Þjóðviljinn - 27.08.1970, Blaðsíða 5

Fimimtudaigur 27. ágiúst 1970 — í>J*OÐVILkFINN — SlÐA j
Þegar Styrktaríélag vangeíinna kom íyrst á íót leikskóla
fyrir vangefin böm, vom undirtektir dræmar og í fyrstu vora þar aóeins
3 — 4 börn. Fljótlega varð þó breyting á, þannig, að leiguhúsnæði
skólans varð alltof lítið og hafizt var handa um byggingu
dagvistarheimilisins Lyngáss. Rekstur þess hófst sumarið 1961, og hefur
Styrktarfélagið annazt hann frá upphafi. Vistmenn era 44 og rúmlega 20
era á biðlista.
mm

:.■'
Síðan taka ha&nýtir leikir við.
í Lyngási er byrjað á að kenna börnunum eiufalda leiki.
AÐSTAÐA VANGEFINNA í ÍSLENZKU ÞJÓÐFÉLAGI
GREIN 4
Eftir dvöl í Lyngási
geta margir
sezt á skólabekk
Nú er unnið af kappi að þvi
að fiuil'ligera nýtt dagvisitunar-
hedmili í Beykjavíik:, og er það
ætlað stálpuðum unglingum og
fullorðnu fólki, sem hefúr'hæfi-
leilka til náms og starfa. Þar
miun fara fram kennsla og ým-
iss konar vinna og með til-
komu þess verður hægt aðnýta
starfskrafta margra seiniþroska
og vangefinna einstaklinga. Ef
til vill verður þetta sfcref í
átt að því, að vernduðum vinnu-
stöðum fyriir vangefna verðí
ktxmið á fót, en slíkar stofn-
anir hafa gefið góða raun víða
erlendis, og að vissu leyti má
segja, að þá séum við komin
að hápunktinum í félagslegri
aðstoð við vangetfið fóttik, því
að markmið hennar og félags-
legrar aðstoðar yfirledtt er að
styðja sjúka tá'l sjálfsbjargar.
Það er elcki gott að segja,
hvernig þessum málum verð-
ur háttað, þegar litlu börnin
á Lyngási taka að stálpast.
Mörg þeiiTa eiga vonandi fyr-
ir höndum að geta staðið nolck-
urn veginn óstudd og séð sér
farborða. Starfið, sem fram fer
í Lyngási miðast við að auka
þroska þeirra og getu, en þar
eins og annars staðar hamla
þrengslin eins og sakir standa.
Lyngás er við Safamýri í
Reykjavík og fyrir löngu öðl-
uðust vamgefnir sjálfsagðan
þegnrétt í þessari fjölbýlu götu.
Börn úr nágrenninu koma oft
inn á leiksvæðið til að blanda
geði við þau, og ókvæðisorð
eða ertingar heyrast ekiki. Ljmg-
ás er eins og hvert annað dag-
heimili, þó að starfið sé
nokkru fjödlþættara en á öðr-
um stöfnunum fyrir böm. Vist-
menn eru ekki einungis úr hópi
barna, beldur hefur þar verið
komið fyrir nokkrum fuiliorðn-
um, sem ekild hafa áitt kost
á dvöl annars staðar, en vænt-
anlega tekiur nýja heimilið
við þeim og Lyngás getur brátl
gegnt sínu tiilaetlaða hílutverki,
— verið daghedmili oig skóli
fyrir böm.
Vistfölkið er sótt í leigu-
bílum snemrna að morgni og
þvi skilað aifitur til síns heima
um kl. 5. Þau borða hádegis-
mat og drekka síðdegiskaffi
á staðnum og dagurinn líður
fljótt við ýmiss konar leiki og
störf. Það er slegið á marga
strengi í Lyngási. Yngstubörn-
unum em kenndir ednfaldir
leikir, síðan taka hagnýtir leik-
ir við, þar til byrjað er á
ýmiss konar handavinnu og
föndri. Bnnfremur fer fram á
vetrum bókleg kennsla og
margir læra þama að lesa og
draga til stafs. Sumum reynist
örðugt að nerna þessar kúnst-
ir, en aðrir spjara sig það vel,
að þeir geta síðar miedr farið
í Höfðaskóla og þaðan kannski
út á vinnumarkaðinn. — Mjög
margir hafa ednhverja mögu-
leika, en árangurinn fer eftir
þvi, hvereig okkur te'kst að
þroska þá hæfileika, sem (fýrir
hendá éru, — sagði forstöðu-
konan, Jónína Eyvindsdóttir,
þegar við litum inn á Lyngás
fyrir skömmu.
Gott byrjunarstig
Jónína hefiur verið forstöðu-
konan Lyngáss allt frá upp-
hafii. Hún segir, að alls hafi
verið á heimi'linu 170 vistmenn,
en þeár hafa farið í ýmsar
áttir, sumir í Höfðaskóla Og
aðrir á hæli. — Bg tel, að
dagheimi'li sé mjög gott byrj-
unarstig, — seigir hún. Margir
aðstandendur eiga erfitt með
að senda börnin á hæli, þegar
í upphafi, ag bömin eiga oft
erfitt með að sætta sdg við
þá breytingu að fara úr hedma-
húsum inn á hæli. Og á hdnn
bóginn þunfa sum böm á að-
haldi og kennslu að halda, áð-
ur en hægt er að senda þau
í skóla. Bömin hér eru á
mijög óiílkum stigum, sium þeirra
eru örvitar, en önnur hafa allt
að 50 stiga greindarvísitölu. Við
fieynum að fiá þeim verkefni,
sem svara til þroska þedrra og
getu, en markmiðið er að aiuka
þroskann sem mest. Fyrir ör-
vitana er lítið hægt að gera
annað en láta þeim líða vel,
en mongolidunum er margt
hægt að kenna, þeir em yfir-
leátt afar vandvirkdr og hinir
þægiiegustu í allri umgengni,
en þedr, sem hæsta greindar-
vísitöluna hafa, eiga vitaskuld
mesta möguleika á að taka
framfömm.
Bömunum er skipt í deildir
eftir aldri og þroska. Okkur
var prýðilega tekið á öllum
deildum og myndavélin olli
verkfalli vinnusamra handa,
allir vildu vera með á mynd-
unum. Annars var ýmislegt ver-
ið að stússa, þræða perlur,
setja sarnan raðspil, lita, mála
og listaverk í öllum regnbog-
ans litum prýddu vistarver-
umar. Bömin virtust mjög ó-
llík að þroska. Sum vum greini-
lega hinir mestu fjöfikólfiar, en
önnur deyfðarlegri. Á sumum

Líkan að hinu nýja (iagvistarheimili við Stjörnugróf, þar sem verður góð vinnuaðstaða.
var alls ekki að sjá og finna
í filjótu bragði að þau hdfðu
skerta greind. — Það er mjög
sjaldigæfit, að bömin geri sér
grein fyrir því, að þau em
ekki eins og venjuleg börn, —
segir Jónina. Ég held, að mon-
golidamir finni til dæmis alls
ekki fyrir því, enda em þeir
yfirieitt mjög geðgóðir. Annárs'
hefúr aðstaða aimennings til
vangefinna stór-breytzt að
bndanfömu. Mér finnst hafa'1
orðið mikil breyting á sl. 10
ámm, og það kemur varla fyr-
ir, að þessi böm verði fyrir
ertnd og aðkasti frá samlborg-
umnurn, en það var hins veg-
ar aiigenigt áður fyrr.
Bóklegt og
verklegt nám
— Hver deild telur um það
bil 10 einstaklinga, sem hafa
stóra, bjarta stóflu fiulla afalls
konar leikfiöngum. Á bama-
dedldunum em lokuð leiksivæði
fyrir framan stotfuna og auk
þess er stór sameiginlegur leik-
völlur framan við húsið, þar
sem em rólur, vegasölt og
önnur leiktæki eins og á öðr-
um leifcvöllum. Það er greini-
lega búið vel að vistfóikinu,
enda segir Jónína, að Lyngás
eigi góða húsbændur, þar sem
Styfikitarfélagið sé.
Framhald á 7. síðu.
Heimsókn
á
dagheimilið
Lyngós