Þjóðviljinn - 18.07.1970, Blaðsíða 3

Ta»tg»yrýte;giir ifi. JuE 1970 — I»JÓ©ViIlU!INiN — SÍÐA J
meöal annarra oröa
LITLIR REFIR japla þrúg-
umair, nokfcrir þeítnra eru
rauðir. Þannig hljóðaði
dulmálsskeyti það sem bandia-
ríski sendihernann í Santo
Domingo, höfuðborg Dómin-
íska lýðveldisins, W. Tapley
Bennett jr., sendi yfirboður-
um sínum í Washington í apr-
il 1965, aðeins örfáum dög-
um áður en „sitjómlagasdnn-
ar“ gerðu síðustu áraniguirs-
lausu tilraun sína til að afla
þjóð sinni einhvers konar
sjálfstæðis, en hún hafði ára-
tugum saman verið blæðandi
fórnarlamb þeirrar stefnu í
stjóm- og efnaihagsmálum
sem Bandaríkin þröngvuðu
upp á hana.“
ÞANNIG HEFST frásögn í
hinu nýja danska fréttaviku-
riti „NB“ 15. maí sl. og henni
var haldið þannig áfram:
„Hinir rauðu refir Tapley
Bennetts höfðu tilætluð áhrif.
40.900 bandarískir hermenn
gengu á land í Dóminíska lýð-
veldinu. 4000 manns voru
vegin í borgarastríði sem
splundraði samfélaginu og
treysti völd lénsherranna sem
Bandaríkin gátu reitt sig á.
Og allt stafaði þetta af því
að stjórnin í Washington
taldj að 55 (hvorki fleiri né
færri) „kommúnistar og ciast-
rosinnar“ ógnuðu ríkjandi
stjóm eða öllu heldur stjóm-
leysi“. Greinin í „NB“ var
birt skömmu áður en forseta-
kosningar fóiru fram í lýð-
veldinu. Vikumar fyrir kosn-
ingar ríkti ógnairöld í
landinu, einkum í höfuð'borg-
inni og öðru þéttbýli. Þar var
enginn vinstrisinnaður mað-
uir, hvað þá neinn af leiðtog-
um vinstrimanna, hvaða skoð-
anir sem þeiir annars aðhyllt-
ust, ótoultur um líf sitt. Tugir
manna voru vegnir af morð-
srveitum fráfarandi forseita,
Bájljaiguers, bundruðum ann-
airra varpiað í fangelsi, báskói-
um og öðrum menntastofn-
^. ^unujn. var lokað. Þeim sem
'"^'",'”var ógnag af íeiigumorð-
ingjunum var mútað til að
kjósa Baliaguer, sem siigraði
að sjáffisögðu eins og allt var
í pottinn búið með yfirburð-
um, hlaut að því sagt var
647.717 atkvæði, en andstæð-
ingar hans tveir, báðdr reynd-
ar hlýðnir leppar Bandiaríkja-
manna, samtals aðedins rétt
rúm 400.090. Vimstrimenn
tóku ekiki þátt í kosningunum
og kjörsófcn var mjög lítil,
eða aðeins um 60 pirósent. Ju-
an Bosch sem bafði verið
kjörinn forseti árið 1963 með
miklum yfirbuirðum (63 prós.
atkvæða) eftir að einvalds-
herrann Trujillo hafði verið
myrtor og fllestir ættmenn
hans flúnir úr landj til að
eyða iRa fengnum auðæfum
sínum á „skemmtistöðum"
auðkífinga vestoirlandia, hafði
hvatt fylgismenn sína til að
sitja hjá við kosningarnar
sem jafnvel „New York
Times“ bafði þegar fyrir þær
sagt að myndu verða „ein-
hverjar þær svifesiamlegustu"
; sogu lýðvelddsdns og var þá
djúpt tekið í árinni eftir hin
gífurlegu kosniingasvik 1966
þegar Bala'guer, sem var
„waraforseti“ Trujillos ein-
valda. enda settingi bans, var
„kjörinn" forseti.
VESTURÞYZKA vikuritið
„Der Spiegel“ kormsit þannig
að orði (nr. 49 1969) að íhlut-
un Bandairíkjiamianma 1965
hefði „á engan hátt orðið til
að leysa hin hiklu aðkall-
andi vandamiál í Dóminísfca
lýðveldinu — vanþróun efna-
hagslífsins og hið miiklia djúp
sem er miili stétta þjóðfé-
lagsdns — heldur staðfesti
hún þau“. Enn rœður örlátill
hópur auðmannia, innlendra
og erlendra, ölln í efnaibaigs-
málum landsins. en samtimis
fær aðeins þriðjungur verk-
faaripa manna vinnu og þá að- Juan
eins stopula, t.d. við syfeur-
uppskeruna. Meira en 200.000
manns — um fimmtungur
vinnufærira manna — hafa
alls enga atvinnu að sögn
Juan Bosch: „Dóminísika lýð-
veldið er helvíti atvinnuleys-
isins“ („Le Moinde Diplo-
matique"). „Annars vegar eru
þannig vella-uðugar blóðsuigur,
margar bandarískar og hinar
að meira eða mdnna leyti háð-
ar Bamdaríkjunum; á hinn
bóginn örsnauður lýður sem
einskis getor óskað sér frem-
uir en dauðann, hinn mdfela
lausnara frá örbirgð og eymd
j arðlífsins.
FYRIR RÚMUM fimm árum,
4. apríl 1965, þegar Banda-
ríkin sendu herlið sitt tdl
San Domingo komst undirrit-
aður svo að orði hér í blað-
inu: „í skeyti sem barst
firá Washington í gær var
komizt svo að orði að „John-
son forseti staðfesiti í d'ag að
það væri mairkmið Bandaríkj-
anna um allan heim að veita
yfirgangsöflunum viðnám,
stoðla að sjálfstæði og full-
veldi allra þjóða og berjast
gegn fátæfet. bungúirsneyð og
sjúkdómum“. Þessa dagana
hafa menn fengið að kynnast
því enn einu sinn; hver eru
hin raunjvieriulegu „markmið
Bandaríkjamianna um allan
heim“. Einu sinnd enn hefur
Bandaríkj astjórn fótom troð-
ið alþjóðalög og brotið gerða
samninga, beitt yfingangi og
hervaldi til að koma í veg
fyrir að þjóð fengi að ráða
sér sjálf, liðsinnt þeim aft-
urhaldsöflum sem sitja yfir
hlut fátækrar, soltdnnar og
vesællar alþýðu.
ÞEGAR herforingjaklíkia
brauzt til valda í Domdngo-
lýðveldinu 25. september 1963
og setbi af flonseta lýðveldds-
ins, Juan Boseh, aðeins sjö
mánuðum eftir að hann tók
við embætti, hreyfði Banda-
ríkjastjóim hvorikj hönd né fót
honum til stoðnings. Bosch
hafði verið kjötrinn forseti
með miklum yfirburðum (63
prósentum átikvæða) í nokfe-
uim veginn lýðræðislegum
kosningum í desember árið
áður. í bandarísku alfiræði-
riti er komdzt sívo að orði
um þetta: „End'a þótt stjóm
Bosch nyti mikils alþjóðlegs
stuðnings þegar hún tók við
völdum var það ekki á fæiri
Á myndinni sjást lík myrtra vinstrisinna fyrir kosningarnar
Múturnar voru ekki duldar. Balaguer gefur kjósanda peninga
innilega fagnaó við heimkomuna úr langrj útlegð
Bandarískir hermenn „vernda
Bandaríkjasitjórniair né ann-
aroa lýðræðisstjórna að sker-
ast í lei'kinn þegar henn; var
steypt". Þama viar átt við þá
skuldbindingu Bandaríkjanna
sem fyirst vair orðuð á mð-
srtefnu Ameríkuríkjanna í
Montevideo 1933, ítrefcuð
enn á ráðstefnunni ; Buenós
Aires 1936 og staðfest í sátt-
mála Bandalaigs Ameríkuríkj-
an,na (OAS) sem gerður var
í Bogota 1948, þá skuldbind-
in,gu að Ameríkuiríkin skyldu
forðast affia íhluton í innan-
landsmál hvers annars. Þetta
er auðviitað ekki í fyrsfca sinn
sem Bandairíkin bregðast
þeirri skuldibindingu, en hin
ólíku viðhrö-gð þeirra við at-
burðunum í Domingo haust-
ið 1963 og nú þessa dagana
eru einkair lærdómsrík, ekki
sízt þeim sem enn þrjóskast
við að trúa því að ást á lýð-
ræði qg xéttiæti,. stjóml, gejrð-
um ráðamanna í Wasbington.
Hinn ágæti lýðræðissinni
John F. Kennedy lét það aí-
skiþtalausfc þegar lýðræðið
var kæft í Domingo svo að
segja í fæðingu, en eftir-
maður hians sendi-r þangað
tuigþúsunda manna lið þegar
almenningur rís upp gegn
valdaræningjunum og hyggst
enduroeiSa lýðræðið og setja
réttilega kjörinn forseta aft-
ur í embætti sifct.
ÖLLUM óvilhö'llum fréfcta-
mönnum hefuir borið sam-
an um að bylfcingin sem hófst
í Domingo urn fyrri helgi
hafi verið „réttnefnd alþýðu-
bylting“ (,,L’Expresis“), hvað
svo sem bandiaríska leyni-
þjónustan CIA kann að kalla
hana. Markmið hennar var
að „kalla eina þjóðkjöma,
lýðræðissinnaða forsetann
sem lýðveldið hefur haf t
heim úr útlegð“ („Infor-
mation“). Enginn þarf að
furða sig á því að íbúar
Domingo séu orðnir lang-
þreyttir að bíða eftir lýðræð-
inu undir handairjaðri Banda-
rík.iamanna. San Domingo
öðiaðist að nafninu til sjálf-
stæði um miðja síðustu öld,
en lenti stirax I klónum á
hinu alþjóðlega auðva-ldi, sem
tók veð í tollitekjum smá-
þjóðarinnar. Frá því 1905 inn-
heimtu agentar Bandaríkja-
stjórnar tollana og sú tilhög-
un gilfci allt til ársins 1941.
Til þess að tryggj-a að arð-
ránið færi snurðuliaust fram
settu Bandarikin heir á land í
Domingo árið 1916 og þau
héldu landinu hemuimdu
fram til ársins 1924. Banda-
rískur flotaforingi, Kna-pp
að n-afni, fékk ein-ræðis-
völd. Band-arísikir liðsforingj-
ar (, her n a ða rráðgj af ar" mynd-u
þeir vera kallaðir . í dag)
þjálfuðu her innfæddira sem
va-r látinn vinna skítverkin
fyrir hið erlendia hemáms-
vald og halda iandslýðnum i
skefjum. Þegar sá her bafði
og lýðrædið“ í Dóminíska lýðveldinu í apríl árið 1965
hlotið nægilega þjálfun í
manndrápum og pyndingum,
töldu Band-aríkjamenn sér ó-.
hætt að hverfa á brott með
her sinn. Þeim varð að
ósk sinni; 1930 tók ein-n af
lærisveinum þeirra, ófcíndíu-r
hrossaþjófur og morðingi,
Rafael Trujillo, sem í skjóli
þeirra hafði risið til hers-
böfðingjia'ti,gnar, völdin í. sín-
ar hendux. Hann stjómaði
la-ndinu síðán óslitið í rúma
þrjá áratugi. Óhætt mun að
fullyrða að engin þjóð hafi
lifáð hroðalegri’og . gerspilltari
harðstjóm en þjóð Domingo
á þessum árum. Lýðræðisvin-
irnir í Washington töldu
enga ástæðu til íhlutunar um
málefni landsins þá.“ - -
ÍSLENDINGAR ætfcu reyndiar
ekki að þurfa neinar yfirlýs-
ingar frá forsetum Bandaríkj-
anna um að þau „standi á
verði um frið og £relsi“ —
þeir sem við höfum falið for-
ráð okkar haía leitt okfcur í
eitt áf hélztu „friðarbande-
lögum“ Bandaríkjanna, Nato,
og það verður þá fyrst þegar
saiga íslands á þessari öld
heíur verið þaulkönnuð að
sem áður var vitnað í var
þeg-ar þess til • getið að þá, ;
sex mánuðum fyrir ,fqrseta<-
kosningamar, værj borgara-
stríð í ‘ vændum j lýðveldinu,'.
alveg eins og í apríl 1965.
í FYRRADAG . vtar- hgður •
harður bardagi í Santo Do-
min-gio milli berliðs, vopnaðra
lögreglusveita .og skæruliðia .
úr hópi vinstrimanna. Það
fylgdi fróttinni ’ að Moralés.
. sem tekið hef ði við forysto
kommúriistáiElökksins í' mafz
■sl., hefði, -fallið • í viðureign- ,
inni. Morales varð leiðtógi
floícksins þegar fyrri formað- '
ur .hans var látinn lausi úr ■
fangelsi og sendur tií Mexíkó.
Hanh 'var éinn 'af: 20 póMtísk-
.um föngum sem þannig var
sleppt eftir áð flugm.álaráðu-
nauti band arí ska - sendi r áðsin s
í Santo Domingo, Crowley að
nafni,' ’hafði' verið rænt- og .,
varð samkomulaig fyrir milli- ,
göngu kaþólska biskupsins í '
höfuðbarginni um að skiþt •.,
yrði á. föngunum og hinum .
bandarísika sendiráðsmanni.
Margt gæþ bent til þess að
bardaginn sem varð í Santo
Domingo í fyroadag sé und-
Bandaríkjamenn halda heim að lokinni „friðim“ sinni 1965
hægt verður að meta þann
þátt sem hver einstakur
þeirra. lífs sem liðinn, áttí. í
því óheillaspori. Því að heim-
urinn þekkir orðið ófcal dæmi
um hvernig Bandaríkjamenn
fara að því að „friða þjóðir"
og „vernd'a frelsi“ þeiroa.
Gleggst er dæmið náttúxlega
frá Vietnam — því til vifcn.is
eru lík miljón fátækira viet-
namskra alþýðumianna. Eitt
hýjasta dæmið um „friðun“
af hálfu Band aríkj anna ex frá
Kambodju eins og nýlega vax
rakið á þessum sfcað. Og at-
burðir síðusfcu vikna og daga
í Dóminísfea lýðveldinu eru
einniig vátnisburður um
hvernig f©r fyrir þeixri þjóð
sem er svo ólánsöm að
Bandaríkjamenn hafa heim-
sótt hana til að „vernda fxið-
inn, frelsið og lýðræðið". í
hefti því af „Dex Spiegei“
anifari enn meiri og blóðugxi
.átaka. Jafnvel Juan Bosch,
sem í upphafi stjórhmálafex-
ils síns máfcti helzt líkja við
evrópskan sósíaldemókra'taog
mun reyndair hafa talið sig
vera það sjáffiur, hefur ekki
lengur neina fcrú á að friðux, .
frelsi og lýðræði verði tryggð
í lýðveldinu með þeim aðferð-
um siem Bandaríkjamenn og
leppa-r þéiroa telja ákjósan-
iegastar. • H-ann er efti-r nokk-.
uma ára útlegð sem h-ann
eyddi-m.a. á Kúbu, í Kína og
Norður-Kóreu orðinn . sann-
færður um að gagnger þjóð-
félagsbylting er edna lausn-
in: „Við tökum ekki þátt í
neinum srvikaikosningum. Við
ráðgerum • valdafötku. Við
munum sfcapa hér nýtt Norð-
ur-Vietnam, • alþýðlegt ein-
ræði“, segir Juan Bosch sem
eifct sinn .var „knati“. — ás.