Þjóðviljinn - 24.09.1970, Blaðsíða 4

4 SlÐA — IíJ ÖÐV’IUINN — Fiimimftudiaigur 24. sieptamlber 1970.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Gtgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmana
Ritstjórar: Ivar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartansson
Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Sigurður V, Friðþjófsson
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Olafur lónsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Sími 175Ö0
(5 línur). — Askriftarverð kr. 165.00 ó mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Laadhelgin
Eiu þeirra óhæfuverka sem notuð voru til þess
að geimegla viðreisnarstefnuna var undan-
haldssamningurinn við Breta um fiskveiðilögsög-
una umhverfis ísland. Með þeitm samningum af-
saiaði ríkisstjómin sér verulegum hluta af sigri
sem þegar hafði unnizt, sögulegum árangri af ris*
mikilli baráttu sem háð hafði verið meðan Al-
þýðubandalagið fór með stjórn sjávarútvegsmála
í vinstristjóminni. Það skipti að vísu ekki ýkja-
miklu máli til lengdar þótt brezkum togurum væri
um skeið hleypt inn í landhelgi íslendinga á nýj-
an leik, þótt það væri óþarft með öllu; hitt var
meginatriðið að með samningunum hét ríkisstjórn
íslands því að ráðast ekki í frekari stækkun land-
helginnar án samþykkis Breta, en ef ágreiningur
kæmi upp skyldi hann borinn undir erlendan dóm-
stól. Þessi samningur gekk í berhögg við þá stefnu,
sem áður hafði verið mörkuð af alþingi, að land-
grunnið allt og hafið yfir þvi væri hluti af yfir-
ráðasvæði íslendinga og ætti að heyra undir ein-
hliða lögsögu íslenzku þjóðarinnar. Um þessa
samninga var mikill stjómimálaágreiningur og
þess er vert að minnast að jafnt Alþýðubandalag-
ið sem Framsóknarflokkurinn lýsti yfir því að
hér væri um nauðungarsamninga að ræða, en
nauðungarsamningar fá að sjálfsögðu ekki stað-
izt lengur en menn beygja sig fyrir valdinu.
^ sama tíma og undanhaldssamningarnir
voru gerðir höfðu ráðamenn uppi fögur
orð uim það að þeir myndu vinna áfram
að stækkun landhelginnar, vinna að því
að efla skilning á aðstöðu íslendinga, eins og það
hefur verið orðað. Staðreyndin er þó sú að í meira
en áratug hefur ríkisstjómin ekkert sinnt þessu
verkefni. Reynslan sannar þó æ betur að fátt er
mikilvægara fyrir íslenzku þjóðina en að tryggja
sér óskoruð yfirráð yfir landgrunnssvæðinu öllu.
Á þeim áratug sem liðinn er síðan ríkisstjómin
gerði undanhaldssamninga sína hefur sókn út-
lendinga á fiskimið okkar farið sívaxandi og
stundum eru erlend skip eins og veggur á land-
grunnssvæðinu utan 12 mílnanna. Með þeim yf-
irgangi er ekki aðeins verið að skerða athafnasvið
íslenzkra fiskimanná, heldur er höggvið svo nærri
fiskistofnum að lífsskilyrðin raskast á örlagarík-
asta hátt.
^ sama tíma og ríkisstjóm íslands heldur að sér
höndum eru aðrir athafnasamir. Vitað er að
stórveldin, Bandaríkin og Sovétríkin, hafa mikinn
hug á því að skammta 12 mílur sem fasta alþjóð-
lega reglu, en slík regla imyndi ganga í berhögg
við lífshagsmuni íslenzku þjóðarinnar. Það er því
fyrir löngu orðið tímabært að íslendingar rísi gegn
slíkum hugmyndum og gangi til liðs við þær þjóð-
ir sem verja vilja landgrunn sitt og hafið yfir
því. — m.
Mig langaði alltaf til að verða rithöfundur, segir Grigory Hodzjer^
„Afi minn sagði, að faver siem
væri gæti lesið úr slóðum dýra
í snjónum, en enginn gæti
botnað neitt í því kxafsi, sem
gæfi að líta á blöðum‘\ sagði
Grigory Hodzjer.
„En siamt varð ég rithöfund-
ur og skrifaði fyrir mína eig-
in þjóð, sem hefur stokkið úr
frumstæðu samfélagi yfir í
sósíaliisma í einnj kynslóð“.
Grigory Hodzjer er 39 ára
gamall Nanai, en þjóð sú er
ein af „þjóðabrotunum‘‘ sem
búa á bökkum Amúrfljóts,
austasit í Síberíu. Þegar fyrste
manntalið var gert í Sovétríkj-
unum voru Nanaiar aðeins
2906 mianns og aðeins 212
þeirra voru læsir og skrifandi.
Nú eru þeir rúmlega 7000 og
kunna allir, sem aldur hafa til,
að lesa og skrifa.
Fyrir byltingu miðluðu tveir
kirkjusikól>ar og þrir kennarar
þeirri litlu menntun, sem þar
var að fá.
Fram til þessa hetfiur Hodzjex
skrifað táu bækur, sem eiru
ekki eingöngu sérsbaklega læsi-
legar — þær eru ómetanleg-
ar fyrjr hvem þann, sem hef-
ur áhuga á sögu, lífi og sið-
um Nanaianna.
„Mig langaði alltaf til að
verða rithöfundur", sagði hann
mér. „Em ég gerði mér girein
fyriir því a ð ég yxðj fyrst
að afla mér menntunar. Svo
að ég steypti mér út í það,
hélt til Leníngrad og gekk í
Herzen-kenmraskólann, þar
sem ég hafði sögu sem sér-
grein. En ég var ekki einn á
ferð. Tiu a’ðrij Nanaiar Voru
mér samferða til Leníngrad,
þó þeir færu í mismunandi
skóla. Einn þeirra, Nikoliæ
anainskur
rithöfundur
Kail, kerunir núna við hásikól-
ann í Novosibirsik. Fjodor
Tumali er skólastjóri við
sveitaskóla heima, Vliadimir
Belda «r kennari við verk-
fræðiháskólann í Habarovsik,
Andrei Belda er m'álari og
Andrei Possar skáld“
Þegar Hodzjer hafði lokið
námi siettist hann að í Habar-
ovsk, sem er ekki langt frá
æsikuistöðvum bans. Hann var
byrjaður að skrifa.
Árið 1956 tók útgefandi í
Leníngrad fyrstu bók hans:
„Mávar yfix hafinu“. Hún var
seld í 75 000 eintö'kum, og sex
mánuðum síðar endurprentaði
útgáfufyrirtæki í Habarovsk
hana. Hún hlaut framúrskar-
andi viðtö'kUir og var þýdd á
frömsku.
„Fyrstu breytingar" hét bók
sem út kom í Moskvu 1957
og á næsta ári fór hann út í
nýja grein og skrifiaiði ævin-
týrasö'giu fyrjx börn: „Njadiga
garnli, veiðimaður".
En Hodzjer lét fyrst veru-
lega að sér kveða með sögu-
legri skáldsögu „Emeron vatn“,
sem var gefin út bæði í
Moskvu og Habarovsk á árinu
1962. Fyrstu 130.000 eintökin
voru rifin út og bókin vax end-
urprentuð mörgum sinnum. en
hún var þýdd á fknm tungu-
mál.
Griigoiry Hodzjer var orðinn
frægur. Hann gekk í rithöf-
undasambanidið og fór að
vinna að sögulegu skáldverki í
þremur bindum um söigu þjó'ð-
ar sinnar Nanaianna.
Fyrsita hindið „Endalok ætt-
arinnar“, tókst stórkositlega
vel og seldist í tveim miljón-
um eintaka. í bókinnj er fjall-
að um hina fyrstu rússnesfcu
bólfestiu á bökkum Amúr og
um upplausn hjns nanadska
samf élags
Annað bindi „Hin hvíta
þögn“, sem á að koma út á
þessu ári, fj'allar um Nanai-
ana á árum borgarastyrjaldar-
inniar frá 1918 til 1920.
Frægðin hiefur látið Grigory
Hodzjer gjöxsamliega ósnortjnn.
Hann segist verta heimnakær og
líða hivargi betur en í skaiuti
fjölskyldunnar.
Hjónin búia í þriggja har-
bergja íbúð í Habarovsk með
þremur bömum sínum, tveim
drengjum mijli tektar og tví-
tugs og dóttur, sem ex í bama-
skóla.
Hodzjer hefur gaman afi
tafli en seigist aldrei vinna
nemia þegar hann ledíki við
dóttur sána. „Drengixnir hafa
svo mikinn áhuga á stærðfiræði
og þeir lejka sér að mér“.
„Já, okkur kemiur vei sam-
an“, en hann bætir við og
andvarpar: „Þeám finnsit ég
ekfcj vena neitt sérieiga góður
rithöfiund,ar“.
Prísitundagaman Grigorys er
myntsöfnun. Hann skiptisit á
vi’ð myntsafnara í öilum beimi
og á sérstaklega mikið af kín-
verskri og j'apanskiri mymt.
Á hvexju sumri fer hann
með alia fjölskylduna til aesiku-
stöðva sinna í þorpinu Nengen,
sem er í um 200 km fjarlægð
norður af Haibarovsik, tdl að
heimsækja móður sína og fjöl-
miarga aðra ættingja.
Og til. þess að njóta þess að
tala nanai.
„Ekkj svo að skilja að ég
munj nokkurn tíma gleyima
málinrj", segir hann — „en
það er svo gott að vera með
sínu fólkj og finna áð þar á
maður heimia".
Júrí Kovalenko - APN.
Nýstárleg kemslu-
bók í réttrítun
Komin er út hjá Ríkisútgáíii
námsbóka nýstárfeg keinnslu-
bók sem nefnist Réttritun—
æfingar og athugunarefni, eítir
Hörð Bergmann kennara.
Hún er aetluð til fraimlhalds-
þjálfunar í stafsetningu (einkuir
í 3.-4 bekk gaignfræðaskóla) og
skiptist í þrjá hluta: æfingar
í að skrifa vamdrituð orð, í að
leiðrétta stafsetningu og mái-
villur og að setja greinarmerki,
og almennar æfinigar á sam-
felldu máli.
Ýmislegt er nýtt við þessa
bók. Hún er að megi,nhl.uta
unnin þannig, að nemendur
vinna í hana sjálfa, Henni fylg-
ir sérstakt lausahefti, svo að
nemendur geta leiðrétt lausnir
sjálfir ef vill. Æöngamar em
á samfelldu imiáli og miðaðar
við orðaforða, sem er í notkun
í dag. Vandrituð og sjaldséð
orð standa í eölillegu samtangi
til að auðvelda nemendum að
átta sig á merkingu þeirra og
Framíhald á 9. síðu.
@ BRIDGESTGIE
HINIR
VIÐURKENNDU
JAPÖNSKU
HJÓLBARÐAR
FÁST HJÁ
OKKUR
HJÓLBARÐAVIÐGERÐIR
Opið alla daga frá
kl. 8—22,einnig um helgar
GÚMMÍVINNUSTOFAN HF.
SKIPHOLTI 35 REYKJAVÍK
SÍMI 31055