Þjóðviljinn - 29.03.1973, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimintudagur 29. marz 1973.
Nemendur stýrimannaskólans vegna
undanþáguveitinga til skipsst jórnar:
Sett verði strangari
skilyrði meðan undan
þágur eru veittar
Or ferð með Jiafþóri, sem nemendur stýrimannaskólans fóru I vetur.
Hér er trollið tekið inn.
Or sömu ferð með Hafþóri. Mælikúnstin reynd.
Vegna blaöaskrifa og
frétta i fjölmiðlum vill
nemendaráö Stýrimanna-
skólans í Reykjavik koma
fram eftirfarandi bréfi,
sem sent var skipstjóra- og
stýrimannafélaginu öld-
unni þann 14. marz s.l. og
fjallar um undanþágumál-
iö:
Heiöraða stjórn.
Varöandi grein, sem birt var i
Morgunblaðinu þann 13. marz s.l.
um undanþágumálið, höfum við
gert eftirfarandi samþykkt:
Við slyðjum allar þær aðgeröir,
sem miða að þvi að leysa jafn
yfirþyrmandi vandamál og
undanþágumáliö er, og viljum þvi
lýsa yfir ánægju okkar á þessari
grein, sem sýnir ljóslega hversu
fáránlega að er staðið i einu af
okkar brýnustu hagsmunamál-
um. Við vitum að skortur á
menntuðum yfirmönnum á fiski-
skipaflotanum er mikill og fer
heldur vaxandi. Það er þvi ekki
seinna vænna að riða á vaðið og
reyna að leysa þetta mál. Aðsókn
i Stýrimannaskóla er alls ekki
nógu mikil, en þó virðist sem að-
sókn i aðra skóla, svo sem
menntaskólana, aukist, ekki um
hundruð heldur um þúsundir.
Þetta leiðir að sjálfsögðu til mjög
slæmrar þróunar, en það virðist
vera allt annað en stýrimanna-
menntum, sem ungir menn bnfa
áhuga á i dag, enda er skólans
sjaldan getiö á opinberum vett-
vangi og kynning hans er fremur
litil út á við.
Það hlýtur þvi aö vera kapps-
mál hjá okkur að stuðla að frekari
kynningu skólans i islenzku þjóð-
félagi og laða að honum unga og
upprennandi menn. Það gladdi
okkur þvi innilega, að til skyldu
vera menn, sem sæju meinið og
minntust á þau atriði er mestu
máli skipta i sambandi við lausn
undanþágumálsins, en það eru að
okkar áliti staða og álit stýri-
mannaskólanna og sú staðreynd
að þeir eru ekki gerðir að nógu og
eftirsóknarverðu takmarki fyrir
unga menn, sem ef til vill stafar
af þeim einhæfu atvinnuréttind-
um, sem stýrimannaskólarnir
hafa upp á að bjóða enn sem kom-
ið er.
Viðsendum um daginn bréflega
áskorun til samgönguráðherra,
þar sem við skoruðum á hann að
draga verulega úr undanþágu-
veitingum og reyndum að sýna
honum fram á þau neikvæðu
áhrif, sem svona istööuleysi hefði
i för með sér. Það er varla við þvi
að búast aö eitt litið bréf hafi ein-
hver úrslitaáhrif i jafn umfangs-
miklu máli og undanþágumálið
er, en við reynum það sem við
getum og erum hvenær sem er til-
búnir til samvinnu við ykkur og
lýsum yfir fullum stuðningi við
aðgerðir þessar.
Furöa sig á
ráöuneytinu
Siðan þelta bréf var skrifað
hefur samgönguráðuneytið sent
frá sér athugasemd (Mbl. 20.
marz), sem stjórn Oldunnar hef-
ur siðan svarað (Mbl. 23. marz).
Einnig hefur þetta mál komið til
umræðu i útvarpi og sjónvarpi.
Vegna þessara umræðna og
blaðaskrifa vill stjórn nemenda-
ráðs Stýrimannaskólans i
Reykjavik koma fram eftirfar-
andi:
Við viljum lýsa furðu okkar yfir
þeim skrifum, sem samgöngu-
ráðuneytið hefur látið fara frá sér
varðandi undanþágumálið. Við
getum ekki fallizt á að það sé i
verkahring ráðuneytisins að vera
m.a. með persónulegar aðdrótt-
anir á hendur formanni skip-
stjóra- og stýrimannafélagsins
öldunnar. Einnig finnst okkur
ráðuneytið gera litið úr þvi
vandamáli, sem undanþágumálið
er, á meðan benda má á að lög-
reglan i Reykjavik er að svipta
ökumenn ökuskirteinum sinum
vegna þess aö þeir reynast ekki
vera þeim hæfileikum og kunn-
áttu búnir, að þeir geti stjórnað
bil.
Án stýrimannaprófs,
engar undanþágur.
Undanþágumálið verður ekki
leyst i einni svipan, en á meðan
undanþágur eru gefnar út, þykir
okkur sjálfsagt að eftirfarandi
skilyrðum sé fullnægt- við útgáfu
þeirra.
1. Sá, sem ekkert stýrimannapróf
hefur, geti enga undanþágu
fengið.
2. Þegar útgerðarmaður óskar
eftir undanþágu, skal hann
sýna að hann hafi auglýst
minnst tvisvar i fjölmiðlum eft-
ir manni i skipsrúmið. I auglýs-
ingunni skal tekið fram eftir-
farandi:
Hvaða bát um er að ræða, stærð
hans, hvar hann er gerður út og
með hvaða veiðarfæri hann er.
3. Sá, sem einhver stýrimanna-
réttindi hefur, geti aðeins feng-
ið undanþágu fyrir takmarkaða
stærð báta, þ.e. að maður með
30 tonna réttindi geti aðeins
fengið undanþágu á báta allt að
50—60 tn. og maður með 120
tonna réttindi geti fengið
undanþágu á báta allt að
170—180 tn. o.s.frv.
4. Sá, sem undanþágan er fyrir,
fullnægi skilyrðum þeim, sem
eru fyrir inngöngu i Stýri-
mannaskólana. Hér er átt við
að hann hafi eftirfarandi vott-
orð i lagi: augnvottorð,
almennt heilbrigðisvottorð, og
auk þess siglingartima.
5. 1 stað orðanna á undanþágun-
um „fyrst um sinn, þar til rétt-
indamaður er fáanlegur eða
ráðuneytið ákveður annað, þó
ekki lengur en til (dagsetn-
ing)” komi eftirfarandi:
„Undanþágan gildir til (dag-
setning allt að 4 mán. frá út-
gáfudegi) eða þar til ráðuneyt-
ið ákveður annað. Þó skal
undanþágumaðurinn vikja
fyrir réttindamanni fyrirvara-
laust, ef réttindamaður fæst
eða óskar eftir skipsrúminu”.
6. Samgönguráðuneytið haldi
fullkomna skrá yfir gildandi
undanþágur. Skal þessi skrá
gefin út vikulega og send hinum
ýmsu stéttarfélögum sjó-
manna, útgerðarmannafélög-
um, tryggingarfélögum, öllum
sjómannaskólum og hinum
ýmsu nemendafélögum þeirra.
Einnig skal hún send þeim, sem
óska þess og geta sýnt að þeir
hafi not fyrir hana.
Undanþága til manns,
sem ekki fékk
inngöngu i
Stýrimannaskólann
Vart ætti að þurfa að útskýra
þessi skilyrði nánar, allavega
þarf fyrsta skilyrðið ekki útskýr-
ingar við að okkar áliti. 1 öðru
skilyrðinu er talað um auglýsing-
ar. 1 dagblöðum má sjá auglýst
eftir mönnum i hinar og þessar
stöður á bátum og vantar þá oft-
ast flest þau atriði sem minnzt er
á. Þriðja skilyrðið þarfnast ekki
útskýringar. I fjórða skilyrðinu er
talað um þann sjálfsagða hlut, að
sá sem undanþágan er ætluð fyrir
futlnægi inntökuskilyrðum þeim,
sem eru i stýrimannaskólana.
Einhver heldur sjálfsagt að þetta
skilyrði sé algjör óþarfi. Svo er nú
heldur betur ekki. 1 fyrrahaust
veitti samgönguráðuney tið
manni á Suðurnesjum undanþágu
til að vera skipstjóri (ekki stýri-
maður) á fiskibát. Þessum manni
mun hafa verið synjað um inn-
göngu i Stýrimannaskólann i
Reykjavik vegna sjóngalla. Með
þessu hefur samgönguráðuneytið
ekki bara svivirt menntun skips-
stjórnarmanna, heldur alla
menntun hverju nafni sem hún
nefnist. Er þetta aðeins eitt dæm-
ið um hina herfilegu misnotkun i
úndanþáguveitingum. 1 fimmta
skilyrðinu er talað um breytt
orðalag á undanþágunum. Vegna
þessa skal það tekið fram að það
hefur ekki alltaf verið hlaupið að
þvi fyrir réttindamenn að fá það
skipsrúm, sem undanþágumaður
er i, sökum ýmissa orsaka, t.d.
tengsla skipstjóra eða útgerðar-
manns við undanþágumanninn
o.s.frv. 1 sjötta skilyrðinu er talað
um skrá yfir undanþáguveitingar
og sendingu þeirra til hinna ýmsu
félaga og stofnana tengda sjávar-
útveginum. Er þetta atriði sjálf-
sagt mjög auðvelt i framkvæmd
fyrir samgönguráðuneytið.
Aldur er engin afsökun
Oft gerist það, þegar nemendur
Stýrimannaskólans eru á sjó á
sumrin, að þeir eru spurðir af
skipsfélögum sinum um námið og
inntökuskilyrðin i Stýrimanna-
skólann, og vitum við ekki til ann-
ars en að nemendur skólans séu
boðnir og búnir til að svara þeim
spurningum. Stundum heyrum
við þá að menn treysta sér ekki i
skólann sökum fjárhagserfið-
leika. Nú er ástæðulaust að taka
þessa afsökun alvarlega, þar sem
Stýrimannaskólinn er nú búinn að
fá aðild að lánasjóði islenzkra
námsmanna og ráðleggjum við
mönnum eindregið að snúa sér til
skrifstofu sjóðsins að Hverfisgötu
21 og afla sér upplýsinga eða þá
að hringja þangað.
Aðrar algengar afsakanir eru
þær, að menn telja sig vera of
gamla til að fara i skólann eða að
menn bara einfaldlega treysta
sér ekki i námið. Þetta eru einnig
ákaflega aumar afsakanir. Vorið
1971 útskrifaðist úr 3. bekk maður
sem var 51 árs að aldri. Nú kynni
einhver að halda að gert hafi
verið grin að þessum manni i
skólanum. En það var nú öðru
nær. Við viljum halda þvi fram,
að flestir nemendur skólans hafi
vonað að þegar þeir sjálfir væru
komnir á sextugsaldur, að þá
væru þeir menn til að drifa sig i
skólann, ef þeir þyrftu að mennta
sig meira. Sést bezt af þessu, að
stýrimannaskólarnir rúma menn
á öllum aldri.
Er nokkur yfir þaö
hafinn aö læra meira?
Það, að treysta sér ekki i skól-
ann, af þvi að menn halda að þeir
hafi ekki næga námshæfileika til
að bera, er einnig aum afsökun og
ættu þeir hinir sömu að rifja það
upp hjá sér hvort að þeir þekki
ekki einhvern, sem hefur stundað
nám við Stýrimannaskólann og
þeir telji ekki vera fremri sér að
námshæfileikum.
Ráðuneytið bendir á það i at-
hugasemd sinni, að undanþágu-
menn séu oft þaulvanir sjómenn
og séu sinu starfi vel vaxnir. Við
véfengjum þetta ekki, en hins
vegar vitum við ekki um einn ein-
asta undanþágumann, sem hefur
veriðsvo fær i starfi sinu, að hann
hafi verið yfir það hafinn að læra
meira og þurfi þvi ekki að fara i
skólann.
Stýrimannaskólinn i Reykjavik
hefur mörgum frábærum mönn-
um á að skipa, og það heyrir til
undantekninga að nemandi ljúki
ekki einhverju prófi t.d. 120 tonna
réttindum, þó að hann hafi
kannski ekki náð framhalds-
einkunn.
Lítilsvirðing verður
ekki þoluð
Hér hefur verið stiklað á nokkr-
um atriðum á viðhorfum nem-
enda Stýrimannaskólans i
Reykjavik til undanþágumálsins.
Nú er langt liðið á veturinn og
próf fara senn að byrja. Við von-
um þó, að starfsmenn samgöngu-
ráðuneytisins haldi ekki, að nem-
endu/ ctýrimannaskólanna liði
endalaust þá litilsvirðingu, sem
það hefur sýnt stýrimannamennt-
uninni. Við getum fullvissað þaö
um, að ef það tekur ekki nú þegar
i taumana, þá munum við hins
vegar gripa til róttækra aðgerða
næsta vetur. Varla þarf að minn-
ast á það, að við erum eins og
skipstjóra- og stýrimannafélagið
Aldan, fúsir til viðræðna við ráðu-
neytið um lausn þessa máls, ef
það óskar þess.
Reykjavik, 26. marz 1973
Nemendaráð
Stýrimannaskólans
i Reykjavik
Halldór Halldórsson formaður.
Höfum ávallt fyrirliggjandi allar stærðir skraut-
hringja á hjólbarða, bæði alhvíta og hvíta með
svartri rönd.
Sendum gegn póstkröfu hvert á land sem er.
GÚMMÍVINNUSTOFAN H.F.
Skipholti 35 — Reykjavík — Sími 30688