Þjóðviljinn - 20.10.1972, Blaðsíða 16

PIÚOVIUINN
Föstudagur 20. október 1972.
Almennar upplýsingar um
læknaþjónustu borgarinnar
eru gefnar i simsvara
Læknafélags Reykjavíkur,
simi 18888.
Ilelgar-, kvöld- og nætur-
þjónusta ly f jabúðanna i
Reykjavik verður sem hér
segir 14.-20. október:
Laugavegsapótek, Holtsapó-
tek. Laugavegsapótek annast
eitt vörzluna á sunnudag.
Slysavarðstofa
Borgarspitalans er opin all-
an sólarhringinn.
Kvöld-, nætur- og helgidaga-
vakt á heilsuvernarstöðinni.
Simi 21230.
Yonandi
koma
verðlaunin
að
pólitískum
notum,
segir Böll
BO.NN 19/10 — Ég vona að
verðlaunin verði unnt aö nota i
póiitisku samhengi, sagði
Nóbelsverðlaunahafinn
Heinrich Böll, er blaðamenn
hittu hann að máli i Aþenu i
gær. Böll er mjög virkur i
vestur-þýzkri pólitik og kom
siðast fram opinberlega á
flokksþingi sósialdemókrata i
Dortmund.
Sósialdemókratar i Vestur-
Þýzkalandi fagna með Böll i
dag. Willy Brant og Gunther
Grass sendu verðlaunahafan-
um löng heillaóskaskeyti.
Böll sagði að hluta nóbels-
verðlaunanna mundi hann
nota til þess að afhenda sjóði,
erhefur það hlutverk að fá rit-
höfunda látna lausa úr fang-
elsum. Það eru fleiri rithöf-
undar fangelsaðir i Tyrklandi,
Indónesiu og Brasiliu en i
Sovétrikjunum er haft eftir
Böll i þessu sambandi.
Jörgensen í tröllafans:
Það verður líka að taka
tillit til minnihlutans
Fundur œðstu manna 9 ríkja hófst i París í gœr
— ekki á eitt sáttir um tilgang fundarins
PARIS 19/10 — Ankar
Jörgensen forsætisráöherra
Dana hélt ræðu í dag, á
fundi æöstu manna EBE-
rikjanna sex og þeirra
þriggja ríkja sem veröa
aðilar um áramótin.
Forsætisráöherrann kvað
Dani mundu fara varlega
V iðræður um
kjarnorku-
vopn
WASHINGTON 19/10 — Sovét-
rikin og Bandarikin hafa náð
samkomulagi um að hefja á ný
viðræður um takmörkun á út-
breiðslu kjarnorkuvopna. Við-
ræðurnar hefjast i Genf 21. næsta
mánaðar.
til aö byrja með í EBE og
ekki hrópa húrra fyrir
hverju sem væri i auknu
samstarfi EBE-rikjanna.
Tilgangur þessa fundar í
Paris er sá einn að taka
þrjú ný ríki inn i Efnahags-
bandalagiö, en ekki sá að
gefa miklar yfirlýsingar,
sagöi hann.
Jörgensen minnti á að þó að
meirihluti Dana hefði sagt já,
væri þó þriðjungur Dana and-
vigur aðild að EBE. Til þeirra
afla yrði ekki siður að taka tillit.
Hann kvaðst vilja reyna hvað
hann gæti til aðstyrkja aðstöðu
Noregs til viðskiptasamninga við
EBE.
1 viðtali við fréttamenn sagði
Jörgensen, að hann myndi reyna
aö tryggja Grænlendingum við-
unandi lausn fiskveiðivandamála
innan Efnahagsbandalagsins.
Æðstu menn rikjanna niu sóttu
fundinn sem hófst i Paris i dag.
Lukkulega í ekta-
standi og beltislaus
LONDON 19/10 —örvæntingar-
fullur maður sneri sér til lögrcgl-
unnar i l.eiccster i fyrradag.
Lögrcglan varð að beila hatnri og
ineitli til þcss að hjálpa honum úr
nauðum.
Þegar maðurinn leitaði til lög-
reglunnar var hann litillega ölv
aður. Hafði hann verið að gera
sér glaðan dag með kunningjum
sinum, en daginn eftir átti hann
að ganga til brúðkaups með konu-
efni sinu. Höfðu kunningjarnir
fært manninn i skirlifsbelti úr
járni. En allt gaman tekur endi,
og ekki- reyndist kunningjunum
fært að ná manninum úr beltinu
— þess vegna sneri hann sér til
lögreglunnar sem leysti hann úr
nauðum. Nú er maðurinn sagður
lukkulega i ektastandi og beltis-
laus.
Greinilegl er á NTB-fréttum að
ekki eru allir sammála um til-
gang fundarins. Þó að Jörgensen
telji að fundurinn verði einkum
velkomandaminni, er annað uppi
á teningunum hjá talsmönnum
Vestur-Þjóðverja og Frakka.
Pompidou segir að nú hafi verið
drukkið nóg kampavin i tilefni af
aðild Breta. Nú verði að hefjast
handa um að marka bandalaginu
stefnu i efnahags- og peningamál-
um. Talið er að i yfirlýsingu
fundarins verði lögð áherzla á
Frh. á bls. 15
Manescu lætur
af embætti
BÚKAREST 19/10 — Corneliu
Manescu hefur látið af embætti
utanrikisráðherra Rúmeniu.
Gcorgiu Macoverscu inun taka
við starfi hans. Manescu hefur
verið talinn eiga hlut að sjálf
stæðari utanrikisstefnu Rúmcna.
Tilkynningin um mannaskiptin
hefur 'vakið mikla athygli vegna
þess að skammt er liðið siðan um-
talsverðar breytingar voru
gerðar á rikisstjórn Rúmeniu.
Ekkert hefur verið sagt af opin-
berri hálfu i Rúmeniu til
skýringar— en Manescu hefur nú
tekið við öðru pólitisku starfi að
sagt er.
Þessi mynd var tckin á Bessa-
stöðum þegar Corneliu Manescu
ritaði þar i gestabók, en hann
heimsótti forsetasetrið ásamt
forseta Rúmeniu og fylgdarliði
fyrir tveimur árum.
Heinrich Böll hlaut verðlaunin
Róttœkur villutrúar-
kaþólikki Nóbelsskáld
STOKKHÓLMl 19/10. —
Sænska akademían til-
kynnti i dag aö vestur-
þýzki rithöfundurinn
Heinrich Böll heföi hlot-
ið bókmenntaverðlaun
Nóbels í ár. Var komizt
svo aö oröi i forsendum
úrskuröarins, að söguleg
viösýni Bölls, tengd við
næma persónusköpun
heföi haft áhrif i þá
veru, aö endurnýja
þýzkar bókmenntir. Sér-
stakt lof var boriö á síð-
ustu bók Bölls, „Hóp-
mynd með konu", og
segir m.a., aö fáum
samtíðarhöfundum hafi
tekizt að sýna jafn inn-
virðulega umhverfi
manneskjunnar frá
mörgum sjónarhornum i
senn.
Böll er mjög róttækur
vinstrisinni og kaþólskur að
auki, og hefur átt i miklum
deilum við ihaldsöfl í landi
sinu. Helztu keppinautar hans
i ár eru að sögn landi hans
Giinter Grass, Frakkinn
André Malraux og brezka
ljóðskáldið Auden.
Ritferill Bölls er mjög mót-
aður af reynslu hans frá
heimsstyrjöldinni en þá
gegndi hann herþjónustu.
Hvað eftir annað lýsir hann i
verkum sinum óskapnaði
striðsins og fáránleika,
hvernig það rifur niður mann-
legt öryggi og farsæld. Böll er
skarpur ádeilumaður: sumir
kalla hann hunzkan höfund, en
aðrir draga fram djúpa sið-
gerðilega undirtóna i verkum
hans.
Böll er fæddur i Köln árið
1917 og var faðir hans iðnaðar-
maður. Köln er einatt lýst sem
háborg kaþólskunnar i Þýzka-
landi og Böll tók snemma þátt
i æskulýðshreyfingu
kaþólskra og slapp þar með
við að ganga i Hitlersæskuna.
Arið 1937 tók hann stúdents-
próf. Hann ætlaði i fyrstu að
gerast bóksali, en striðið kom i
veg fyri þau áform. Var hann
tekinn i fótgönguliðið og særð-
ist tvisvar.
Skömmu eftir strið skrifaði
hann margar sögur sem
byggja á hermannsreynslu
hans ( ..Lestin kom á réttuni
tinia”), um fangabúðir
( „llvar varst þú, Adam?”) og
um heimkomu hermanna ,,Og
liann mælti ekki orð”sem kom
út 1953 og tryggði honum
mikla frægð og vinsældir. Böll
varð einn af helztu áhrifa-
mönnum rilhöfundahópsins
'47.
Á siðari árum hefur Böll
skrifað margar ádeilusögur
um félagsleg og pólitisk
vandamál i landi sinu („Skoð-
anir trúðs”).
Hver er konan?
Skáldsaga Bölls, „Hópmynd
með konu”, sem hefur verið
efst á metsölulista i Þýzka-
landi siðan i fyrra, er talin
hans stærsta og metnaðar-
mesta verk lil þessa. Þvi er
svo lýst, að það sé eins konar
summá af fyrri sögum hans,
mörg stef þeirra koma þar
saman i nýrri mynd og sam-
hengi. Nokkrir áratugir
þýzkrar sögu birtast þar i
samfléttu lifshlaups margra
persóna i vestur-þýzkri stór-
borg. Þar finna menn mikið
persónusafn, þar sem
einstaklingseinkenni og teg-
undareinkenni eru brædd
saman með næmu auga fyrir
þvi, sem er sérkennandi og
furðulegt: iðjuhöldar, brask-
arar, visindamenn, nunnur,
þýzkir hermenn, rússneskir
striðsfangar, erlendir verka-
menn. fórnfúsir menn, henli-
stefnumenn, sérvitringar.
I þungamiðju þessa per-
sónusafns er kona ein, sem
dregur hvað eftir annað til sin
alla athygli höfundarins. Hún
hefur mikiðaðdráttarafl á alla
sem hún kemst i kynni við, og
hún lifir af örlög sin, sem sýn-
ast mjög þungbær séð að utan
án þess að sálarstyrkur
hennar biði hnekki af. Ávallt
veit hún hvað við á fyrir hana
og annað fólk með barnslegu
öryggi kærleikans. Hver er
þessi kona? Um þessa spurn-
ingu þróast bókin i fjölbreyti-
legum skýrslum og sjálfslýs-
ingum allra þeirra sem um-
gangast þessa aðalpersónu,
sem er þeim i senn veruleiki
og mynd.
Pólitík
Böll hefur ekki gengið i póli-
tiskan flokk, en hann hefur
jafnan verið langt til vinstri i
vestur-þýzkum stjórnmálum.
A seinni misserum hefur
blaðahringur Springers haldið
uppi heiftarlegum árásum á
skáldið, vegna þess, að það
hefur andmælt móðursýki
þeirri sem risið hefur út af
máli stjórnleysingjahópsins
sem kenndur er við Baader-
Meinhof. Hafa ofsóknir þessar
gengið svo langt að Böll hefur
haft við orð, að sér væri ekki
lengur vært i Þýzkalandi.
Böll er mjög virkur rithöf-
undur. Hann er mikið þýddur
erlendis, ekki sizt i Sovétrikj-
unum. Böll hefur hlotið tvenn
þýzk bókmenntaverðlaun og á
sæti i þýzku akademiunni. 1
fyrra var hann kosinn for-
maður hins alþjóðlega PEN-
klúbbs.