Þjóðviljinn - 02.11.1974, Blaðsíða 5

Laugardagur 2. nóvember 1974. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Styrkonmatti
og við hinir
Einu sinni fjölluðu
Reykjavíkurbréf Morg-
unblaðsins um tvö mál-
efni: skógrækt og komm-
únisma. Síðan hef ur orðið
á sú þróun að skógræktin
hefur fallið niður að
mestu. Aðrar breytingar
verða ekki á efni þeirra,
nema hvað stöku sinnum
er minnst á framsóknar-
menn, ef að þeim hefur
orðið á sú skyssa að halda
að þeir geti synt sjálfir í
stjórnmálapollinum.
Enginn hefur haft löngun til
að tileinka sér Reykjavikur-
bréfin, enda er það ekki nema
von. Þau eru nafnlaus eins og
Staksteinar. Við neyðumst þvi
til að kalla höfund þeirra Styr-
konmatta okkur til hægðarauka.
Styrkonmatti hefur öðru
hvoru undirritaðan höfund
helgarpistla i Þjóðviljanum
milli tanna. Það taí er allt mjög
undarlegt. Styrkonmatti nöldr-
ar nefnilega ekki vegna Á.B.
fyrir það sem hann hefur gert
heldur það sem hann hefur ekki
gert. Nú siðast á sunnudaginn
fer Styrkonmatti með itrekaðar
dylgjur um að Á.B. hafi likleg-
ast hug á að sverta rússneska
andófsmenn og útlaga úr rithöf-
undastétt. Að sjálfsögðu er ekki
með einu orði vitnað til þess
sem um þessa menn hefur verið
skrifað á menningarsiðum
Þjóðviljans. Eina „röksemdin”
er sú, að Á.B. hafi ekkitekið að
sér að þýða hina miklu fanga-
búðaskýrslu Solzjenitsins, Gú-
lag.
Meinið er, að það er allt að þvi
blygðunarefni að reyna að
svara svo heimskulegu tali. En
þeim til fróðleiks sem ekki
þekkja til skal það tekið fram,
að Gúlag mundi á islensku
verða um tvö þúsund blaðsiðna
bók og málfar allt mjög magnað
og gjörólikt t.d. flatri morgun-
bleðsku. Sá sem tæki slika þýð-
ingu að sér gerir ekki annað
næstu sextán mánuði, jafnvel
þótt hann drykki 40 bolla á dag
af lútsterku kaffi eins og Balzac
i mannkynssögu Ölafs Hansson-
ar. Ef i alvöru er rætt um slika
þýðingu sem framkvæmdarat-
riði, þá má það vera ljóst að til
hennar þyrfti heilan hóp sam-
valinna manna. Og liggur þá
beinast við að spyrja, hvort
Styrkonmatti ætlar að vaða upp
á einn rússneskumann af öörum
með dólgshætti, krefjandi þá
um útskýringar á þvi hvers
vegna þeir ekki noti málakunn-
áttu sina til að þýða þessa til-
teknu bók. A dr. Arnór Hanni-
balsson, Helga lektor Haralds-
son Geir Kristjánsson skáld —
svo að nokkir séu nefndir. Siðan
mætti vonandi breiða þennan
sið út yfir önnur verk og önnur
tungumál, ef menn vilja vera
sjálfum sér samkvæmir.
Reyndar var I umræddu
Reykjavikurbréfi vikið að
merkilegu máli. Rússneskir út-
lagar i Vestur-Evrópu ætla að
gefa út timarit sem heitir Konti-
nent. Vesturþýski rithöfundur-
inn Gunther Grass sendi i þessu
tilefni opið bréf til eins frægasta
útlagans, Andreis Sinjavskis, og
varaði hann við þvi, að til þessa
rits rynnu peningar blaðakóngs-
ins Springers, en Springer hefur
m.a. beitt firnalegum blaða-
kosti sinum til að heyja rógsher-
ferðir og lyga gegn þeim mönn-
um sem nú eru stolt þýskra bók-
mennta — Grass og Heinrich
Böll. Sinjafvski svarar Grass á
þann veg, að hvað sem um
Springer megi segja og aðra
auðhringa, þá hafi þeir ekki
skotið rithöfunda eða sett þá i
tukthús og þvi sé reginmunur á
þeim og staliniskum stjórnar-
háttum. Þetta mál rekur Styr-
konmatti og slær siðan fram
dylgjuspádómum um að Þjóð-
viljamenn muni nú senn reyna
að „slæva áhrifin” af skrifum
útlaganna — og þá væntanlega
með þvi að fara i fótspor Grass,
sem reyndar er ekki óvægnari
gagnrýnir á sovéska pólitik en
hver annar og þeim mun skarp-
ari sem hann er sjálfur vinstri
sinni.
Nú vill svo til að bæði Sin-
javski og Grass hafa mikiö til
sins máls. Sinjavski vegna þess,
að vald Springers er auðvitað
miklu minna en t.d. vald Stal-
ins, einokun hans ekki algjör, að
hér er um að mjög mörgu leyti
ósambærilegarstærðirað ræða.
En Grass hefur einnig rétt fyrir
sér þegar hann varar rússneska
útlaga við, hann vill blátt áfram
ekki að Springer misnoti nöfn
þeirra sér til dýrðar, manna,
sem eins og Sinjavski viður-
kennir, vita fátt um auðhringa
og hin sérstöku vandamál vest-
ræns lýðræðis. Vegna þess, að
hvað sem öllum samanburði lið-
ur, þá er það vald Springers,
sem á mönnum eins og Grass og
Böll brennur, og felur i sér
möguleika harðsnúins aftur-
halds til að nota geysiöflugt fjöl-
miðlakerfi til að rægja og sverta
viðhorf og menn sem eru þessu
valdi ekki að skapi. Eins og von-
legt er rennur Styrkonmatta
blóðið til skyldunnar, einmitt
þegar komið er að „forlagi
blaðakóngsins Springers” — þá
flýtir hann sér að segja: ,, — og
er ástæðulaust að fara frekar út
i þá sálma hér”.
Morgunblaðið er sjálft að þvi
leyti likt Springer og öörum ein-
okunarfurstum, að það telur sig
geta hunsað gjörsamlega önnur
blöð og málgögn i krafti út-
breiðslu sinnar, farið með mál-
flutning annarra af fullkominni
fyrirlitningu á staðreyndum i
trausti þess að þeir sem sjá önn-
ur blöð séu svo miklu færri. Það
er þetta sem endurtekur sig i
hverri viku i Morgunblaði þegar
reynt er að sýna fram á að Á.B.
eða Þjóðviljamenn aðrir standi i
stöðugri málsvörn fyrir
sovéska. Oft er dylgjuaðferðin
látin duga ein „það kæmi eng-
um á óvart”... „ætli þess verði
langt að biða”. Þá sjaldan að
beinlinis er vitnað i greinar i
Þjóðviljanum er útkomam mjög
fróðleg.
Þjóðviljinn birti 14. septem-
ber iaugardagspistil, þar sem
m.a. var vikið að þvi, að Morg-
unblaðið hefði i leiðara um Chile
lagt mikla áherslu á það, að þótt
vont væri ástandið þar, væri það
ekki betra hjá rússum. Morgun-
blaðið tók svofellda ivitnun i
þessa grein upp i Staksteina
„Og i fljótu bragði sýnist það
ekki nema eðlilegt aö menn
minni á það, að ranglæti er viða
framiðiheiminum. Samter ein-
att eitthvað hæpið við þennan
málflutning, það fylgir honum
einhver afsökunarblær, það er
sem hann drepi á dreif þvi við-
fangséfni sem menn ættu að ein
beita sér að”. Hér hætti Styr-
konmatti ivitnun sinni og hélt á-
fram með glósur um að nú væri
„spámaður” Þjóðviljans snúinn
aftur til föðurhúsanna: „Það er
vist alveg ljóst, að það er ekki
baráttan fyrir m^nnréttindum i
Sovétrikjunum, sem Þjóðviljinn
telur að „menn ættu að einbeita
sér að”.
Þetta átti sem sagt að vera
„alveg ljóst” þeim, sem ekki
sæju annað en skrif Styrkon-
matta. En hvað hefði komið
fram ef þrihöfði þessi hefði
haldið áfram með ivitnun þá úr
Þjóðviljagreininni sem um var
fjallað? Látum lesendur um að
svara þvi, en áframhaldið er
svona: „Ýmsir menn á vinstra
kanti eiga erfitt með að lýsa
andúð sinni á meðferð á andófs-
mönnum fyrir austan án þess að
minna á framgöngu stjórnvalda
i Chile, Brasiliu eða þá Grikk-
landi til skamms tima. Þeim
ætti þó að skiljast, að þessar
hliðstæður eru aðeins að nokkru
leyti sambærilegar. Ég á þá
fyrst og fremst við það, að
skerðing mannréttinda sem fer
fram i nafni sósialisma er lik-
legastmiklu verrien framferði
fasiskra og hálffasiskra stjórn-
valda, og gleymi ég þvi þó ekki
að einmitt fasistar myrða fólk i
stórum stil þessi misserin.
Vegna þess að fasisminn blekkir
fáa og reynist valtur i sessi — en
lýðréttindaskerðing i sósialisk-
um rikjum er i reynd tilræði við
þá von mannkyns sem sósial-
isminn er”.
Nú kynni Styrkonmatti að
segja sem svo, að ekki nenni
hann að eltast við langar glósur
úr Þjóðviljanum. Má vera. En
hitt er „alveg ljóst” að grófar
falsanir spara bæði pláss — og
vitsmuni.
—AB
EFTIR ÁRNA BERGMANN
Alþýðubandalagið i Reykjavík
Fulltrúar á
landsfund
A félagsfundi Alþýöu-
bandalagsins í Reykja-
vík/ sem haldinn var í
vikunni/ voru kjörnir full-
trúar þess á landsfund
Alþýðubandalagsins, sem
haldinn verður i þessum
mánuði.
Þessir voru kjörnir aðalmenn
á landsfund fyrir hönd félagsins
i Reykjavik:
Adda Bára Sigfúsdóttir, veð-
urfræðingur, Alfheiður Inga-
dóttir, háskólanemi, Anna
Hróðmarsdóttir, iðnverkakona,
Arnlin óladóttir, form. SHÍ, As-
geir Blöndal Magnússon, cand.
mag., Bergsveinn Þorkelsson,
sjómaður, Birgitta Guðmunds-
dóttir, starfsstúlka, Brynjólfur
Bjarnason, fyrrv. ráðherra,
Böðvar Pétursson, verslm.,
Edda óskarsdóttir, kennari,
Eðvarð Sigurðsson, form. Dags-
brúnar, Einar ögmundsson,
form. Landssambands vörubif-
reiðastjóra, Einar Karl
Haraldsson, fréttastjóri,
Erlingur Viggósson, skipasmið-
ur, Gils Guðmundsson, alþm.,
Guðjón Jónsson, form. Fél.
járniðnaðarmanna, Guðmundur
Agústsson, hagfr., Guðmundur
J. Guðmundsson, v.form. Dags-
brúnar, Guðmundur Hjartar-
son, bankastjóri, Guðmundur
Jónsson, verslm, Guðmundur Þ.
Jónsson, v.form. Iðju,
Guðmundur Magnússon, raf-
virki, Guömundur Vigfússon,
framkvæmdastj., Guðrún
Ágústsdóttir, ritari, Guðrún
Helgadóttir, fulltrúi, GunnarEy-
dal, starfsm. BSRB, Gunnar
Guttormsson, hagræðingar-
ráðunautur, Gylfi Páll Hersir,
nemi, Halla Guðmundsdóttir,
leikkona, Halldór Guömunds-
son, auglýsingastj., Halldór
Pétursson, afgreiðslustjóri,
Hanna Kristin Stefánsdóttir,
kennari, Haraldur Steinþórs-
son, vform. BSRB, Hildur
Hákonardóttir, vefari, Hjalti
Kristgeirsson, blaðamaður,
Hrafn Magnússon, starfsmaður
SFR, Ingi R. Helgason, hrl,
Ingibjörg Jónsdóttir, húsmóðir,
Jón Hallsson, bankastjóri, Jón
Múli Arnason, þulur, Jón Snorri
Þorleifsson, form. Trésmiðafé-
lagsins, Jónas Sigurðsson,
húsasmiður, Jón Timóteusson,
sjómaður, Kjartan Ólafsson,
ritstjóri, Kristin Þorsteinsdótt-
ir, bókavörður, Leo Ingólfsson,
simvirki, Magnús Kjartansson,
alþm., Margrét Guönadóttir,
prófessor, Páll Bergþórsson,
veðurfræðingur, Pétur Lárus-
son, verkamaður, Ragnar Geir-
dal, verkamaður, Rúnar Ar-
mann Arthúrsson, nemi, Sigrið-
ur Stefánsdóttir, nemi, Sigurður
Magnússon, rafvélavirki, Sig-
urður Tómasson, nemi, Sigur-
jón Pétursson, borgarráðsmað-
ur, Snorri Jónsson, varaforseti
ASt, Ragna ólafsdóttir, kenn-
ari, Svanur Jóhannesson, bók-
bindari, Svava Jakobsdóttir, al-
þingismaður, Svavar Gestsson,
ritstjóri, Tryggvi Þór Aðal-
steinsson, húsgagnasmiður, Vil-
borg Harðardóttir, blaðamaöur,
Þorbjörn Broddason, lektor,
Þorsteinn Sigurðsson, kennari,
Þorsteinn Vilhjálmsson, eölis-
fræðingur, Þór Vigfússon, kenn-
ari, Þórhallur Eiriksson, húsa-
smiður, Þórunn Klemensdóttir,
hagfræðingur, Þröstur ólafsson
hagfræðingur.
Varamenn voru kosnir sem
hér segir:
Asmundur Asmundsson,
verkfræðingur, Hallfreður Orn
Eiriksson, cand. mag., Arn-
mundur Bachmann, lögfræðing-
ur, Þórarinn Guðnason, læknir,
Halldór Stefánsson, skrifstofu-
maður, Loftur Guttormsson,
sagnfræðingur, Guðrún
Hallgrimsdóttir, verkfræðingur,
Kristvin Kristinsson, verka-
maður, Helgi Arnlaugsson, for-
maður Sveinafélags skipa-
smiða, Ida Ingólfsdóttir, fóstra,
Erna Egilsdóttir, skrifstofu-
maður, Rúnar Backmann, raf-
virki, Margrét Margeirsdóttir,
félagsráðgjafi, Eðvarð
Guðmundsson, rafvirki, Stein-
unn Jóhannesdóttir, leikkona,
Þorstcinn Óskarsson, simvirki,
Sigurjón Rist, vatnamælinga-
maður, Ólafur Jensson, læknir,
Grétar Þorsteinsson, trésmiður,
Elisabet Gunnarsdóttir, kenn-
ari, Jóhannes Harðarson, prent-
ari, Andrés Guðbrandsson,
verkamaður, Haukur Már
Haraldsson, prentari, Eirikur
Þorleifsson, rafvirki, Úlfar
Þormóðsson, blaðamaður,
Baldur Geirsson, raffræðingur,
Magnús Stephensen, form.
Málarafélags Reykjavikur,
Guðmundur Bjarnleifsson,
járnsmiður, Maria Þorsteins-
son, starfsm. Sóknar, Margrét
Guðmundsdóttir, kennari, Gisli
Þ, Sigurðsson, rafvirki, Jón
Ragnarsson, vélskólanemi,
Svanur Kristjánsson, háskóla-
nemi, Jóhann J.E. Kúld, fiski-
matsmaður, Orn Erlendsson,
forstjóri, Haukur Helgason,
hagfræðingur.
Auglýsingasíminn er
17500 W
omuNi
3