Þjóðviljinn - 27.01.1970, Síða 7

Þriðjuidagfur 27. janiúar 1970. — ÞJÓÐVIiLJIiNN — SlÐA 'J
Sovézk furðukenning
MOSKVU APN. — Tvedr
ungir vtísándameinin sovézíkir,
Vasín og Sjerbaikof, hafa birt
í hinu útbreidda æskulýðsdag-
blaðd Komsomolskaja Pravda
tntjög furðulega og djarfa
kenningu um tunglið. Grein
siína nefna þeir „Er tunglið
sköpuniarveilk slkynseiminnar?'*
og bera þeir í henni fraon
þá tilgátu, aö tungdið ségervi-
hnöttuir jarðar, seim óþekkt
menningarfélag í geimnium
haifi búið til fyrir um bað
bil miljarði og sjö hiundruðog
fimmtíu mdljónum ára.
Höfundamir byrja á því að
vísa á bug þrem helztu til-
gátum um myndiun tunglsins
(að tungiið hafi verið hliuti af
jörðinni; að það hafi myndazt
úr sjálfstæðu rylækýi; að það
haifi dregizt að jörðu fyrir
sakir aðdráttaraifls hennar og
orðið að fyllgihnetti hennar).
Hinsvegar bera þeirframiým-
isleg forvitniíleg rök fyrir því
að tunglið sé „tilbúið". Þeir
telja að tumigllið sé holt að
innan, gert úr tveim löguim.
Hið innra sé allt að 30 kim
á þykkt og giert úr mijög
hörðuim máltmii, en hið ytra
sé allt að fjórir km á þykkt
og sé úr hitavamairefnum (þ.
á.m. iyki). Þeir skiýra mynd-
un stórra gíga á tunglinumeð
því, að stórir' toftsiteinar haö
rekizt á þa.ð, flarið í gegnuim
yfirborðsllagið en numið sitað-
ar við innra lagið. Vasín og
Sjeirbafcaf, vilija trúa því, að
hinn holli hluti tuniglsins hafi
veirið géymsllustaður fyrir ellds-
neyti og vettvangur viðgerða-
stöðva fyrir geimsfcip frá
■menniimgu utan jarðar, s©m
síðair hafi að líkindum hætt
að nota tunglið í sína þáigu.

fc^S^-öilÉ

-'Á'k

u. Wli .1 i'ilat»rí* VWy < ’v JsSÍMi’hc \ ■ '■

Lindargötuskólinn í Reykjavík:
Nemendur spyrjá
Gylfa: Hvert stefn-
um viB með náminu?
A síðastliftnu ári var ákveð-
ift að koma á fót framhalds-
deildum fyrir gagufræftinga og
landsprófsnemendur á fjórum
stöðum á landinu. — Hér í
Reykjavík hefur slikur skóli,
Lindargötuskólinn, verið starf-
andi á fjórða mánuð, án þess
yfirvöld menntamála á Islandi
hafi sinnt ítrekuðum beiðnum
skólanemenda um að fá að vita,
hver stefnan sé með námi
þeirra og hver réttindi það
veiti.
Vegna þessa hefur nemenda-
ráð sfcólans nýl. sent mennta-
málaráðherra, Gylfa Þ. Gísla-
syni, bréf um þetta mál. Bréfið
er undirritað af formanni nem-
endaráðsdns og fer hér á ef'tir:
„Reykjavík, 24. janúar, 1970.
Herra menntamálaráðherra.
Með eftirfarandi orðum læt
ég í ljós óánægju þorra nem-
enda, er nám stunda í frarn-
baldsdeildum gagnfræðaskóla
nú í vétur, en eins og kunnugt
er, eru þaar til húsa í gagn-
fræðaskólanum við Lindargötu.
Eins og flestum er kunnugt,
var á sl. ári ákrveðið að koma
á fót framhaldsdeildum fyrir
gagnfræðinga og landsprófs-
nema, á fjórum stöðum á land-
inu. Hér í Reykjavík vaæ skóli
þessi settur 14. októþer 1969,
og hófst kennsla fjórum döigum
siðar. . ....
Háði það mjöig þyrjun
kennsiunnar, að ekki voru fá-
anleigtar nema lítið brot þeirra
bóka, sem gert var ráð fyrir
að lesnax yrðu, og gait því
kennsla ekki haifizt í sumum
greinum, fyrr en seint og um
síðir. Til að mynda fengum við
bók þá, er ætluð skyldi til
kennslu í efnafræði ékki fyrr
en dálítill tími var liðinn af
kennslutímöibilinu. Þá loksdns
er hún kom, sáum við að bók-
in var eingöngu byggð upp á
tilraunum, og enn sem komið
er höfum við ekki baft aðsitöðu
til að gera eina einustu efma-
fræðiitilraun, þar sem þau taeki
sikortir, sem til þeirra þarf. Er
ástanddð uggvænlegt í þeim
efnum, þar sem við gömgum
bxiátt undir miðsvetrarpróf í
þessum fræðum.
En þetta ér aðeins látið dæmi
um flaustur það, sem borið
hefur á í skóia þessum. Fleira
mætti til tína.
Nú eru rúmir þrir mánuðir
liðnir frá því skóli þessi tók
tU starfa, en þrátt fyrdr það
vitum við ekfci ennþá hvaða
rétitindi við fáum að námi
loknu, eða að hverju vdð get-
um stefnt með þesisu námi.
Þrátt fyrir ítrekaðia beiðni
finnst okkur að málum þessum
hafi ekki verið sinnt sem
skyldi. Er það þvi ósk okkar
ailra, að mál þetta verði tefcið
fyriir sem fyrst, þar sem okfcur
finnst að það þoli ekki medri
hið, en það befur orðið að
þola.
Framtíð þessa ágæta sfcóla,
Fnaimlbaid á 9- stfðu.
Hans A. Clausen:
HUSIÐ
HEIMILI MITT
Þegar ég sezt niður til að
hripa niður þessar línur, ledt-
ar hugur minn til allra þeirra
vandamiáíla sam virðast steðja
að oklkar litla eyþjóðfédagi.
HagSkýrslur nágrainnaþjóða
akfcar siýna, að sl. ár hefur
verið þeim hagfcvæmt, atvinina
næg og vaxandi vélmegun al-
mennings. Við hölfum aðra
sögu að segija: Aldirei meira
atvinnuileysi áður þeikkt- Hvað
velriur? Er svona örðugt að
stjórna þessu litla þjóðfélagi?
Dýrtíðin vex með degi hverj-
um. Dýrtáðin, þetta ósfcatoarn
rfkisstjiórnarinnar er svo vel
alið að engin dærni eru til.
Kaup er lægra en í noktoru
öðru nágrannariiki otokar, bæði
í austri og vestri. Dandlflótti
er það kallað og er réttnefni.
FVMk úr öllum stéttum fllytur
úr lamdi, annað hvort í at-
vinnuleit eða alllfarið. Mestur
hluti þessa fólllks eru iðnaðar-
menn.
Atvinnuleysd iðnaðairmianna
hefur verið gífurlegt. Hvers
vegna? Stór samdráttur í bygg-
imgum og svo að verið er að
gera byggingariðnaðinn aðfjöl-
slkylduvinnu eða frfstunda-.
vinnu byggjenda. Þetta er
eðlileg aflleáðinig af því lána-
kerfi sem við búum við. Hús-
naeðismálalánin eru jafnvel
máðuð við að útrýrma iðnaðax-
vinnu og færa vinnu þeinra
yfir á húsbyggjanda. Télja
ráðamenn þjóðarinnar að þetta
sé þjóðánni í hag?
Bg vil koma hér með dæimi
um það . öniglþveiti sem búið er
að stofna til í byggimgaimál-
uruuim.
1 neðanverðu Breiðholti er
verið að byggja svokölluð par-
hús. Húsin eru 8-10 í lengju-
Hvert hús er einkaeign. Þessi
hús væri hægt að steypa öll
upp í edou, en því fer fjarri
að swo sé gert. Það paufast
hver við sitt, sum húsin eru
komin undir þak, önnur eins
og rústir. Meístari er á hverju
búsi, svo að þeir eru jafnmarg-
ir og iðngreinarnar, að undan-
skildum málurum. Hér á landi
málar almenningur mákið, lA
Wuti þjóðarinmar er listmálar-
ar og % hlutar húsaimálarar.
Með öllu þessu brölti íbygg-
ingariðnaði hefur okkur tékizt
að byggja dýrustu hús í heiimi
og er þar ektoert miðað við
fólfcsfjölda.
Annað dæmi um sömu fjár-
munasóunina er hve máikið «*r
byggt af módel-húsum, svo fár-
ánlegu-n að orð fá ei lýst.
Snobb og „eikki sama og hjá
öðruim“ hefur einkennt þessa
steinkaissa, sem kallaðir eru
hús. Á einurn stað í Fosswogs-
hvenfi kiorn ég að svo sfcraut-
miklum útidyrum og umbúnaði
að mig ralk í rogastanz. Hurð-
in var þyklk, úr eik, með
smfðajámslömuim (fafskar lam-
ir). Gluggi var til hliðar, með
lituðu blSdistuðu gleri. Fyrir
glugga að utan var lauf . og
blóm úr smíðajámi. Já, því-
lífct skraut! Allt þetta skraut
naut trausts og lána úr Hús-
næðismálasjóði. Ég hitti þama
að máli trésmið (sem ennþá
er héma heima) og spurði um
lMegt verð á ölluim þessum
umibúnaði. Hann sagði: Ja, ég
veit að þetta . kostar 170-189
þús. kr.
En nú kemur rúsanan í pylsu-
endanum: Þetta var einta húsið
af 8 raðhúsum sem búið var
að setja í útidyraihurð. . Hvað
gera hinir sjö? Áfram, ísilend-
ingar!
Ég hef nú talið hér upp að-
eins fó dæmá um hyggindi O'g
sparnað (!) í byglgingiarmiáluim
okfcar. Það er uggvænleg þró-
un að stór fjöldi iðnaðanmanna
fer úr landi til skemmri eða
lengri dvalar. Þó má vera vissa
fyrir því að gleði ríklr í her-
búðuim þeirra manna sem mest
hafa mítt niður iðnaðarmenn
og kennt þeim um hve íbúðir
eru dýrar. Nú gefst þeim táeki-
færi til að lækka íbúðaverðið
með fjölsikylduvinnu. Sjálfsaigt
munu stjómmátelfflakkamir
létta þeim róðurinn við slíka
iðju. Þeir hafa barizt um at-
kvæði þessa fólks og haflaugg-
laust í atkvæðasnapi sínu náð
órangri sem réttlæti það öng-
þveiti sem ríkir í byggingar-
mólum ofckiDr. í dag.
★
Ég hef áður minnzt á það,
að % þjóðarinnar séu orðnir
húsamáílarar. Ég vil minnast
á þessá miál dálítið nánar. Vil
ég því koma hér með 'dæmi,
seom sanna hve mdfcil þjóðar-
nauðsyn þetta fristundastarf
er.
Máiluð var ein íbúð í 46 í-
búða jsamþýlisbiúsi. Þessi íbúð
var ætluð húsverðd og var f
kjailara. Ibúðin var tæpra 100
fermetra og mólningarkiositnað-
urinn var:
23.500 kr. vinna stov. mælingu,
6.400 kr. efni.
= 29.000,00.
Nú var gierð nókyæm rann-
sókn á því, hvemig þetta væri
hjá þeim ef sjálfir máluðu.
Eftir upplliýsingum sem fenigust
fór fólkið með 2050 kr. í'meira
efni á hverja íbúö en iðnlærð-
ur miólari. Nú haffði þetta fólk
orðið að kaupa áhöld, svo sem
málararúllu, pensla o. fl. Þetta
er vægt reifcnað 1000 krénur.
Þairna eru þá komnar 3050 kr.
á hverja fbúð. Þeitta gerir
140300 kr.
Þetta sýnir, að það er enginn
smávegis giióði í því að losna
við iðnaðarmennina og þeirra
þeikkinigiu og þjálfun úr bygg-
ingariðnaðinum. Nú liafa móln-
ingarverksmiðjur gert stórt á-
taik, þar sem þasr fundu upp(!)
beinh-víta og beingula Qáti öll-
um landslýð til aegnayndis.
Þessurn dásamlegu litum er
svo moðað á, á heimilumi, sfcrif-
stofum, frystihúsum, verkstæð-
um o. £1., o. fH. Það er sama
hvar. þú kemur, sama dýrðin
állsstaðar. Auðvitað er tölu-
verð tilþreytinig að hafa bein-
gúlt heima, t.d. fyrir mann
sem vinnur í frystihúsi sem er
miátlað beinhvftt.
í nýlegu heffti af „Bo bedre“
var grein um áhrif lita á miann-
inn. Það væri holl lesning fyr-
ir marga, ef henni væri snar-
að á fslenztou. Þessi grein er
slkrifuð af lœfcni og sálfræðingi.
Minnast þeir á þreytu, er gætir
hjá fóíllki sem oft staflar af til-
breytingarlausu vali á litum í-
búðia eða röngu litavali. Væri
þeitta ekfci holllt viðfangsefni
fyrir visdndamenn ofckar?
Að endingiu vil ég geita þess
að ek’ki ætti kaup okfcar iðn-
aðarmanna að fæla fólk frá að
notfæra sér þjálfun og þékk-
ingiu olklkar. Til samanburðar
mó geta þess að kaup trésmdða,
múrara og mólara á Norður-
löndum var á sl. ári 17 — 19
kr. norstoar eða 204 — 228 kr.
íslenzkar, en laun ofckar eru
fcr. 87,47 pr. klst.
Það er trúa mín að verði
etóki nú brotið blað í bygging-
armiálum okltoar hverfi úr landi
aillir olklfcar beztu fcraftar. Það
má ekfci ske. Þjóðin verður að
læra að notfæra sér þakkingai
sinna góðu iðnaðaxmanna. Ef
þjóðin téfcur upp samwinpu við
iðnaðarmenn og sýnir þeiim
verðsikuldað traust mun vera
haagt að byggja bæði ódýr og
vönduð hús.
Eitt vildi ég mlnnast á og
það er hve oft verttoamenn láta
hafa sig í það að fúsfca í iðn-
aðarvinnu, stundum till að
þóknast atvinnuréfcanda sínum.
Ég sikil eklki þá himdslegu und-'
irgefni. Þeir asttu að hafa það
hugfast að þeir eru að undir-
bjóða oltókar vinnu. Bkiki tníi
ég því að Guðm. J. Guðmunds-
son léti sMkt viðgatagast t. d.
ef iðnaðaxmenn byðu niður
kaup verkamanna. Hafl iðnað-
armenn gott fcaup, verða fcjör
verkamiann a betri; sú hef ur orð-
ið raunán t.d. í Svilþjlóö, Naregi
og Danmörku.
★
Brjótum a£ oíkíkMr þá Melklki
sem íslenzkt a-uðvald vill setja
ofckur í og stöndium saman í
baráttunni fyrir beitri launum,
betri kjórum öllum vinnandi
mönnum til handa. Gerið hið
nýja ár að baráttuári íslenzks
verkallýðs.
Stjómendiur þessa eyrfkis,
hverjir sem þeir eru hverju
sinni, verða að skdlja það að
mieð því að fflæmia úr landi
menn með iðnmenntun eruþeir
að prafa þá gröf sem geymir
þá hugsjón sem þeir þóttust
ætla að framlkvæma til betra
mannlífs á þessairi eyju norð-
ur við Dumbslhiaf.
Að lolkum vil ég aðedns
minnast á verfcaHýðsmól.
I röðum vinnandi stétta
virðast vaða uppi allsfcomar
ævintýramenn sem virðast til
þess cins kamndr að sfcapa
sundrung í , sitað sasmiheldni.
Þessir menn virðast veramóla-
liðar auðvaldslklhTku af versta
taigi, .en sem betur fer hafa
þessir menn flett af sér sauð-
argærunni, svo að auðvelt ætti
að vera fyrir verkalýðssinnaða
menn að forðast þá og tína
þessa óværu af verkalýðsihreyf-
ingunni.
Skrifað í Kópavogi,
Hans A. Clausen,
Kársnesbraut 33.
Finnar prenta
seðla
Seðlaprentverk Finnlands-
banka hefur nýlega lakið við
að prenta 6 miljónir tveggja
dínara seðla fyxir Banque Cen-
trale de Tunisie í Túnis. For-
ráðamenn bankans í Túnis
pöntuðu seðlana frá Finnlandi
að lokinni alþjóðlegri sam-
keppnj 1968. Þykir verk Finn-
anna hiafa tekizt með afbri-gð-
um vel og var þetta þó í fyrsta
skipti sem prentverkið prent-
aði útlenda seðla. Prentverk
þetta hefur unnið mikið að M-
merkjaprentun.