Þjóðviljinn - 25.11.1971, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVIiLJiNN — Fimmtudagur 25. nóvember 1971.
— Málgagn sósíalisma, verkalýSshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandi: Utgáfufélag ÞjóSviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Sigurður Guðmundsson, Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Simi 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 195,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12,00.
Að bjarga mannslífum
J^ú er morðvélaútbúnaður hernaðarblokkanna
orðinn svo „fullkominn“ að komi til átaka milli
þeirra er mannkynið að verulegu leyti þurrkað út
á fáeinum mínútum. Það er að vísu von til þess
að þeir lifi sem fjærst yrðu hernaðarátökunum og
yrðu þar af leiðandi ekki fyrir beinum sprengju-
eða eldflaugaárásum. Þetta er ein meginröksemd
íslenzkra hemámsandstæðinga; með því að vísa
hernum úr landi vilja hemámsandstæðingar koma
í veg fyrir að íslenzk mannslíf verði trylltri atóm-
styrjöld stórveldanna að bráð. í þessu ljósi á
hverju mannsbami að skiljast að í setu bandaríska
herliðsins á íslandi felst engin vörn — með her-
setunni eru íslendingar að kalla yfir sig morðtól
vitfirrtrar styrjaldar.
|jað atriði, sem hér hefur verið gert að umtals-
efni, er ein margra rök’semda gegn því að ís-
land sé hernumið. Auk þessarar röksemdar koma
til margar aðrar — til dæmis sú þýðingarmikla
röksemd að það sæmir okkur "ékki ‘ef 'i7fð"tiljUm
vera sjálfstæð þjóð í sjálfstæðu landi að hafa hér
herstöð. Það sæmir íslendingum heldur ekki- sem
vopnlausri smáþjóð, sem hefur háð alla sína sjálf-
stæðisbaráttu gegn erlendu valdi, að gerast banda-
maður bandaríska risans sem um allan heim heldur
fátækum og arðrændum þjóðum kverkataki.
|slenzkir sósíalistar telja að herinn eigi að fara úr
landinu og að ísland eigi að segja sig úr hem-
aðarbandalagi. í samningi stjómarflokkanna er
ákveðin brottvísun hersins, en það er a'ð dómi sósí-
alista lágmarksákvæði, sem verður að uppfylla,
ef allir aðilar stjórnarsáttmálans eiga að njóta
sannmælis.
Nakin endileysa
|Jugmyndafræði Sjálfstæðisflokksins byggist á
stríði. Ef ekki væri stríð einhvers staðar í heim-
inum hryndi stefna Sjálfstæðisflokksins í her-
námsmálunum gjörsaimlega í rúst. En allir heil-
skyggnir menn sjá hversu fallvölt sú hugmynda-
fræði er sem á sér homstein í ófriði — og síðasta
tilraun íhaldsins til röksemdafærslu á þessu sviði
er það afkáralegasta af öllu afkáralegu: Jóhann
Hafstein og Geir Hallgrímsson héldu því fram í
ræðum á alþingi á dögunum að hér á landi yrði
að vera bandarískur her. Ástæðan er að þeirra
dómi sú að nú ver stríð á landamærum Indlands
og Pakistans og það er*stríð í Víetnam. Með öðr-
um orðum telja þeir íslendingum skylt að búa í
nábýli við bandarískan her vegna þess að helzti
leppur Bandaríkjastjómar í Asíu, forseti Pakist-
ans, er að láta fremja fjöldamorð á tugþúsundum
Bengala og vegna þess að Bandaríkjamenn heyja
útrýmingarstyrjöld gegn fátækri bændaþjóð í
Víetnam. Þannig verður röksemdarfærsla aftur-
haldsins á íslandi nakin endileysa þegar málið er
athugað niður í kjölinn. •— sv.
ÞINGSJA ÞJOÐVILJANS
Frumvarp ríkisstjórnarinnar:
10 stunda vinnuvika!
1 gær fóru fram umræður í
efri deild Alþingis um frum-
vörp ríkisstjómarinnar, um 40
st. vinnuviku og 4 vikna orlof.
Hannibal Valdimarsson, félags-
málaráðherra, mælti fyrir
frumvarpinu. Sagði hann í upp-
hafi ræðu sinnar, að í málefna-
samningi ríkisstjórnarinnar
væri að finna ýmisieg ákvæði
um kjaramál. Ríkisstjórnin
hefði þegar efnt þau atriði er
sneru að vísitöluleiðréttingum
og lagfæringum, en nú kæmu
þessi tvö frumvörp fyrir Al-
þingi um styttingu vinnutíma
í 40 st. og lengingu oriofs í 4
vikiu-. Taldi ráðherrann líkur
á því að flestir þingmenn gætu
verið sammáia um efni slíkra
frumvarpa. Opinberir starfs-
menn hefðu nú 40 st. vinnuviku
eftir síðustu kjarasamninga við
þá.
Síðan rakti ráðherrann til-
búning frumvarpanna, og gat
þess, að ekkert hefði verið auð-
veldara, en leggja frumvöirp
um þetta efni fram í þingbyrj-
Bygging leiguhúsnæðis
á vegum sveitarfélaganna

Þingtmenn úr öllum stjóm-
málaflokkunum hafa lagt
fram á alþingi tillögu til
þingsályktunar um byggingu
leiguhúsnæði á vegum sveit-
arfélaga. Flutningsmenn eru
Steingrímur Hermannsson,
Ragnar Amalds, Karvel
Pálmason, Jón Snorri Þor-
leifsson og Eysteinn Jónsson.
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar, að gera
beri hið fyrsta ráðstafanir til
þess að bæta úr þeim alvar-
lega skorti á leiguhúsnæði,
sem ríkjandi er í flestum
Ragnar Arnalds.
ÍH§p þorpum og kaupstöðum lands-
, ins, og felur í því skyni rík-
' ' ' • '
isst]ommm:
1. að láta fara fram könnun
á þörf fyrir leiguhúsnæði í
sveitarf élögum um land
allt;
2. að leggja fyrir Alþintgi
fmmvarp tii laga um út-
vegun fjármiagns og útlán
þess til sveitarfélaga, þann-
ig að þeim sé gert fjár-
hagslega kleift að byggja
og rekia leiguhúsnæði, þar
sem þess er þörf“.
Frumvarp ríkisstiórnarinnar:
Fjögurra vikna orlof
FéHagsmiálairáðherra mælti í
gær fyriir frumvarpi rikisstjórn-
arinnar um lengingu orloís 14
vikur.
Fór ráðherrann orðum um
þær helztu breytingar sem frum-
varp þetta felur i sér, en ví.s-
aði að öðru leyti til athuiga-
semdamna sjálfra við frura-
varpið. I athugasemdiuinum við
frumvarpið segir m.a.:
Með bréfi, dags. 29. sept. 1971,
skipaði félagsmál aráðh. nefnd á-
til þess að endurslkoða lög nr.
16/1943 um orlof, einkutn með
tillliti til þess, að orlof skuli
lengt í fjórar vikur og fram-
lcvæmd orloÆslagamma auðveld-
uð. 1 nefndinmi eru þessirmenn:
Snorri Jónsson, Guð'mundurH.
Garðarsson óg Hermamm Guð-
rrmindssiom, tilnefndir af Alþýðu-
samibandi fslands, Jón H. Bergs
og Kristján Ragnarsson, tilm. af
Vimnuveitemdiasambamidi fslanös
og Hairry Frederiksen, tilnefnd-
ur af Vimmumálasambandi saim-
vinnufélaganma. Form. nefndar-
innar var skipaður Hjálmar
Vilhjálmsson án tilnefinimgar.
Vegna fjairveruforfallla einstákira
nelflndarmainma hafa eftirtaldir
teildð sæti í nefindimni: Björn
Þórhallsson, Björn Jónsson og
Júlíus Valdimarsson.
Helztu breytingar frá gild-
andi löggjöf um orlof, sem fel-
ast í þessu frumvarpi, eru þess-
ar:
1. Gert er ráð fyrir lengingu
orlofstímams í 4 vikur, þ.e. úr
21 degi virtoum í 24 daga virka
og haskkum orlofsfjár úr 7% í
8‘/S%.
2. Lagt er til, að ákvæði um
orlofismerki, orlofsbækur og
vottorðagjafir í sambondi v;ð
töku oriofs verði sett msð
reglugerð, sem tryggi það, að
orlofsþegi fái orlofsflé í hendur,
þegar hann fer í orlof. Nefnd-
in hefiur enin ekki gert frum-
varp að þessari reglugerð, en
hún stefmir að því, að reglu-
gerðdm verði sett þegar eCtir
gildistöku laganna.
3. Gert er ráð fyrir lengingu
orlofstímabilsins og sfciptimgu
orlo'fis, sbr. 4. gr. frv.
4. Nýmæli er varðandi töfcu
orlofs, þegar orlof er veitt öllu
starfsfólki fjrrirtækis samtímís,
sbr. 9. gr., en slík atvik gerast
nú æ tíðari.
5. Nýmaali er um flutmiin,g
orlofsfjár milli orlofisára, þamn-
ig að ef orlofsiþegi hefur ekld
tekið orlofsfé innan árs frálok-
um ortafsárs, renmur það, sem
aukaiðgjald til lífeyrissjóðs hams,
sbr. 13. gr.
6. Lidks má gdta þass, að
efnisskipun frumwarpsiins er í
verulegum atriðum á anmianveg
en nú er í orlofslöguíniuim.
un, en sjálfsagt hefði þótt, að
hafa samráð við aðila vinnu-
markaðarins. Þess vegna hefði
verið komið á fót samstarfs-
n^fnd aðila. Frumvörp þessi
væru árangur þeirra samvinnu
aðila. Sagði hann. af þessu til-
efnd, að allar ásakanir dagblaða
um tregðu ríkisvaldsins í þess-
um málum, væru tilhasfulausar
meb öllu. Síðan fór ráðherrann
orðum um frumvarpið um 40
st. vinnuviku og kom m.a. fram
í ræðu hans, að með 40 st.
vimnuviku værum við að kom-
ast í röð fremstu þjóða, hvað
vinnutíma snerti, og reynslan
hefði sýnt, að slík vinnutíma-
stytting hefði ekki í för meðsér
minni afköst.
Þá kom fram hjá ráðherran-
um, að ríkisstjórnin hefur emg-
in plön um það að grípa inní
kaupgjaldsdeiluna á sama hátt.
Hér fara á eftir fyrstu tvær
greinar frumvarpsins:
1- gr.
Lög þessi táka til allra laun-
þega, annarra en þeirra, sem
hér eru taldir:
a. Sjómenm á fiskdskipum.
b. Kaupafólk og vinnuhjú.
c. Laumiþegar, sem vinna
heimavinnu eða önnur störf,
sem vinnuvedtandi hefur ekki
aðstöðu til að fylgjast með.
d. Forstöðumenn og sérstakir
fulltrúar í störfium sem eru
þess eðlis, að eftirliti með
vinnutíma verði ekki við kom-
ið.
Þar sem rætt er um aðila í
lögum þeissum er átt við aðila
vinniumarkaðarins.
2. gr.
1 hverri viku sbulu ekki vera
fleiri en 40 dagvinnutímar, sem
vinna ber á því da'gvinnutíma-
bili á virkum dögum vikumnar,
sem aðilar koma sér saman um.
Heimilt er að semja um
sfcemmri vinnuviku.
Að jafnaði skulu ekki unnar
fleiri en 8 klUkfcustundir í dag-
vinnu á degi hverjum nema
annar vinnutími henti betur af
sérstökum ástæðum, og um það
sé samið af aðilum.
Heimilt er að semja um til-
færslu á dagvinnutímum, þann-
ig að dagvinnutímar verði fleiri
en 40 á tilteknum árstíma og
færri á öðrum, en að meðaltali
á ári hverju ekki fileiri en 40.
Þetta gildir þó aðeins í þeim
tilvilcum þar sem slíkur héttur
' hefur verið á hafður fyrír gild-
istöbu laga þessara.
SjúHvirk radíéJufí í
íslenzkum skipum
Sl. máinudag lögðu þauBjam-
fríður Leóisdóttir og Garðar Sig-
urðsson fyrir Alþingi tillögu til
þingsályktunar um sjálfvirk
Bjarnfríður Leósdóttir.
radíódufl í íslenzkum sikipum.
Tillagan er svo:
Alþingi ályktar að skora á
rikisstjómina að beita sér fyr-
ir því, að sett verði inn í reglu-
gerð um eftirlit með skipum á-
kvæði um, að öll ísleinzik skip
skuli hafa um borð sjálfvirk
radíódiufl til neyðarkaMssend-
iniga.
I
Grcinargerð
Það er óþarfi að taka það
fram, hvert gildi það hefur fyr-
ir íslenzku þjóðina, að öryggi
sjómanna sé treyst eins og
framast er unnt. Þess vegma
þarf að fylgjast vel með á
tækmiöW, hvort ekki komi fram
ný tæki, sem mundu verða til
aukins öryggis, ef notuð væru.
I fyrra var reynd á Gísla
Johnsen ný gerð af sjálfvirku
radíódufli. Tækið reynidist með
afbrigðum vel, og merki frá því
heyrðust um allt land á neyðair-
bylgjuinni 2182 kílóriðum.
Þetta dufil flýtur upp, ef steip-
Garðar Sigurðsson.
ið sekkur og byrjar að sendia
eftir 30 sekúndur.
Það sendir þá neyðarmarkið
SOS í sífellu ásamt kallmerki
skipsiins og tón til miðunar i
þrj'ár mínútur samfellt. Þannig
halda sendi'nigar áfram í 72
klukikustundir með 12 mínútna
millibili. Sendikraftur diuflsins
er svo mákill, að það útilokar
allar aðrar sendtogar á neyðar-
bylgjunni.
öllurn ætti að vera Ijóst,
hversu mikið öryggi slíkt tæki
muiradi veita sjómönnum, og
einnig, hversu mikdð það rnunái
auðvelda leit að skipum í sjáv-
arháska og bjarga mörgum
mainnslífluim.