Þjóðviljinn - 06.02.1971, Qupperneq 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Laugairdagur 6. flebmiar 197L
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis
Otgefandi:
Framkv.stjórl:
Ritstjórar:
Ritstj.fulltrúi:
Fréttastjóri:
Útgáfufélag Þjóðviljans.
EiSur Bergmann.
Ivar H. fónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Svavar Gestsson.
Sigurður V Friðþjófsson.
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarssoa
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingai, prentsmið|a: Skólavörðust. 19. Simi 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 195.00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 12.00.
Verður að afgreiða
J>að va'kti að vonum mjög mikla athygli þegar
flestir hérlendir líffræðingar birtu yfirlýsingu,
þar sem sýnt var fram á að svokölluð mengun-
amefnd, sem starfar á kostnað álbræðslunnar í
Straumi, hefði farið rangt með staðreyndir og
komizt að blekkjandi niðurstöðuim í skýrslu sinni
um flúormengun frá álbræðslunni. Þessi niður-
staða hinna íslenzku sérfræðinga hefur nú ver-
ið viðurkennd af iðnaðarráðuneytinu sem játar að
álbræðslunefndin hafi gert sig seka um mistök
og ónákvæmni. Fer iðnaðarráðuneytið þess á leit
að Rannsóknarráð ríkisins skipi sjálfstæða sér-
fræðinganefnd til þess að komast að niðurstöðu
um skaðleysismörk flúormengunar við íslenzkar
aðstæður. Felst í þessum viðbrögðum algert van-
traust á álbræðslunefndina.
yissulega er það anjög þarflegt að könnuð verði
skaðleysismörk flúormengunar hér á landi. Slík
rannsóknarstarfsemi, sem taka mun langan tíma,
breytir þó í engu um nauðsyn þess að tafarlaust
verði sett upp hreinsitæki í álbræðslunni 1
Straumi. Við þurfum ekki að framkvæma neina
sjálfstæða rannsókn á mengunarmagni frá ál-
bræðslum; þau áhrif eru alkunn og raunar einfalt
reikningsdæmi að komast að niðurstöðu um það
hversu rniklu eitri bræðslan spýr yfir umhverfi
sitt. Nú þegar nemur flúorvetnið frá álverinu í
Straumi yfir 100 kílóum á hverri klukkustund,
og það magn eykst eftir því sem bræðslan stækk-
ar. Mengunaráhrifin magnast eftir því sem fram-
leiðslan heldur lengur áfram, eitrið hleðst upp í
jarðvegi og gróðri og veldur keðjuverkunum.
Deilur um það hvort þessi mengun sé nú þegar
komin yfir skaðleysismörkin eða hvort enn megi
halda áfram að eitra umhverfi álbræðslunnar um
skeið áður en komið verði að hættumörkum eru
fáránlegar; verkefni okkar er að sjálfsögðu það
að takmarka mengunina áður en alvarlegt tjón
hefur hlotizt af henni.
jgngin rök hafa komið fram gegn þeirri tillögu
sem Magnús Kjartansson og Geir Gunnarsson
lögðu fram í upphafi þings í haust þess efnis að
svissneska álhringnum verði þegar í stað skipað
að setja upp fullkomin hreinsitæki í Straumsvík.
En þegar rökin skortir er gripið til annarra ráða.
Tillaga þessi hefur nú legið í iðnaðamefnd neðri
deildar í þrjá tmánuði án þess að hún hafi verið
tekin til umræðu! Ríkisstjómin hagnýtir sér þ^ð
að hún hefur forrnenn allra nefnda á þingi til
þess að leggjast á stórmál sem hún óttast. Slíkri
valdníðslu mega menn ekki una. Tillagan um
hreinsitæki í álbræðsluna í Straumi verður að
koma til endanlegrar afgreiðslu á þessu þingi.
Reynist einhverjir alþingismenn fylgjandi því að
svissneski auðhringurinn fái áfram að láta ál-
bræðsluna spýja háskalegum eiturefnum yfir um-
hverfi sitt má ekki minna vera en að þeir imenn
standi fyrir máli sínu andspænis landsmönnum áð-
ur en kosið verður í sumar. — m.
Merk nýjung í Laugarnesskóla:
Skáfobókasafn þar sem börn-
in læra aS vinna sjálfstætt
Frá því f október í haust hef-
ur Borgarbókasafn Reykjavíkur
starfrækt eiginlegt skólabókasafn
í Laugamesskólanum. Er þetta
einskonar tilraunasafn og erstarf-
semi nemcnda í safninu skip-
lögð í þágu námsins og venjast
bömin þannig á að vinna sjálf-
stætt t.d. að vinna ritgerðir og
fyrirlcstra upp úr fræðibókum og
öðrum gögnum.
Br blaðamönnum var bodið að
sikoða tiiraunasafnið voru þar
sjö böm að undirbúa fyfir-
lestra um Tyrikjaránið og einoli-
unarverzlunina, áttu þau síðan
að fllytja fyrirlestrana fyrir af-
ganginn af bekknum, sem seinna
meir kemur í safnið til að sinna
öðrum verkefnum
Bókavörður í Laugamesskófla
er Ragnhildur Heilgadóttir, bóka-
vörður úr Borgarbókasafni Reykja-
víkur. Hún er kennari að mennt-
un otg hefiur kynnt sér skólabóka-
söfn í Danmöiku um eins árs
skeið, Sagði hún blaðamönnum
að safnið væri vinsselt af nem-
endum Laugamesskólans, sem eru
um 1.000 talsins. Frjáls útlán
bóka hafa verið á hverjum legi
síðan safnið tók tifl starfa og
hafa útilánin verið 6.637 bækur
frá því í október og til janúar-
lóka. Gestir safnsins hafa verið
5616. Frá safninu hafa veriðlán-
uð bekkjarbókasöfn f 8 bekkjar-
deildir og eru það einkum yngstu
bekkimir, sem slík söfn flá.
Hið eiginlega skólabókasafn tók
til starfa í október sem fjrrrseg-
ir. Bókaeign var þá 5.259 bœkur.
En árið 1948 var stotfnað til les-
stofu í skóranum með bókakosti
frá Borgarbókasafnl.
Starfsemi skóflaibókasafnsiins í
þágu keninsilunnar er nú hagað
þannig að kgnnarar sklóllans hafa
ákveðna tíma í safninu og koma
þeir þá með nemendur sána í
safnið til ákveðinna starfla eða
senda nokkra nemendur sem
bókavörður leiðbeinir þá, og
kenna á meðain hinum nemend-
unum í beklcjardeifldinni. Hejl-
mikið nám er fólgið f því að
nota bókasafn, eins og Eiríkur
Félag íslenzkra bifreiðaeigenda:
UmferSarráSiS fái
nægilegt rekstrarfé
Félag ísienzkra bifreiðaeig-
endia hefur sent Alþingi eiftir-
farandi áskorun:
„Umferðarráð vair sett á
stofn með regluigerð, útgefinni
af dómsmólaráðherra 24. janú-
ar 1969. Var ráðið sett á stofn
í beinu framhaldi af starfsiemi
írámkvæmdanefndiar hægri
umferðar, sem lét formlega
af sitörfum sama dag. Lög um
ráðdð voru samþykkt af Al-
þingi í maá 1970. Verkefni
ráðsins bafa verið fjölbreytt. —
Meðal annars:
1. Athugun á umferðarfræðslu
í skólum.
2. Styrkur til Ríkisútgáfu
námsbóka vegna útgáfu
kennsflubókar úm umflerð-
armál fyrir 7-9 ára skóla-
böm.
3. Ötgiáfla á flræðslubseklingi
handa 7 ára bömum „Ledð-
in í skólann**.
4. Jólagetraun fyrfr 7-12 ára
böm, sem send var til 30
þúsund bama. ennfremur
spum i ngakeppn i meðal 4
þúsund barna flrá 119 skól-
um.
5. Umferðarfræðsla fyrir böm
undir skólask.aldiri „Ung-
ir vegfiarendiur.“ í þess-^
um skóla eru innrituð 13
þúsund böm I 20 sveitar-
íélögum.
6. Umfer'ðarfræðsla í Ríkisút-
varpi.
7. Ljósaathugun bifreiða.
8. Reiðhjólasfcoðun.
9. Upplýsiingamiðsitöð í sam-
vinnu við lögregluna um
verzlunarm ann ahelgaxnar
1969-1970.
10. Útgáfustarfsieimi á Öku-
manninum.
11. Fræðsla um gildi öryggis-
belta.
12. ÁróðUT um notkun endur-
skinsmérkja.
13. Athugun á hættuilegum
vegræsum.
14. Slysarannsóknir ásaimit
mörgum öðmm verkefnum.
Samkvæmt fjárhagsáætlun
ráðsins fyrir árið 1971 var á-
ætluð fjárþörf 6,8 miljónir
króna.
í Alþdngi var ákveði'ð að
veita ráðinu 900 þúsund krón-
ur. Með þessu er látið það álit
í ljós að Umferðarráð sé
gaignslítið og öll starfsemi þess
lögð ndður að mestu.
Hér hafa greinilega áitt sér
stað mikil mistök og er l>a’<5
. láigmarkskrafa, að af þeim
hundruðum miljóna króna, sem
ríkisvaldið tekur af umferð-
inni í tolla, sé haldið uppi
lágmarks umferðarfræðsiu fyr-
ir almenning, er þegar hefur
sýnt að skilar m>argföldum
bagnaði fyrir þjóðina í heild.
Ótrúlegt er, að Alþingi meti
öryggi vegfarenda svo lítils, að
6,8 miljónir króna sé of mik-
il fjárfesting til að koma í veg
fyrir stys.
Fjárveiting Alþingis til Um-
ferðarráðs árið 1971 var 900
þúsund kirónur, eins og áðux er
getið. Árið 1989 var áætlað,
að kostnaður vegna siysa væcri
330 miljónir króna eða rúm-
ar 27 miljónir króna í hverj-
urn mánuði eöa daglegia 900
þúsund krónur.
F.Í.B. skorar á Alþingi að
veita Umferðarráði nægilegt
rekstrarfé úr ríkissjóði og með
því leggja sitt af mörkium
til að tryggja líf og liini borg-
aranna.
Hreinn Finnbogason benti á. —
Möguleikamir em margir, hvem-
ig verja skuli námstámum í safn-
inu og skuflu hér nefndir nckkrir
þeirra:
1. Æfing í að nota bækuma.r
í safninu tiil úriausnar ákveðins
verkefnis. 2. Bðkmenntakynning-
ar. iTólif ára , börn tafea prófl í
bófcmenntum og kvæði em á
kennsJuskrá. hjá fllestum bekkj-
um. Má örva bókmenntaáhuga
bamanna með bví að sýna þeim
í safninu önnur verk höfundanna,
en þau sem um er fjalLað í
kennslustundum. 3 Bömin afla
sér efnis til ritgerða i békum
safnsins. 4, Börnin koma í safn-
ið til að fá upplýsingar úr hand-
bókum þess. 5. Upplestur í safn-
inu fyrir óflæsa bekki. Margt
fleira mætti telja. í bókasafninu
hatfa verið ævintýrastundir fyrir
6 ára börn og annast útlærð
fóstra þá starfsemi, segir böm-
unum sögur og syngur meðþeim.
Þetta er fyrsta skélabófcasafn
í Reykjavík sem skipulagt er á
þennan hátt Borgar’ vka&afnið
hefur lesstoflur í 2 öðurm skióiium,
Mela- og Austurbæjarskéllai. í
Hagaskóla er hókasafn með upp-
undir 1.000 bindum, er það á
vegu.m skóilans. Jónas B. Jónssom
fræðsdustjóri sagði blaðamönnum
að stefnt væri að því að kama
upp bókasöfnum og lesstofum í
þremur öðrum skóílum á þessu
ári í Reykjavík.
í nýju frumvarpi um grunn-
skóla, sem nú liggur fyrir Al-
þingi er gert réð fyrir skóla-
bókasöfnum, eins og þvi í Laug-
amesskófla nema í stærri húsa-
kynnum í grunnskólum. Eræö-
azt til að með safijinu í Laugar-
nessllcóflanum fáist reynsfla sem
gefi vísbendingu um hvemig
haiga beri fyrirkomuilagi annarra
skólabóksisafna sem koma munu
á næstu árum í aðra girunnskóla
í borginni.
Þýzkt listafólk
skemmtir á Loft-
leiáahátelinu
Naésta mánuð sýnir þýzkt
listafólk listir sínar á rúlluskaut-
um að Hótel Loftleiðum — í
Víkingasál og Blómasal flest
kvöld. í>au nefna sig Hvirfil-
vindinn og spila jafnframt á
harmonikku. Undanfarin tvö og
hálft ár hafa þau váikið athygli
sem skemmtikraftar á Norður-
löndum. Er hér á ferðinni þraut-
þjáifað sirkusfólk á evrópskan
mælikvarða.
■ Aður en þau komu til Islands
skemmitu þau í Zúrich í Sviss,
voru snemma í vetur á Malaga á
Spáni og hafa raunar skemmt í
fllestum löndum Evrópu. Þau
hafa mikinn áhuga á því að
komast til Bandaríkjanna og
Japans.
Hvirfilvindinn mynda Ursula
Remibikowski og tvíburarnir Jim
Og Jacques Stetza og hafa unnið
saman í 9 ár. Að lífcum fara
þau og til Akureyrar og skemmta
þar í Sjálfstæðishúsinu.
PrentvillupúLlnn
í versta ham í gær
Prentvillupúkinn lék hefldur
betur lausum hala á síðum
Þjóðviljaus í gær og olli ó-
skunda. Við ledðréttum hrikaleg-
ustu villurnar, sem sluppu í
gegn:
Á forsíðu er birt mynd frá
skólabókasafni í Reykjavík og
sagt að það sé í Laugariækjar-
skófla, en á auðvitað að vera
Laugarnesskóla.
Undir teikningar á 7. sáðu —
í frásögn af frumvarpinu um
Kennaraiháskóla íslands — hafa
slæðst myndatextar sem eiga
aflfls ekki heima þar, hvorugur,
eins og afllir geta séð.
Á baksíðu er bflaðaskókin og
þar eru á barðinu fjórir hvítir
riddarar, ein enginn svartur!
Rétt er að taka það fram, að
fnamanigreind mistök eru dkki
sök hins ágæta prófarkalesara
Þjóðviljans, héldur af öðrum
toga spunnin.
Bák um gerS préfa
„Gerð prófa" nefnist bókný-
útkomin á íslenzku eftir 'Nor-
man E. Gronlund, prófessor í
uppeldisfræðilegri sálarfræði
við Illinois-háskóla.
1 formála höfiundar segir að
bókin sé skrifuð handa kenn-
urum og kennaranemum á öll-
um skólastigum, svo og fyrir
aðra þá, er þurfa að semja
kunnáttupróf. Henni er ætlað
að vera handbók við samn-
ingu kunnáttuprófa, sem gerð
eru til að prófa vel skýrgreinda
þætti . náms og námsefnis í
samræmi við námsmarkmiðdn.
„Meginstefna bókarinnar er
sú“, segir í formálanum, „að
kunnáttupróf eigi að styðja og
effla þá aðra þætti skóflastarfs-
ins er stuðla að bættum náms-
árangri. ! Höfuðáherzla var
lögð á að bókin yrði prófhöf-
undum hagnýt handbók. Mál-
ið er því einfalt og auðskilið,
fjölmörg dæmi fylgja þeim
leiðbeiningum, sem gefnar erú,
og þær aðferðir, sem sýndar
eru við tölulega úrvinnslu eink-
unna, eru það einfaldar, að
einföld reikningskunnátta næg-
ir til að beita þeim“.
★
Þuríður J. Kristjánsdóttir
þýddi bókina „Gerð prófa“,
sem er 123 síður, en útgefénd-
ur eru menntamálaráðuneytið,
Skóflarannsóknir og tímaritið
Menntamál. Prentsmiðjan Oddi
hf. prentaðd.
Þeir7 sem aka á
BRIDGESTONE snjódekkjum, negldum
' með SANDVIK snjónöglum,
komasf- leiðarsinnar í snjó og hálku.
Sendum gegn póstkröfu um land allt
Verkstæðið opið alla daga kl. 7.30 til kl 22
GÚMMIVNNUST3FAN HE
SKIPHOLTI 35 REYKJAVÍK SÍMI 31055