Þjóðviljinn - 22.10.1969, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 22. oktctoer 1960 — ÞJÖÐVXLJINN — SlÐA ^
Félagsfundur
í Æ.F.K.
verður haldinn fimmtudag 23/10 kl. 8.30.
DAGSKRÁ:
1. Starfsáætlun ÆFK.
2. Starfsgrundvöllur ÆF.
I
Áríðandi að allir mæti!
STJÓRNIN.
Útboð á lyftum
Tilboð óskast í smíði og uppsétningu á
lyftum fyrir húsið Suðurlandsbrau't 2.
Útboðsgögn eru afhent á Teiknistofunni s.f-
Ármúla 6 gegn 1000,00 kr. skilaitryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað mánud.
1. des. n.k. kl. 11 'f.h.
KENT
Með hinum þekkia
Mieronite filter
er eftirspurðasta
ameríska filter sígarettan
Svefnbekkir — svefnsófar
fjölbreytt úrval.
□ Beztu bekkimir — bezta verðið.
□ Endumýið gömlu svefnhúsgögnin.
SVEFNBEKKJAIÐJAN
Laufásvegi 4 — Sími 13492.
A thugasemd frá Lmdswirkþn
■ Síðdegis í gær barst I’jóð-
viljanum greinargerð frá for-
manni stjórnar Landsvirkjunar
og framkvæmdastjóra liennar
varðandi stofnkostnað og fram-
leiðslukostnað raforku frá Búr-
fellsvirkjun og söluverð rafork-
unnar til alúminbræðslunnar í
Straumsvík. Fer grcinargerðin
hér á eftir ásamt athugasemd-
um Þjóðviljans.
„f tilefni ummæla á Alþin'gi
um stofnkostnað og framledðslu-
kostnað raforku firá Búrfells-
virkjun og vegna blaðafrétta um
saimia mál, þykir okkur rétt, að
fram komi eftirfarandi upplýs-
ingar um málið. Það skal þó tek-
ið fram, að lokaaippgjör kostn-
aðar vogna fyrsta áfanga Búr-
fellsvirkjunar er enn ekki lokið,
og er því á þessu stigi að nokkru
um bráðabirgðaáætl.anir að
ræða..
1. — Til þess að fá viðunandi
samanburð á nýjustu sitofnkositn
aðaráætiun fyrir Búrfelisvirkj-
un og þeim áætlunum, sem upp-
hafleig'a voru gerðar, er nauðsyn-
legt að líta á tölur um virkjun-
ina fuligerða, þar sem ýmislegt,
sem áður átti að koma í síðari
áfanga, hefur nú þegar verið
framkvæmt. Samkvæmt nýjustu
töium er áætlað, að stofnkositn-
að'ur Búrfellsrvirkjunar fuii-
gerðrar að meðtöldum vöxtum á
byggingartíma nemi 3760 milj.
kr., en umreiknað í dollara nem-
ur stofnkostnaðurinn 42,7 milj.
dollara. Upphaflega áætlunin var
hins veigar 1840 milj. kr. að með-
töidum vöxtum á byggingartíma,
sem var á þávenandi gengi 42,8
milj. dollara. Stofnkositnaður
virkjunarinnar í dollurum er því
svo að segja hinn sami og upp-
haflega var reiknað með, en það
skiptir meisitu máli varðandi
sölusamninginn við álbræðsiuna,
þar sem verðið er þar reiknað
í dollurum.
Þá skal tekið fram, að í fram-
angreindum tölum er reiknað
með, að byggð verði tiltölulega
lítil miðlun í Þórisvaini, er ein-
Orðtakasafn
Frámhald af bls. 2
né giata gildi sínu. Þar er
komi.nn til skjalanna megin-
hiuti ísienzkra orðtaika frá
gömlum tima og nýjum og fer-
ill þeirra rakinn til uppruna-
legrar merkingar. Segja má að
orðtök séu að ýmsu ieyti hlið-
stæð miálsháttum, þó að reynd-
ar séu mörk þair á milii eins og
höfundurinn skilgreinir í for-
mála fyrir fyrra bindinu, og
í báðum tilvikum er um að
ræða einskonar aldaskuiggsjá.
sem í einföldu formi og oft á
skemmtilegan bátt, speglar lífs-
reynslu kynslóðanna, menningu
þeirra, hugsiun og tungutek.
íslenzkt orðtakasafn er mik-
ilvægt uppsi'áttanrit námsmönn-
um, kennurum og öðirum, sem
leita þekkingar á tiungu sinni.
Þá geta ekki síður ræðumenn
og rithöfundar sótt þangað
þjóðlegan orðaforða og jafn-
framt afl'að móli sínu dýpri
mierkingar. f lok síðara bindis
er nákvæm sikira um síkiamm-
stafanir hei mi Xdarrita, sem
gerir auðvelt að nota ritið á
fróðlegan hátt. Bókin er 306
bls. að stærð, prentuð í Plrent-
smiðju- Jóns Helgasonar og
bundin í Féteigsbókbandinu. Fé-
laigsmannaverð er kr. 495,00.
göngu miðaðist við þarfir Búr-
fellsvirkjunar. Nú er hins vegar
í aitbugun að ráðast í miklu
stærri miðlun með tilliti til ör-
ari uppbyggingar raforkukerfis-
ins og nýrra virkjana í Tungna-
á, svo og enn frekari stækkana
Búrfellsvirkjunar síðar.
2. — Áætlað er, að 210 MW
virkjun við Búrfell gefi 1720
milj. kílóvattstunda á ári. Sé
framleiðsiukostnaður orkunnar
miðaður vdð 7% vexti og 40 ára
afskrift með annuiteti, en 40 ár
eru talin hóflegur afskriftatími
mannvirkja af þessairi tegund,
verður framleiðsluverð kilóvatt-
stundiarinnar tæpir 19 aurar.
Umsamdð raforkuverð til ISAL
er hins ’Vegar 26,4 aurar á kíló-
vattsfcund fyrstu 6 árin, en síð-
an 22 aurar á kílóvafctsfcund.
Þótt enn sé ekki búið að full-
prófa fyrstu þrjár aflvéternar í
Búrfelli, er þó rétt að skýra frá
því, að allar líkur benda til þess
að þær muni skila allt að 15%
meiri afkösfcum en reiknað hef-
ur verið með í áætlunum, þ.e.a.s.
240 MW í stað 210. Þagar hægt
verður að fullnýta þetta a£L,
mun það lækka framleiðslu-
kostnað raforku í Búrfellsvirkj-
uninni sjálfri ofan í 16 aura á
kílóvafctstund. Mundj hér skap-
ast svigrúm til að leggja veru-
legt fé í frekari miðlunarmann-
virki.
Framangreindar tölur miðasfc
við fullnýtingu virkjunarinnar.
Þar. til það mark fer að nálgast
á árunum 1973-74, eftir að ál-
bræðsian er fullbyggð, mun
virkjunin að sjálfsögðu ekki geta
staðið unddr fullum afskriftum,
því að fyrsfc i stað er virkj-
unin ekki nema hálfnýtt,
en lan-gmestur hlutj kostnaðar-
ins áfallinn. Þetta var að sjálf-
sögðu ávallt vitað og er síður en
svo nýtt fyrirbrigði um vatns-
aflstöðvar en að sjálfsögðu
hefðu byrjunarörðugledkarnir
orðið miklu meiri, ef stækkun
álbræðslunnair og virkjunarinn-
ar hefði ek'ki verið flýtt, svo
ekki sé minnst á útkomuna, ef
virkjað hefði verið við Búrfell
fyrir hinn venjulega miarkað
eingöngu.
3. — Eins og öllum er kunn-
ugt, sem fylgzt hafa með gangi
þessara mála, hefur aldrei ver-
ið farið dult með það, að, fram-
leiðsluyerð Búrfellsvirkjunar
lægi mjög nærri söluverðinu til
ISAL. Á Wnn bóginn hefur ver-
ið lögð áherzla á hinn geysimikla
óbeina hag, sem Landsvirkjun
og þjóðfélaginu í heild væri af
þessum sölusamningi. Liggur
þessi bagur fyrst og fremst í
tvennu:
í fyrsta lagi gerir samningur
um orkusö'lu til stóriðju Lands-
virkjun kleift að ráðast í miklu
stærri og hagkvæmari virkjun
en ella, en það mun hafa veru-
leg áhrif til lækkunar á fram-
leiðsluverð raforku til almennra
nota á komiandi árum. miðað við
það, sem annars hefði orðið.
Hefði Landsvirkjun raunar
reynzt gjörsamlega ófcleift að
ráðaet í Búrfellsvirkjun án siíks
samnihgs, svo að uppbygging
raforkukerfisi n s á næstu árum
hefði orðið að vera í formi
smáma og óhagfcvæmra virkj-
ana.
í öðru lagi er raforkusamn-
ingurinn við ISAL grundvöllur
þess, að ráðizt hefur verið í
byggingu álbræðslu hér á 1-andi,
og hann er því undirtsfcaða þeirra
miklu tekna í formi vinnulauna,
skatta og ýmiss konar þjónustu,
sem bygging álbræðslunnar hef-
ur þegar haft í för með sér og
mun halda áfnam að hafa á Irom-
andi árum.
21/10 — 1969
Jóhannes Nordal
stjómarformiaður
Eiríkur Briem
framkvæmd'asfcjóiri,‘.
ATHUGASEMDIR
1. — Upphaflega áætlunin um
kostnað af fyrri hiute Búrfells-
virkjunar var 25,8 miljónir doll-
ara. í júnílok var kostnaðurinn
hins vegar kominn upp í
32.572.000 dollara. Það er sem
næst 25% hækkun. f þá töliu
vaniter vexti á byggingartíman-
um, tolla og skatta, gengistep á
innlendum kostnaðj sem allur
var greiddur með erlendiusm lán-
um, greiðslu fyrir vatnsréttindi
og kostnað við gasaflsstöð. Þeg-
ar þessir kostnaðarliðir eru með
taldir er kostnaður kominn upp
í 3.770 miljónir króna.
2. — Til þess að fullgera virkj- -
unin.a þarf að bæta við vélum
og ganga frá miðlunarmannvirkj-
un. Talsmenn Landsvirkjunar
viðurkenna að kosfcnaður af
miðlUnarmannvirkjum, eins og
hann verður í raun og veru. sé
ekki reiknaður með í töium
þeirra. Sé hann reiknaður á-
samt vélum kemst kostnaðurinn
við Búrfellsvirkjun fullgerða
upp í 4.370 miljónir króna.
3. — Reksturskosfcnaður raf-
stöðva hefur hér á landi alltef
verið reiknaður 10% af bygg-
ingarkosfcnaði. Sé það gert er
reksturskostnaður 377 miljónir
króna. Orkumiagnið er 840 milj-
ón kílóvattstundir og kosfcnaður
á kílóvattstund þannig 45 aurar.
f fuilgerðri virkjun verður
rekstursikositnaður á sama háfct
437 miljónir króna á ári. en
orkumiaignið 1.680 miljón kíló-
vattstundir. Kostnaður á kíló-
vaffcstund verður ‘26 aurar.
4. — f afchuigasemd forsvairs-
manna Landsvirkjunar er ekki
hróflað við þessum sfcaðreynd-
um. Hins vegar er reynt að taitoa
ui>p nýjar aðferðir tii þess að
reikna út framleiðslukositn'að á
raforku, aðrar en þær sem allt-
af hafa tíðtoajrt hér á landi. Þeir
menn sem taifca upp slíka iðju
viirðasfc hafa meiri áhuiga á að
flækja þetfca mál en sikýra það.
5. — Hinn „óbeini hagnaður,‘
sem um er talað er allt annað
viðfangsefni og snerfir ekki við-
skiptaisamningana milli Búr-
fellsviykjunar og alúmínhræðsl-
unnar. Það er hins vegar tii
miarks um að forsvarsmennirnir
sjálfir telja samninginn hæpinn
þegar þeir verða að grípa til
siíkra rak.a hionum til réttteet-
ingar. M.K.

Stöður hjúkrunarkvenna við Geðdeild Borgarspít-
alans, Hvítabandinu, eru lausar til umsóknar.
Upplýsingar veitir forstöðukona Borgarepítala'ns
í síma 81200.
\
Reyk'javík, 20. 10. 1969.
Sjúkrahúsnefnd Reykjavíkur.
íbúð i
Hlíðunum
Læknanemi með konu
og 1 barn óskar eftir
lítilli þriggja herbergjp
íbúð sem fyrst
í Hlíðunum eða næsta
nágrenni.
UPPLÝSINGAR
í síma 16789.
Iðnaðarhúsnæði
(verður að vera á jarðhæð)
frá og með nass'tu mánaðamótum. — Upplýsingar
í símum: 12880 og 10099.
SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR
SKOR Kveniimiskór Margir litir Gerið góð kaup Vinnubotnsur VÖRUSKEMMAN SKÓR
Mifcið úrval Grettisgötu 2 Ballerinasbór f/
% o H Karlmamiaskór Barnaskór í úrvali 9 litir &
Mikið úrval GOTT VERÐ Allar stærðir W W
cc SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR SKÓR in SKÓR
7515
4
4