Þjóðviljinn - 03.04.1973, Blaðsíða 9

ER HANN SAMBÆRILEGUR VIÐ OKKAR HÆSTARÉTT?
— NEI, DÓMARARNIR ERU PÓLÍTISKIR FULLTRÚAR.
,,Er hann sambærilegur við okkar eigin hæsta-
rétt? Er hann sambærilegur við æðstu rétti
menningarrikja? Nei, hann er það ekki á nokkurn
hátt. Hann er það ekki að skipan sinni, þvi að
hann er kosinn pólitiskri kosningu. Dómarar hans
15 að tölu eru kosnir pólitiskri kosningu innan
Sameinuðu þjóðanna... þeir lita á sig sjálfrátt og
ósjálfrátt sem fulltrúa þeirra rikisstjórna, sem
hafa kosið þá, og þetta er hægt að sanna. Það var
ekki fyrr en á sjöunda starfsári dómsins, að það
kom fyrir i fyrsta skipti, að nokkur einasti dóm-
ari greiddi atkvæði gegn málstað þeirrar rikis-
stjórnar, sem hafði kosið hann, og þetta þótti
stórsögulegur viðburður i sögu dómsins, og hefur
ekki komið fyrir aftur i neinu máli, sem nokkru
máli hefur skipt. . . . Það getur hver þjóð, sem
vill, neitað þvi að leggja mál sitt undir alþjóða-
dómstólinn. . . Þegar hann hafði starfað i 13 ár,
höfðu aðeins komið til hans 32 mál, sem hann
flokkaði sjálfur sem deilumál milli rikja. Og af
þeim hafði hann visað frá 3/5 hlutum, vegna þess
að rikin, sem aðild áttu að málunum, höfðu beðizt
undan eða mótmælt lögsögu hans”.
„Samtimis er hafinn hér hinn hræsnisfyllsti
áróður, sem heyrzt hefur i þessu landi, um það að
við eigum einskis annars úrkosta, ef við viljum
ekki heita ofbeldisþjóð, sem vilji ekki hlita lögum
og rétti, en að semja við Breta og leggja þetta
stærsta lifshagsmunamál okkar undir úrskurð
alþjóðadómstólsins.
Ég hef ekki i anna tima orðið meira forviða en
þegar ég heyrði hæstvirtan fjármálaráðherra
(Gunnar Thoroddsen) segja i útvarpsumræðun-
um um þetta mál:
— ,,Nú ætla ég, að það sé nokkuð sammála álit
ábyrgra manna i lýðræðislöndum, að réttar-
riki geti ekki skorazt undan þvi að bera ágrein-
ing við annað riki undir alþjóðadómstólinn, ef
það vilji njóta trausts og virðingar meðal þjóð-
anna”. —
Þetta sagði hæstvirtur fjármálaráðherra.
Skyldi hann telja Bandarikin meðal siðaðra
þjóða? Skyldi hann telja þau réttarriki? Hæst-
virtur menntamálaráðherra (dr. Gylfi Þ. Gisla-
son) hafði sams konar ummæli hér, en ég fyrirgef
honum af öllu hjarta, þvi að ég veit, að hann er
ekki nema berstripaður fáfræðingur i öllum þess-
um málum.
En skyldi hæstvirtur fjármálaráðherra, fyrr-
verandi prófessor i þjóðarétti við Háskóla ís-
lands, telja Bretland til réttarrikja? Veit hann,
hvað þessi aðalstórveldi meðal lýðræðisrikj-
anna, sem kalla sig forysturiki frjálsra þjóða —
veit hann i hve mörgum tugum tilfella þau hafa
neitað að leggja mál sin undir alþjóðadómstólinn
i Haag?"
Þann 14. marz 1961 fóru
fram útvarpsumræður frá
alþingi um vantraust á þá-
verandi ríkisstjórn, sem
fyrirstuttu hafði undirritað
smánarsamninginn um rétt
Breta og V-Þjóðverja til
veiða um nokkurt skeið
innan 12 mílna landhelg-
innarog rétt sömu þjóða til
að skjóta hugsanlegum
ágreiningi út af frekari út-
færslu ísienzkrar landhelgi
til dómstólsins i Haag.
I þessum umræðum fyrir
12 árum flutti Finnbogi
Rútur Valdimarsson þáver-
andi fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins í utanrikismála-
nefnd alþingis ræðu. Fjall-
aði hann m.a. annars um
eðli þess dómstóls, sem
viðreisnarstjórnin var
nýbúin að afhenda
úrskurðarvald um réttindi
okkar til stækkunar land-
helginnar. Vakti sá kafli úr
ræðu Finnboga sérstaka
athygli á sínum tíma, og
hefur ekkert verið hrakið
af því sem þar var sagt.
Þjóðviljinn telur rétt að
rifja upp nokkra kafla úr
þessari ágætu ræðu. Allt
sem þar er sagt á ekki síður
við í dag, og aldrei hefur
verið nauðsynlegra en ein-
mitt nú, að landsmenn al-
mennt átti sig á því, hvers
konar stofnun dómstóllinn í
Haag er.
i þessari 12 ára gömlu
ræðu Finnboga Rúts eru
dregin saman helztu rökin,
sem þá og nú gera þaö f jar-
stætt að ætla þessum dóm-
stóli að blanda sér í land-
helgismál okkar íslend-
inga. Allar fyrirsagnir eru
Þ jóðviljans.
1 byrjun ræðu sinnar sagði
Finnbogi Rútur:
,,Ég get ekki rætt öll atriði
samningsins að þessu sinni. Ég
mun snúa mér að þvi höfuðatriði
hans, að með honum skuldbinda
Islendingar sig til þess að til-
kynna Bretum hverja frekari út-
færslu fiskveiðilandhelgi sinnar
með 6 mánaða fyrirvara, og neiti
Bretar að fallast á útfærsluna, þá
skuldbinda Islendingar sig til
þess að samþykkja, að útfærslan
skuli lögð fyrir alþjóðadómstólinn
i Haag til endanlegs úrskurðar.
Hæstv. rikisstj. hefur lýst þvi
yfir á Alþingi, að þessi skuldbind-
ing af hálfu Islendinga skuli gilda
um aldur og ævi, þessi samningur
sé óuppsegjanlegur og bindandi
fyrir komandi rikisstj., fyrir Al-
þingi um alla framtið, fyrir kom-
andi kynslóðir á Islandi.
Stjórnarandstöðuflokkarnir hafa
lýst þvi yfir, að þeir telji sig ekki
bundna af þessum samningi og
muni neyta fyrsta tækifæris til
þess að losa þjóðina undan oki
hans. Það er þetta atriði samn-
ingsins, sem forvigismenn
brezkra útgerðarmanna telja
tryggingu fyrir þvi, að islenzk
fiskveiðilandhelgi veröi ekki færð
frekar út en orðið er um næstu
áratugi”.
Engin þjóð hefur tekið
það i mál
„Islendingar liafa i meira en 13
ár staðið í baráttunni við aðrar
þjóðir um stækkun landhelgi Is-
lands. I upphafi þeirrar baráttu
gerðu þeir sér ljósar þessar stað-
reyndir:
1) Islenzka þjóðin hefur tvö-
faldazt að tölu á s.l. hálfri öld.
Ibúatalan mun aftur tvöfaldast á
næstu 30—40 árum. Islendingar
verða þá, ef sú fólksfjölgún, sem
verið hefur undanfarinn áratug,
heldur áfram, um 360 þúsundir
manna.
2) Eins og nú er komið og verð-
ur fyrirsjáanlega um næstu ára-
tugi, byggir þjóðin tilveru sina og
sókn til menningar á nýtingu
fiskimiðanna kringum tsland.
Fyrir 1940 öfluðu tslendingar að-
eins 30% af öllum þeim afla, sem
veiddist á Islandsmiðum. Fiski-
miðin eru þvi stærstu auðlindir
landsins. Þau eru á öllu land-
grunninu, sem er skýrt afmarkað
kringum landið. Það er visinda-
lega sannað, að þessi fiskimið eru
i hættu vegna ofveiði fjölda er-
lendra þjóða. Ekkert getur tryggt
afkomu komandi kynslóða á Is-
landi nema það, að tslendingar
einir nýti fiskimiðin á landgrunn-
inu öllu.
3) Voldugar þjóðir eins og
Bandarikin höfðu lýst þvi yfir
strax eftir striðslokin með ein-
hliða ákvörðun, að allt land-
grunnið við lönd þeirra væri
þeirra eign, sem þeim bæri lög-
saga yfir, þ.e. réttur til að setja
lög og reglur i löndunum sjálfum.
Fjöldi annarra þjóða. — þær eru
nú komnar yfir 30, — lýsti fiski-
miðin á landgrunni sinu frá 12
milum og allt upp i 200 milur sina
eign og lögsögu yfir þeim. Allar
þessar þjóðir gerðu þetta meö
einhliða ákvörðunum, þar sem
þær töldu það innanrikismál sitt
og fullkomlega löglegt að þjóða-
rétti, þar sem engin regla væri til
i þjóðarétti, sem bannaði slikt,
þegar lifsnauösyn þjóðar lægi viö.
Engin þessara þjóða hefur tekið i
mál að semja um fiskveiðiiand-
helgi sina við aðrar þjóðir né
heldur bera hana undir úrskurð
alþjóðadómstólsins.
Islendingar ákváðu þegar 1948
að fara þessa sömu leið einhliða
ákvörðunar, lýsa lögsögu Alþing-
is yfir landgrunninu öllu með það
mark fyrir augum, að Islendingar
einir nytji fiskimiðin á land-
grunninu öllu. Við vissum, að
leiðina að þessu marki yrði að
fara í áföngum. Við vissum einn-
ig, að við áttum sterkust rök allra
þjóða, sem stefndu að sama
marki.
Haagdómstóllinn hefur
engar reglur að dæma
eftir um landhelgi
Þessi leið einhliða ákvörðunar,
sem allar þjóðir hafa farið, sem
nokkuð hefur orðið ágengt, hefur i
tveimur áföngum fært okkur
þann árangur, að landhelgi okkar
hefur nærri þrefaldazt á 8 árum.
Þegar ákveðið var að fara þessa
fullkomlega löglegu leið einhliða
ákvörðunar, þá vissu allir, hvað
hún þýddi: i fyrsta lagi, að ekki
kæmi til mála að semja við neina
þjóð um viðáttu landhelginnar, i
öðru lagi, að ekki væri heldur
hægt að bera ákvörðun hverju
sinni undir þann alþjóðadómstól,
sem allir vissu að hafði engar viö-
urkenndar reglur um viðáttu
landheigi til að dæma eftir, en
verður að mestu aö dæma eftir
venjum.
Allar þessar þjóðir
hafa forðazt að leggja
slik má fyrir i Haag
A undanförnum hálfum öðrum
áratug hafa tugir þjóða verið að
koma á venju um fiskveiöiland-
helgi og að hún yröi minnst 12
milur með viðurkenndum for-
gangsrétti til fiskveiða á land-
grunninu öllu, en hafa allar forö-
azt að lcggja slik mál fyrir al-
þjóðadóm. Þetta hefur verið
stefna allra rikisstj. hér á tslandi
frá 1948, þangað til núv. rikisstj.
sneri við og hóf undanhaldið. Það
ætti ekki að þurfa að sanna þetta
með tilvitnunum i orð þeirra
manna, sem hér hafa farið með
völd.
Hæstv. dómsmrh., Bjarni
Benediktsson, sagði eftirfarandi i
orðsendingu til Breta 15. mai
1952: „Ólafur Thors lagði áherzlu
á það, að islenzka rikisstj. áliti,
að hinar fyrirhuguðu ráðstafanir
væru i samræmi við alþjóðalög og
ekki væri hægt með millirikja-
samningi að afsala réttinum til að
taka einhliða ákvarðanir um
mestu velferðarmál þjóðarinn-
ar”.
Hinn 13. júli i sumar lýsti
hæstv. utanrrh. þvi yfir á fundi
utanrmn., að afstaða núv. rikis-
Veit Gunnar Thoroddsen í hve mörgum tugum tilfella Bretar
og Bandaríkjamenn — og aðrar þjóðir — hafa neitað
að leggja mál fyrir í Haag? — En erum við þá ofbeldisþjóð?
Gunnar Thoroddsen, þáverandi
fjármálaráðherra. Um flutning
hans þá (gildir einnig nú) sagði
Finnbogi Rútur:
„Skyldi hæstvirtur fjármálaráö-
herra (Gunnar Thoroddsen) telja
Bandarikinmeðal siðaðra þjóða?
Skyldi hann telja þau réttarríki?
. . . skyldi hæstvirtur fjármála-
ráðherra, fyrrverandi prófessor i
þjóðarétti við Háskóla Islands
telja Bretiand til réttarrikja?
Veit hann, hvað þessi aðalstór-
veldi meðal lýðræðisrikjanna,
sem kalla sig forysturiki frjálsra
þjóða, — veit hann i hve mörgum
tugum tilfella þau hafa neitað aö
leggja mái sin undir alþjóðadóm-
stólinn i Haag?”
Gylfi Þ. Gfslason, þáverandi
menntamálaráðherra — „ber-
stripaöur fáfræðingur” um allt
sem lýtur að Haagdómstólnum,
að sögn Finnboga Rúts.
stj. hefði verið sú sama og.fyrri
rikisstj., að hafna tilmælum um
samningaviðræður, þar eð ekkert
væri við Breta að semja um við-
áttu fiskveiðilögsögu við Island.
„Hvers vegna skyldu
Islendingar...?"
— sagöi ólafur Thors
Um hugsanlegt málskot til al-
þjóðadómstólsins sagði hæstv.
forsrh., Ólafur Thors, i Morgun-
blaöinu 9. júni 1953: „Hvers
vegna skyldu tslendingar Hka
vera aö leita uppi einhverja þá
aðila, Haagdómstólinn eða aðra,
sem kynnu að einhverju leyti að
vefengja geröir tslendinga? Ég
þvertók þá fyrir að verða við
þeirri ósk”.
Og aðalráðunautur flestra
rikisstj. i landhelgismálinu, Hans
G. Andersen ambassador, lýsti
stefnu Islands og þvi hversu úti-
lokað væri að ætla gerðardómi —
og gildir þá vitanlega sama um
alþjóðadómstól, — að úrskurða
landhelgi nokkurrar þjóðar, ef
ekki væru fyrir hendi ákveðnar
reglur til að byggja úrskurðinn á.
Hann sagöi orðrétt i ræðu á Gen-
farráðstefnunni 1958:
„Af hálfu Islands er, eins og áð-
ur segir, haldið fram, að hvert
riki eigi sjálft að ákveða sin fisk-
veiðitakmörk með hliðsjón af öll-
um aðstæðum hverju sinni. Þeirri
mótbáru er venjulega hreyft, að
slik regla mundi auðveldlega
leiða til misnotkunar, þannig að
mjög miklar kröfur yrðu geröar,
jafnvel þar sem engin þörf væri
fyrir hendi. Hefur og stundum
veriðgerð tillaga um, að einhvers
konar gerðardómur skyldi hafa
úrskurðarvald. Ýmsar tillögur af
þessu tagi náðu ekki fram að
ganga á fundum þjóðréttar-
nefndarinnar sjálfrar, enda
mundi það vissulega verða erfið-
leikum bundið og jafnvel útilokað
að fela slikri stofnun þetta hlut-
verk, ef ekki væru fyrir hendi
ákveðnar reglur, sem byggja
bæri úrskurðinn á”.
Að lokum sagði þessi talsmaður
islenzku rikisstj., að það, sem Is-
land hefði gert, væri hið eina
rétta, nefnilega að áskilja sjálfu
sér, áskilja islenzkri rikisstj.
nauðsynlega lögsögu yfir fisk-
veiðunum innan endimarka land-
grunnsins og banna útlendingum
fiskveiðar á þvi svæði, að svo
miklu leyti sem nauðsynlegt er til
að sjá þörfum Islendinga borgið á
forgangsgrundvelli.
Þetta hefur verið stefna allra
rikisstj. á Islandi, eins og ég áðan
sagði, siðan 1948. En nú koma
talsmenn hæstv. rikisstj. og snúa
alveg við blaðinu. Rikisstj., sem
hefur hér aðeins örnauman
meirihluta, hefur nú samið við
höfuðóvininn, riki, sem við höfum
kært fyrir hernaðarárás, brot á
stofnskrá Sameinuðu þjóðanna og
Atlanzhafsbandalagsins, og
ákvörðunarrétti um islenzka
landhelgi, lögsögunni yfir land-
grunninu, er afsalað um aldur og
ævi úr höndum Islendinga i
hendur alþjóðadómstólsins.
Erum við ofbeldisþjóð?
Samtimis er hafinn hér hinn
hræsnisfyllsti áróöur. sem heyrzt
hefur i þessu landi um það, að við
eigum cinskis annars úrkosta, ef
við viljum ekki heita ofbeldisþjóð,
sem vilji ekki hlita lögum og rétti,
cn aö semja við Brcta og leggja
þetta stærsta lifshagsmunamál
okkar undir úrskurð alþjóðadóm-
stólsins.
Ég hef ekki i annan tima orðið
meira forviða en þegar ég heyrði
hæstv. fjármálaráðherra (Gunn-
ar Thoroddsen) segja i útvarps-
umræðunum um þetta mál:
„Nú ætla ég, aö það sé nokkuö
sammála álit ábyrgra manna i
lýðræöislöndum, að réttarriki
geti ekki skorazt undan þvi að
bera ágreining við annað riki
undir alþjóöadómstólinn, ef það
vill njóta trausts og viröingar
meðal þjóöanna". Veit Gunnar i
hve mörgum tugum tilfclla Bret-
ar og Bandarikjamenn hafa neit-
að að leggja mál fyrir i Haag?
ólafur Thors i Morgunblaðinu 9.
júni 1953: „Hvers vegna skyldu
tslendingar lika vera að leita uppi
einhverja þá aðila, Haagdómstól-
inn eða aöra, sem kynnu að ein-
hverju leyti að véfengja gerðir Is-
lendinga? Ég þvertók þá fyrir að
verða við þeirri ósk”.
Finnbogi Rútur Valdimarsson:
„Það er afbrot gegn komandi
kynslóðum á Islandi”.
Þetta sagði hæstv. fjmrh.
Skyldi hann telja Bandaríkin
meöal siömcnlaöra þjóða? Skyldi
hann tclja þaö réttarríki? llæstv.
menntmrh. hafði sams konar um-
mæli hér, en ég fyrirgef honum af
öllu hjarta, því að ég veit, að hann
cr ekki nema berstripaöur fá-
fræðingur i öllunt þessum málum.
En skyldi hæstv. fjntrh., fyrrver-
andi prófessor I þjóðarétti við Há-
skóla islands, telja Bretland til
réttarrikja? Veit hann, hvað þessi
aðalstórveldi meðal lýðræðisrikj-
anna, sem kalla sig forusturiki
frjálsra þjóða, — veit hann, i hve
ntörgum tugum tilfella þau hafa
ncitaö aö leggja ntál sin undir al-
þjóðadómstólinn i llaag? Skyldi
hann telja, t.d. Indland til réttar-
rikja og lýðræðisrikja? Það er
ekki ár siðan Indland gaf nýja
yfirlýsingu um það til Sameinuðu
þjóðanna og alþjóðadómstólsins,
að það neyddist til þess að undan-
skilja undan þeim málum, sem
það hafði áður skuldbundið sig til
að leggja undir lögsögu alþjóða-
dómstólsins, öll þau mál, sem
Indland teldi sig hafa lögsögu yfir
sjálft. Þetta var gert að dæmi
Bandarikjanna og Bretlands.
Bandarikin gcrðu þcgar i upphafi
þann fyrirvara um alþjóðadóm-
stólinn, að þau samþykktu ekki að
leggja neitt inál fyrir hann, sem
þau teldu Bandarikin eiga lög-
sögu um sjálf, og þau mætu það
sjálf. Skyldi hæstv. fjmrh. teija
Ástraliu, eitt af samveldislöndum
Bretaveldis, til réttar- og lýð-
ræðisrikja? Astralia lagði nýlega
fram til alþjóðadómstólsins nýja
fyrirvara og undanþágur um
málaflokka, sem hún vildi ekki
láta heyra undir lögsögu alþjóöa-
dómstólsins. Þaö voru fjölmargir
málaflokkar, en einn af þeim var
sérstaklega eftirtektarverður.
Astraliasagöi: Viö munum aldrei
leggja lögsögu okkar yfir land-
grunninu við Astraliu undir lög-
sögu alþjóðadómstólsins”.
Siðar i ræðunni saeði Finn-
bogi:
Dómararnir eru kosnir
pólitískri kosningu.
— Er hann sambærilegur
við hæstarétt?
„Ég veit að öllum er það ljóst,
að nú er þessi alþjóðadómstóll
tekinn við lögsögu yfir land-
grunninu við tsland i stað Alþing-
is. En ég er ckki viss um, aö ölluin
sé það vel Ijóst i þessu landi,
hvaða stofnun þessi alþjóðadóm-
stóll er. Er hann sambærilegur
við okkar cigin hæstarétt? Er
hann sambærilegur við æðstu
rétti menningarrikja? Nei, hann
er það ekki á nokkurn hátt. Hann
er það ckki að skipan sinni, þvi að
hann cr kosinn pólitiskri kosn-
ingu. Dómarar hans, 15 að tölu,
eru kosnir pólitiskri kosningu inn-
an Sameinuðu þjóðanna, innan
öryggisráðsins og allsherjar-
þingsins, þar sem valdaklika
vestrænna stórvelda ræður öllu,
og eru engar likur til þess, að þaö
breytist, enda ber skipun dómsins
i dag þessu fullkomið vitni. Af 15
dómurum i dómnum eru 9 frá
rikisstjórnum, sem hafa verið
okkur Isiendingur andstæðastar,
fjandsamlegastir i okkar land-
helgismálum. Hæstv. ráðh.,
Bjarni Benediktsson, sagði hér
nýlega i ræðu: Nú er að verða á
þessu breyting. Smáþjóðunum og
meðalstóru þjóðunum er aö vaxa
fiskur um hrygg innan Samein-
uðu þjóðanna.
Til er gott dæmi um það frá þvi
i nóvember i haust um kosningu t
til dómsins. Þá átti að ganga úr
dómnum Norðmaður, fulltrúi
' smárikis, sem hefur setið i honum
frá upphafi, valinkunnur, þaul-
reyndur dómari. Hvað gerðu rétt-
ar- og lýðræðisrikin? Þau spörk-
uðu honum. Þau sáu um, að hann
fékk ekki nema rúmlega 20 atkv.,
þó að Norðurlöndin öll og mörg
smáriki með þeim beittu sér af
alefli fyrir kosningu hans. Stór-
veldunum, Bretum og Banda-
rikjamönnum, lá á að fá ttala
með sér i dóminn.
Aðeins einu sinni
greidd.i dómari atkvæði
gegn eigín ríkisstjórn
En skipan dómsins er jafnvel
ekki það versta við hann. Mér
dettur ekki i hug að bera brigður
á, að dómararnir sjálfir eru
valinkunnir og hálærðir menn. En
þeir lita á sig sjálfrátt og ósjálf-
rátt sem fulltrúa þeirra rikis-
stjórna, scin hafa kosið þá, og
þctta er liægt að sanna. Það var
ckki fyrr en á sjöunda starfsári
dómsins, að það kom fyrir i fyrsta
skipti, að nokkur einasti dómari
greiddi atkv. gcgn málstað þeirr-
ar rikisstj., scm liafði kosið hann,
og þctta þótti stórsögulegur við-
burður i sögu dómsins og hefur
ckki komið fyrir aftur i neinu
máli, sem nokkru máli hefur
skipt.
En það er annað, enn annað,
sem gerir þennan æðsta rétt þjóð-
anna allt öðruvisi en hæstarétt.
Allir verðum við að eiga undir
hæstarétti mál okkar. En það er
ekki svo með þjóöirnar. Það getur
hvcr þjóð, sem vill, neitað þvi að
leggja mál sitt undir alþjóðadóin-
stólinn, og þær hafa gert það i svo
stórum stil, að á miðju árinu 1959
voru aðcins 14 þjóðir af 85 þjóð-
um, sem þá voru i Sameinuðu
þjóðunum, sem höfðu skilorðs-
laust játað að leggja öll deilumál
sin við önnur riki undir lögsögu
dómsins. öll hin rikin treystu sér
ekki til þess að eiga öll sin mál,
hver sem væru, öll sin stærstu
hagsmunamál, undir lögsögu
þessa dóms. Dómurinn hefur af
þessum ástæðum fengið færri og
færri mál til úrskurðar. Þegar
hann hafði starfað i 13 ár, höfðu
aðcins komið til hans 32 mál.sem
hann flokkaði sjálfur sem deilu-
mál milli rikja. Og af þeim hafði
hann visað frá 3/5 hlutum, vegna
þcss að rikin, sem aðild áttu að
málunum, liöfðu bcðizt undan eða
mótmælt lögsögu hans. Á 12. alls-
herjarþingi Sameinuðu þjóðanna
lýsti Dag Hammarskjöld fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóö-
anna yfir stórum áhyggjum sin-
um á þessari þróun og sagði orð-
rétt:
„Ég get ekki látið hjá líöa að
láta i Ijós áhyggjur minar um, að
svo kunni að fara, ef þessi þróun
verður ekki stöövuð hið fyrsta, að
allt kerfið, sem stefndi að skuld-
bundinni lögsögu dómstólsins,
verði dauður bókstafur”.
Afbrot gegn
komandi kynslóðum
En þessi þróun hefur haldið
áfram siðan. Færri og færri þjóð-
ir vilja eiga jafnvel venjuleg
deilumál undir þessum ágæta
dómstóli. Nú eigum við samkv.
ákvörðuu hæstv. rikisstj. að eiga
framvegis og það um allan aldur
okkar mcsta lifshagsmunamál
uiidir þessum dómstóli, sem nú er
skipaður að fullkomnum meiri
hluta fulltrúum þeirra riki-
stjórna, scm hafa verið okkur
andstæðastar og fjandsamlegast-
ar i landhclgismálum. Gg eins og
ég áður sagði, verður að hafa það
hugfast, að dómararnir, þó að
þeir séu mætir menn, þeir eru
bundnir sinum rikisstjórnum og
auk þess við kenningar, sem þeir
hafa haldið fram i þjóðarétti.
Ég hef ekki tima til að rekja
önnur mál, þar sem hæstv.
rikisstj. hefur brotið af sér við is-
lenzka þjóð. En mér fyrir mitt
leyti finnst það nóg, sem hún
hefur gert i landhelgismáli Is-
lendinga, þvi aö þaö er ekki að-
eins afbrot gegn þeim.sem nú lifa
og starfa i dag. Það er afbrot
gegn komandi kynslóðum á ts-
landi”.