Þjóðviljinn - 20.05.1970, Qupperneq 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVTLJTNN — MiðvUcudagur 20. maí 1970.
Glsli Gu&mundsson
Fréttabréf frá Súgandafirði
Myndin er af skrifstofu Fiskiðjunnar Freyju.

Við þessa bryggju landa allir smærri bátar Súgfirðinga. Hvergi
á landinu munu vera önnur eins þægindi. Aflinn fer upp eftir
reim og niður í viktarkassa. Síðan fer hann f vatnsflaumi upp
eftir þeirri rennu sem sést á myndinni; þar fer fiskurinn í kassa,
sem síðan eru fluttir burtu með lyftara.
Suðureyri, 13. maí.
Vetrarvertíðin hér hjá oss
er nú liðin. Engir stórviðburð-
ir hafa hér skeð á því tímabili.
Tíð var yfirleitt mjög góð, þótt
einstöku sinnum hafi blásið
mjög óbyrlega. Heilsufar fólks
var yfirleitt mjög gott. Þó var
hér smápest á tímíabili í vet-
ur. Slys voru hér engin á
mönnum, og allir komu sjó-
menn heilir í höfn að lokinni
vertíð. Vetrarbátarnir bættu
allir laugardaginn 9. maí, þeir
sem ekki voru hættir áður, eins
og t.d. m.b. Hersár, sem bilaðd
13. marz í vetur. M.b. Stefnir
fór af stað til Eeykjavíkur 10.
maí. Ákveðið er að setja í hann
nýja vél, samsorta og þá, sem
fyrir er. f>að munu vera ein-
hvers konar býtti. M.s. Ólafur
Friðbertsson fór áleiðis suð-
ur til Reykjavíkur 11. maí.
Hann mun hafa farið til þess
að láta endurbæta ýmislegt um
borð hjá sér. Síðan mun bann
að líkindum fara á grálúðu-
veiðar. Ekki er enn afráðið,
hvað aðrir vertíðarbátar gera,
nema Björgvin. Hann fer á
handfæraveiðar. Þeir tveir bát-
ar, Jón Guðmundsson og Sig-
urfari, sem róið hafa frá 3.
apríl, urðu að hætta veiðum
að kvöldj 11. maí, vegna þess,
að fyrirtækið sitoppaði mót-
töku á fiski. í athugun er, þeg-
ar þetta er skrifað, hvort færa-
fiskur verður tekinn nú bráð-
lega eða ekki. Blíðviðri er hér
nú og mun vera um öll hin
vestfirzku höf. Sigurfari ætl-
aði að róa til 15. þ.m. — var
leigður þangað til — en Jón
Guðmundsson um óákveðdnn
tíma
Fiskiðjan Freyja er nú orð-
in. eða varð 2. maí, aðaleigandi
að öllu þvi, sem fsver átti, og
er nú alls ráðandi atvinnurek-
andi hér i firðinum, hvað fisk-
kaup og fiskvinnslu snertir —
og hefur reyndar verið það síð-
asta 1814 mánuð. Allra augu
mæna nú þangað upp — upp
til Fiskiðjunnar — og menn
heygja kné sín í auðmýkt fyr-
ir hvaða valdboði sem þaðan
kemur eða kanri að koma nið-
Ur til jarðarinniar.
Skemmtanalíf hefur verið hér
mjög sæmilegt. Fagranesið
kemur hér, eins og það hefur
gert í allan vetor, tvisvar i
vifcu með póst og fleira frá
ísafirði. Læknir kemur nú með
því í hverri ferð. Hann heitir
Kristj án Ragnarsson. Uppá-
haldsiag okkar Súgfirðinga er
um helgar: Hvað er svo glatt
sem góðra vina fundur o.s.frv.
Skipt um nöfn á
nytjaflski
Það miarkverðasta, sem skeði
hér eftir 17. marz var, að skipt
var um nafn á nytjafiski. Smá-
fiskur er nú kallaður Alþýðu-
flokkur, stórfiskur íhald, stein-
bítur Alþýðuibandalag og ýsan
Framsókn. Þorskur og stein-
bítur voru í vetur og vor í
miklum meiri hluita — 1488,3
tonn fiskuðust af þorski yfir
57 cm stærð — 738,4 tonn af
steinbít — 194,2 tonn af smá-
fisiki, sem er 43—57 cm — 49,2
tonn af ýsu og 58,1 tonn af úr-
gangsfiski, mest lóskötu, sem
svo er kölluð. Aðeins 4 flokk-
ar eru hér í kjöri til hrepps-
nefndarkosninga í vor. Fimm
menn á að kjósa, og ef atkvæði
falla eftir fiskimagni, þá fær
þorskurinn þrjá og steinbítur-
inn tvo. Annars mun atkvæða-
magn hvers flokks sennilega
ráða úrsiitum. Hér finnst eng-
inn Eggert G. Þorsteinsson.
Sjómönnum sumum er ekki
vei við að fiska eingöngu smá-
fisk — finnst bann verðlítill,
og fisifckaupanda finnst hann
léleg markaðsvara. Ýsan er
sennilega að ganga hér til
þurrðar, er berst samt harðri
baráttu fyrir lífi sinu og sinna.
Víxlapólitík er hér nokkur og
hefur verið undianfarin 10-12
ár áð mirinsta kosti. ef ekki
lengur. Það er eðli flestra
manna að stoara sem mest eld
að sinni eigin köku og nota þá
flest buigsanleg ráð. PÓIitísfcur
eldur er hér nokkur og helzt,
þegar eldur víns rennur í æð-
um manna. Og það er víst
sagt, að öl sé innri maður.
Áfengisverzlun ríkisins er á
ísafirði og hefur verið það í
fjöldia mörg ár. Skip koma hér
oft eftir fiskafurðum, því fisk-
framleiðslan hefur verið hér
mjög mikil miðað við fólfcs-
fjölda. Sterfca ölfrumvarpið er
enn ekki orðið að lögum, en
samt verður stundum vart við
box-umbúðir undian þeirri
veig, Lotoaballið var baldið um
siðusitu helgi. Leikflofckur frá
Patnetksfirði var hér á liaugar-
dagánn og leiksýning var kl. 15
og fcl. 21 við mjög góða aðsókn.
Leikritið hét Apafcötturinn.
legt og hjónasfcilnaðir mjög
fátiðir, enda hefur fólk kynnt
sér 7. fcafla fyrra bréfs Páls
postula til Korintumanna.
Verkafólk væntiT nú íastlega
eftir góðum kjarabótum í vor
og vonar eftir lagfærin,gu í
þeim málum og beinir nú huga
sínum í bið almenna bréf Jak-
obs og þá helzt í 5. kapítula
þess. Og í kosningabaráttunni
værí gott að fletta upp í sama
bréfi, 3. kapítula. Þar er sagt,
að tungan sé eldur og er sjálf
tendruð af helviti o.s.frv.
Jæja þá, bræður mínir og
systur. Líf vort hér á jörðu er
mjög stutt. Vér getum andazt
hvenær sem er. Oss ber því að
liía lífinu lifandi og efla bróð-
urhiug, samhuig og velvild hver
til annars, því að eftir dauð-
ann er það of seint.
Nú er verkafólk og sjómenn,
sem ekk; átti hér heima, farið
að smátinast buirt, og af þeim
25 bræðum, sem neyttu matar
í mötuneyti staðarins. eru nú
aðeins eftir 10 og fer ört fækk-
andi. Enda er nú engin atvinna
eins og er.
Ég hef nú þetta spjall ekki
lengra og sný mér nú að aðal-
fréttum vetrarvertíðarinnar.
Aflayfirlit vertíðarinnar
1970
Eftir að kom fram yfir miðj-
an apríl fór afli mjög mikið að
tregðast og var eiginlega afar
lélegur suma daga. Sömu sögu
var að segja þann tíma, sem
róið var i maí. Sennilega hefði
verið haildið eitthvað lengur
áfram, ef afli hefði verið sæmi-
legur. En vér íslendingar er-
um alltaf frekar stórhuga og
stundum óánægðir og unum
ekki við neitt lítið. Bátar hér
í næsitu verstöðvum haldia þó
enn eitthvað áfram að róa,
enda virðast þeir hafa fisk-
að nokkuð mdkið meira að
jafnaði bver um sig, hvað sem
veldur því. Bolvíkingar hafa
oft verið nægjusamir, og mér
var eitt sinn boðið. á meðan ég
stundiaði sjó, að koma þangað
og læra nægjusemi. En því
miður þáði ég ekki það góða
boð. Og nú er bezt að koma
með aflayfirlitið vertiðina 1970.
Afli sá, sem kom hér a land
siðasitliðna vetrairvertíð, varð
hér af 6 vetrarbátum 2632,4
tonn í 402 róðrum. Að aufci
fiskuðu tveir smábátar, sem
byrjuðu með Iínu 3. apríl 10*3,8
tonn í 44 róðrum. Einn bátur
á færum fisfcaði 3,4 tonn. Og
svo voru það vertíðarbátarnir.
sem fiskuðu á handfæri á með-
an linan la 5,8 tonn, svo að
alls komu hér á land 2745,4
tonn í 449 sjóferðum. f fyma
fiskuðust 2468,3 tonn í 444 +
13 róðrum. Þessa 13 róðra fóru
smótrilMur. Og hér kemur svo
sundurliðaður afli alls flotans
og til samánburðar vertíðin í
fyrra, í svigum:
Ólafur Friðbertsson 648,7 tonn
í 82 róðrum (570,4 t. 80 r.)
Hvor
segrr ósatt?
Fróðlegt er að íýlgjazt með
; því hvemdg Alþýðuflofckurin n
| teluT sér það einraa helzit tíl
! fraimidráttar í kosni ngabarótt-
■ unnd að reyrm að sverja sem
■ mesit af sér íhaldssamvinmma.
| Þetta leifcbragð hófst þegar
1 Eggert G. Þorsteinsson felldi
[ verðlagsmiálafnuimvarpið, en
■ með þedirri einu athöfn reyndi
; hann að lyfta mannorðd sem
; komdð var lanigt niður fýrir
j núllið. Hliðstæðir tiiburðir
j hafa síðan halldið áfraimi, og
■ nú að undanfömu hafur Al-
þýðublaðið sett á svið
: grimimii'legan ágreining við
j ráðherra Sjálfetæðisflofcksdns
! með stóryrðurr, og heitingrjsm.
Þessá þáttur Wóffist á því að
; Björgvin Guðmundsson,, mað-
; urinn í vonarsæti Alþýðu-
s ffiofcksins í borgarstj óma r-
• koenlngunum í Reykjavík.
Sjálfstæöisflokkurinn hefði
hrednlega viljað læktoa bætur
alimannatryggingianna. Þessu
mótmælti Bjami Beneditotsson
í viðtaili sam bdrtist í Morg-
unblaðinu og kvað hann um-
masili Bjöngvdns tilhæfulaus
með ölillu. A laugardagiinn var
fcom svo Emiia Jónsson fraimá
sjónarsviðið í Alþýðubilaðinu
og Iýsti forsaetísnáðherra sín-
twni sem uppvisum ósanninda-
manni. Vitniisiburður Elmiils er
ó þessa leið: „FíljófJlega við
upphaf efnahagscrfiðleikanna
komu upp hugleSðingar fhópi
Sjálfstæðismanna um aðgerð-
ir í trygginigamóluim. Þær
voru á þá lund að mætaefna-
hagsófölMunum meðal annars
með sfcerðingu fjölstoyildu-
bóta og þá sérstatollega gaign-
vart þeirm sem höfðu ffleiri
böm en edtt é framffaari.Þess-
um huigmynduim var hreyft
viðofckur Albýðuflotoiksmenn‘‘.
Þannig hefur þjóðin fengið :
að heyra gaignstæða vitnis- j
burði um mjög mdkilvæg mál j
frá tveirmur ráðherrum, Bjama j
Beneditotssyni og Bmdl Jóns- j
syni. Efcki getur duilizt að j
annarhvor þeirra fer irneð 6- j
satt móil — og þá vísvitandi j
ósannindi. Alimenningur hef- j
ur etotoi gögn til þess að meta j
hvor þeirra er meinsærismiað- j
ur í þessu móli. Hitt ilýsir j
algerum stoorti á heilindum og j
sjálfsvirðingu að ráðherrar j
þessdr stouli geta haldið áfram j
samrvinnu í rfkdsstjóm einsog j
ektoert hafi í stoorizt eftir því- j
líka atburði. Ef það gerðist í j
nágrannalöndum ofckar að •
ráðherrar kölluðu hver amn- j
am lygailaup á elmiamnafæri, j
yrði afleiðingin tafardaus end- j
urskipulaigning á rikisstjóm- j
inni eða alger stjómarsllit. Að j
öðrum kosti mymdi rfkisstjóm- j
im hreppa ailmenna fýrirlitn- j
ingu.
Víssulega er fróðlogt að j
sannreyna hvor er ósanninda- j
maðurinn Bmil eða Bjaml. j
Þó verður enm fróðdegra að j
komast að raum um það um :
næstu mánaðamiót hvort al- j
menningur læfcur sér lynda j
sllilka framtoomu trúnaðar- ;
mianna sinna og þeirra ffiokka j
sem að þeim standa.
Sií 642,0 tonn í Tl róðrum
(480,8 t., 69 r.)
Friðbert Guðmundsson 540,8 t.
í 77 róðrum (515,0 t. í 75 r.)
Björgvin 347,5 t. í 65 r. (Draupn-
ir 273,8 t. i 67 r.)
Stefnir 317,0 tonn í 70 róðrum
(275,6 tonn í 69 róðrum).
Hersdr 136,4 tonn í 31 róðri
(268,4 tonn í 66 róðrum)
Færafisfcur af línuibábum 5,8
(Ýmsir 84.3 tonm í 31 róðri)
Jón Guðmundsson 57,8 t. í 23 r.
Sigurfari 46,0 t. í 21 róðri.
Tjaldur 3.4 tonin á 3 fæiri.
Samtals 2.745,4 tonn í 449
róðrum. í fyira varð aflinn
14 krónum. Fyrst reikmaði ég
með þvi verði, sem verðskrá
sj ávarútvegsins se'gir til um. í
■viðbót við þá upphæð, sem þá
kemur út greiðir fiskkaupand-
inn viðreisnarskattinn, sem ég
kalla syo, sem er 10% stofn-
fjárgjald og ll°/o að auki til
útgerðarinnar — sam,a sém
21%. í fyrra var það 10% o£
17%, eða 27%. Ríkið borgar ttú
33 aura og fiskkaupandinn aðra
33 aura. eða 66 aura uppbót á
allan þorsk, ýsu, steinbít og
löngu, sem veiðist með línu.
Og þessdr 66 aurar bætast við
verðskráningu og koma til
skipta. Og þá kemur hér
skiptareikningurinn.
VerðskilO% stofn- Viðreisn. Öll við-66 aura Hlutur
verð fjárgjald 11% reisn viðbót
Ól. Friðb. 3.698.114 369.811 406.792 776.603 386.347 115.138
Sif 3.625.029 362.502 398.752 761.253 396.570 113.221
Friðb. G. 3.015.023 301.502 381.652 633.154 337.803 94.266
Björgvin 1.885.621 188.562 207.418 395.980 221.251 ca. 93.Q0ð
Stefnir 1.687.388 168.738 185.612 354.350 202.639 102.0M)
Hersir 763.235 78.323 86.155 164.478 87.083 46.600
2.468,3 tonn í 447 róðrum. Þama sjáið þið yfirlitið. sém
Hér kemur viðbót til gam-
ans: Á vetrarvertíðinni 1967
fiskuðusit 3.592,0 tonn. 1968:
2.082,0 tonn óg 1969 eins og
áður er getið: 2.468,3 tonn og
1970 eins og séð verður að
framan.
Guðmundur frá Bæ, sem
keyptur var í fyrrasumar og
skráður er héðan hefur róið í
allan vetur frá Flateyri og
landað þar, og um afla hans er
mér ókunnugt.
Ég vil geta þes® hér ennfrem-
ur, að skiptakjörin í Súganda-
firði eru mjög misjöfn á bátun-
um. Á Ólafi, Sif og Friðbert
Guðmundssyni hafa stoipverjar
31% af sk i ptaverðm æti aflans,
er skiptasit í 11 staði. Á Björg-
vin er olía og beita dregin frá
brúttóverðm. aflans og svo er
skipt í 19 sitaði með 10 manna
áhöfn. Sama er á Stefni og
Hersir, Þar er lífca dregin frá
olía og beita og siðan sfcipt i
15% sitað með 8 mianna áhöfn.
Svotta eru nú kjörin hér hjá
okkur.
Ég hef nú aflað mér upplýs-
inga frá Bolungarvík um afla
báta þar frá áramótum til 15.
miaí:
Sólrún 758,3 tonn í 89 róðr-
um (lína).
Guðm. Péturs 699,5 tonn í
83 róðruim (lína).
Flosi 508,5 tonn í 70 róðrum
(lína).
Einar Hálfdáns 524,9 tonn í
78 róðrum (lína).
Hugrún 430,5 tonn í 16 róðr-
um (troll).
Stígandi 124,2 tonn í 44 róðr-
um (lína).
Húni 86,0 tonn í 41 róðri
(lína).
Haflína 3,0 tonn ; 2 róðrum
(fæiri).
Fákur 6,7 tonn í lo róðrum^
(íæri).
Þá hefur Norðmaður sem
rær einn á báti fenigið 9.5
tonn á færi í 10 róðrum.
Aðkomutrolílbátar og smeerri
handfærabátar hafa jflað sam-
tals 206,6 tonn.
Þess skal getið að af afla
Bolungarvíkurbátanna voru 650
tonn slægður fisktrr.
Vertíðarhluturinn
nú og þá'
Ég bafði í vetur þá aðferð
að skrá afla og aflategund
hvers báts út af fyrir sig í
sérstaka bók mér t.il gamans
og auðvitað um leið til fróð-
leiks. Ég taldi það heppilegra
að fá upplýsingar hjá sjálfum
mér heldur en að sækja þær til
annarra og þá seint og síðar
meir — og þá ekfcj fullnægj-
andi því, sem ég hafði í buga.
Ég hef nú reiknað út eftir því,
sem ástæður leyfa afla hvers
báts í krónum. Ég reikna all-
an fisk 100% metinn. Það kann
að vera að eitthvað hafi verið
metið niður, en það er þá svo
lítið, að þess gætir ekki nema
að óvenxlegu leyti. T.d. var
ég búinn að reikna út hlutina
á Ölafi FriJbertssyni á undan
framkvæmdastjóranum, og það
munaði þar aðeins 7 krónum,
sem ég var hærri. Sama var
á m.b. Sif. Þar muntaði aðeins
mun vera mjög nálægt sanni.
Og tfl gamans rifja ég upp
veturinn 1953. Þegar menn fara
að éldast, fara menn að grobba.
sem kallað er. En það. sém hér
kemur á eftir, er alls ekkert
karlagrobb, heldur staðreynd.
Vetrarvertíðina 1953 var maður
að nafni Gísli Guðmundsson
með bát, sem hét Gyllir ÍS 568,
26 lestir að stærð. Róið var frá
Súgandafirðj frá 2. jan. til 29.
maí, og afli var svohljóðandi:
Janúar: 91 tonn í 20 róðrum.
Febr.: 64.5 tonn i 14 róðrum.
Marz: 21,1 tonn i 9 róðrum.
Apríl: 192,3 tonn í 18 róðrum.
Maí: 102,0 tonn í 22 róðrum.
Alls voru þetta 470.9 tonn í
83 róðrum. Allur afli var þá
seldur slægður með haus. og
verð é fiskj var þá kr. 1.05
þarsikur. 1,21 kr. ýsa. og stéini
bítur kr. 0,95. Vetrarvertíðar-
hluturinn varð kr. 19.512.14. í
mairz gekk loðna yfir ÖH mið
hér út af Vesrtfiörðum. os
enginn fiskaði þá neiti. Það
kom fyrir í einum róðri, að
bátur héðan fékk aðeins tvó
steinbíta á alla línuna eða 140
lóðir. og skipherrann lét flévgja
beim báðum út á landleiðinni.
í aprílmánuði brann fsver tfl
kaldra kola. nema frystiklef-
arnir. Sá biruni hefti okkur
hér stórleg'a hvað aflabrögð
snerti. Bátaigjaldeyrisfríðindin
illræmdu voru hér þá í blóma
lífsins Drukkið var þá mest
ákavíti. enda heiðurssjöf til
skipverja áðurnefnds báts var
ákavíti i lokin. Guðmundur
Páll Friðbertsson var forstjóri
útgerðarinnar. Aflinn var nýtt
Vestf j arðamet.
Og svo hef éK nú ekki meira
að segja, og verð því að slá
botninn í þetta spjall.
Gisli.
H-listinn
Kópavogi
.■
Kosningasfcrifstofa H-list- j
®ns, lista Félags óháðra j
kjósenda og Alþýðubanda- j
lagsins er í Þinghófl við j
Hafnarfjarðarveg. j
Sími 41746 j
:
Stuðningsmenn eru ein- i
dregið hvattir til að hafa j
samþand við skrifstofuna. j
Hún er opin daglega
kl. 3-10
■
■
Utankjörstaðaratkvæða- j
greiðsla fer fram á skrif-
stofu bæjarfóigeta Álfhóls- j
vegi 7, ménudag-föstu- i
daga kl. 10-15 en 6 lög- j
reglustöðinni Digranesvegi j
4 mánudaga-föstudaga fcL
18-20, laugardaga kl. 10-12, j
13-15 og 18-20 og sunnu- "
daga ld. 10-12.