavörðustíg 16, miðvikud. 26. fébrúar
og fimmtud. 27 febrúar kl. 4 til 6 báða dagana.
Tekið verður við dvalarpöntunum í orlofs -
húsum félagsins í Ölfusborgum frá 1. marz
næstkomandi.
Stjóm Félags jámiðnaðarmanna.
UPPB0Ð
Opimbert uppboð verður haidið á eignum, tilheyramdi bh.
Jónskjörs h.f., Reykjavik, sem hér segir:
Föstudaginn 28. febrúar n.k. kl. 17,00 veirður boðdð upp í
búðdnmi að Sólheimum 35 veirzlumaoráhöld og immréttimgar,
s.s. búðarbillur, búðaireyjiar, 2 stk„ ölkælar, ávaxfcasikáp-
ur, kæliskápur (Graim) kæliborð (3 m.), inmikaupava'gnar
og grimdur, ísskápur, plastinnpökkuniarvél, limimigarvél.
allskoniar uimbúðdr, ýmsar teg. af vömu'grimdum, gos-
dirykkir, gier og kassar o.fll.
Laugardaginn 1. marz verður boðið upp að Ármúla 26, vör-
ur úr sörriu verzlum, svo sem, miatvörur, hreimlætisvörur.
niðursuðúvörur, búðarvogir, pemimigakaisSiar. Emmflremur
verður selt á sama stað úr öðrum brotabúum, búðarborð.
redkmdvélar, skjaiasfcápar, hillur o.fl.
Greiðsia flari fram við bamarshögig.
Borgarfógetaembættið
í Reykjavík.
Salur til leigu
fyrir fundi og samkvæmi.
Salur í miðborgdnni til leigu fyrir fundi og sam-
kvæmi. — Sæti fyrir um 120 manns.
Til greina kemur að leigja föst kvöld mánaðarlega
eða vikulega og einnig leigja einstök kvöld.
Upplýsingar í síma 81993.
í Brauðstofunni
— nú Laugavegi 162. — Getur aftur afgreitt
veizlubrauð. Pantið tímanlega fyrir ferm-
ingar. — Sími 16012.
Kópavogur!
Aðalfundur Byggingasamvinnufélags Kópa-
vogs verður haldinn í Félagsheiimilínu
4. marz n.k. kl. 20.30.
DAGSKRÁ: Venjuleg aðalfundarstörf. .
Stjómin.
Auglýsingasími Þjóðviljans er 17500