Þjóðviljinn - 17.08.1971, Qupperneq 5

Þriðjudagur 17. ágúst 1071 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA §

■:f -í>i
i , • "
;IÉái»ÍÍ::sií3í'
i.'
: •,
'-V . * /, s
TS^,. . y Ss> fí: ■/>< . ^ X sssSs
'V>» % ■> í Ík\' ; »'# - X %V'> ■»« Nn '/ '.
m>m

Frá útisýningru í Norður-Kóreu: Fólkið í upphækkuðu sætunum heldur á spjöldum sem það rétt-
ir samtimis upp og gerir þannig myndir og stafi.
Rætt við Birnu Þórðardóttur
um kynni hennar af Norður-Kóreu
Gífurleg
efnahagsleg
uppbygging
Nokkrir þingfulltrúar, þ.á.m. Birna Þórðardóttir, við hús það í einskismannslandi sem friðar-
viðræður Bandaríkjamanna og Kóreana fóru fram I frá 1951 til ’53. Þarna standa alltaf vörð
bandarískir og n.-kóreanskir hermenn. Norður-kóreanar rækta hrísgrjón alveg að vopnahléslín-
unni en ef litið er yfir til S.-Kóreu blasir við auðn ein.
hefur átt sér stað í Norður-Kóreu
Fulltrúa Fylkingarinnar,
baráttusamtaka sósíalista, var
nýverið boðið á 6. þing verka-
lýðsæsku Kóreu, sem haldið var
í höfuðborg Norður-Kóreu,
Pyongyang. Sóttu þingið 800
erlendir fulltrúar og um 1500
frá Norður-Kóreu. Voru þeir
m.a. frá öllum alþýðu-
lýðveldunum nema Júgóslavíu
og nokkrir mættu frá Suðui>
Kóreu Héðan frá Fylkingunni
sótti þingið Birna Þórðardóttir
og fékk hún tækifæri til
að dveljast í Norður-Kóreu
um 5 vikna skeið og segir hér
á eftir frá kynnum sínum
af landi og þjóð.
Viðtalið fór fram í nýju húsi
Fylkingarinnar við Laugaveg og
var Birna Þórðardóttir fýrst
spurð að því hvort hún heföi
eikiká ferðazt um Norður-Köreu.
— Jú, fyrstu þrjár vikurnar
fóru eingöngu i ferðalög um
landið. Þá skoðaði ég meðal
annars sikóla söfn og ríkisbú. Á
ríktóbuiftusem ég heimsótti
voru 1200 bændur, þar var
skóHi, sjúterahús og yfirleitt öll
þjónuista sem tilheyrir daglegu
lífi. Það var árið 1946 að öllum
smájörðum í landinu var steypt
saman í stór ríkisbú, sem eiru
að ýmsu leyti tflnálbrugðin sam-
yrkju'búum. Á ríkislbúum er
bænduim skipt niður í vinnu-
hópa og fýrir hverja fjölskyldu
er hús moð matjuirtagarði. Rílcið
reisir öll hús og leggur til vélar
á búin. BTá allir bændur sömu
laun, óiháð því Ihive mikið búin
sem þeir vinna á framleiða.
Þar að aiuki ftá þeir ókeypis
hrísgrjónaskaimimit sem dugar
fjölskýldu þeirra fyrir árið. Á
mörgum ríkisbúum eru líka
verksmiðjur. t.d. fataverksmiðj-
ur á búum þar sem hör er
ræktaður. Þetta er mjög ólíkt
þvi sam faríð hefur verið að í
ýmsum sósíalískum löndurn, svo
sem í Póllandi þar sem ennlþá
er hálfgerður teoiibúskapur. Á
þeim landsvæðum í Norður-
Kóreu þar sem landbúnaður er
stundaður er állt nýtt og rætetað
sem hægt er. Þetta er mjög
nostursamt fólk og minnir hélzt
á iðnar býflugur. Og það sem
slær mann mest í stuttri dvöl
í landinu eru fraimfarir og hjfh
stórkostlega efnahagslega iW>p-
bygging sem átt hefur sér stað
f Norður-Kóreu eftir viðbjóðs-
lega eyðileggingu í Kóreustríð-
inu á árunum 1950-‘53. Sem
dæmi um uppbygginguna má.
nefria höfuðborgina. Hún var
gjörsamlega i rústum eftir strið-
ið Nú býr þar yfir miljón
mamns. Þetta er falleg borg án
fátækrahverfa, með breiðstræt-
um og öllum þeim byggingum
og menningarstofnunum seim til
þarf í miljónalborg. Og Pyong-
yang er blessunarlega laus við
blikkbeljur. Þar eru engir
einkabflar. Flutningar fara
fram með vörubflum. lestum og
eitthvað með flutmngaflugvél-
um. Strætisvagna- og spor-
vagnakerfið er skipulagt fyrir
fólkið; sitraatisivaignar ganga út
um allar sveitir. svo og lestir.
Allir íbúamir
kunna a.m.k. á eitt
hljóðfæri
— Ég átti þess kost að fara
á tvasr útisýningar en Norður-
Kóreanar eru sénhasfðir í mann-
freteum dans- og sögusýningum.
Þeir hafa alveg lagt niður þessi
ógeðslegu prímadonnuihlutverk
en gera mikið af að sýna sögu
landisins í dansi og söng. Er
enda opimiber sitefna aö allir íbúar
landsins kunni að minnsta teosti
á eitt hljóðfæri. önnur sýningin
sem ég sá var í útiieiklhúsi og
voru þátttakendur um 5 þúsund
manns; þyteja sýningar betri
eftir þvi sem þátttateendur eru
ffleiri! Um 100 manns voru á
sviöinu í einu. Þetta var dans-
sýning með sömgvum, þar sem
lýst var baráttu Kóreana gegn
Jaipönum og síðar Bandaríteja-
mönnum og uppbyggingunni
eftdr stríð.
— Útilokað er að segja frá
efnahagslegri uppbyggingu og
ástandinu í landinu, hélt Birna
áfram. ám þess að rif jað sé upp f
stórum dráttum það sem gerðist
í N-Kóreu áður en uppbygging-
in hófst. Um miðja 19. öld
gerðu Japanir Kóreu að ný-
lendu sinni eg börðu niður all-
ar uippreisnartilraunir með
grimmd, eins og þeir eru vanir,
en sú andstaða seim myndaðist
fólst einkum í starfi kóreanskra
skæruliða. Þeir höfðu bækistöð
í Mansjúríu í Kína allt fram
undir heimstyrjöldina síðari.
Þaðan voru stöðugt sendir hóp-
ar skæruliða inn í Kóreu til að
starfa þar meðal almennings
og vinna liamn til fylgis við þjóð-
frelsishreyfinguna. Skæruliðarn-
ir sem voru þjálfaðir í Man-
sjúríu frelsuðu Kóreu undan
Japönum í áigúst 1945 með að-
stoð deilda úr Rauða hernum
sem komu þama austur að
berjast við Japani.
— Tveimur vikum eftir að
Japanir gáfust upp lenti banda-
rískur her í Seoul í Suður-
Kóreu. Þeir seittu upp herstjóm
í suðurhlutanum, skiptu landinu
um 38. breiddarbauginn og hófu
ofsóiteir á hendur teommúnistum
og öðrum þj óðfrel s isö flu m.
— Árið 1946 var sitofnað al-
þýðulýðveldi í Kóreu og nær
það yfir allt landið, en suður-
hlutinn er hemuminn. Þetta
sama ár varð Kim II Sung for-
sætisráöherra og jafnframt for-
maður verkalýðsfflokks Kóreu,
sem var sfofnaður 1945.
Um persónudýrkun
— Sögur ganga af mikilli
persónudýrkun á félaga Kim II
Sung. Varðst þú miiteið vör við
harra?
— Kim II Sung er ekki dýrk-
aður sem einstaiklingur, heldur
er fólki stöðugt bent á starf
hans sem fyrirmynd. Hann
starfaði sem skæruliði frá 14
ána aldrd, sltoipulaigði stöfnun
kommúnistaflokksins og síðan
verkalýðsflokksins. Hann átti
mikinn þátt í stofnun alþýðu-
lýðveldisins og tók virkan þátt
í baráttunni gegn Japönum og
síðair gegn heimsvaldastefnu
Bandaríkjamanna í Kóreustríð-
inu var hann æðsti yfinmaður
hersins. Þegar íslendingar
hneykslast á þersónudýrteun
sem þessari af litlum skilningi
mætti minna á, að enn hafa
ýmisir góðborgarar á áteveðnu
aldursskeiði hangandi mynd
uppi á vegg hjá sér a£ Jóni
Siguirðssyni, þingmanni Dana-
veldis.
— Bn swo að halldið sé á-
fram að rifja upp gang méla í
Kóreu: Kóreustríðið hólfst 1950
með innrás lepphers Banda-
ríkjanna í Suður-Kóreu inn í
Noarðuir-Kóreu, þótt alls staðar
sé sagt í Moggum heimsins að
Norður-Kórea hafi gert innrás
í Suður-Kóreu. Og eftir innrás
lepphersins i Norður-Kóreu
voru í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna samþykktar vltur á
innrás Norður-Kóreana! Þær
upplýsinigar sem þeir frómu
menn í öryggisnáðdniu byggðu á
var eitt skeyti sem yfirmaður
herafla Bandaríkjanna í Suður-
Kóreu hafðd sent þeim.
— Áður en stríðið hófst, eða
fiá 1945 þegar her Bandaokj-
anna teom til Suður-Kóreu, tdl
1950, hafði heirinin myrt 250
þúsund manns í Suður-Kóireu,
fyrir utan aillar þær þúsundir
manns sem teknar hölfðu ver-
ið til fangia.
— Fyrstu þrjá mánuði stríðs-
ins heið suöur-kóireansild herdnn
og sá bandariski her sem var
í landiwu mdkið afhroö sfyrir
her Norður-Kóreu. Norður-kóire-
ansltei herinn hafði frelsað 90%
af Kóireu. Þá gripu Bandaríkja-
menn til þess, eins og þeirra er
vandi, að aiuka heraffla sinn
verulega í lamdinu. Fluttu þeir
landher sirm, lofther og rneiri-
hluita Kyrrahafsífflotans til Klór-
eu ásamt henatffla firá 15 lepp-
riíkjum sem þedr flenigu til að
sienda her til Kóreu þ.á.m. frá
Bretlandd. Norður-Kóreanar
fengu að sjálflsögðu hemaðar-
aðstoð frá Sovétrikjunum og
öðrum sósíalískum rflijum eftir
innrásina í norðurhlutann.
Búmlega miljón sjálfboðaliðar
teomu frá Kína, því að um leið
og Bandaríkjamenn réðust inm
í norður-hluta Kóreu hófu þeir
sprengiuárásir á héruð í Norð-
ur-Kiína. Enda var tilgamigur
Bandarfkj amanna með Kóreu-
stríðimu sá að brjóta niðnrr al-
þýðuliýðveldið í Norðu r- Kóreu,
til þess að gieta sdðan hafið á-
rásdr á Kíma. 1 Kóreustríðinu
byrjuðu Bandarikjamenn fyrst
að miota napalim og sýkhavopn
og hjölfðu sérstaltea sýkla-sér-
firæðinga í þjónustu stnni í Suð-
ur-Kláreu.
— Friðarviðræður milli
Bandaríkjaimanna og Noröur-
Kóreana hófust 1951 í Pamun-
jcan, sem er á línunni sem að-
steilur Suður- og Norður-Kóreu.
Br viðræður hófust sátu Banda-
ritejamemn undir fána Samein-
uðu þjóðanna en Norður-Które-
anar auðvitað umdir sínumfána.
— Bandarikjamenn neyddust
til þess árið 1953 að undirrita
friðarsamninga; þá var samið
um skdptíngu landsins. Þetta
var fiyrsta skápti sem Banda-
ríkjamenn urðu aö gefiast upp
í heámsvalidastríði sínu og varð
þessvegna mikil hvatning fyrir
aðrar kúgaðar þjóðir í hedmin-
um.
Japönsk efnahags.
innrás nú gerð í
Suður-Kóreu
— Síðan hefiur efnahagsupp-
byggingin hafiizt eftír stríðið?
— Hún hófst strax við stofn-
Framhald á 6. síðu.
)