Þjóðviljinn - 30.11.1974, Page 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 30. nóvember 1974.
RÆTT VIÐ FULLTRUA Á LANDSFUNDINUM
r
Herbert Hjelm Olafsvik:
Ástandið er
vægast sagt
bágborið
Herbert Hjelm, verkamaður,
er einn af fulltrúum Alþýðu-
bandalagsfélagsins á Ólafsfirði
á Landsfundi AB.
— Mér finnst fundurinn mjög
góður og sérstaklega þykir mér
vænt um, að þar hefur komið
fram mjög eindreginn vilji i þá
átt aö Alþýðubandalagið mynd-
aði sér heildarafstöðu til stöðu
verkalýðshreyfingarinnar i dag
og efldi starfsemi sina á þeim
vettvangi.
Astandið nú er vægast sagt
bágborið. A þremur mánuðum
hefur rikisstjórn auðvaldsins
tekist að skerða kjör launþega
um 25% og það riður á að verka-
lýöshreyfingin snúist til varnar
gegn þvi auðvaldsskipulagi sem
rikir hér á landi. Það verður
ekki gert nema hún viðurkenni
sjálfa sig sem pólitiskt afl. Sti
eining sem rikti á fundinum i af-
stöðunni til þessara mála sýnir,
að Alþýðubandalagið er eini
sterki verkalýðsflokkurinn sem
starfandi er á Islandi og eina
aflið, sem fært er um að berjast
fyrir hagsmunum launafólks,
þannig að árangur verði af.
Um Ólafsvik er það að segja,
að þar er mikið uppgangspláss
og miklar framkvæmdir i gangi.
Ég held mér sé óhætt að segja
það, að þar sé framleiðsla á
hvern Ibúa með þvi alhæsta sem
gerist á landinu.
Nú, Alþýðubandalagsfélagið i
Ólafsvik-vakið upp af nokkurra
ára dásvefni fyrir kosningarnar
i vor, og það var mest allt ungt
fólk sem stóð að þeirri uppvakn-
Herbert Hjelm
ingu. Við fengum einn fulltrúa
kjörinn i hreppsnefnd og hefur
hann fyrir hönd flokksins sam-
starf við fulltrúa annarra flokka
i henni, nema fulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins, sem er þar
alveg sér á parti og einangrað-
ur.
Það er alveg öruggt, að
verkafólk i ólafsvik mun snúast
harkalega til varnar gegn þeirri
kúgun, sem núverandi valdhaf-
ar i rikisstjórn ætla sér að beita
launafólk og þar rikir mjög al-
menn óánægja með aðgerðir
þeirra. —ráa
Þuríður Pétursdóttir, Isafirði:
Yinnst ekki
allt í einu
Þuriður Pétursdóttir, kennari
á tsafirði og formaður flokksfé-
lags Alþýðubandalagsins þar,
var ein af þeim sem sátu við
fundarstjórnarborðið á Lands-
fundinum og með þvi að sýna
þolinmæði og biðlund tókst um
siðir aö lokka hana afsiðis til
viðtals.
— Það er allmikill munur á
þvi að búa á ísafirði eða hér I
Reykjavík að þvi leyti, að hérna
geturmaður algjörlega leitt hjá
sér þátttöku i pólitisku starfi
eða öðru félagsstarfi, það er svo
þægilegt að komast undan þvi
aö vera með, vegna þess að hér
eru nógir aðrir, sem taka að sér
að gera hlutina. En þegar mað-
ur kemur á stað eins og tsa-
fjörð, finnur maður svo margt
sem þarf að gera og hægt er að
koma i framkvæmd, ef maður
bara vindur sér i það. Við slikar
kringumstæður er erfitt að sitja
bara og halda að sér höndum.
Lifsgæðakapphalupið er
þarna náttúrulega i hámarki,
fólk vinnur myrkranna á milli
til að geta aflað sér þessara
nauðsynlegu „gæða”, og það er
hreinlega ekki litið réttu auga,
ef menn reyna ekki að dansa
með.
Félagslegur hugsunarháttur
er gjörsamlega á núllpunkti og
mikil einstaklingshyggja rikir
þar. Eiginlega er hægt að tala
um vanþroska i félagslegu til-
liti, þvi ástandið er svo ólikt þvi
Þurlður Pétursdóttir
sem gerist viða annars staðar
t.d. I Reykjavik. Þar er talið
sjálfsagt að allar giftar konur
vinni úti, jafnvel þótt eigin-
mennirnir hafi góðar tekjur.
Samt hefur ekkert verið gert til
að bæta úr dagvistunarþörf
fyrir börn þessara sömu kvenna
slöustu 15—20 árin. Eitt dag-
heimili eða öllu heldur leikskóli
er starfandi við mjög bágar að-
stæður. Auk þess sem húsa-
kynni þessa leikskóla eru mjög
hrörleg og hvorki vindþétt né
vatnsþétt, starfar þar engin út-
lærð fóstra og einungis er tekið
við börnum I hálfsdagsvistun.
Með þvi móti er tekið við u.þ.b.
80 börnum sem skiptast á hvora
vakt, en jafnstór hópur er á bið-
lista.
Þetta hefur leitt til þess, að
mikill fjöldi er af konum I bæn-
um, sem taka börn i gæslu
heima hjá sér, og mikill fjöldi
kvenna vinnur á nóttunni, I
rækjuvinnslu, en hugsar um
heimili og börn á daginn. Þetta
barnaheimilismál hefur um
langan tima verið að bögglast
fyrir bæjarstjórninni, sem þyk-
ist ekkert geta aðhafst fyrr en
búið sé að ganga frá aðalskipu-
lagi bæjarins og finna lóð fyrir
starfsemina. Sjálfstæðismenn
og kratar eru þar i meirihluta
og vilja láta malbika göturnar
fyrst áður en ráðist er i svona
„munað”. Minnihlutinn er I erf-
iðri aðstöðu, þar sem þeir eru
tveir á móti sjö.
— Hvað viltu segja um jafn-
réttismál kynjanna og Alþýðu-
bandalagið?
— Konur hafa augsýnilega
komist að þvi i stórhópum, að
innan AB sé vænlegur vettvang-
ur til að berjast fyrir jafnrétti
kynjanna. En það er ekki þar
með sagt, að ekki sé við ramm-
an reip að draga, jafnvel innan
Alþýðubandalagsins.
Alþýðubandalagið starfar
sem sósialiskur flokkur og það
er i anda sósialismans að gefa
þessum jafnréttismálum nokk-
urt svigrúm innan flokksins.
Maður getur náttúrulega verið
tiltölulega ánægður með þann
árangur sem þegar hefur sýnt
sig I þessum málum, það vinnst
ekki allt i einni atrennu.
— Eitthvað að lokum um
landsfundinn?
— A þessum landsfundi hefur
allt of mikið verið rifist um
rjúpuna. Deilur um landafræði
eru fyrir neðan virðingu Al-
þýðubandalagsins. ráa
Júlíus Ha11dórsso/1, Hajn arfirði:
Flokksstarfið
er blómlegt
Július Halidórsson verka-
maður er einn af fulltrúum
hafnfirðinga á landsfundi Al-
þýðubandalagsins. Við tókum
hann tali og báðum hann að
segja okkur hvernig flokks-
starfið gengi i Hafnarfirði.
— Starfið hefur verið mjög
blómlegt hjá okkur frá þvi eftir
kosningar I vor og mikið af ungu
fólki komið til starfa.
t bæjarstjórnarkosningunum
slðustu fengum við kjörinn einn
fulltrúa, en höfðum engan áður.
Eftir þær kosningar var stofnað
innan félagsins svokallað bæj-
armálaráð, en ég á einmitt sæti
I þvl. Þar eru málin rædd vitt og
breitt og mótaðar tillögur, sem
fulltrúi okkar I bæjarstjórn,
Ægir Sigurgeirsson, leggur sið-
an fram þar, en mjög gott sam-
starf er á milli hans og okkar
sem sitjum i þessu ráði. Ráðið
hefur lika myndað með sér
starfshópa um ýmis mál, sem
þeir og aðrir virkir félagar taka
þátt f. Þessum starfshópum er
ætlað að kryfja frekar hina
ýmsu málaflokka, sem ræddir
eru I ráðinu. 1 þeim hafa verið
rædd m.a. félagsmál, mennta-
mál o.fl., en i sambandi við at-
vinnumálin má kannski geta
þess, að verið er að gera tals-
verða úttekt á þeim, ekki hvað
sist með tilliti til norðurhluta
bæjarins, sem mætti kalla e.k.
svefnbæ þeirra sem atvinnu
sækja til Reykjavikur.
Július Halldórsson
Driftin I flokksstarfinu hefur
aukist mjög mikið eftir að við
fengum okkar fulltrúa I bæjar-
stjórn og nýjum félögum fjölgar
ört. A slðasta fundi bættust við
ellefu nýir félagar, sem er gott
dæmi um hina öru fjölgun i fé-
laginu, og þann áhuga sem
hefur skapast á starfi félagsins I
Hafnarfirði. Einn þáttur i starfi
okkar er lika útgáfan á mál-
gagni, sem ætlunin er að komi
út á tveggja mánaða fresti, en
það blað ber heitið: Vegamót.
1 haust tók til starfa leshring-
ur á vegum félagsins, sem fjall-
ar um sósialismann og er hann
Framhald á bls. 13
Birkir Friðbertsson, Súgandafirði
Samstarf milli
launafólks og
bænda á
vinstri væng
Birkir Friðbertsson var annar
fulltrúi súgfirðinga á landsfundi
Alþýðubandalagsins. Birkir er
bóndi I Birkihlið og i hrepps-
nefnd Suðureyrarhrepps.
Blaðamaður spurði Birki að
þvi hvort hann teldi möguleika á
að takast mætti að ná gagn-
kvæmari og viðtækari skilningi
á milli bænda og launafólks.
— Það er meira en möguleiki,
sagði Birkir, og á þvi er brýn
þörf. í tið vinstri stjórnarinnar
tel ég að sjónarmið þessara
hópa hafi að ýmsu leyti færst
saman, og skyldleiki þeirra og
samstöðuvilji komið nokkuð i
ljós.
Þvl vona ég, að sem flestir
einstaklingar þessara stétta
eygi áfram von um rismikla
samstöðu sina á breiðum grund-
velli, reyni að leita eftir henni
frá báðum hliðum. Vaxandi þörf
hlýtur að vekja fólk til umhugs-
unar og aukins skilnings.
Fyrir mér er það augljóst, að
sú samstaða verður að nást á
hreinum vinstri armi stjórn-
málanna. Þvi tel ég vonlaust
aðleita þeirribreiðfylkingu stað
i rótklofnum milliflokki, sem er
tilbúinn á vixl að sinna hægri og
vinstri stefnu. Slikur flokkur
getur ekki — eins og Framsókn-
arflokkurinn hefur nú best sýnt i
innanrlkis og utanrikismálum
Birkir Friftbertsson.
— staðið heilsteyptur I neinu
meginmáli.
— Talað er um að auka fjöl-
breytni i landbúnaði. En er ekki
jafnframt nauðsynlegt að huga
að þvi, hvort ekki eigi einmitt að
stuðla að meiri sérhæfingu á
einstökum jörðum?
— Þá má vel vera að enn
megi auka fjölbreytni islensks
landbúnaðar, en þó held ég að
þar sé frekar átt við að auka
vissar greinar hans frá þvi sem
nú er. Og trúlega er mjög athug-
andi hvort ekki sé hægt að hef ja
ylrækt i stórum stil til dæmis
með félagslegu átaki, þar sem
jarðvarmi og önnur skilyrði til
þess búskapar lofar bestu um
hagkvæmni.
Varöandi sérhæfingu með til-
liti til arðgæfi, td. i sauðfjárrækt
og nautgriparækt annars vegar,
og arðgæfi I blönduðum bú-
rekstri sömu greina hins vegar,
er liklega rétt að benda á fyrir-
liggjandi niðurstöður búreikn-
inga. Fyrir örfáum árum sýndu
búreikningar besta útkomu hjá
„blönduðum búum”, þe. þau
gáfu bestar „fjölskyldutekjur”,
og töldust hafa meira rekstrar-
öryggi. Siðustu ár hefur þetta
snúist við, og fjölskyldutekjur
þeirra búa, sem styðjast að
miklum meirhluta eða alveg við
aðra búgreinina orðnar töluvert
hærri. Min trú er að munur á
þann veg eigi eftir að aukast sé
litið á meðaltöl.
Gagnvart einstökum jörðum,
sem misjafnlega eru i sveit sett-
ar gegnir allt öðru máli og
blandaður búrekstur getur þar
verið nauðsynlegur.
— Er hægt að auka samstarf
þeirra, sem fást við landbúnað
og þá á hvern hátt?
—- Ef átt er við samstarf á
framleiðslustigi búvaranna
reikna ég með að einkum tvennt
leiði til þess að það verði aukið.
Það fyrra er, að þeim fækkar,
sem treysta sér og sinum eða
hafa löngun til einyrkjabúskap-
ar einkum við hina bindandi og
frllausu mjólkurframleiðslu.
Það siðara er, að sem flestar
framtiðarbújarðir þurfa að ná
þeirri stærð að eðlileg ættliða-
skipti á búi geti komið til fram-
kvæmda. Þar á ég við að yngri
fjölskyldan hafi strax nægjan-
legt olnbogarými ásamt þeim,
sem hún tekur við af og sem oft
eru með fulla starfsorku.
Hvað varðar meiriháttar fé-
lagsbúrekstur þar sem aðstæður
leyfa,i einni eða fleiri búgrein,
má vera að hann sé ekki lengra
undan en eðlilegur þroski og al-
menn félagshyggja i islensku
þjóölif i —úþ