Þjóðviljinn - 02.11.1974, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 2. nóvember 1974.
MOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson,
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólavörðust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
ÞÁ 35% Nlí 65%
Þegar fjárlagafrumvarp vinstri-
stjórnarinnar var lagt fram á sl. hausti
hafði hækkun frá fjárlagafrumvarpi fyrra
árs orðið 35%. Meginhluti þessarar hækk-
unar stafaði af þeirri viðleitni vinstri-
stjórnarinnar að reyna að auka að magni
til allskonar félagslegar framkvæmdir
hvort sem var um að ræða skóla eða hafn-
ir, sjúkrahús eða flugvelli svo nokkuð sé
nefnt. Fjárveitingar til verklegra fram-
kvæmda tóku stökkbreytingum á valda-
tima vinstristjórnarinnar.
Hins vegar mættu hin auknu fram-
kvæmdaumsvif vinstristjórnarinnar hörð-
ustu andspyrnu af hálfu ihaldsmanna á
alþingi. Þeir heimtuðu niðurskurð opin-
berra framkvæmda og höfðu allt á horn-
um sér vegna hækkana frá fyrra fjárlaga-
frumvarpi til þess nýframlagða. Vissu-
lega var hluti hækkunarinnar milli ára
verðbólguhækkun, en verulegur hluti var
ætlaður til þess að standa undir auknum
framkvæmdum.
Leiðari eftir leiðara i Morgunblaðinu
fjallaði um þensluna, verðbólguæði
vinstristjórnarinnar, um lausatök á fjár-
málum og svo framvegis. Vonandi muna
menn enn þau stóru og þungu orð — það er
ekki nema tæpt ár siðan þau fylltu siður
ihaldsblaðanna dag eftir dag.
Vinstrimenn tóku undir það að vissulega
væri hugsanlegt að draga saman útgjöld
rikissjóðs. Meðal annars gerði Alþýðu-
bandalagið ráð fyrir þeim möguleika,
þegar rætt var um myndun vinstristjórnar
á sl. sumri. En Alþýðubandalagsmenn
höfðu aldrei uppi áform um stórfelldan
niðurskurð, magnsamdrátt félagslegra
framkvæmda. heldur um niðurskurð al-
mennra rekstrarútgjalda.
Nú er vinstristjórnin farin frá. Hægri-
stjórn tekin við. Nú hækkar fjárlagafrum-
varpið um 65% frá framlögðu fjárlaga-
frumvarpi sl. árs. Og það eru rekstrarút-
gjöldin sem aðallega hækka. Hækkunar-
tölur einstakra útgjaldaliða frumvarpsins
fara upp i um 100% frá sl. ári, en heildar-
hækkun milli fjárlagafrumvarpa hefur
aldrei verið önnur eins. Sú hækkun frá
fjárlagafrumvarpi fyrra árs sem aftur-
haldspressan býsnaðist yfir i fyrra var
35% milli ára — nú er hækkunin 65%. En
um leið og heildarútgjöld fjárlagafrum-
varpsins hækka svo mjög frá frumvarpinu
1973 verður magnminnkun opinberra
framkvæmda 10-15%, samkvæmt tölum
rikisstjórnarinnar sjálfrar. Og ekki ber á
minnstu viðleitni til þess að draga úr al-
mennum rekstrarútgjöldum. Það eru fé-
lagslegar framkvæmdir, sem á að skera
niður við trog.
Á þetta er ekki minnt hér til þess að
hefja á nýjan leik gömlu kappræðuna um
hækkun fjárlaga — hvort hún sé meiri eða
minni en árið á undan o.s.frv. Á þessar
staðreyndir er minnt til þess að sýna fram
á að kappræðan um fjárlagafrumvarpið
fyrir einu ári, tveimur árum, þremur ár-
um, var aðeins ómerkilegasti loddaraleik-
ur ihaldsaflanna. Þau höfðu i raun og veru
engan áhuga á að lækka rekstrarútgjöld
rikissjóðs, þau vildu aðeins draga úr
framkvæmdum á félagslegum grundvelli.
Fjárlagakappræðan var tilraun ihaldsins
til þess að ljúga stuðningsmenn af vinstri-
stjórninni, — sem tókst ekki, nema með
fáeinum undantekningum: Nefnilega
þeim, að forustumenn Framsóknarflokks-
ins lögðu slikan trúnað á róg ihaldsins um
vinstristjórnina að þeir gengu i eina flat-
sæng með ihaldinu strax og tækifæri
bauðst. Siðan ákváðu þessir þokkapiltar i
félagi að hækka fjárlagafrumvarpið um
65% frá fyrra ári.
Þegar stjórnmálarumræðan er þannig
að menn framkvæma það i dag sem þeir
gagnrýndu og formæltu i gær er ekki
nema eðlilegt að almenningur þreytist á
slikri umræðu um stjórnmál. En Þjóðvilj-
inn minnir á að það er vaka almennings,
eftirlit hans og samtakaafl, sem ráða mun
úrslitum. Þó að ihaldsöfl Sjálfstæðisflokks
og Framsóknar hafi hag af þvi að fólk
hætti að hugsa um pólitik vegna þreytu á
slagorðaflaumnum, er það brýnast af öllu
að fólkið haldi vöku sinni og risi upp hið
fyrsta til þess að velta af sér þeirri stjórn,
sem komst til valda á óheilindum, ósann-
indum og pólitiskri sefasýki.

þingsjá þjóðviljans
Skerðing sjómannakjara:
Bráðabirgðalög
alþingi
fyrir
Lagt hefur verið fram
á alþingi stjórnarfrum-
varp til staðfestingar á
bráðabirgðalögum um
ráðstafanir i sjávarút-
vegi og um ráðstöfun
gengishagnaðar.
Áður hefur verið skýrt frá efni
bráðabirgðalaganna, en þau fólu i
sér, að tekinn skyldi stærri hluti
en áður af óskiptum afla
fiskiskipa og ráðstafað til hinna
ýmsu sjóða til styrktar
Utgeröinni, en hlutur sjómanna
lækka að sama skapi.
Hefur bráðabirgðalögum þess-
um verið harðlega mótmælt af
samtökum sjómanna, nú siðast af
þingi Sjómannasambands ís-
lands, sem haldið var i siðasta
mánuði.
I 1. grein þessara
bráðabirgðalaga, sem nú eru lögð
fram á alþingi til staðfestingar er
ákvæði um bann við meiri
hækkun fiskverðs en 11%. 1 2.
grein segir, að þegar fiskiskip
selur afla I innlendri höfn skuli
fiskkaupandi greiða 15%
aflaverðmætis i Stofnfjársjóð
fiskiskipa. Þessi tala var áður
10%. Sé landað i erlendri höfn
skal taka 21% af óskiptum afla i
Stofnfjársjóð fiskiskipa. Þá er
ákvæði um að ýmist 4 eða 5,5% af
f.o.b. veröi útfluttra sjávarafurða
renni i Oliusjóð fiskiskipa og
einnig eru útflutningsgjöld
hækkuð.
í frumvarpinu eru ákvæði um
að verja gengishagnaði til að
greiða hluta gengistaps vegna
erlendra skulda eigenda
fiskiskipa.
Samkvæmt ályktun þings
sjómannasambands Islands fela
ákvæði bráðabirgðalaganna um
hækkaðar greiðslur i stofn-
fjársjóð og greiðslur i oliusjóð i
sér um 10% beina skerðingu á
kjörum sjómanna, en jafnframt
bundu bráðabirgðalögin
fiskverðhækkunina, og þar með
kauphækkun sjómanna við 11%,
að krónutölu, og hafa þeir enga
aðra hækkun fengið allt þetta ár,
á sama tima og kaup annarra
hefur þó almennt hækkað um 20-
30% i krónum, sem engan veginn
nægir til að halda i við dýrtiðina.
Helgi Seljan
Helgi Seljan og Karvel
Pálmason hafa lagt fram á al-
þingi þingsályktunartillögu um
kaup á þyrlum, er verði
staðsettar á Austurlandi og
Vestfjörðum. TiIIagan er á þessa
leið:
„Alþingi ályktar að skora á
rikisstjórnina að beita sér fyrir
kaupum á þyrlum, sem staðsettar
yröu á Austurlandi og
MOSKVU 31/10 — Helmut Sch-
midt, rikiskanslari Vestur-
Þýskalands, fór frá Kief, höfuð-
borg Okrainu, I dag á leið til
Hamborgar, og lauk þar með
fjögurra daga opinberri heim-
sókn hans i Sovétrikjunum. I
sameiginlegri tilkynningu, sem
gefin var út að loknum viðræðum
þeirra Bresjnéfs, segir að viðræö-
urnar „hafi opnað nýja mögu-
Vestfjörðum. Þyrlurnar yrðu
keyptar i samráði við
Slysavarnafélag Islands,
sly s a v a r na de ild i.r n a r á
Austurlandi og Vestfjörðum og
Landhelgisgæsluna, enda fyrst og
fremst ætlaðar til nota i þágu
þessara aðila”.
Tillaga þessi var flutt á siðasta
þingi, og fylgdi henni þá svo
hljóðandi greinargerð:
Greinargerð.
Ekki þarf að fara mörgum
oröum um þýðingu öfiugra
slysavarna jafnt á sjó og landi.
Ekki siður er það staðreynd, að
Landh.gæslan þarf yfir að ráða
sem bestum og fjölbreyttustum
tækjakosti til sinna margþættu
verkefna. Þyrlukaup, eins og
hér eru lögð til, mundu þjóna.
báðum aðilum mætavel og öryggi
þessara landshluta hvað
slysavarnir varðar yrði i
hvivetna betur tryggt. Slik
þyrlukaup hafa enda verið bar-
áttumál áhugafólks i þessum
fjórðungum um áraraðir. Allt
mælir með þvi, að þessu verði
hrundið i framkvæmd hið fyrsta.
Þvi er tillaga þessi flutt
leika á samvinnu með dýpri
skilningi og á breiðari grundvelli
milli rikjanna tveggja”. Frétta-
skýrendur telja hinsvegar sumir
aö fylgisaukning Kristilegra
demókrata i fylkiskosningunum i
Bæjaralandi og Hessen á dögun-
um muni gera að verkum að vest-
ur-þýska stjórnin verði fráhverf-
ari batnandi sambúð viö Sovét-
rikin.
Lánasjóður sveitarfé-
laga fái auknar tekjur
Lagt hefur verið fram á alþingi
stjórnarfrumvarp um breytingu á
lögum um Lánasjóð sveitarfél.
Frumvarpið er flutt að ósk
stjórnar Lánasjóðs sveitarfélaga
og stjórnar Sambands islenskra
sveitarfélaga.
1 þvi er gert ráð fyrir, að hækka
framlög J öf n u n a r s j ó ð s
sveitarfélaga og rfkissjóðs til
Lánasjóðs sveitarfélaga, og skal
árlegt framlag Jööfnunarsjóðs
sveitarfélaga til lánasjóðsins
nema 5% af vergum tekjum
sjóðsins, en árlegt framlag rikis-
sjóðs a.m.k. 2 og 1/2% af tekjum
jöfnunarsjóðsins. Þá er i
frumvarpinu ákvæði um að
skuldabréf fyrir lánum, sem
sjóðurinn tekur og veitir skuli
undanþegin stimpilgjaldi.
{ athugasemdum meö
írumvarpinu segir, að miðað við
áætlaðar tekjur Jöfnunarsjóðs
sveitarfélaga á þessu ári hefðu
óafturkræf framlög til Lánasjóðs
sveitarfélaga orðið 71 miljón
króna i ár, ef frumvarp þetta
hefði verið orðið að lögum, en
verða nú samkvæmt eldri lögum
aöeins 23 miljónir.
Tillaga um þyrlu-
kaup fyrir Austur
land og Vestfirði
Schmidt farinn heim