Þjóðviljinn - 12.08.1969, Blaðsíða 3

V
Þrl&þSðagar n. ágúsfc 1969 — MÖÐWS— SÍÐA 3
Óvissa á gjaldeyrismörkuBum
eítir gengislækkun frankans
Varúð einkenndi gjaldeyrisviðskiptin víðasthvar,
en pundið féll skyndilega rétt fyrir lokunartíma
LONDON, PARÍS, ZÚRICH 11/8 — Tailsverð óvissa ríkir
á gjaideyrLsmörku'ð’um eftir gengisfellingu franska frank-
ans. Fram eftir degi í dag virtist sem gengislækkun
frankans ætlaði ekki að hafa veruleg áihrif á gengi ann-
arra gjaldmiðla, en rétt áöur en kauphöllum var lokað
síðdegis í dag jókst framboö á sterlingspundum skyndi-
lega og hafði í för meö sér talsvert verðfall.
Nær allan daginn hafði pundið
gengið kaupum og söluam í London
á gengi um 2,3860 gagnvart dt>ll-
ara, eða um hálfu feenti lægra
gengi en fyrir gengislækkun
frankans. Framboðið á sterlings-
pundum halfði verið öllu meira en
venjulega, en þó ekki um neitt
soluæði að ræða. En rétt fyrir
lokun ' jókst ffamboðið skyndilega
og gengið féll þá úr 2,3858 niður
í 2,3830 dollara fyrir sterlings-
pund- Enn vilja menri ek'ki 'full-
yrða hvort þetta verðfall muni
halda áfram, eða hvort aðeibs
hefur verið um stundabfyrirbæri
að rasða.
Pundið féll einnig á gjaldeyris-
markaðinum í Zúriah þegar leið
að lokunartíma og var það við
Fullyrt er að sovétleiðtogar
hafni heimboði frá Rámenum
Sovézka tunglfarið
áleið tii jarðar
MOSKVU og LONDON 11/8 — Sovézka tunglfarið Sond-7
sem skotiö var á loft á föstudaginn er nú á leiö aftur
til jarðar eftir aö hafa farið bakviö tungliö en ekki á
braut umhverfis það.
lokum skráð á 2,3725, en hafði fyrr
um daginn verið á genginu 2,3850.
Franski frankinn gekk kaup-
um og sölum á gengi sem var
mjög nálægt hinu nýja stofn-
gengi- _ Miklar sveiflur voru á
gengi vesturþýzka marksins í
Zúrich allan daginn, en loka-
skráning þess var 3,9880'95 mörk
í döllaranum. Einnig í Franlcfurt
voru miklar sveiflur á gengi
marksins, en lökasikráning þar var
3,9850/70 mörk í dollaranum.
^Verðsveiflurnar gefa til kynna þá
óvissu sém ríkir í gjaldeyrismál-
unum eftir gengisfellingu frank-
ans.
Hið nýja gengi frankans reynd-
ist traust á gjaldeyrismarkaðin-
um í París. Franlkinn var þar
skráður á genginu 5,54350—5,54650
frankar í dollaranum, eða yfir
hinu nýja stófngengi, sem er
5,55419 frankar í dollara.
BÚKAREST 11/8 — Fréttaritari frönsku fréttastofunn-
ar AFP í Búkarest kveðst hafa það eftir góðum heim-
ildum þar í borg, að æöstu leiötogar Sovétríkjanna muni
hafna boði Rúmena um að koma þangaö í þessum mán-
uði til aö undirrita nýjan vináttusáttmála Rúmeníu og
Sovétríkjanna.
Undirritun hins nýja sáttmála
sem kemur í stað þess sem ge'kli;
úr gildi fyrr á árinu hefur dreg-
izt á langimn. Ætlunin hafði ver-
ið að sovézku leiðtogarnir kæanu
til Búdapest um miðjan síðasta
mánuð til að undirrita hann, en
hætt var við þá heimsókn þegaa-
kunnuigt varð að Nixon Banda-
ríkjalförseti hefði þegið boð Rúm-
ena um að koma til Búkarest í
opinbera heimsókn.
Rúmenar buðu þá leiðtogum
Sovétríkjanna að koma til höf-
uðborgar sinnar um 23. ágúst,
þegar liðin verða 25 ár frá því að
Rúmenía slleit samvinnu sinni við
Þýzkaland og getok í lið með
Sovétríkjunum. Þessa afmælis
verður minnzt með ýmsuim há-
tíðahöldum og þótti fara vel á
því að vináttusáttmélinn við Sov-
étríkin yrði undirritaður þennan
dag.
Fréttaritari AFP segir að rúm-
ensikum embættismönnum hafi
skilizt á sovézkum sendi'mönnum
i Búkárest að leiðtogar Sovát-
ríkjanna muni „kurteislega af-
þatoka“ heimboðið, og sé ástæðan
óánægj’a þeirra mieð sjálfstæða
utanríkisstefnu Rúmena sem
Ceausescu forseti og flok'ksleið-
togi ■ ítrekaði mjög eindregið á
tiunda þingi rúmenska flokksins.
Fréttanitarinn bætir við að
leiðtogumríSovétríkjanna hljóti að
vera ljóst að Ceausescu njóti ó-
venjulega eindregins • fylgis í
flokknum og meðal rúmensku
þjóðarinnar. Hann hafi verið
endiurkjörinn aðalritari flokksins
Telja miá vísit að tunglfarið
verði látið íenda hægri lendingu
a jörðinni og þá að lfkindum á
Indlandshafi eins og fyrirrennar-
arar þess, Sond-5 og Sond-6, en
þó er til'gáta um að það verði
ekki látið lenda í sjó, heldiur á
lan<ji,(pgl iþá væntanlega í ná-
grenni við sovézl^u geimrann—
sóknastöðina í Bajkönúr í Kas-
akstain.
Áður en skýrt var frá því i
Mosfcvu í daig að tunglfai-ið væri
á leið til jarðar, höfðu vísánda-
menn í athuganastöðinni í Jodrell
Bank á Englandi sem fylgzt
höfðu með ferðuim þess, sagt að
svo virtist seim það . hefði hafið
ferðina til járðar aftur. Sir Bert.
rand Lovell sagði ' að það gæti
virzt sem Sond-7 væri aif alveg
sömiu gerð og fyrirrennararnir
tveir, en það væri búið betri og
fulilkomnairi taskjuim.
Ráðstefna um Háskóla íslands
Framhald af 1. síðu.
efcki fara í próf. Sú var niður-
staða hópsins, að munnleg próf
muni enn um sinn notuð, enda
er það gert víða um heim. Svo-
kölluð „krossapróf“ eigi hinsveg-
ar fullan rétt á sér, til þess að
próifa byrjendur og bein þekk-
ingaratriði þeirra, — hinsvegar
séu slík próÆ óhæf til þess að
meta skapandi huigsun.
BA-próf í raunvísindum
Raunvísindahópur starfaði að-
eins fyrra daginn og ræddi ma.
ítarlega það fyrirkomulag, að nú
geta menn innan verkfræðideild-
ar tekið BA-stig í ýmsum grem-
um raunvísinda. Það var þó mik-
ið áhyggjuefni, þeim sem þessi
mál ræddu, að slíkt nám veitir
aðeins kennsluréttindi við gagn-
fræðaskólana; þessu þyrfti að
breyta og halda opnum fleiri
leiðum til frambaldisnáms. Þar
við bætist, að svokallað Matthí-
asarnámskeið (í kennelu- og upp-
eldisfræðum) tefur menn að ná
áðurgreindum gagnf ræðaskóla-
réttindum- Einnig kornu fram hjá
raunvísinda'hópnum bugmyndir
um' nám hérlendis í hagnýtri
stærðfræði og sameiginlegt nám
í læknisfræði og lMfræði á fyrsta
ári-
„Manngerðamasltína“
Hópurinn,, sem um Háskóla-
pólitík fjallaði, lagði áherzlu á
það, að stúdenitar eru stétt og
hafa efcki endilega sömu hags-
rnuna að gæta og háskólakennai -
ar, þótt náin samvinna sé æski-
ieg þeirra í millum. Heldúr
f.'ku háskólakennarar hópsins
j ctta sjónarínið stúdentanna ó-
sfinnt upp. Hópurinn ræddi það
einnig, að kennslufyrirkomulagið
h érlendis ýti undir aðgerðaleysi
nemenda og minnzt var á prófess-
or Marcuse, en hann hefur sem
kunnugt er varáð Við þvi, hví-
líkar ma.nngerðamaskínur háskól-
ar séu að verða. Háskóli íslands
er að sögn hópsins sama markinu
brenndur og stuðlar með embætt-
ismannaíramleiðslu sinni að við-
haldi 19. aldar þjóðfélags á Is-
landi.
Þjóðfélagstengsflum
ábótavant
Margt fleira athyglisvert er í
niðurstöðum þessara umræðuhópa.
Tengslum háskólans við þjóðfé-
lagið virðist mjög ábótavant, enda
hefur fram til þessa mjög verið
forðazt að ræða mólefni hams.
Þagnarskylda ríkir meðal þátttak-
enda ó deildarfundum og virða
fulltrúar stúdenta hana en segja,
að þegar eitthvað leki, sé það
óvallt fi-á háskólakennurunum
sjólfum komið! Allt skipulag há-
skólans þarf að vera opnara-
Deildaskipting hérlendis er enn í
mjög föstum skorðum, víða
kenndar áratuga gamlar bækur,
eða eins og einn þátttakandi ráð-
stefnuinnar komst að orði: „Það
er ekki kennt námsefni heldur
ákveðnar bækur“- Þessu þarf að
breyta og gefa þá kennurum meira
vald til að velja námsefni.
„Glcymið ekki garminum
honum Katli“
Það köm ennlfremur greinilega
fram á þessari ráðstéfnu, að
valdavél háskólans er afar sein-
virk, tekur jafnvel þrjá mónuði
fyrir eitt bréf að komast gegnum
hana alla- I reynd hafa stjórn-
málamenn haft mjög mikil völd
um málafni háskólans; þannig
hefur ætíð veriö hleraö fyrirfram
hjá menntamálaróðherra, hvað
hann vildi í té láta. Menntamála-
ráðherra hefur þannig haft mdVg-
falt meiri völd í málefnum há-
skólans, en hann vill nú sjálfur
vera láta.
Sharon Tate — á myndinni — var kunn íyrirsæta áður en hún hó£ íeril sinn í kvikmyndum.
Leskkmm Sharon Tate myrt ásamt fjórum
gestum hennar I húsi hennar í Hollywood
HOLLYWOOD 11/2 — íbúar
auð'miannaih'Verfannia í Holly-
wood eru skelfingu lostin.ir eftir
hroðaleg morð sem þar voru
framin fyrir og um helgina.
Á lauigardag fanaist leifckonain
Sharon Tate, 26 ára gömul eig-
inikona hins kunna pólska kvik-
myndastjóra Romans Polanskis,
myrt í lúxusvillu sinni í Bel
Air-hverfinu í Hollywood. Fjög-
ur önnur lík þriiggja karla og
koniu sem höfðu einnig verið
myrt fundust í húsinu og á lóð
þess. Þau voru 26 ára gamail
eigaoiidi hárgreiiðslustofa í La.nd-
on, New York, San Francisco
og Hollywood, Jay Sebring að
náfni, 26 ára gömul vínkóna
Sharonar, Abigail Folger, dóttir
bandarísks auðmanns, 37 ára
gam'all pólskættaður kvikmynda
framleiðandi Voytek Fykowski
og voru þau öll gestir í húsinu.
Fimmta l'í'kið fanrnst á fram-
sæti bíls sem stóð fyirir utan
húsið, af 18 ára gömlum pilti,
Steven Pant, sem ekki mun hafa
verið í kunningjahópnum.
Mairgar hmífstunigur fundust í
hverju líki. en þó leikur grun-
ur á að hin myrtu hafi verið
skotin til bana. Reipi hafði ver-
ið reyrt um hálsana á Sharon
Tate og Jay Sebring og þau
þanmi'g henigd upp í bjálka. Lík
hinma tveggja fundust á lóðinni
fyrir utan húsið. — Þettia var
eins og vígvöllur, sagði lögreglu-
maður. Blóð var hvarvetna.
Sharon Tate var aðeins í nær-
föfum, ein Sebrin.g var alkiædd-
ur. Svartri hettu hiafði verið
smeygt yfir höfuð hans. Sharon
Tate var þunguð, komin rúma
sjö mánuði á leið.
Skömmu eftir að likin fund-
ust vair 19 ára gamall húsvörður
í lúxusvillunni, William Garret-
son að nafni, handtekinn, sak-
aður um morðin. Hann kveðst
vera saiklaus, og lögregllan virð-
ist ekki hafa neinar óyggjandi
sannanir fyrir sekt hans.
Roman Polanski var í London
þegar morðin voru framin, en
skundaði strax í gær vestur um
hiaf. Hann kveður enigan fót fyr-
ir sögum sem komið hafa upo
um að kona h-ans hafi umgeng-
izt eiturlyfjaneytendur sem lagt
hafi stund á galdrakukl, em
mairgt þykir benda til að um
,,ritúalmorð“ eða „mannfórnir"
hafi verið að ra^ða.
íbúar auðmiannahverf'anna í
Hollywood voru ekki búnir að
jafnia sig eftir fréttina a,f þess-
um hroðalegu morðum. þegar
það spurðist að í nótt hefðu
miðaldra hjón sem bjuggu ekki
alllangt frá heimili Sharonar
Tate verið stungin til bana. Öll
verksummerki gátu bent til þess
að sami morðingi eða morðingj-
a.r hefðu verið þar að vei-ki.
Blóðslettur voru um allt hús
þeirra hjóna. sem hétu Leno og
Rosemary La Bianca. Hettu
hafði einnig verið smeygt yfir
höfuðið á eiginmanninum, en
raftaug 'i-eyrð um hálsinn' á
konu hans.
til tfimim ára í stað fjögurra eins
og áður tíðkaðist og að kjöri
hans hafi staðið allir 2.000 fuil-
trúamir á fiokksiþmginu, en ekki
200 manna miiðstjóm seimi áður
kaus aðallritarann.
Geysilegur mannfjöldi hylttti
Ceausescu í gær þegar hann cnpn-
aði mikla iðnaðarsýningu sem
haldin er í tilefhi af 25 ára af-
mælinu. Sendiherrar Sovétríkj-
amma og Kína voru báðir við-
staddir opnun sýningarinnar.
Sovézki fuliltrúinn á flokksþing-
inu, Katúséf, úar þar eininig. Um
60.000 rúmensk fyrirtæki sýna
fraimieiðslu sína á þessari sýn.
ingu.
Floikksiþinginu vav sll'itið í
Búkarest í dag, en það hafði
staðið sex daga. I tilkynningu um
þingið segir að það hafi einróma
samþykkt skýrslu þá sem Ceaus-
eiscu aðalritari fllutti í upphaíi
þess og þá um leið lýst einróma
fylgi sínu við stefnu og störf
flofcksins síðan á 9. þinginu 1965.
Flofcksþingið samþykkti einnig
einróma drögin að næstu fimm
ára áætlun sem verður í gildi
1971-1975. sivo og frumdrög að
þróun eflnahagsilífsins allt fraim
tiíl 1980.
Einnig var samþykkt einróma
að bæta inn í tilkynninguma um
störf þingsins kafla þar sem lýst
er yfir samstöðu flofcfcsins mað
öllurn öðrum koimmúnistaflokfc-
um og öllum öflum sem berjast
fyrir friði og framföi-um.
Stjórn Rumors
hlaut þingtraust
RÓM 11/8 — Minnihlutastjpm
Mariano Rumors á ítalíu hlaut
um helgina traust fulltrúadelldar
þingsins með 346 atkvæðum — 50,
atkvæðum meira en hún þurfti-
Báðir ai-mar hins klofna sósíal-
istaflokks veittu stjórninni traust
sitt.
Frankinn oq EBE
Framhald af 1. siðu.
á írönskum landbúnaðarafurðum
í hinum fimrn aðildarríkjunum
verði takmörkuð.
Gengislæfckunin hefur netfni-
lega í för með sér að franskir
bændur munu standa enn betur
að vígi í samkeppninni við bænd-
ur hinna aðildarrí'kjanna, nema
sérstakaþ ráðstafanir verði gerðar
Framkvæmdastjórnin leggur bví
til að verð það sem frönskum
bændum verði greitt fyrir afurðir
sínar utan Frafcklands verði lækk-
að sem svarar gengislækkuninn'
Verði það ekki gert mun efcki að-
eins sverfa að bændum annarrn
aðildarríkja, og þá einkanlega
Vestur-Þýzkalands, heldur má vi*
því búast að franskir bændur
auki enn framleiðslu sína, einnir
af ■ afurðum sem- þegar eru ttl
mifclar birgðir a.f, eins og t- d-
smjöri og hveiti-
Framkvæmdastjórnin leggur til
að verðlæfckunin til 'fránskra
bænda verði í gildi til ársloka
1971, en eftir það ættu þeir að
fá aftur fullt verð fyrir afurðir
sínar.
SUBURNCSJAMCNN!
Hin árlega haustútsala hófst mánudaginn 11. ágúst.
Meöal annars: Mikiö úrval af nýjum ullarkápum, pils, kjólar, úlpur.
peysur, karlmannaskyrtur og margt fleira.
MISSIÐ EKKI AF EINSTÖKU TÆKIFÆRI TIL GÓÐRA INNKAUPA.
Kyndill — Klæðadeild