Þjóðviljinn - 18.04.1971, Blaðsíða 7

Sunnudagur 18. apríl 1971 — ÞJÓÐVILJINN — SlBA ’J
i
Þetta tilheyrir liðinni tíð. Á
þennan hátt eru geðsjúklin'gar
ekiki lengur meðihöndlaðir hér-
lendis. Einangrunarherbergi
eru einnig úr sögunni á geð-
sjúkrafhúsum, flestar sjúkra-
deildir opnar. Framfarir á
sviði geðlaekna hafa verið ör-
ar á síðustu árum, geðsjúk-
dómur er ekki það sama og
eilíf útskúfun, eins og áður
fyrri. En samt sem áður hef-
ur afstaða almennings til geð-
sjúkdóma og geðsjúfclinga sára-
lítið breytzt. Um þá er enn
talað í niðrandi tón, t>g sam-
borgaramir eru yfirleitt tregir
til að liðsinna þeirn, er þeir
gera tilraun til að fóta sig á
ný í hinu daglega Mfi. Það
má þvi kannski segja, að dag-
ar spennitreyjunnar séu> ekki
taldir, þrátt fyrir allt.
□ S'kipulagsleysi, ringulreið, ó-
fremdarástand. Þessi hugtök og
önnur svipuð eru oft notuð, þegar
rætt er um skipan geðheilbrigðis-
mála hérlendis. Þótt ekki sé ætl-
uni'n að mála ástandið c.f dökkurn
litum, mun vart vera hér ofmælt.
Til dæmis uim það má taka eftir-
farandi staðreyndir:
□ Á þriðja hundrað geðsjúkra-
rúm vantar hérlendis til að svara
lágmarksþörfum.
□ Landsbyggðin er án geðheil-
brigðisþjónustu af nokkru tagi.
□ Oft er ógemingur að fá inni á
sjúkrahúsum fyrir bráð og alvarleg
tilfelli.
□ Samstarf stofnana, sem vinna
að geðheilbrigðismálum mun lítið
sem ekkert vera.
□ Engin geðdeild er hér starf-
rækt fyrir unglinga.
Q Þessar upplýsingar segja sína
sögu, og ýmsir aðrir vankantar á
skipulaginu koma fnam í viðtölum,
sém hér fara á eftir. Þar er einn-
ig drepið á aðra hlið málsins, geð-
vemd í nútímasamfélagi, mettuðu
hraða og spennu, sem hefur ugg-
laust slæm áhrif á heilsu manna.
nn
íiSÍijíííiM:
> Xo-' ■ •'v.

A Nýja spítalanum hafa farið fram gragngerar endurbætur að undanförnu.
Ú. *»
tiljÍ-. ^
................. m IT»l«ÍÍllt.II í -

FORSÖGULEGT FYRIRBÆRI
—- Þesisi spítali hór er eig-
inlega forsögulegt fyrirbæri,
sagði prófessor Tómas Helgeson
yfirlaaknir á Kleppi í viðtali við
blaða,mann Þjóðviljans. — Hann
er stofnaður upp úr siðusitu
aldamótum, þegair sá huigsun-
arháttur var ríkjandii, að geð-
sjúkdómar væru eittihvað ó-
hreint og óeðlilegt, sem mönn-
um bæri umfram allt að ýta
frá sér, og hann heifiur frá
'ipphafi verið rekinn sem ein-
angruð sitofnun. Enda bótt
skilningur ail'mennings á eðli
gieðsjúkidióima fari vaxandi,
a.m.k. í orði kveðnu, og meira
beri á þvf en áður, að á geð-
veikt fólk sé litið sem aðra
sjúklinga, eimir þó talsvert
eftir af þessurn gamlla hugs-
unarhætti, og einangrað geð-
sjúkrahús ýtir undir hann.
Þróunin hefur alls staðarverið
sú, að sérstakar geðdeildiir eru
reknar í , tengsLum við önnur
sjúkrahús,
— Þér legigið með öðrumorð-
um til, að Kleppsspítalinn í sinni
núverandi mjmd verði lagður
niður, svo fljótt sem kostur er.
— Já, tvímælalaust. Það á
að stofina geðdeild við Land-
spítalann og Akureyrarsijúkra-
húsið og sitækka geðdeild Borg-
arspítalans, en aðstæður lieyfa
senniilega eleki að geðdeildiir
verði stofnaðar á öðrum stöð-
um i þráð. Þó eru ekiki horfur
á öðru en að rekstur Klepps-
spítailans haldi áifiram um fyr-
irsjáanlega framtáð, því að á-
ætlanir um byggingu gleðdeild-
ar við Landspítalann hafa
dregizt á langinn, og bygging
kvensjúkdómadeildar hefúryer-
ið látin sitja í fyrirrúmi. Margt
þarf að gera, saitt er það, en
geðsjúklingar hafa fengið ó-
venju sitjúpmóðurlega meðferð
í okkar þjóðfiélagi, og um það
getum við nefnt mörg dæmi
m.a það, að á síðasta ári var
fjárveiting til reksturs Klepps-
k 4 -T .

Vistmenn og starfsstúlkur spjalla saman í hlýlegri setustofu.
sipítala þrjátíu og fiimm mdljón
krónum lægri en við fiórum
fram á, — daggjöld fiyrir sjúk-
linga á Kleppsspítalanum eru1
kr. 1050, en á Landspítalanum
og Bopgarspftalanum eru þau
2850. Sjúklingar okkair eru lílc-
lega taldir léttairi á fóðrum en
aðrír.
Skipulag í ólestri
— Skipulagið í máletfnum
geðsjúkra í íslenzku þjóðtfélagi
er á margan hátt í ólestri, —
héldur Tómas átfram, og sökum
slasmrar aðstöðu. rúmleysds og
skorts á sénmenntuðu starfs-
liði, gietum við veitt máklu
minni hjálp en nauðsynlegt er.
Athuganir, sem hér voru gerð-
ar tfyrir nokkrum árum, bentu
til þess, að hér á lamdi væri
þörf fyrir um 600 geðsjúkra-
rúm. en vegna tframfara í
laeknisaðferðum og með bættu
skipulagi gætum við sennilega
komizt af með 500 rúm auk
rúma á hjúkrunar- og tívalar-
heimilum. Þessium sjúkrarúm-
um yrði ásannt dágvistairpláss-
um skipt í edndngar af hætfi-
legri steerð rneð hætfiiega fjöl-
mennu starfsliði til þesis að
veita tiltefcmum íbúafjölda bá
FramhaLd á neasbu sdðu.
Rætt við prófessor Tómas Helgason um skipan geðheilbrigðismála hérlendis og Kleppsspítala
&