Þjóðviljinn - 13.12.1970, Blaðsíða 3

Sunnudagur 13. desember 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
NIÐURSTAÐAN ER MALBIK
Póljtísfk umræða íslenzk ein-
kennist m.a. af því að miál
ganga affciar. Til dæmis þessar
umræður um það hivað er
vinstri- og hægristefna. Þaer
haÆa nú sfcaðið manna á meðal
og í blöðum og útvairpi í nokkr-
ar vikur eða allt firá því að
GyMa í>. Gíslasyni dajfct í hiuig
að boða tíl umræðna um stöðu
vinstrihreyfingar. Ekiki er ætl-
unin að gera þætr sérstöiku um-
ræður að viðfangisefni þessa
pistils, heldur skiai til að byrja
með fjaliað um þessi tvö hug-
tök „vinstri" — „hægri“ úit
frá þeirri pólitik sem föndrar
við raunveruleikann í landi
okkar í dag. Það kemur nefni-
lega helzt fram í framkvæmd-
inni hvað má teljiast vinstrj og
hvað hægri. Hugtakið „vinstri-
stefna" hefur vetrið skilgrejnt
allýtarlega í ræðu forrn. Al-
þýðubandalagsins á flokksráðs-
fundi þess í baust og siömuieið-
is bæði i áiykfcun flokkisiráðs
AlþýðubandaiLagsins Og í bréfi
því sem miðstjóm Alþýðu-
bandalagsins sendi miðstjóm
og flokksfélöigum Aiþýðuflokkis-
ins. En það þairf eikiki að fara
út í langar og ýfcarlegar skjl-
greiningar — verkin taiLa sdnu
máli. Áður en farið er út í
að sýna fram á hvernig þjóð-
félagsveruleikinn til dæmis hér
í Reykjavík kemur fram, væri
ekkj úr vegi að athuga hvað
hægrimenn eiga við með hæigri-
sitefnu — eiga hiægri menn
nokkra huigmyndafræði, ídeó-
lógíu?
Verðlagsmála-
hugsjón
Þó leitáð sé með logandi
ljósi í þykkum árgöngum Morg-
unblaðsins fyrirfinnst varia
nokkurs staðar viðfeitnj til þess
að leggjra vandamálin fyrjr út
fná grundvailiaratriðum, girund-
valiiarstefnu. Þar er ævinlega
föndrað við jaðar vandamál-
anna, skriffinnar almennings-
hiutafélaga og sitóriðju verða
litlir kiarlar þegar kemur að
sjáltfium grundveilli þess þjóð-
félags, siem við búum í. En
Morgunbiaðið er naiumar eikki
eitt um það að gera sem
miinnst af þvá að faria vand-
lega í grundvöll máila — tengja
dæigurmiál líðandi stundar
grundvaMairviandiamálum þjóð-
lítfisins. Hið samia má reyndar
segja um öll dagblöð ísiienzk,
heizt öriar á viðleitni í Þjóðvilj-
anum. Hins vega<r eru giefin út
tímarit um stjómmái — aðeins
útt sem því nafni veldur með
sanni, og er þar um að ræða
Réfct, sem ear taráðum hiálfsex-
Stjórnmál
á sunnudegi
f
tugur. Hægrimienn, íhaldsmenn,
ha£a ektoi gefið út regluleiga
tímiarit um grundvatLLarafcriði
stefnu sjnnar. Þó hefur borið
fyrir augu okkar af og til tíma-
rit ungra íhaldsmanna, Stefni,
og hef-jr útgáfan verið aUIífleg
á þessu ári. En það er sama
bó að leifcað sé í öllum árgangi
Stefnis ársins 1970 að buig-
myndaifræðilegum grundvelli
stefnu þeirrar — hann finnst
ekki. Helztu „hugsjónamál"
ungra ihal’dsmanna eru frjálst
verðlag sem svo er nefnt —
ef þeiæ næðu því fram væri
komið allsherjarríkið mikla og
þeir félaigar gætu lagt upp
laupana, enda markinu náð.
Endalok
hægristefnu
En ungiir íhaldsmenn reyndu
sannarlega að leggja gmmd-
völl að stefnu sinni og stjórn-
málastarfi, og í byrjun þessa
áæs, sem senn er á enda runn-
ið kom út blaðjð „Stefnir —
Tímarit hægri manna um þjóð-
mál og menningarmál“. Rit-

Greinar um þjóðleg fræði eftir Árna Óla.
Árið 1964 kom út bókin Grúsk-1 eftir Árna Óla. Bók þessi hlaut mjög
góðar viðtökur, enda -fjallaði höfundur þar um margvísieg þjóðieg
efni af alkunnri skarpskyggni og natni. Nú er komið framhald af þessari
bók og fylgir henni nafnaskrá yfir bæði bindin. Grúsk II er prýdd
fjölda mynda. Árni Óla er löngu landskunnur fyrir fræðistörf sín og
bækur þær sem hann hefur sett saman um Reykjavík í nútíð og
fortíð. Grúsk I og II er kjörbók allra sem þjóðiegum fræðum urina.
ARNI
OL_A
Verð kr. 600.00 + ssk.
S2
m

Biðjið um Isafoldar-bók
og þá fáið þér góða bók.
ÍSAFOLD
stjórinn Ásmiundur Einarsson
slkrifaði heilsiíðu forustugrein
undir fyrirsögninnj „hægri-
stefna" og þar er heitið ýtar-
tegrj umræðu um hægrisitefnu
enda sé það „hluitveirk hægri
manna á íslandi að fæktoa
skoðunum, fjölga hugsjónum“.
Efndir urðu smávaxnar á þessu
fyrirheiti. Að vtisu er í sama
biaði grein undjr fyiriirsögninnd
„Hugmyndaifiræði — Gffldii hug-
sjónasitefnu,“ greinin sem er
innflLutoingur á döinisikum kon-
.servativismia, eir þanniig kynnt
að undir þessari fyxirsögn
„hugmyndafiræði" verði bdrtir
kiaflar- Úr „nýmyndun konserv-
atívrar hugmyndafræði“. „Þefcta
er fyrsta tilraun um árabil til
að leiða hingað pólitíska hug-
myndafræði hægrú manna í
ö’ðrum löndum með ritgerðum“,
segir ritstjóri í kynningu
sinni. Þessi kynning á „ný-
myndun konservatívirar hug-
myndafræði" varð ekki aðedns
sú fyrsta, hún varð einnjg sú
síðasta — efitir þetta hefti
Stefnis er lítið talað um hug-
sjónir í Stefni, nema þá helzt
um btessað einstaklingsfram-
takið, verðLagsmálin og einkia-
rekstur Sementsverksmiðju rík-
iains eða Áburðlarverksimiðd-
unmar. Stefnismenn eru líka
huigsjónamenn í niðurrifinu og
setja saman orðaleiki um
Magnús Kjartansson, Þórairin
Þórarinssion, Eggert G- Þor-
steinsison og bitlingasýki krafca.
En hiægristefnan á sér ekki
ianga lífdaga og eftir þrjú
tölublöð „tímiarits hægrimanna
um þjóðmál og menningarmál“
eru dagar hægrisfcefnunnar
fcaldir og við tekur „Stefnir
— Tímiarit um þjóðmál og
mennmgarmál.“ Hægrimenn
vilja ekki vera hœigrimenn og
konservatismi Ásmund'ar þessa
Einarssonar er ekki lengur
hugsj ónagrundvöllur. Enda
geysist fyriirliði KR og SUS
fram á ritvöllinn í næsfca blaði
og segir að sófct sé að Sjálf-
stæðisflokknum firá vinsfcri og
hægri! Fyrirliðinn gefur í þess-
ari sömu grein skýringu á
stefnunni þeirri nýju: „íhalder
í raun og sannteika samnefn-
ari þeirrar bugmyndafræði, að
uppbygging nútíma þjóðfélags
sé reist á stoðum þeiirra eðl-
ishvata, sem með mannskepn-
unnj hafia þróazt". Þar með
er sfcefna íbaldsins orðin eðl-
isihvafcastefna.
Niðunsfcaða þessara hugleið-
inga verður þvi sú að íhalds-
menn eiga en©a sfcafnu, engan
grundvöl] utan þann sem birt-
ist í gömlum úreltum sliaigoríí-
"m um dýrkun einstaklings-
flramfcaks einhvers og frjáls
verðlags og svo andúg á sósd-
alísma og félagslegum viðhorf-
um. Því þrátt fyrir þennan
stoort íhaldsm anna á nokkru
samfelldu viðhorf; tll vanda-
mála þjóðfélagsins kemur
sfcefnia þeiirra fram í fram-
kvæm-d, m.a. að notokiru leyti
hér í Reykjavík.
Malbiks-
stefnan
Stefnumál flokfca verða fyrst
augljós þegar að framkvæmd-
inni kemur. f Reykjavík hefur
íhaldið ráðið meirihluta bæj-
ar- og borgarstjórnar í 40 ár
og til þess að skýra þá stefnu
sem fylgt hefur veri’ð er betra
ag miða við eitthvað annað en
hæigri -?• vinstri. Köllum þær
stefnur, sem takast á í fram-
kvæmdinni mialbikssfcefnu —
manneskjuleg viðhorf.
Mialbiksstefnan kemur til að
myndia fram í einni jólabók-
anna „Framkvæmda- og fjár-
öflunaráætlun Reykjavíkur-
borgar fyrlr árin 1971 - 1974.“
gefinni út af Haigfiræðidedld
Reykj.aivífcurborgar.
í yfirliti um framkvæmdir
Reykjiavíkurborgar fyrir árin
1969 -1974 kemur fram, að til
malbitos, þ.e. verutegur hluti
gjialdaiiðarins gaitna- og hol-
ræsagerðar, á að verj-a stöðugt
hækkandi upphæð nsestu árjn
og er þróun tainanna þanniig:
1969 170.2 milj. tor.
197o 221.5 milj. tor.
1971 260.4 milj. tor.
1972 280.0 miij. tor.
1973 300,0 milj. tor.
1974 320.0 milj. tor.
Alls 1.160.4 milj. fcr.
Það er auðvitað rétt að bcxrg-
in á eftir að stækka og breyt-
ast á næsitu fjórum árum og
gatnakerfið að þenjiaist út, nýj-
ar kröfiur verða gerðar, ekki
sízt ef einkabílapólitikin verður
áfram við lýðd enn um sinn.
En það á væntanlega einniig
við um skóla; bamaheimilj og
leikvelli. Þar hljóta breyting-
amar einnjg að koma við, skól-
um hlýtur að fjölga, sömuleið-
is barnaheimilum og leikvöU-
um, og fram'ar öliu öðru: Breyt-
ingar á skóiunum og uppeldis-
kröfum til þeirna á næstu ár-
um hljóta að verða veralegar.
En tölur um framlöig til skól-
anna og baimaheimila og leik-
valla líta hins vegar þanni-g
út:
Skólar
1969 111.5 milj. tor.
1970 114.1 milj. fcr.
1971 IOiO.O milj. tor.
1972 110.0 milj. tor.
1973 110.0 milj. tor.
1974 110.0 milj. tor.
Barnaheimili, leikvellir
1969 23.6 + 6,3
1970 31.8 + 4,0
1971 38.8 + 6.0
1972 36.0 + 6.0
1973 38.0 + 6.0
1974 40.0 + 6.0
AILs 152.8 + 24.0
Það ber að tafca f.nam, að þesis-
ar töiur eru miðaðar vi'ð fast
verðl'ag, en þó þær breyting-
ar sem kunna að verða á mann-
fjöida í barginni á þessum
tímia fram til ánsdns 1974 og
breytingum á tefcjum borgar-
búa að breyfcfcu breytanda þó
miðað við fast verðLag. Borg-
arhagfiræðingur segir um rit
sifct: „Áætianir næstu ára mót-
asfc af ákvörðunum, sem þegiar
hafa verið teknar um finam-
kvæmdir með útboðsverkum og
svo matj viðkomiandi forstöðu-
manna á þvá, hvað gera þurfi,
til þess að viðhalda eðlitegri
þjónustu á ýmsum sviðum í
vaxiandi borg og loks hvað eðli-
tegt sé að aufca við þjónust-
una.“ Það fer því ekkert á
milli mála, að ofiannefndair
tölur eru settar á blað að vel-
yfirlögðu ráði, þær etru stefna,
malbikssitefnan.
Orð
og gjörðir
Menn skreyta sig með alls-
fconar orðum; hægri — vinsfcri
eru algengust þessara orða
sitjómmál'anna sem eru að
verða óvinir okkar, orð sem
eru fyrir okkur og valda okk-
ur erfiðleifcum. Þess vegna
sfculum vjð ekki spyrja um orð,
heldur athafn'r: eins og raíkifl
er hér að framan skiptir það
nefnilega ekki mesfcu hvort
íhaidsmenn nefna stefnu sína
hægristefnu eins og Ásmund-
uir Einarsson eða eðlishvata-
sfcefnu, eins og Ellert B.
Schram. Niðurstaðan er eftdr
sem áður malbik. — sv.
Gerið skil í Happdrætti Þjóðviljans
íslenzkt smjör er eSlileg náttúru-
afurS. Náttúran hefur sjálf
búiS þaS vítamínum, bæSi A og D,
einnig nauSsynlegum stein-
efnum, kalcium og járni,
ennfremur mjólkurfitu, sem gefur
74 hitaeiningar pr. 10 gr.
Og smjörbragðinu nær englnn,
sama hva'ð hann reynir að likja
eftir því. NotiS smjör.
Hugsað heim!
....... blessunin.
Ekki vill hún, að maður gefi strák-
unum neitt eftir. Það er auðséð.
Ostur, kæfa, sardínur og egg,
og svo íslenzkt smjör á hverri
sneið.