Þjóðviljinn - 04.01.1976, Síða 11

1 s 0.\ l»Joi>\' 11 .IINN Sunnudagur 4. janúar 1976.
Sunnudagur 4. janúar 1976. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11
Ákveðin tilraun til að koma á sósíalísku þjóðfélagi
Nýkominn er heim frá
Tansaniu Baldur óskars-
son, starfsmaður Menn-
ingar- og fræðslusam-
bands alþýðu, en þar hefur
hann dvaiiö undanfarin tvö
ár og unnið á vegum sam-
eiginlegs þróunarstarfs af
hálfu Norður landanna,
sem fer fram í Tansaniu
og Keniu. Þjóðviljinn hafði
tal af Baldri og spurði
hann frétta af starfinu og
Tansaniu i heild.
— Aðdragandinn að þvi að ég
fór þangað var að ísland ákvað
að gerast aðili að þessu sameigin-
lega þróunarstarfi Norðurlanda,
við uppbyggingu samvinnu-
félaganna, sagði Baldur. — Það
eru þarna i gangi fleiri samnor-
ræn prógrömm, en að áætluninni
um uppbyggingu samvinnufélag-
anna hefur verið unnið i nokkur
ár, i ein sjö ár i Tansaniu. Það
voru sviar, sem hófu þetta starf,
það er að segja samvinnufélögin i
Sviþjóð, en seinna færðist þetta
yfir á rikjagrundvöll, þannig að
nú er svo komið að rikisstjórnir
hafa gert samning við rikisstjórn
Tansaniu um fjárframlög og fólk
til að aðstoða við uppbyggingu
samvinnufélaganna þar i landi.
Samvinnustarfiö
— Þið fóruð nokkrir þangað
suður, islendingar?
— Við fórum til Tansaniu tveir,
en um sama leyti fóru fimm is-
lendingar til Keniu. NU eru tæp-
lega þrjátiu norðurlandabUar i
Taosaniu, sem starfa á þessum
vettvangi, og langt komið er
endurnýjun samnings þess, sem i
gildi hefur verið, til fimm ára. Ef
sú beiðni tansana, sem þeir hafa
lagt fram, verður samþykkt, sem
allar likur eru á, mun þessi aðstoð
aukast mjög næstu fimm árin,
bæði hvað varðar fjármagn og
mannafla.
— í hverju felst þessi aðstoð,
nánar tiltekið?
— Samvinnustarf er einn horn-
steinninn i þvi að byggja upp
sósialiskt þjóðskipulag i
Tansaniu. Samvinnufélögunum
er ætlað mjög þýðingarmikið
starf á þeim vettvangi, og þessi
þáttur heyrir beint undir for-
sætisráðuneytið. Svo sem einn
þriðji þeirra, sem vinna þarna
niður frá. vinna i þeirri deild for-
sætisráðuneytisins, sem um þetta
íjallar, sem sérfræðingar á hin-
um ýmsu sviðum, bæði hvað
varðar skipulagningu og einstaka
starfsþætti, eins og heildsölu,
smásölu, flutninga og svo beint
rannsóknarstarf. Einn hópurinn
starfar svo við stjórnunarstörf
vitt og breitt um landið og vinnur
þá i flestum tilfellum við héraða-
samvinnufélögin svokölluðu.
Tansania skiptist i tuttugu héruð,
og hvert þeirra hefur samvinnu-
samband. Þriðji hópurinn vinnur
svo við fræðslustarf, og i honum
var ég. Ég vann þarna við sam-
vinnuskóla, mikla fræðslustofn-
un, sem staðsett er i héraðinu
Kilimanjaro, nyrst i Íandínu.
— Hvernig er fræðslunm þar
hagað?
— HUn er nánast þriþætt. 1
fyrsta lagi eru menntaðir tilvon-
andi stjórnendur kaupfélags og
starfsmenn rikisins stunda nám
við skólann i allt að þvi þrjU ár,
þrjU hundruð nemendur i hvert
sinn. t öðru lagi er mjög
umfangsmikill bréfaskóli, sem
rekinn er i tengslum við skólann
JIIÍi
< V '
§1É*
lÉppill
ÍH
§1»
Baldur rtskarsson.
og i þriöja lagi er útvarpskennsla
samhliða bréfaskólanum, U.m
byggðirnar eru svo starfræktar
hliðarstofnanir, sem eru tengilið-
ur við héruðin og samvinnufélög-
in, og nemendurna, sem stunda
nám i bréfaskólanum.
— Hvert var þitt hlutverk sér-
staklega?
— Ég var forstöðumaður svo-
kallaðrar framleiðsludeildar við
skólann, sem sér um Utgáfu á öllu
fræðsluefni, sem notað er, bæði
við skólann sjálfan og bréfa-
skólann, vegna þess að við verð-
um að semja nær allt kennsluefni,
sem þarna er notað, og laga það
að þeim aðstæðum, sem fyrir
hendi eru.
— Hvað er að segja um styrk
samvinnuhreyfingarinnar i
Tansaniu og vöxt hennar á þess-
um tima, sem iiðinn er siðan þró-
unaraðstoðin hófst?
Samvinnuhreyf-
ingin tæki til að
koma á sósíalisma
— Samvinnuhreyfingin hefur
eflst að miklum mun á þessum
tima, en það er dálitið erfitt að
gera samanburð á samvinnu-
hreyfingunni þar og hér, vegna
þess að i Tansaniu er það bókstaf-
lega ákveðið af flokknum og
rikisstjórninni að beita sam-
vinnuhreyfingunni sem tæki til
þess að koma á sósialisma.
Hreyfingin er lika rekin að miklu
leyti á annan hátt en þekkist hér,
þar eð mjög strangt eftirlit er
með henni af opinberri hálfu. Það
er nánast gefinn tónninn um það,
hvað samvinnufélögin eiga að
taka sér fyrir hendur.
— En þarna er greinilega
gengið Ut frá þvi að samvinnu-
hreyfingin sé liður i sósialisma?
— JU, mikil ósköp. Það er sjálf-
gefið og enda i fullu samræmi við
uppruna og eðli samvinnu
hreyfingarinnar. Islensku sam-
vinnuhreyfingunni var á sinum
tima ætlað það ákveðna hlutverk
að færa verslunina inn i landið og
atvinnulifið i hendur lands-
manna. Á sama hátt er litið á
samvinnustefnuna i Tansaniu
sem tæki til þess að efla atvinnu-
lifið, koma þvi á hendur innlendra
manna, skipuleggja framleiðslu
og sölu. í fáum orðum sagt er það
svo, að samvinnuhreyfingin er i
Tansaniu notuð sem pólitiskt
umsköpunartæki fólksins.
Ujamea
— Er sam vinnuhreyfingin
fyrst og fremst i verslun, eða i
framleiðslu?
— Höfuðþátturinn ' er fram-
leiðsla, það er að segja i akur-
yrkju. Það eru skipulögð félög til
þess að selja framleiðsluvörur
bænda, en jöfnum höndum og
smámsaman hefur einnig verið
komið á annarskonar dreifingu,
sem felst i þvi að samvinnufélög-
in annast heildsölu, á ákveðnum
grundvallarfæðutegundum eða
nauðsynjavörum. Og sömuleiðis
eru samvinnufélögin að reyna að
koma á smásöluverslun i borgun-
um. En það er kannski rétt að
segja frá þvi i þessu sambandi, að
það sem stefnt er að nUna i
Tansaniu og mest rækt lögð
við, er áð stórefla landbUnað-
inn og landbUnaöarhéruðin.
Megináherslan er sem sagt lögð á
uppbyggingu atvinnulifsins i
sveitunum. Þetta á að fram-
kvæmast á þann hátt, að komið er
á fót skipulögðum þorpum,
ujamaa. Það sem stefnt er að er
að fólkið bUi saman, eigi saman,
framleiði saman og selji saman.
Þegar þessu er náð, er i rauninni
ekki hægt að Utfæra samvinnu-
stefnuna frekar. Þetta er mjög
skylt kommunum i Kina.
— Á þetta kerfi eitthvað skylt
við afrisk samfélagsform frá
fyrri tið?
— JU, að einhverju leyti, eða
svo er látið i veðri vaka. Þessi
ujamaa-stefna er byggð á
kenningum Julius Nyerere, for-
seta Tansaniu, um afrikanskan
sósialisma. Hann tekur þar mið
af gömlu erfðavenjunum, frá
sveitaþorpunum, þar sem menn
bjuggu saman og höfðu félagslegt
öryggi. Nyerere tekur skýrt
fram, að afriskur sósialismi sé
ekki sprottinn upp Ur kapi-
talismanum, eins og sá vestræni,
heldur sé hann beint framhald af
afriskum samfélagsformum. En
ástæðan til þess, að svo mikil
áhersla er lögð á að koma upp
þessum samvinnuþorpum, er að
það er ekki hægt að koma upp
fræðslukerfi, heilbrigðisþjónustu,
skipulögðum vatnsveitum og
ræktun á jarðargróðri, sem fólkið
hefur ekki til matar en færir
gjaldeyri, nema með þvi að safna
þvi saman á þennan hátt. Þegar
fólk lifir eins og viða hefur átt sér
stað, i dreifðum byggðum, hefur
það eingöngu framleitt til matar
og ekki verið i tengslum við þjóð-
lifið hvað varðar menntun og
heilbrigðisþjónustu.
Efnahagsöröuleikar
— Hvernig gengur að fá fólk til
að skipa sér i þessi þorp?
— Það hefur ekki gengið
erfiðleikalaust, en stjórnin leggur
á það aukna áherslu. Stefnt er að
þvi að þessu verði lokið að fullu i
árslok 1976. Þessu er sem sagt
langt komið nUna, og munu um
átta miljónir manna bUa i sli'kum
þorpum nU, annaðhvort ujamaa
eða svokölluðum þróunarþorp-
um. 1 þróunarþorpunum hefur
skrefið til samvinnu ekki verið
tekið til fulls* þar á hver sinn
skika sjálfur.
— Hvernig hefur þessi nýskip-
an tekist?
—■ Það er enn of snemmt að
dæma um það. Tansania hefur átt
við mikla efnahagsörðugleika að
striða, eins og þróunarlönd yfir-
leitt. Þeir eiga rætur að rekja til
margs. 1972 og 1973 voru þarna
miklir þurrkar, sem ollu upp-
skerubresti og varð að kaupa inn i
landið mikið af matvælum. Hitt
er svo annað mál að manni finnst
ýmislegt ganga Urskeiðis við
framkvæmd ujamaa og ljóst er að
þetta þarf langan tima til að þró-
ast. Hitt er jafnaugljóst, að það er
erfitt að bendá á leið, sem hægt
væri að imynda sér að reyndist
betur. Tansanir hafa þjóðnýtt
næstum allt atvinnulifið, og það
hefur kostað þá töluverða erfið-
leika. Það hafa verið þjóðnýttir
stórir bUgarðar, sem evrópu-
menn og indverjar áttu, og
tansanir höfðu ekki þá kunnáttu
og getu, sem þurfti til að halda
uppi þeirri framleiðslu, sem þar
átti sér stað, þegar þjóðnýtingin
var framkvæmd. Þetta hefur
dregið mjög Ur framleiðslu á
ýmsum vörutegundum, en fyrir
þjóðnýtinguna byggðist iand-
bUnaðarframleiðslan að mjög
miklu leyti á þessum bUgörðum,
einkum á þvi sem selt var til ann-
arra landa.
Forustan ætlar sér
ekki af
Engu að síður finnst manni það
óneitanlega rétt stefna að koma
þessu i hendur landsmanna
sjálfra. Það, sem lika gerir aö
verkum, að þetta hefur ekki tekist
nógu vel, að manni finnst, er að
hin pólitiska forusta ætlar sér
mjög mikið. HUn er mjög áfram
um að koma sem mestu i fram-
kvæmd á sem stystum tima. Það
eru gerðar mjög bjartsýnar
áætlanir, sem eru dæmdar til að
mistakast. Svo er það oft þannig
með pólitikusa þá og embættis-
menn, sem eiga að sjá um fram-
kvæmdina, að þeir eru breyskir
eins og gengur og gerist, þvi að
vitaskuld verða menn ekki
sósialistar með þvi einu móti að
lýsa þvi yfir að þeir séu það. Þeim
finnst að þeir eigi að sitja við
sama borð og valdakjarninn i
nálægum löndum og skara eld að
eigin köku. Það er þvi töluvert um
spillingu i hinu opinbera lifi. Þá
hefur ekki tekist að mennta þjóð-
ina nægilega vel, þannig að hUn
hefur ekki fullan skilning á þeim
markmiðum, sem að er keppt. Og
sú hjálp, sem berst utan að, er
alls ekki næg.
ASÍ landsmanna í
sveitum
— En hvernig kemur Tansania
Ut Ur samanburði við grannlönd-
in?
— Við þann samanburð er
óhætt að fullyrða að i Tansaniu
rikir jöfnuður meiri en annars-
staðar. Laun embættismanna eru
mjög lág og hafa farið lækkandi á
sama tima og önnur laun hafa
hækkað, svo eitthvað sé nefnt.
Erlent f jármagn er mjög litið i at-
vinnulifinu, og þótt enn séu
nokkur fyrirtæki rekin með
erlendu fé, hefur verið samið um
að tansarnir eignist þau innan
skamms. t Keniu hefur hinsvegar
verið opnað upp á gátt fyrir
erlendu auðmagni. Einkarekstur
fer mjög þverrandi i Tansaniu,
þótt eitthvað sé eftir af honum i
smásöluverslun og iðnaði, en þar
er aðeins um smáatvinnurekend-
ur að ræða. En markvisst er unn-
ið að þvi að koma þessu öllu i
hendur þess opinbera eða sam-
vinnufélaga.
— Tansania er nær eingöngu
landbUnaðarland?
— Já. Niutiu og fimm af hundr-
aði þjóðarinnar bUa i sveitum, og
ljóst er að framtið tansana bygg-
ist algerlega á þvi, hvernig þeim
tekst til við landbUnaðarfram-
leiðsluna. Það sem fólk ræktar
sér til matar og lifir á er mest-
megnis mais, hrisgrjón og baun-
ir, en til Utflutnings er framl.
kaffi, te, siselhampur, baðmull og
fleira af þvi tagi. Verðlagið á
þessum vörum hefur gengið mjög
i sveiflum á heimsmarkaðnum.
Um árabil var mjög lágt verð á
hampi, en það hefur farið hækk-
andi. Svo hefur heyrst nU að kaffi
hafi margfaldast i verði, vegna
uppskerubrests i Brasiliu. Á
þessu ári hefur framl. verið
nokkuð góð. Það stafar af þvi að
það rigndi mjög vel og jafnt á
regntimanum i vor, og matar-
birgðir eru nægar einsoger. Það
er grundvallaratriði i stefnu
stjórnarinnar að Tansanía sé
ætiö sjálfri sér næg um mat, og
hverjum manni, hvaða starfi sem
hann gegnir, er gert að skyldu að
framleiða eitthvað af mat sjálfur.
Opinberir starfsmerin, sem bUa i
borg, eru þannig skyldugir til
þess að hafa sinn eigin matjurta-
garð. Það er fylgst með þvi að
menn geri þetta. Opinberar
stofnanir skipuleggja lika fyrir
starfsmenn sina vinnustundir á
ökrum. Við starfsmennirnir við
samvinnuskólann höfðum til
dæmis sameiginlegan aktir, sem

mm
■ t-
Tansensk f jölskylda I sveitaþorpi. Margir kofarnir eru þar enn úr leir og mold og með stráþökum.
Masajar
allir uftnu á, til að stofnunin væri
sjálfri sér næg um matvæli.
Auöug fiskimið
— Eru þarna engar auðlindir
eins og málmar og olia?
— Þaðeinasta sem er af málm-
um eru demantar, og þó litilshátt-
ar. Innan við tiu af hundraði Ut-
flutningsteknanna fæst nU fyrir
þá, en áður voru þeir miklu mikil-
vægari hluti Utflutningsins. Það
er ekki sjáanlegt að demantar
verði i framtiðinni auðlind, sem
neitt munar um. Hinsvegar má
geta þess aö Tansanía hefur mjög
auðug fiskimið, bæði i Indlands-
hafi og stórvötnunum, sem landið
liggur að. Ég er fyrir mitt leyti
sannfærður um það, að við is-
lendingar eigum að einbeita
okkar þróunaraðstoð á þetta svið.
Ég held að við höfum mjög mikla
möguleika á að hjálpa þessum
þróunarþjóðum einmitt á þessu
sviði, og þessum þætti höfum við
harla litið sinnt til þessa. Það má
segja að það sé furðulegt, hvað
samskipti okkar við aðrar þjóðir
byggjast á þröngum sjónarmið-
um. Ég er sannfærður um að við
gætum kornist að samkomulagi
við riki eins og Tansaniu um að
byggja fyrir þá bátaflota, manna
hann skipstjórum og vélstjórum i
tvö-þrjU ár, ía aðila einsog Mat-
væla- og landbUnaðarstofnun
Sameinuðu þjóðanna i lið með
okkur til að setja upp frystihUs,
og reyna svo að selja fiskfram-
leiðslu tansana gegnum okkar
eigin sölukerfi. Þetta er áreiðan-
lega stórkostlegurmöguleiki fyrir
okkur, ekki sist vegna þess að það
er áberandi að norðurlandaþjóð-
irnar njóta mjög mikils trausts
þróunarþjóðanna.l Tansaniu er tii
dæmis talað um okkur i allt öðr-
um tón en japani til dæmis eða
rUssa, sem moka upp fiskinum
þarna rétt Ut af ströndinni.
Ég er næstum þvi viss um að
þarna höfum við stórkostlega
möguleika, ekki aðeins til að
leggja fram aðstoð, heldur og til
þess að vinna i eigin þágu. 1 sam-
bandi við þetta er rétt að geta
þess, að það vekur furðu hversu
litið við islendingar leggjum af
mörkum til aðstoðar þróun-
arlöndum. Það hefur komið fram
i umræöum um fjárlög hér i ár, að
aðstoðin til þróunarstarfs er mun
minni en sem nemur rekstrar-
kostnaði sendiráðsins i Briissel. Á
sama tima og viðþurfum á þvi að
halda að hafa samUð rikja heims
með okkur, vegna baráttunnar
fyrir fiskimiðunum, reynum við
ekkert að gera til að koma til
móts við þessar þjóðir, sem eru
svona illa á vegi staddar.
— Hversu stórt land er
Tansania og hver margir ibUar?
— Tansania er um það bil niu
sinnum stærri en ísland og þar
bUa nU um fimmtán miljónir
manna. Þeir skiptast i hundrað og
þrjátiu þjóðflokka eða ættbálka,
sem flestir eru af Bantustofni.
Hver þjóðflokkur hefur sitt eigið
mál, en svahili, sem er batUmál
en með mörgum tökuorðum Ur
arabisku og fleiri tungum, er nU
rikismál i Tansaniu og einnig i
Keniu. Það er orðið mjög Utbreitt
i Tansaniu og nánast hending að
hitta mann.sem ekki talar það
reiprennandi. enda er það kennt i
skólum og Utvarp og blöð nota
það. Enskan er á undanhaldi.
Bvahili breiðist Ut viðar, hUn er til
dæmis mikið notuð i Uganda, og
má geta þess að sá þekkti maður
Idi Amin mælir oft á þeirri tungu.
Svahili breiðist lika Ut i austur-
hluta Zaire, og rætt hefur verið
um á fundum Einingarsamtaka
Áfriku, OAU, að taka það upp
sem opinbert mál álfunnar allrar,
en það á auðvitað mjög langt i
land.
— Þarna eru frægir þjóðflokk-
ar, sem skera sig Ur öðrum, eins
og masajar.
— Já, þeir eru sá þjóðflokkur
þarna, sem manni finnst kannski
hvað skemmtilegastur, þegar
maður kemur héðan Ur norðrinu.
Masajar eru hirðingjar, ólikt
bantUþjóðflokkunum, sem eru
akuryrkjufólk, og reika um á
geysistóru svæði á savannastepp-
unum. Þeir hafa aðallega geitur
og nautgripi.Þeim hefur af þjóð-
flokkum þarna tekist hvað best að
halda i sína upprunalegu siði.
Þeir sveipa sig sterkrauðum og
sterkbláum dUkum, og þetta er
geypiíallegt fólk, hávaxið og
myndarlegt. Ofugt við akuryrkju-
fólkið lifa þeir að mestu á þvi,
sem hUsdýr þeirra gefa af sér.
Frægur drykkur þeirra er blanda
Ur nijólk og heitu blóði.
— Reyna stjórnarvöld ekki að
þrýsta þeirn til að taka upp nýrri
siði?
- JU, þess gætir töluvert, bæði
i Tansaniu og ekki siður i Keniu.
Það gætir talsvert enn haturs i
garð masaja, þvi að árum áður
voru þeir feiknamiklir striðs-
menn og yfirgangssamir við ann-
að fólk, og er ekki laust við að þeir
gjaldi þess nU, þegar fyrrverandi
óvinir þeirra eru allsráðandi i
þessum rikjum. Til dæmis er
reynt að fá þá til þess að klæðast
eftir uppskrift Tanu-flokksins, en
eftir henni á fólk að vera klætt i
ákveðin föt, til þess að greina það
frá siðvenjum vesturlandabUa.
Það þykir til dæmis mjög ósið-
legt, ef konur eru ekki sveipaðar
siðum kjólum, og karlmenn verða
að ganga i siðum buxum, mega
hvergi vera berir.
— Þeir hafa einsflokkskerfi i
Tansaniu?
— Já. og flokkurinn, sem
kallaður er Tanu, er voldugasta
aflið i rikinu. Þingkosningar eru
nýafstaðnar, og eftir þeim að
dæma er ekki annað hægt að
segja en að töluvert lýðræði sé
innan flokksins.að minnsta kosti
brjótast menn þar mjög um til að
öðlast þingsæti. Þvi fór fjarri að
sömu mennirnir sitji lon og don
að embættum innan flokksins,
heldur er oft skipt um.
Einfaldur lífsmáti
og ánægja meö lífið
— Hvernig likaði þér sjálfum
við fólkið?
— Mér fannst mjög gaman að
kynnast þessu fólki yfirleitt. Ég
kynntist hvað mest fólki af þjóð-
flokki seni heitir chagga og býr i
hliðum fjallsins Kilimanjaro.
Þeir eru m jög þróaður og efnaður
ættbálkur, mjög skemmtilegt fólk
og gaman að kynnast siðum þess
og venjum. Ég heimsótti þá
marga hverja upp i fjallshliðarn-
ar, þar sem þeir bUa ennþá i kof-
um byggðum Ur bananalaufum.
Ég þáði hjá þeim öl, sem þeir
brugga sjálfir og er mjög gott,
maismjöl, og einstaka sinnum
kjUklinga, sem þeir elda á sinn
hátt og svo glóðarhitað geitakjöt.
Það, sem svekur strax athvgli
manns þarna. er hver feiknarlega
einfaldur allur þessi lifsmáti er,
hve fólkið er nægjusamt en jafn-
framt að þvi er virðist ánægt með
lifið. Á þvi sviði gætum við
áreiðanlega margt af þessu fólki
lært. Manni finnst óneitanlega,
þegar maður kemur til baka. að
hér á Vesturlöndum hafi græðgin
náð algerum vfirtökum á fólki. að
fólk keppist við að vinna og safna
að sér einhverju sem það hefur
ekkert við að gera. Að það lifi i
samlelagi sem byggist á gervi-
þörfum, öfugt við fólkið þarna
suður frá. sem manni virðist
næstum þvi vera hluti af náttUr-
unni sjálfri.
Stefnt aö þjóöfélagi
jafnaðar-
og samvinnu
— Byggja menn hUs sin ennþá
eftir gömlum vana þarna?
— Það fer dálitið eftir héruð-
um. Kolarnir eru ýmist Ur strái.
mold eða leir, og i þeim býr
fjölskyldan öll saman og stundum
lika geitur og kýr. Annars er unn-
ið skipulega að þvi að bæta hUs-
næðið og farið er að byggja Ur
stevptum steinum og klæða þakið
bárujárni.
— Hvað viltu segja um
grannrikin, sem sum hver eru
fræg af endemum um þessar
mundir?
— Hvaö sem um Tansaniu má
segja. þá á sér stað þar mjög
ákveðin tilraun til-að koma á
sósialisku þjóðfélagi, þjóöfélagi
jafnaðar og samvinnu. Þessu er
mjög öfugt farið i grannrikinu
Keniu, þar sem ákveðnir ættbálk-
ar og fjölskyldur safna auði
meðan almenningur býr við
gifurlegan skort. aö maður minn-
ist nU ekki á Uganda. þar sem
ræður rikjum geðbilaður maður.
sem hefur látið drepa upp undii
hundrað þUsund pólitiska and
stæðinga sina. Það er á allra vii
orði þarna suður frá. Hann virðist
stjórna frekar samkvæmt þvi.
sem honum .dettur i hug frá degi
til dags, heldur en að hann hafi
nokkra heildarstefnu.
Stjórnmál á
ákafastigi
En það var i heild mjög áhuga-
vert að vera staddur á þessum
slóðum.þegar þar gerðust miklir
atburðir. Á þessum tima sem ég
var i Tansaniu, hlaut Mósambik
sjálfstæði. Ég lylgdist vel með
þvi, sömuleiðis þvi. sem hefur
verið að gerast i Ródesiu. Suður-i
Afriku og Angólu. Ég verð að
segja að það er mjög merkiiegt að
kynnast stjórnmálum á þessu
ákafastigi, þegar menn eru reiðu-
bUnir að ganga ut i rauðan dauð-
ann fyrir þann málstað, sem þeir
aðhyllast.
Hver eru helstu samskipti
Tansaniu við riki i Afriku og
utatT’
Tansania er i elnahags-
bandalagi með l'ganda og Keniu,
en samt sem áður eru pólitisk
samskipti þessara rikja ekki
mjög 'mikil. Hugmyndafræðilega
séð eru tengsli Tansaniu mest við
Sambiu og Mosambik. og á siðari
árum hefur verið mjög gott sam-
band við Kina á þvi s\iði En
Tansania virðist lita til fleiri atta
i utanrikismálum. til dæmis er
ntjög gott samband milli Nyerere
og Echeverria forseta Mexiko.
Það mun almennt viðurkennt að
Tansania sé eitt af forusturikjum
þróun a r la nd ann a.
A þessum tveimur árum hefur
mér þótt ákaflega merkilegt að
fylgjast með þvi. hve náið póli-
tiskt samband virðist vera með
þróunarþjóðunum. og hversu
þeim a fáum árum hefur tekist að
konta á haldgóðri samstöðu með
sér gagnvart vestrænum rikjum
og kommuniskum. Ég held að við
islendingar höfum ekki gefið
þessu nægan gaum. og að við eig-
um tvimælalaust að endurskoða
allt okkar mat á utanrikismálum
með hliðsjón af þessu. Við eigum
sem sagt að umgangast þriðja
heiminn eins og sjálfstæða heild.
óháða stórveldum jafnt i vestri
sem austri.
- dþ.
RÆTT VIÐ BALDUR ÓSKARSSON, NÝKOMINN HEIM EFTIR TVEGGJA ÁRA DVÖL VIÐ ÞRÓUNARSTÖRF í TANSANÍU